Lajmet

Pse Putini dëshiron një Ukrainë neutrale?

Janë disa arsyje pse presidenti rus dëshiron një Ukrainë neutrale.

Published

on

Që kur Ukraina u pavarësua në vitin 1991, ndërsa Bashkimi Sovjetik u shemb, ajo gradualisht është kthyer drejt Perëndimit – si BE ashtu edhe NATO.

Udhëheqësi rus Vladimir Putin synon ta ndryshojë këtë, duke e parë rënien e Bashkimit Sovjetik si “shpërbërje të Rusisë historike”. Ai ka thënë se rusët dhe ukrainasit janë një popull dhe i ka mohuar Ukrainës historinë e saj të gjatë, duke thënë se “Ukraina nuk ka pasur kurrë tradita të qëndrueshme të shtetësisë së vërtetë”.

Ishte presioni i tij ndaj liderit pro-rus të Ukrainës, Viktor Janukoviç, për të mos nënshkruar një marrëveshje me Bashkimin Evropian në vitin 2013 që çoi në protesta që përfundimisht rrëzuan presidentin ukrainas në shkurt të vitit 2014.

Rusia më pas pushtoi rajonin jugor të Krimesë të Ukrainës dhe shkaktoi një rebelim separatist në lindje dhe një luftë që mori rreth 14,000 jetë.

Ndërsa përgatitej të pushtonte në shkurt, ai grisi një marrëveshje paqeje të paplotësuar të Minskut të vitit 2015 dhe akuzoi NATO-n se kërcënonte “të ardhmen tonë historike si komb”, duke pretenduar pa bazë se vendet e NATO-s donin të sillnin luftë në Krime.

Por çfarë do të pranonte Rusia nga një Ukrainë neutrale? Rusia po shqyrton një Ukrainë “neutrale, të çmilitarizuar” me ushtrinë dhe marinën e saj, përgjatë vijave të Austrisë ose Suedisë, të cilat janë të dyja anëtarë të BE-së.

“Austria ishte neutrale, është neutrale dhe do të mbetet neutrale edhe në të ardhmen”, tha kancelari Karl Nehammer, edhe nëse është pjesë e Partneritetit për Paqe të NATO-s.

Por Suedia nuk është neutrale: ajo është e paangazhuar. Ajo ka marrë pjesë në stërvitjet e NATO-s dhe suedezët kanë diskutuar aktivisht për anëtarësimin në të ardhmen.

A ka ndonjë mënyrë për t’i dhënë fund kësaj lufte?

Të dyja palët kanë bërë përparim në negociata, por perspektiva e një takimi ku përfshihen dy presidentët, i konsideruar kyç nga Kievi për t’i dhënë fund “fazës së nxehtë” të luftës, duket disi larg.

Ukraina ka tre kërkesa thelbësore: një armëpushim, garanci sigurie dhe sigurimin e sovranitetit dhe integritetit të saj territorial.

Trupat ruse do të duhet të tërhiqen nga territori ukrainas dhe Kievi do të kërkojë që ata të kthehen në pozicionet e paraluftës.

Garancitë e sigurisë do të nënkuptonin mbrojtje ligjërisht të detyrueshme nga vendet aleate që do të parandalonin në mënyrë aktive sulmet dhe, në rast konflikti, “të merrnin pjesë aktive në anën e Ukrainës”. Me fjalë të tjera, mbrojtja e garantuar do të duhej të mbështetej nga parlamentet në vende të tilla si SHBA, Mbretëri të Bashkuar, Turqi, Gjermani dhe Francë.

Ukraina ka zbutur qëndrimin e saj ndaj NATO-s, me presidentin Zelensky që tha se ukrainasit tani e kuptojnë se nuk do të pranohen si anëtarë. “Është një e vërtetë dhe duhet njohur” tha ai.

Çështja e neutralitetit të Ukrainës dhe garancive të ardhshme të sigurisë do të kërkonte ndryshime kushtetuese dhe kjo mund të arrihet në një referendum brenda disa muajsh, thotë Zelensky.

Por Rusia gjithashtu dëshiron që Krimea të njihet si [pjesë] ruse dhe zonat e kontrolluara nga separatistët të njihen si të pavarura. Kjo çështje nuk do të zgjidhet as para tërheqjes së trupave ruse, por kur Ukraina të kërkojë integritet territorial, kjo përfshin edhe këto zona të kontrolluara nga Rusia.

Çështjet e tjera thelbësore për Rusinë janë: çarmatimi i Ukrainës, “de-nazifikimi” dhe njohja e rusishtes si gjuhë e dytë në Ukrainë.

Për Presidentin Zelensky, as demilitarizimi dhe as “de-nazifikimi” nuk janë në tryezë. Pretendimet e Rusisë për nazizmin janë të pabaza dhe ministri i jashtëm i Ukrainës Dmytro Kuleba e ka thënë troç: “Është çmenduri, ndonjëherë as ata nuk mund të shpjegojnë se për çfarë i referohen”.

Presidenti i Ukrainës ka thënë se është i përgatitur t’i japë statusin e gjuhës së pakicës ruse, së bashku me gjuhët e vendeve të tjera fqinje, dhe nuk e sheh këtë si një çështje madhore./UBTNews/

Marrë me shkurtime nga BBC – Paul Kirby

Bota

Rekord i ri, Bitcoin këmbehet me 97 mijë dollarë, pas rizgjedhjes së Trump

Published

on

Tregu i Kriptomonedhave ka shënuar një tjetër moment historik, pasi Bitcoin ka arritur një vlerë rekord prej 97,902 dollarësh për një njësi. Ky shëndërrim në çmim ka shkaktuar një valë entuziazmi në mesin e investitorëve dhe analistëve të tregut, të cilët besojnë se ky rritje ka ardhur si pasojë e rizgjedhjes së Donald Trump si president i Shteteve të Bashkuara.

Ky rekord i ri për Bitcoin u arrit të mërkurën, duke vendosur një standard të ri për kriptomonedhën më të njohur në botë, që deri më tani ishte treguar e paqëndrueshme dhe e pasigurt për shumë investitorë. Rritja e papritur e çmimit ka pasuar spekulimet që Trump, i cili fitoi rizgjedhjen si president i SHBA-së, mund të ofrojë mbështetje më të fortë për asetet digjitale. Ky përkrahje e mundshme e administratës Trump, sipas tregtarëve, mund të sjellë një rregullim më të butë dhe më të favorshëm për industrinë e kriptomonedhave, duke i dhënë mundësi për të rritur më tej vlerën dhe adoptimin e tyre.

Analistët e tregut kanë sugjeruar se një politikë më e lehtë rregullatorisht për kriptovalutat nga administrata e Trump mund të ketë një ndikim pozitiv në ekosistemin global të kriptomonedhave, duke krijuar kushte më të favorshme për rritjen e investimeve dhe përdorimit të këtyre aseteve. Kjo ka nxitur një valë optimizmi, ku investitorët po shpresojnë se periudha e ardhshme mund të sjellë një “epokë të artë” për Bitcoin dhe për kriptomonedhat e tjera.

Sot, vlera totale e tregut global të kriptomonedhave ka arritur një tjetër rekord historik, duke kaluar për herë të parë në histori shifrën e 3 trilionë dollarëve. Ky hap i madh në vlerën e tregut tregon rritjen e shpejtë të interesit për kriptovalutat, që po i japin mundësi të reja investitorëve dhe po transformojnë sektorin financiar global.

Ky zhvillim ka ngjallur reagime të përziera në komunitetin global, ku disa shohin këtë si një mundësi për rritjen e inovacionit dhe diversifikimin financiar, ndërsa të tjerë mbeten të kujdesshëm për pasigurinë që ende mbetet në lidhje me natyrën e kriptomonedhës dhe mundësitë e spekulimeve të tepruara.

Megjithatë, për momentin, të dhënat tregojnë se Bitcoin po shijon një periudhë të madhe rritjeje dhe mbështetjeje, që ka sjellë një entuziazëm të madh ndër investitorë dhe analistë të tregut. Kjo mund të shërbejë si një moment kthese për të ardhmen e kriptomonedhave, të cilat tani mund të shihen më shumë si një mundësi investimi serioze dhe afatgjatë.

Continue Reading

Bota

Gjykata Ndërkombëtare Penale urdhërarreste për Netanyahun, Yoav Gallant, liderin e Hamasit

Published

on

Gjykata Ndërkombëtare Penale (ICC), me seli në Hagë, ka lëshuar një urdhërarrest për kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu, ish-ministrin izraelit të Mbrojtjes Yoav Gallant dhe liderin e Hamasit Mohammed Deif, për krime të dyshuara lufte të kryera gjatë konfliktit të vazhdueshëm në Rripin e Gazës.

Urdhrat e arrestit, të miratuara sot nga gjyqtarët e ICC-së, vijnë pas një mocioni të paraqitur nga kryeprokurori i Gjykatës, Karim Khan, në maj të vitit 2023. Sipas këtij mocioni, Netanyahu dhe Gallant dyshohen për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit që lidhen me aksionet ushtarake të Izraelit në Gazë që nga 8 tetori i vitit 2023. Hetimi për krimet e dyshuara të luftës ka pasuar një periudhë intensive hetimesh nga ana e Khan, i cili ka analizuar dhe hetuar veprimet e palëve të përfshira në këtë konflikt.

