Lajmet

Pse Putini dëshiron një Ukrainë neutrale?

Janë disa arsyje pse presidenti rus dëshiron një Ukrainë neutrale.

Publikuar

Që kur Ukraina u pavarësua në vitin 1991, ndërsa Bashkimi Sovjetik u shemb, ajo gradualisht është kthyer drejt Perëndimit – si BE ashtu edhe NATO.

Udhëheqësi rus Vladimir Putin synon ta ndryshojë këtë, duke e parë rënien e Bashkimit Sovjetik si “shpërbërje të Rusisë historike”. Ai ka thënë se rusët dhe ukrainasit janë një popull dhe i ka mohuar Ukrainës historinë e saj të gjatë, duke thënë se “Ukraina nuk ka pasur kurrë tradita të qëndrueshme të shtetësisë së vërtetë”.

Ishte presioni i tij ndaj liderit pro-rus të Ukrainës, Viktor Janukoviç, për të mos nënshkruar një marrëveshje me Bashkimin Evropian në vitin 2013 që çoi në protesta që përfundimisht rrëzuan presidentin ukrainas në shkurt të vitit 2014.

Rusia më pas pushtoi rajonin jugor të Krimesë të Ukrainës dhe shkaktoi një rebelim separatist në lindje dhe një luftë që mori rreth 14,000 jetë.

Ndërsa përgatitej të pushtonte në shkurt, ai grisi një marrëveshje paqeje të paplotësuar të Minskut të vitit 2015 dhe akuzoi NATO-n se kërcënonte “të ardhmen tonë historike si komb”, duke pretenduar pa bazë se vendet e NATO-s donin të sillnin luftë në Krime.

Por çfarë do të pranonte Rusia nga një Ukrainë neutrale? Rusia po shqyrton një Ukrainë “neutrale, të çmilitarizuar” me ushtrinë dhe marinën e saj, përgjatë vijave të Austrisë ose Suedisë, të cilat janë të dyja anëtarë të BE-së.

“Austria ishte neutrale, është neutrale dhe do të mbetet neutrale edhe në të ardhmen”, tha kancelari Karl Nehammer, edhe nëse është pjesë e Partneritetit për Paqe të NATO-s.

Por Suedia nuk është neutrale: ajo është e paangazhuar. Ajo ka marrë pjesë në stërvitjet e NATO-s dhe suedezët kanë diskutuar aktivisht për anëtarësimin në të ardhmen.

A ka ndonjë mënyrë për t’i dhënë fund kësaj lufte?

Të dyja palët kanë bërë përparim në negociata, por perspektiva e një takimi ku përfshihen dy presidentët, i konsideruar kyç nga Kievi për t’i dhënë fund “fazës së nxehtë” të luftës, duket disi larg.

Ukraina ka tre kërkesa thelbësore: një armëpushim, garanci sigurie dhe sigurimin e sovranitetit dhe integritetit të saj territorial.

Trupat ruse do të duhet të tërhiqen nga territori ukrainas dhe Kievi do të kërkojë që ata të kthehen në pozicionet e paraluftës.

Garancitë e sigurisë do të nënkuptonin mbrojtje ligjërisht të detyrueshme nga vendet aleate që do të parandalonin në mënyrë aktive sulmet dhe, në rast konflikti, “të merrnin pjesë aktive në anën e Ukrainës”. Me fjalë të tjera, mbrojtja e garantuar do të duhej të mbështetej nga parlamentet në vende të tilla si SHBA, Mbretëri të Bashkuar, Turqi, Gjermani dhe Francë.

Ukraina ka zbutur qëndrimin e saj ndaj NATO-s, me presidentin Zelensky që tha se ukrainasit tani e kuptojnë se nuk do të pranohen si anëtarë. “Është një e vërtetë dhe duhet njohur” tha ai.

Çështja e neutralitetit të Ukrainës dhe garancive të ardhshme të sigurisë do të kërkonte ndryshime kushtetuese dhe kjo mund të arrihet në një referendum brenda disa muajsh, thotë Zelensky.

Por Rusia gjithashtu dëshiron që Krimea të njihet si [pjesë] ruse dhe zonat e kontrolluara nga separatistët të njihen si të pavarura. Kjo çështje nuk do të zgjidhet as para tërheqjes së trupave ruse, por kur Ukraina të kërkojë integritet territorial, kjo përfshin edhe këto zona të kontrolluara nga Rusia.

Çështjet e tjera thelbësore për Rusinë janë: çarmatimi i Ukrainës, “de-nazifikimi” dhe njohja e rusishtes si gjuhë e dytë në Ukrainë.

Për Presidentin Zelensky, as demilitarizimi dhe as “de-nazifikimi” nuk janë në tryezë. Pretendimet e Rusisë për nazizmin janë të pabaza dhe ministri i jashtëm i Ukrainës Dmytro Kuleba e ka thënë troç: “Është çmenduri, ndonjëherë as ata nuk mund të shpjegojnë se për çfarë i referohen”.

Presidenti i Ukrainës ka thënë se është i përgatitur t’i japë statusin e gjuhës së pakicës ruse, së bashku me gjuhët e vendeve të tjera fqinje, dhe nuk e sheh këtë si një çështje madhore./UBTNews/

Marrë me shkurtime nga BBC – Paul Kirby

Bota

UNCHR: Kriza ndërkombëtare e refugjatëve, 120 milionë të dëbuar, 40% të mitur

Publikuar

nga

Sipas agjencisë së refugjatëve të OKB-së, numri i njerëzve që u detyruan të largoheshin nga shtëpitë e tyre në mbarë botën vitin e kaluar ishte i barabartë me popullsinë e Londrës.

Vlerësimi i fundit vjetor nga Komisioneri i Lartë i Kombeve të Bashkuara për Refugjatët (UNHCR) tha se një rritje e mprehtë e numrit të njerëzve të zhvendosur me forcë gjatë vitit 2023 e kishte çuar totalin në një rekord prej më shumë se 117 milionë. Konfliktet ishin kryesisht për të fajësuar me shumë njerëz, si ato në Ukrainë dhe Sudan, duke treguar pak shenja përfundimi.

Dhuna e përhapur nënkuptonte që 8.8 milionë njerëz të zhvendosur me forcë në 2023 – pothuajse i njëjtë me popullsinë e kryeqytetit të Mbretërisë së Bashkuar – eklipsuan rekordin e mëparshëm, të vendosur një vit më parë, pas një serie rritjesh nga viti në vit gjatë 12 viteve të fundit.

Në total, 1.5% e popullsisë së botës tani është zhvendosur me forcë – gati dyfishi i përqindjes së një dekade më parë.

UNHCR – e cila tha se shifrat e saj përfshinin refugjatë, azilkërkues, persona të zhvendosur brenda vendit dhe të tjerë që kanë nevojë për mbrojtje ndërkombëtare – paralajmëroi se totali kishte vazhduar të rritet në katër muajt e parë të këtij viti dhe tashmë kishte gjasa të kishte kaluar 120 milionë. më shumë se dyfishi i popullsisë së Italisë.

Filippo Grandi, komisioneri i lartë i OKB-së për refugjatët, tha: “Pas këtyre shifrave të zymta dhe në rritje fshihen tragjedi të panumërta njerëzore. Kjo vuajtje duhet të nxisë komunitetin ndërkombëtar që të veprojë urgjentisht për të trajtuar shkaqet rrënjësore të zhvendosjes së detyruar.”

Agjencia e OKB-së tha se një e pesta e të zhvendosurve me forcë tani ndodheshin në vendet më të varfra në botë, si Çadi dhe Sudani.

Megjithatë, marrësi më i madh në botë i kërkesave të reja për azil, me 1.2 milionë, ishte SHBA. Më pas, me 329,000 aplikime, ishte Gjermania, ku migracioni është bërë një temë dominuese e debatit politik dhe vlerësohet se ka ndihmuar të djathtën ekstreme të performojë fuqishëm në zgjedhjet e fundit evropiane.

UNHCR zbuloi gjithashtu se një numër disproporcional i fëmijëve u prekën, me të mitur që përbënin 40% të të gjithë njerëzve të zhvendosur me forcë, pavarësisht se përbënin vetëm 30% të popullsisë së botës.

Gjatë vitit, popullsia globale e refugjatëve u rrit me 7% për të arritur në 43.4 milionë, e nxitur nga konflikti në Gaza, me 6 milionë refugjatë palestinezë në total, dhe në Sudan, ku 10.8 milionë njerëz u zhvendosën me forcë në fund të vitit të kaluar. një numër që rritet me mijëra çdo ditë./UBTNews/

Nga Guardian, D.E.

UNHCR staff member Maria del Pilar Pena assists thousands of refugees from Myanmar helping admit them to Bangladesh after spending up to four days stranded near the border.
Bangladesh border guards reported that over 6,800 refugees had passed through Anjuman Para border village in Cox’s Bazar district. Thousands more are said to be on their way from Myanmar.
The most vulnerable refugees were bussed to a transit centre near Kutupalong camp where UNHCR and out partners provided food, water, medical checks and temporary shelter. On Thursday some families moved into UNHCR tents while others slept under covered shelters.
Other new arrivals are hosted in Kutupalong refugee camp, spending the night in existing structures and buildings in the camp. ; As an estimated 600,000 Rohingya sought safety in Bangladesh between late-August and October 2017, UNHCR began work on an extension site next to the long-established Kutupalong refugee camp in Cox’s Bazar. Whole families, young mothers and unaccompanied minors were among those fleeing for their lives since fighting reignited in Myanmar. They came by boat or walked barefoot for days, wading through vast rice fields. They left most of their possessions behind. Large groups crossed into south-eastern Bangladesh hungry, in poor physical condition and in need of life-saving support. By mid-September, the Bangladeshi Government allocated some 2,000 acres of land on which family tents and temporary communal shelters were erected to shelter new arrivals. UNHCR site planners estimate that these will be sufficient to house 150,000 people.

 

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Drama Kurti-Rama, probleme të protagonizmit personal të dy kryeministrave

Publikuar

nga

Ditët e fundit u vërshuan me reagime raportet ‘e ngurta’ mes kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti dhe kryeministrit të Shqipërisë, Edi Rama. Ky i fundit qëndroi për vizitë në Kosovë më 10 qershor në shënimin e 25-vjetorit të Çlirimit të Kosovës, porse në agjendën e tij nuk kishte takim të planifikuar me homologun e tij nga Kosova.

Mospajtimet e dy udhëheqësve politikë nisën që nga 7 korriku i vitit të kaluar, kur Rama kishte anuluar pjesëmarrjen e kabinetit të tij në mbledhjem e përbashkët të dy qeverive.

Megjithatë analistja politike, Afërdita Maliqi në një prononcim për UBTNews tha se brishtësia e raporteve mes kryeministrave shqiptarë e ka zanafillën që nga fillimi i qeverisjes së Kurtit.

“Problemet mes dy kryeministrave nuk është që janë sotshme, datojnë pothuajse qëkur ka ardhur kryeministri Kurti në pushtet. Nëse ju kujtohet kryeministri Kurti pati konkuruar në zgjedhjet në Shqipëri dhe kishte shkuar me votu atje dhe prej aty kanë filluar ato ndërstramcat mes të dy kryeministrave. Kryeministri Rama e ka thumbuar ndonjëherë kur ju ka thënë mundësia, ndërkaq kryeministri Kurti ka dëshiruar të jetë ai lideri i të gjithë shqiptarëve në Ballkan për të cilën nuk ka pranuar kryeministri Rama”, deklaroi Maliqi.

Vlerëson se mospajtimet rrjedhin si pasojë e protagonizmit personal të dy kryeministrave.

“Nga ana e kryeministrit Kurti protagonizmin me qenë lider i Ballkanit për shkak se është përzier në zgjedhjet në Shqipëri, ëshët përzier në zgjedhjet në Luginë të Preshevës, është përzier në zgjedhejet në Maqedoninë e Veriut, d.m.th kur në Kosovë vlojnë problemet ne e shohim kryeministrin duke u marr pjesë nëpër fushata dhe duke u mbështetur në parti të caktuara”, shtoi ajo.

“Në këtë pikë problemet mes dy kryeministrave i shoh më shumë probleme personale dhe probleme të protagonizmit personal të tyre”, thotë ajo.

Gjatë vizitës së tij në Kosovë, Rama u takua me të parën e shtetit, Vjosa Osmanin. Ai mori pjesë edhe në një konferencë ndërkombëtare për ish-presidentin Ibrahim Rugova të organizuar nga Lidhja Demokratike e Kosovës./UBTNews/

Teksti: Dea Berisha

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​Piramida e Tiranës nderohet me çmim nga “WAN Awards EMEA”

Publikuar

nga

Piramida e Tiranës ka marrë një tjetër çmim nga juria e “WAN Awards EMEA”, vlerësuese e projekteve arkitekturore më novatore nga e gjithë bota.

Kryeministri Edi Rama bëri sot të ditur se juria e “WAN Awards EMEA”, e cilëson Piramidën e Tiranës si një “projekt të guximshëm”, të hapur për publikun, dhe e rrethuar nga një ansambël kutish shumëngjyrëshe, të shpërndara brenda dhe përreth ndërtesës origjinale.

Juria e “WAN Awards EMEA” vlerëson se transformimi i Piramidës tregon se si një ndërtesë mund të përshtatet për një “erë të re”, duke ruajtur historinë e saj komplekse.

“Në vend që struktura të shembej më kot, guaska e saj e fortë prej betoni është përshtatur sipas parimeve të “ekonomisë qarkulluese”. Fletë të mëdha xhami me nivele zëvendësojnë xhamat midis trarëve të betonit të Piramidës, duke mbrojtur brendinë nga shiu, ndërsa njëkohësisht e mbajnë atë të hapur ndaj elementëve të natyrës”, vlerëson juria.

Arkitektja e njohur Eva Jiricna, kryetare e jurisë së “WAN Awards EMEA” vlerësoi projektuesit për këtë zgjidhje kaq të mirë, “për t’i treguar publikut se pak humor mund të shërojë edhe plagët më të thella”./ATSH/

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Aksionarët e Tesla-s padisin Elon Musk për devijimin e burimeve në kompaninë e tij të AI

Publikuar

nga

Aksionarët e Tesla kanë ngritur një padi kundër CEO-s, Elon Musk dhe bordit të kompanisë për zhvendosjen e burimeve dhe talentit nga prodhuesi i makinave elektrike dhe përdorimin e tyre në vend të kësaj për kompaninë e inteligjencës artificiale (AI) të Musk, xAI.

Disa aksionarë pohuan se Musk u përpoq për vite me radhë ta poziciononte Tesla-n si një kompani robotike dhe AI-në ​​dhe jo si një prodhues automjetesh.

Sipas padisë e cila u ngrit në shtetin amerikan të Delaware, Musk “devijoi talentin dhe burimet e pakta nga Tesla në xAI dhe mblodhi miliarda dollarë për xAI ndërsa pretendonte aksesin e xAI në të dhënat e lidhura me AI të Tesla”.

Padia, e raportuar fillimisht nga TechCrunch dhe Business Insider, vjen menjëherë pasi Musk hoqi dorë nga padia e tij kundër OpenAI, kompania e cila qëndron pas ChatGPT, te e cila ai ishte një investitor origjinal./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara