Lajmet

Pse protestat e fundit në Iran janë më ndryshe nga protestat e kaluara?

Mbështetja publike për këto protesta është më e madhe dhe më e përhapur.

Publikuar

Nga Jo Adetunji, redaktore në The Conversation

Edhe njëherë, Irani është në mes të trazirave politike dhe atyre civile. Protestat e fundit, të shkaktuara nga vdekja e 22-vjeçares Mahsa Amini pas arrestimit të saj nga policia e moralit, pasojnë disa protesta të tjera që kanë ndodhur në Iran gjatë viteve të fundit.

Por pse janë ndryshe nga protestat e kaluara?

1.Mbështetja publike për këto protesta është më e madhe dhe më e përhapur

Në qendër të protestave të fundit është policia morale e Iranit, e cila ka për detyrë të zbatojë kode strikte rreth veshjes dhe sjelljes. Policia e moralit e arrestoi Mahsa Aminin më 13 shtator nën arsyetimin se e veshi hixhabin në mënyrë të papërshtatshme. Ajo vdiq në paraburgim. Familja e saj tha se ajo u keqtrajtua nga policia (deklaratë e cila u hodh poshtë nga Qeveria dhe policia).

Çfarëdo që ndodhi, çështja Amini ka shkaktuar zemërim publik rreth sjelljes së policisë së moralit. Protestuesit kërkojnë që grave t’u jepet e drejta për të zgjedhur çfarë të veshin. Zemërimi që ndjen ky grup për ndërhyrjen e qeverisë në vendimet personale të njerëzve po shpërfaqet edhe në protestën aktuale.

Që nga fillimi i viteve 1980, kur kleri në pushtet konsolidoi pushtetin duke eliminuar grupet opozitare, rregullimi shoqëror dhe rregullat strikte rreth stilit të jetesës kanë formuar thelbin e politikave të tyre. Megjithëse ndërhyrja e qeverisë në jetën e qytetarëve të saj ishte dikur shumë më e përhapur dhe më e gjerë, si dhe rregullat ishin më strikte.

Por me kalimin e kohës, masat e tilla u relaksuan (në njëfarë mase). Për gratë, sidoqoftë, rregullat janë ende tejet diskriminuese. Qeveria iraniane insiston në mohimin e të drejtave fundamentale të grave, por debati rreth shamisë dhe veshjes së grave është vetëm një manifestim i dukshëm i saj.

Përveçse janë nënçmuese dhe degraduese, këto rregulla e bëjnë jetën e përditshme jashtëzakonisht të vështirë për një numër të madh grash që nuk janë dakord me klerin.

Sot është thuajse e pamundur të gjesh dikë në Iran që s’u turpërua nga kleri në njëfarë forme. Kjo është arsyeja pse në krahasim me protestat e mëparshme në Iran, numri i njerëzve që mbështesin këto aktualet duket mjaft i lartë. Protestat po zhvillohen në qytete të mëdha dhe të vogla, lagje të pasura dhe të varfra.

2.Protestat e fundit po udhëheqen nga gratë

Për dallim nga protestat e kaluara, këtë herë gratë janë në ballë të protestave. Të drejtat e grave janë në qendër të këtyre protestave, ndërsa protestat e mëparshme u zhvilluan kryesisht për çështje ekonomike apo politike.

Ndërhyrja e qeverisë në jetën private të qytetarëve – veçanërisht të grave – është burimi i protestave këtë herë. Deri më tani ka qenë e vështirë që qeveria të shpjegojë politikat e saj në një mënyrë që është bindëse për shumë njerëz.

3.Guximi i treguar gjatë këtyre protestave është i paprecedentë

Protesta përbën rrezik personal në Iran. Por këta protestues kanë bërë disa gjëra jashtëzakonisht të guximshme. Guximi i treguar nga protestuesit është i paprecedentë.

Disa gra hoqën shamitë në rrugë dhe i dogjën ato. E kishte edhe prej atyre që i prenë flokët në publik.