Ndërkohë, lideri i Hamasit, Mohammed Deif, është kërkuar gjithashtu për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit që nga sulmi i masakrës së 7 tetorit 2023, të cilin e orkestroi Hamasi dhe grupet e tjera militante që veprojnë në Gazë, që shkaktuan viktima dhe shkatërrim të madh në Izraelin jugor. Përkundër raporteve që sugjeronin se Deif mund të ishte vrarë në një sulm ajror izraelit gjatë këtij viti, nuk ka pasur ende një konfirmim zyrtar për vdekjen e tij, duke lënë ende hapur mundësinë që ai të jetë në jetën dhe të fshihet në ndonjë vend të paditur.

Izraeli ka kundërshtuar këtë vendim të Gjykatës Ndërkombëtare Penale, duke argumentuar se nuk ka juridiksion mbi çështjet që lidhen me shtetin izraelit. Megjithatë, gjyqtarët e ICC-së i kanë hedhur poshtë këto kundërshtime, duke vazhduar me miratimin e urdhërarresteve për personat e lartë të përfshirë në këtë konflikt.

Në deklaratën e saj të lëshuar pas miratimit të urdhërarresteve, ICC theksoi se Netanyahu dhe Gallant, si udhëheqës të forcave ushtarake dhe politike të Izraelit, janë përgjegjës për bllokimin e përfshirjes së popullsisë civile të Gazës në burime jetike, përfshirë ushqimin, ujin dhe ilaçet. Ky veprim, sipas gjykatës, ka rezultuar në një krizë humanitare të thellë për civilët e Gazës, që është një nga akuzat kryesore që i janë drejtuar autoriteteve izraelite.

Ky vendim nga Gjykata Ndërkombëtare Penale ka tërhequr vëmendjen e bashkësisë ndërkombëtare dhe ka ngjallur reagime të ndryshme, ku disa e mbështesin një proces të drejtë gjyqësor për krimet e luftës, ndërsa të tjerë e kritikojnë për ndërhyrjen në çështje të brendshme të shteteve të caktuara. Ndërkohë, konflikti në Gazë vazhdon të jetë një nga konfliktet më të dhunshme dhe më të komplikuara në botë, duke përfshirë një rrezik të vazhdueshëm për civilët dhe një ndikim të thellë në sigurinë e rajonit./UBTNews/

Continue Reading

Lajmet

​Përplasen ashpër Gani Krasniqi i LVV-së dhe Haki Abazi

Published

on

By

Deputeti i Lëvizjes Vetëvendosje, Gani Krasniqi është përplasur me deputetin e pavarur, Haki Abazi, në seancën e Kuvendit të Kosovës, ku po shqyrtohet në lexim të dytë, Projektligji për buxhetin e vitit 2025.

Pasi Abazi adresoi një mori akuzash ndaj partisë në pushtet, deputeti i LVV-së, Gani Krasniqi tha se s’mundet t’iu mbajë moral Haki Abazi, pasi siç tha ai ia njeh “plancin e tij”

“Kur dëgjojë këtu parafolësit të cilët ishin, sikur mos t’i njoh drejtpërdrejtë secilin veç e veç se kush janë çka kanë bërë dhe tek kanë bërë, të jeni të bindur edhe unë do të kisha menduar me kallë këtë kuvend apo me shkua me rrënuar qeverinë. Por kur i di punët e tyre, angazhimet e tyre për besë nuk di çfarë t’i them vetit… Nuk jemi këtu për të na mbajtur moral se kush është Haki Abazi, që doli të flas për fashizmin, e të gjitha tjerat. Secili që del të flet për veti, të ngrit çështje të cilat ngritën, e jo këtu të thirren me emër e mbiemër, aq ma pak Haki Abazi atje, që ia njoh edhe plancin e tij”, është shprehur Gani Krasniqi.

Atij i reagoi Abazi, i cili i kërkoi deputetit të pushtetit të flet me fakte derisa tha se kjo gjuhë e tij po konfirmon fushatën fashiste të LVV-së.

“Dil fol këtu qartazi për çka e ki fjalën. Fol me fakte. Ti çka po thua po konfirmon fushatën fashiste dhe kontrabandës së lajmeve të rrejshme që keni lëshua nga LVV-ja. Pikërisht është ajo gjuhë. Dil thuaje Gani Krasniqi, se je burrë ke luftu në UÇK. Çka?”, tha ai.

Në debat u përfshi kryetari i Kuvendit, Glauk Konjufca i cili kërkoi nga deputetët të kenë kujdes me fjalorin ndaj njëri-tjetrit.

“Kujdes fjalorin deputet. Kujdes fjalorin ndaj njëri-tjetrit. Më shumë respekt”, tha ai.

Kuvendi po vazhdon shqyrtimin e projektligjit për buxhetin 2025 në leximin e dytë.

Continue Reading

Lajmet

​PDK dhe AAK tregojnë pse e bojkotuan fjalimin vjetorit të Osmanit

Published

on

By

Edhe këtë vit deputetët e Partisë Demokratike të Kosovës dhe asaj të Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës e bojkotuan fjalimin vjetor të presidentes së Kosovës, Vjosa Osmani në Kuvendin e Kosovës.

Deputetja e Partisë Demokratike të Kosovës, Blerta Deliu thotë se bojkoti nga kjo parti ka ndodhur për shkak se presidentja Osmani nuk e ka përmbushur rolin e saj Kushtetues.

“Ne nuk kemi parë si një seancë ku duhet të jemi pjesë në radhë të parë për shkak të mos përmbushjes së rolit të saj kushtetues të unitetit të popullit të Kosovës dhe të përfaqësimit të politikës së jashtme që do të duhej ta bënte zonja Osmani. Kemi parë absolutisht jo vetëm zbehje të rolit të saj kushtetues si e para e vendit, por ka pas raste që vetë zonja Osmani ka qenë në linjë më pushtetin qoftë në kohën kur janë cenuar institucionet e pavarura, qoftë në kur janë sulmuar institucionet e drejtësisë, por edhe kur kemi pas shpërfaqje arbitrare të aferave të shumta korruptive”, theksoi ai.

Deputetja Deliu tha se presidentja Osmani në Kuvendin e Kosovës demonstroi një aktivitet të plogësht dhe anemik në përputhje me obligimet që i ka.

“Nuk kemi asnjë njohje se ajo përfaqëson edhe politikën e jashtme si e para e shtetit dhe nuk kemi asnjë anëtarësim të Kosovës në ndonjë mekanizëm ndërkombëtarë. Për më keq Kosova vazhdon ende të jetë nën sanksione të cilat i kemi vuajtur tash e sa kohë si shtet, dhe nuk kemi asnjë lëvizje për ta forcuar subjektivitetin ndërkombëtarë të Kosovës duke parë një situatë edhe ky adresim i presidentes Osmani nuk do të duhej të shihej si një adresim që ka për të folur për ndonjë rezultat konkret. Presidentja Osmani ajo çka pamë edhe nga deklarimi i saj nuk është shpërfaqje e pozicionit të saj kushtetues. Por është demonstrim i një aktiviteti tepër të plogësht ose anemik në përputhje me obligimet që ajo i ka”, theksoi ai.

Deputetja e Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës, Albana Bytyqi tregon arsyen e mos pjesëmarrjes në fjalimin vjetor të presidentes.

Deputetja Bytyqi tha se duke e parë deklarimit e Osmanit do të ishte mirë të merrnin pjesë në këtë seancë për shkak të fjalimit madhështor.

“Po duke e parë që presidentja asnjëherë nuk ka bërë diçka të mirë për vendin e vetë, gjithmonë ajo i është adresuar vetës çka është si presidente. E kemi se si shtet ajo si presidente çka i bërë të mirë shtetit dhe kjo është arsyeja që ne nuk kemi marr pjesë. Megjithëse e pamë sot që e kishte një fjalim krejt të kundërt me atë të viteve të kaluara dhe ndoshta ka qenë mirë me marr pjesë në atë fjalim kaq madhështor sa ka qenë“, theksoi ai.

Edhe vitin e kaluar adresimin e presidentes, Osmani e patën bojkotuar PDK dhe AAK.

Në seancën e adresimit të presidentes së vendit, Vjosa Osmani mori pjesë partia në pushtet, Lëvizja Vetëvendosje dhe Lidhja Demokratike të Kosovës.

Në fjalimin e saj, Osmani ka thënë se sot më shumë se kurrë “na duhet ajo që njihet si patriotizëm kushtetues, që shkon përtej ndasive pulitke dhe kthehet të bazamenti i shtetësisë tonë”.

Presidentja ka folur për rëndësinë e ruajtjes së partneritetit me aleatë. Ajo ka thënë se dobësimi i aleancave është gabim strategjik derisa ka shtuar se “asnjëherë nuk i kam mirëkuptuar talljet që bëhen në llogari të aleatëve”.

Continue Reading

Të kërkuara