

Lajmet
Pse Putini dëshiron një Ukrainë neutrale?
Janë disa arsyje pse presidenti rus dëshiron një Ukrainë neutrale.
Published
3 years agoon
By
UBT newsQë kur Ukraina u pavarësua në vitin 1991, ndërsa Bashkimi Sovjetik u shemb, ajo gradualisht është kthyer drejt Perëndimit – si BE ashtu edhe NATO.
Udhëheqësi rus Vladimir Putin synon ta ndryshojë këtë, duke e parë rënien e Bashkimit Sovjetik si “shpërbërje të Rusisë historike”. Ai ka thënë se rusët dhe ukrainasit janë një popull dhe i ka mohuar Ukrainës historinë e saj të gjatë, duke thënë se “Ukraina nuk ka pasur kurrë tradita të qëndrueshme të shtetësisë së vërtetë”.
Ishte presioni i tij ndaj liderit pro-rus të Ukrainës, Viktor Janukoviç, për të mos nënshkruar një marrëveshje me Bashkimin Evropian në vitin 2013 që çoi në protesta që përfundimisht rrëzuan presidentin ukrainas në shkurt të vitit 2014.
Rusia më pas pushtoi rajonin jugor të Krimesë të Ukrainës dhe shkaktoi një rebelim separatist në lindje dhe një luftë që mori rreth 14,000 jetë.
Ndërsa përgatitej të pushtonte në shkurt, ai grisi një marrëveshje paqeje të paplotësuar të Minskut të vitit 2015 dhe akuzoi NATO-n se kërcënonte “të ardhmen tonë historike si komb”, duke pretenduar pa bazë se vendet e NATO-s donin të sillnin luftë në Krime.
Por çfarë do të pranonte Rusia nga një Ukrainë neutrale? Rusia po shqyrton një Ukrainë “neutrale, të çmilitarizuar” me ushtrinë dhe marinën e saj, përgjatë vijave të Austrisë ose Suedisë, të cilat janë të dyja anëtarë të BE-së.
“Austria ishte neutrale, është neutrale dhe do të mbetet neutrale edhe në të ardhmen”, tha kancelari Karl Nehammer, edhe nëse është pjesë e Partneritetit për Paqe të NATO-s.
Por Suedia nuk është neutrale: ajo është e paangazhuar. Ajo ka marrë pjesë në stërvitjet e NATO-s dhe suedezët kanë diskutuar aktivisht për anëtarësimin në të ardhmen.
A ka ndonjë mënyrë për t’i dhënë fund kësaj lufte?
Të dyja palët kanë bërë përparim në negociata, por perspektiva e një takimi ku përfshihen dy presidentët, i konsideruar kyç nga Kievi për t’i dhënë fund “fazës së nxehtë” të luftës, duket disi larg.
Ukraina ka tre kërkesa thelbësore: një armëpushim, garanci sigurie dhe sigurimin e sovranitetit dhe integritetit të saj territorial.
Trupat ruse do të duhet të tërhiqen nga territori ukrainas dhe Kievi do të kërkojë që ata të kthehen në pozicionet e paraluftës.
Garancitë e sigurisë do të nënkuptonin mbrojtje ligjërisht të detyrueshme nga vendet aleate që do të parandalonin në mënyrë aktive sulmet dhe, në rast konflikti, “të merrnin pjesë aktive në anën e Ukrainës”. Me fjalë të tjera, mbrojtja e garantuar do të duhej të mbështetej nga parlamentet në vende të tilla si SHBA, Mbretëri të Bashkuar, Turqi, Gjermani dhe Francë.
Ukraina ka zbutur qëndrimin e saj ndaj NATO-s, me presidentin Zelensky që tha se ukrainasit tani e kuptojnë se nuk do të pranohen si anëtarë. “Është një e vërtetë dhe duhet njohur” tha ai.
Çështja e neutralitetit të Ukrainës dhe garancive të ardhshme të sigurisë do të kërkonte ndryshime kushtetuese dhe kjo mund të arrihet në një referendum brenda disa muajsh, thotë Zelensky.
Por Rusia gjithashtu dëshiron që Krimea të njihet si [pjesë] ruse dhe zonat e kontrolluara nga separatistët të njihen si të pavarura. Kjo çështje nuk do të zgjidhet as para tërheqjes së trupave ruse, por kur Ukraina të kërkojë integritet territorial, kjo përfshin edhe këto zona të kontrolluara nga Rusia.
Çështjet e tjera thelbësore për Rusinë janë: çarmatimi i Ukrainës, “de-nazifikimi” dhe njohja e rusishtes si gjuhë e dytë në Ukrainë.
Për Presidentin Zelensky, as demilitarizimi dhe as “de-nazifikimi” nuk janë në tryezë. Pretendimet e Rusisë për nazizmin janë të pabaza dhe ministri i jashtëm i Ukrainës Dmytro Kuleba e ka thënë troç: “Është çmenduri, ndonjëherë as ata nuk mund të shpjegojnë se për çfarë i referohen”.
Presidenti i Ukrainës ka thënë se është i përgatitur t’i japë statusin e gjuhës së pakicës ruse, së bashku me gjuhët e vendeve të tjera fqinje, dhe nuk e sheh këtë si një çështje madhore./UBTNews/
Marrë me shkurtime nga BBC – Paul Kirby
Aktualitet
Shifrat tronditëse: Mbi 295 milionë njerëz në botë vuajnë nga uria
Published
2 days agoon
May 16, 2025
Pasiguria akute ushqimore vazhdon të rritet me një ritëm alarmues, me mbi 295 milionë njerëz në rrezik vdekjeje nga uria, zbulon një analizë e re e Raportit Global për Krizat Ushqimore (GRFC).
Përshkallëzimi i konflikteve dhe shkurtimet në ndihmën humanitare, së bashku me ndryshimet e shumta klimatike dhe ekonomike, detyruan vitin e kaluar edhe 13.7 milionë njerëz të tjerë që të përjetojnë pasiguri kronike ushqimore.
Ky është viti i gjashtë radhazi që numri i njerëzve që përballen me “niveli të larta të pasigurisë ushqimore akute” ka ardhur në rritje, duke arritur në 295.3 milionë, sipas raportit. Kjo shifër përfaqëson një të katërtën – 22.6% – e popullsisë së 53 vendeve të analizuara nga ekspertët e GRFC.
“Përshkallëzimi i konflikteve, rritja e tensioneve gjeopolitike, pasiguria ekonomike globale dhe shkurtimet e financimeve po thellojnë pasigurinë ushqimore akute,” thuhet në raport.
Numri i njerëzve që përballen me mungesën më kronike të ushqimit, sipas Klasifikimit të Fazës së Pasigurisë Ushqimore të Integruar (IPC), i mbështetur nga OKB – është dyfishuar në krahasim me vitin e kaluar. Më shumë se 95% e tyre jetonin në Rripin e Gazës dhe Sudan. Haiti, Mali dhe Sudani i Jugut kanë popullata të konsiderueshme që përjetojnë sfida të ngjashme.
Kjo kategori e përshkruar si “katastrofë” nga IPC, karakterizohet nga uria, vdekja, varfëria ekstreme dhe nivele të larta të kequshqyerjes akute. Në Sudan, lufta civile në përkeqësim çoi në shpalljen zyrtare të urisë, me më shumë se 24 milionë njerëz që përballen me pasiguri akute ushqimore. Gjendja u përkeqësua në Rripin e Gazës. Ekspertët, vitin e kaluar deklaruan se gjysma e popullsisë ishte parashikuar të përjetonte skenarin e “katastrofës”.
“Pas mbylljes së të gjitha kalimeve në Rripin e Gazës në fillim të marsit e prishjes së armëpushimit dymujor, qasja në ushqim është kufizuar,” thotë raporti.
Këto paralajmërime u konfirmuan kur raporti më i fundit i IPC tha se popullsia e Gazës, rreth 2.1 milionë palestinezë, ishte në “rrezik kritik” nga uria, ndërsa bllokada izraelite ndaj ndihmës humanitare vazhdon. Ekspertët e GRFC identifikuan përkeqësimin e sigurisë ushqimore në 19 vende, kryesisht të nxitur nga konfliktet si në Mianmar, Nigeri dhe Republika Demokratike e Kongos.
Kjo pasiguri, sipas tyre, u shtua nga kriza klimatike, ku përmendet thatësira e pritshme në disa pjesë të Etiopisë, Kenias dhe Somalisë, si dhe problemet e shumta dhe varfëria ekstreme në Afganistan dhe Pakistan.
Ndërprerja e papritur e financimit këtë vit, veçanërisht nga USAID, gjithashtu ka tkurrur shërbimet e ushqyerjes për më shumë se 14 milionë fëmijë në shtete si Sudani, Jemeni dhe Haiti, duke i lënë ata të pambrojtur ndaj kequshqyerjes dhe të ekspozuar ndaj vdekjes.
Burimi: The Guardian
Lajmet
Osmani takon Kaja Kallas në Tiranë: BE-së i kërkohet vendosmëri ndaj Kosovës
Published
2 days agoon
May 16, 2025By
UBTnews
Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, është takuar në Tiranë me Përfaqësuesen e Lartë të BE-së, Kaja Kallas, përpara vizitës së saj në Kosovë javën e ardhshme.
Osmani theksoi se Kosova është e gatshme për hapat e ardhshëm drejt integrimit në BE.
Ajo i bëri thirrje Bashkimit Evropian që t’i qaset këtij procesi me guxim, qartësi dhe vendosmëri, duke vlerësuar lidershipin e Kallas si shembull për këto cilësi.
Lajmet
Rama mbyll seancën e parë të KPE: Shtëpia e shqiptarit është e Zotit dhe e mikut
Published
2 days agoon
May 16, 2025By
UBTnews
Kryeministri Edi Rama mbylli punimet e seancës së parë të samitit të Komunitetit Politik Evropian në Tiranë, duke ftuar të pranishmit në drekën zyrtare.
Në komentet e fundit, Rama u ndal te mikpritja shqiptare, ndërsa citoi Kanunin e Lekë Dukagjinit.
“Dëshiroj të ndaj me ju faktin që në Kanunin tonë që është shkruar kohë më parë ka një kapitull që ka të bëjë me mikpritjen dhe ai fillon me një citim që thotë që ‘shtëpia e shqiptarit i përket Zotit dhe mikut‘”, tha Rama.
Rama tha se “kjo fjali është vërtet shumë e thellë dhe është edhe origjinë e faktit që ne arritëm në fund të Luftës së Dytë Botërore si vendi që kishte më shumë hebrenj se sa kishte pasur në fillim të tij, sepse ata erdhën si miq të cilët shqiptarët i mbrojtën me jetën e tyre”.
“Por ndër të gjitha këto gjëra që ne bëjmë për miqtë, gjë shumë të rëndësishme kemi që t’u japim atyre ushqim shumë të mirë. Për këtë arsye, pavarësisht se thuhet se dreka asnjëherë nuk është falas, sot do ta shikoni se është e kundërta, se sa herë që të vini në Shqipëri do të jeni gjithmonë të mikpritur”, tha Rama./atsh
Lajmet
“Duam paqe”, Von der Leyen: Ka ardhur koha të angazhohemi seriozisht
Published
2 days agoon
May 16, 2025By
UBTnews
Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula Von der Leyen ka mbajtur fjalën në Samitin e Komitetit Evropian duke i dhënë rëndësi, paqes në Ukrainë kundër agresionit rus.
Presidentja e Komisionit Evropian, u shpreh se janë të gatshëm të dërgojnë në tryezë presidentin rus, Vladimir Putin për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë.
“E dimë se ndryshimet që po kalojmë janë historike. Ajo që përceptuam si rend botëror po kthehet në çrregullim botëror i nxitur nga ambiciet imperialiste të Putinit. Kjo është një thirrje për Europën për tu zgjuar. Është artikuluar një sërë herësh, e dimë që duhet të hecim përpara, të ndërtojmë vetë këtë qëndresë tonën. Të zgjerojmë dhe thellojmë rrjetin e partneritetit që kemi në mbarë botën. Kemi mësuar që kur ka kriza të mëdha. Europa është ajo që i jep përgjigjiet.
Të gjitha janë kriza të rënda që na kanë sfiduar por Europa ka dalë prej tyre më e madhe. Europa është bashkuar më shumë në këtë pikë kthese të historisë. Ka qëndruar e bashkuar në mbështetjen e saj për Ukrainën. Kjo është arsyeja pse KPE është krijuar, për tu mbledhur krah Ukrainës përballë agresionit rus, për të sjellë paqen në kontinent ndërkohë që Rusia e ka lënë Europën.
Fakti që jemi këtu është provë e bashkimit tonë të palëkundur dhe kjo tregon bashkimin dhe vendosmërinë tonë për të ruajtur sovranitetin e Ukrainës.
Gjatë rrugës shumica e anëtarëve të BE-së kanë mbështetur sanksionet ndaj Rusisë dhe ato po japin efekt. Jemi gati për të bërë më shumë për të sjellë Putinin në tryezën e negociatave. Zelensky ka përshkruar gjithë ortekët e ditëve të fundit. Ne duam paqe, po punojmë për grupin tjetër të sanksioneve. Ka ardhur koha të angazhohemi seriozisht për një gjë të tillë”, tha Von der Leyen.

18 vite mik me topin e basketbollit! Drilon Hajrizi vjen me një rrëfim krejtësisht ndryshe

Ja dhjetë filmat që mund t’i (ri)shohësh në këtë ditë me shi

Vranësira dhe shi gjatë fundjavës, ja parashikimi i motit për sot

Shifrat tronditëse: Mbi 295 milionë njerëz në botë vuajnë nga uria

Google heq opsionin e famshëm pas 27 vitesh?

Studimi zbulon se çaji, manaferrat dhe ushqimet e pasura me flavonoide luajnë rol në “mosplakje”

Osmani takon Kaja Kallas në Tiranë: BE-së i kërkohet vendosmëri ndaj Kosovës

Rama mbyll seancën e parë të KPE: Shtëpia e shqiptarit është e Zotit dhe e mikut

“Duam paqe”, Von der Leyen: Ka ardhur koha të angazhohemi seriozisht
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Përgatituni për të udhëhequr politikën e të ardhmes me Fakultetin e Shkencave Politike në UBT
-
Lajmet1 month ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT3 weeks ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Profesorët Besnik Skenderi, Safet Zejnullahu, Diamanta Skenderi dhe Ferid Selimi publikojnë punimin shkencor mbi AI në arsim