Shumë video shfaqin përballjen e policisë me protestuesit. Shkalla e protestave këtë herë është e pazakontë.

A do të sjellin këto protesta ndryshime të qëndrueshme?

Është shumë herët për të thënë. Udhëheqësit e Iranit kanë treguar herë pas here se nuk janë të interesuar t’i nënshtrohen kërkesave popullore. Udhëheqësit iranianë mund të frikësohen se qetësimi i protestave mund të nxiste kërkesa të mëtejshme dhe madje mund të sjellte edhe rënien e tyre.

Ndoshta më e rëndësishmja nga këto kosto është efekti që këto protesta kanë pasur në legjitimitetin tashmë në pakësim të Republikës Islamike, si brenda dhe jashtë vendit./UBTNews/

Përktheu dhe përshtati UBTNews

Lajmet

MPJD konfirmon se refuzoi kërkesën e patriarkut Porfirije për të vizituar Kosovën

Publikuar

nga

Ministria e Punëve të Jashtme dhe Diasporës e Kosovës e ka konfirmuar se e ka refuzuar kërkesën e patriarkut serb Porfirije që të vizitojë Kosovën.

Lajmi është bërë i ditur më herët gjatë ditës nga shefi i Zyrës për Kosovën në Qeverinë e Serbisë, Petar Petkoviq.

Autoritetet e Kosovës kanë thënë se nuk do të lejohen vizita të tilla derisa “Serbia vazhdon të shkelë marrëveshjen e Brukselit, të mos lejojë vizitat e zyrtarëve tanë shtetërorë në Serbi dhe për më tepër të mos ndalet me fushata kundër Republikës së Kosovës në arenën ndërkombëtare, si në proceset integruese ashtu edhe ato të njohjes”.

Petkoviq ka thënë se përfaqësuesi më i lartë i Kishës Ortodokse Serbe, Porfirije është nisur të hënën drejt Kosovës për të marrë pjesë në Kuvendin e Shenjtë të Ipeshkvijve të Kishës Ortodokse Serbe në Patriarkanën e Pejës, ditën e martë.

“Në orën 1:30 pasdite, patriarku serb është dashur të kalojë pikën administrative të Merdares, për të shkuar në selinë shekullore të kryepeshpokëve dhe patriarkëve, mirëpo në momentin kur është dashur të kalojë pikën, ka ardhur ndalesa prej Prishtinës, me arsyetimin se kreu i Kishës Ortodokse Serbe nuk mund të hyjë në territorin e Kosovës dhe Metohisë”, ka thënë Petkoviq.

Ai ka thënë Zyra Ndërlidhëse e Beogradit, në përputhje me marrëveshjet dhe procedurat valide, e ka dërguar njoftimin për planet e vizitës në Pejë.

“Patriarku serb Porfirije, gjithmonë, në çdo rast dhe vend, bën thirrje për paqe dhe bashkëjetesë të serbëve dhe shqiptarëve në zonën e Kosovës dhe Metohisë. Fatkeqësisht, këto janë vlera dhe mesazhe që askush në Prishtinë nuk i kupton”, ka thënë mes tjerash Petkoviq.

Serbia nuk e njeh shtetësinë e Kosovës – të shpallur në shkurt të vitit 2008 – prandaj dy vendet negociojnë në Bruksel, me ndërmjetësim të Bashkimit Evropian, për t’i normalizuar marrëdhëniet.

Palët kanë nënshkruar një mori marrëveshjesh, por jo të gjitha janë zbatuar./REL

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Policia e Prishtinës arreston 131 persona të kërkuar nga gjykata

Publikuar

nga

Policia e Kosovës javën e kaluar në disa lokacione të ndshme ka arrestuar 131 persona të kërkuar nga gjykata. 

“Konform urdhëresave, pas përfundimit të procedurave policore, personat e dënuar me burgim janë dërguar për vuajtje të dënimit, ndërsa personat e dënuar me gjobë, janë liruar, pasi të njëjtit kanë kryer obligimet e caktuara në urdhëresa”, thuhet në njoftim.

​Ndërkohë që aktivitete policore janë shtrirë edhe në segmente të tjera të sigurisë.

Gjatë periudhës së njëjtë, janë sekuestruar dhjetë armë të ftohta (thika) dhe gjashtë armë zjarri. Ndërkaq aktivitetet policore në sferën e sigurisë në trafikun rrugor.

Në po të njëjtën periudhë kohore, kanë rezultuar me shqiptimin e 3 mijë e 160 masave administrative me gjobë për lloje të ndryshme të kundërvajtjeve dhe shkeljeve të kodit rrugor.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​Kalon periudha transitore, disa qytetarë serbë në Graçanicë ende përdorin dinarin

Publikuar

nga

Ndonëse ka përfunduar periudha transitore e Bankës Qendrore të Kosovës rreth çështjes së dinarit, ku sipas Rregullores për Operacione me Para të Gatshme, valuta e vetme për të kryer shërbime për shit-blerje është euro, kjo ende nuk po zbatohet nga disa biznese në komunën e Graçanicës.

Në këtë komunë shkëmbimet tregtare në disa biznese vazhdojnë të bëhen me dinarë, megjithatë disa të tjera nga sot e kanë ndalur së përdoruri këtë valutë pas përfundimit të periudhës transitore të Rregullores së BQK-së.

Qytetarja Vaska Kostiq thotë se vazhdon të blejë me dinar në dyçane edhe pas vendimit të BQK-së.

“Për ne si me euro si me dinar, më mirë me dinar se në markete me dinar. (Sot) me dinarë kam blerë”, tha ajo.

Ndërkaq disa biznese tjera në këtë komunë janë duke e respektuar vendimin e BQK-së, në këtë mënyrë shitblerjet e mallrave po bëhen vetëm me euro.

“Nuk guxoj, vetëm euro, nuk guxoj të marrë dinar. E keni kembimoren atje”, thotë një tregtar prapa kamerës.

Kjo rregullore ka hyrë në fuqi më 1 shkurt, por BQK kishte vendos një fazë tranzitore, që mundësonte lehtësim për zbatimin e këtij vendimi.

Në kuadër të kësaj periudhe, nuk janë shqiptuar masa ndëshkuese, por janë ofruar informacione për qytetarët rreth zbatimit të rregullores për pagesa me para të gatshme. Ndërsa, bankat komerciale që operojnë në Kosovë janë udhëzuar që të hapin degë të reja në veri.

Banka Qendrore e Kosovës ka njoftuar të hënën për efektet nga Plani për Zbatim të Lehtësuar të Rregullores për Operacione me Para të Gatshme.

Zëdhënësi i Bashkimit Evropian, Peter Stano, ka thënë të hënën se më 15 maj Kosova dhe Serbia do të zhvillojnë takimin e radhës për çështjen e ndalimit të përdorimit të dinarit serb në Kosovë.

Ky do të jetë takimi i shtatë me radhë në nivel të kryenegociatorëve kushtuar kësaj teme, teksa në gjashtë takimet e mëhershme kryenegociatori i Kosovës, Besnik Bislimi, dhe ai i Serbisë, Petar Petkoviq, nuk kanë arritur pajtim për ndonjë zgjidhje kompromisi.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Shefi i OKB-së kërkon armëpushim të menjëhershëm

Publikuar

nga

Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Antonio Guterres ka ripërsëritur thirrjen për “armëpushim të menjëhershëm” në Gaza pasi forcat izraelite kanë vrarë mbi 35 mijë palestinezë që nga fillimi i sulmeve në muajin tetor.

Gjithashtu Guterres bëri thirrje për “lirimin e pakushtëzuar të të gjithë robërve të mbajtur nga Hamasi, si dhe rritjen e menjëhershme të ndihmës humanitare” në Gaza.

“Armëpushimi mund të jetë vetëm fillimi”, deklaroi ai teksa shtoi se “do të jetë rrugë e gjatë nga shkatërrimi dhe trauma e luftës”./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara