Kuriozitete

Pse introvertët nuk ishin të lumtur gjatë izolimit në pandemi

Published

on

Shumë supozuan se introvertët do të “lulëzojnë” gjatë jetës së vetmuar të mbylljes në kohën e pandemisë.

Bllokimet pandemike përfaqësonin një re të errët. Por ishte një grup që besohej se do të përfitonte nga izolimi i detyruar: introvertët.

Shkrimtari Jon Ronson ishte ndër të parët që ngriti këtë mundësi. “Për introvertët, vetë-izolimi nuk është ndonjë punë e madhe, kështu që unë mendoj se do të jemi mirë”, tha ai për BBC Newsnight. “Njerëzit për të cilët jam i shqetësuar janë ekstrovertët dhe njerëzit që nuk janë janë mësuar me këtë lloj situate”.

Pikëpamjet e Ronson u ndanë nga shumë të tjerë në të gjithë botën.

Megjithatë, realiteti rezulton të jetë shumë ndryshe. Psikologët tani kanë testuar ndikimin e personalitetit në shëndetin mendor të njerëzve gjatë pandemisë – dhe rezultatet e tyre sugjerojnë që introvertët e kishin shumë më të vështirë për të përballuar izolimin sesa shumë kishin pritur.

Përveç nxjerrjes në pah të disa keqkuptimeve të zakonshme rreth llojeve të ndryshme të personalitetit dhe nevojës së tyre për t’u shoqëruar, njohuritë nga këto studime mund të na ndihmojnë të gjithëve si të drejtohemi në jetën pas bllokimit.

Së pari, një kujtesë e përkufizimeve shkencore të këtyre tipareve.

Personaliteti introvert dhe ekstrovert janë pika ekstreme të të njëjtit spektër, të cilat psikologët mund t’i masin duke u kërkuar njerëzve që të jepin të dhëna për veten e tyre në një shkallë prej 1 (nuk pajtohem) me 5 (pajtohem fuqishëm). Ato përfshijnë:

1.
A jeni të prirur të qëndroni në prapavijë në eventet shoqërore?
A jeni të prirur të kufizoni njohjen tuaj në disa [persona] të zgjedhur?
2.
A ju pëlqen të keni shumë angazhime shoqërore?
A jeni një individ i lumtur?
A ju pëlqen të bëni shaka me të tjerët?

Nëse jeni dakord më shumë me grupin e parë të pohimeve dhe nuk jeni dakord me grupin e dytë, atëherë do të gjeni vetën në anën e introvertit; nëse përgjigjet tuaja ndjekin modelin e kundërt, ju jeni më ekstrovert.

Introvertët thjesht i shohin aktivitetet e vetmuara të jenë më interesante dhe energjike, dhe ngjarjet e ngarkuara shoqërore të zbrazëta.

Bazuar thjesht në këto përkufizime, sigurisht që do të kishte kuptim që introvertët të shijonin qetësinë e bllokimit – megjithatë hulumtimet e mëparshme, kanë sugjeruar tashmë arsye që kjo nuk është kështu.

Lidhjet shoqërore janë një nevojë themelore njerëzore… Të jesh introvert nuk do të thotë që nuk dëshiron të shoqërohesh aspak.

– Danièle Gubler dhe Katja Schlegel

Ishte e njohur prej kohësh, për shembull, që introvertët kanë tendencë të përjetojnë emocione më të forta dhe e kanë më të vështirë të rregullojnë ndjenjat dhe të përshtaten me situatat e reja. Kjo do të thotë se ata kanë tendencë të kenë një mirëqenie më të dobët emocionale. Prirje të tilla mund t’i kenë bërë ata më të prekshëm nga stresi i pandemisë.

Pastaj është natyra e izolimit gjatë bllokimit. Distancimi i detyruar shoqëror do të ishte ndjerë krejt ndryshe nga stili jetësor tipik i introvertëve, në të cilin ata ishin të lirë të zgjidhnin se kur dhe si do të takonin njerëzit dhe të moderonin kohën e kaluar në shoqëri në përputhje me gjendjen e tyre shpirtërore.

Në fund të marsit dhe në fillim të prillit 2020, Gubler dhe Schlegel rekrutuan 466 pjesëmarrës zviceranë për një sondazh në internet që kishte matur tiparet e personalitetit dhe masa të ndryshme të mirëqenies psikologjike.

Analizat e tyre, të botuara në fund të vitit të kaluar, treguan se ekstrovertët dhe introvertët në mostrën e tyre mezi treguan ndonjë ndryshim në vetmi, ankth dhe depresion. Të gjithë dukej se vuanin njësoj.

Maryann Wei në Universitetin e Wollongong, Australi, ndërkohë, ekzaminoi 114 pjesëmarrës nga ShBA, Kanada e Mbretëria e Bashkuar, Australia dhe Gjermania midis fundit të prillit dhe fillimit të majit në vitin 2020. Ajo zbuloi se introvertët po ndiheshin dukshëm më keq se ekstrovertët, me vetminë të shtuar, ankth dhe depresion.

Të njëjtat modele u shfaqën në një studim nga Anahita Shokrkon, një student PhD në Universitetin e Alberta-s. Duke studiuar më shumë se 1.000 njerëz në të gjithë Kanadanë në qershor dhe korrik të vitit 2020, ajo zbuloi se ekstrovertët kishin shëndet mendor vazhdimisht më të mirë sesa introvertët, pavarësisht nga shumë kufizime që kufizonin shoqërimin e tyre.

Ajo thekson se ekstrovertët mund të kenë pasur grupe më të mëdha miqësie përpara pandemisë, dhe edhe nëse nuk do t’i shihnin ballë për ballë – ata komunikonin përmes Zoom ose WhatsApp.

“Këto miqësi të forta që kishin para pandemisë, ishin ndoshta gjëja më e rëndësishme që i ndihmoi ata të kalonin situatën e vështirë,” thotë ajo. “Ekstrovertët gjetën një mënyrë për t’u lidhur me njerëzit”. Introvertët, në të kundërt, mund të kenë pasur më pak kapital shoqëror për të filluar dhe më pas kanë luftuar për të gjetur mënyra të reja për të ruajtur ato marrëdhënie.

“Njerëzit vazhdimisht formojnë mjedisin e tyre për t’iu përshtatur nevojave ose personalitetit të tyre, dhe për këtë arsye ne mund të presim që të dy – introvertët dhe ekstrovertët të jenë në gjendje të kthehen në jetën pas bllokimit me shkallën e ndërveprimit shoqëror që është komode për ta”.

Sipas tyre shumë individë do jenë të lumtur të zëvendësojnë takimet ‘rraskapitëse’ të Zoom me ndërveprimet aktuale sociale.

Shumë organizata po inkurajojnë punonjësit e tyre që të vazhdojnë të punojnë në distancë, të paktën një pjesë të kohës. Kjo mund ta bëjë tranzicionin më të lehtë, – në vend që të kthehen menjëherë në të gjitha takimet ballë për ballë dhe bisedat e zyrës që ata mezi kishin duruar më parë.

“Introvertët duhet ta përdorin këtë periudhë për t’u rregulluar dhe për t’u kthyer ngadalë në jetën e tyre sociale”, përfundoi Shokrkon./UBTNews

Kuriozitete

Princesha Diana: Letra që zbulon sa e vetmuar ndihej në pallat

Published

on

Të gjitha objektet që tregojnë historinë e jetës së Princeshës Diana dhe ofrojnë informacion mbi familjen mbretërore britanike tani janë në ankand. Midis tyre është një letër e shkruar me dorë dy ditë pas dasmës së saj me Mbretin e ardhshëm Charles.

Ankandet Julien’s prezantojnë koleksionin e jashtëzakonshëm, “Stili i Princeshës Diana dhe një Koleksion Mbretëror”, me më shumë se 300 pjesë historike në një nga ankandet më të mëdha të artikujve që dikur i përkisnin Princeshës së ndjerë të Uellsit.

Së bashku me shumë artikuj të modës të paraqitur në ankand, i cili fillon më 26 qershor në The Peninsula Beverly Hills, ka edhe një artikull veçanërisht të veçantë. Koleksioni përfshin një letër të shkruar me dorë dhe të nënshkruar nga Princesha Diana drejtuar Mark Simpson, një punonjës i Pallatit Buckingham.

Letra mban datën 31 korrik 1981, vetëm dy ditë pas dasmës së saj me Princin e atëhershëm Charles.

“Kjo është një nga veprat e mia të preferuara”, thotë Martin Nolan, bashkëthemelues dhe drejtor ekzekutiv i Julien’s Auctions, për revistën PEOPLE gjatë një parapamjeje të artikujve të ankandit.

“Është disa ditë pas dasmës së saj.” “Ajo jetonte në Pallatin e Buckinghamit, ishte periudha kur po përshtatej nga jeta normale në jetë pallati”, tha Nolan.

Kështu që ajo duhej të mësonte nga mbretëresha të përkulej dhe të gjitha këto.” Por, ajo po kalonte mirë me Mark Simpsonin.”Ata ishin pothuajse në të njëjtën moshë, ai ishte pak më i madh se ajo “, shton Nolan. “Në letër ajo flet për sa e vetmuar ishte kur ishte në pallat.”

Letra thotë: “I dashur Mark, doja vetëm të të falënderoja për gjithë mirësinë dhe durimin që më ke treguar që kur u zhvendosa në Pallatin e Buckinghamit. Qëndrimi im u bë shumë më i lehtë nga shoqëria jote, pasi ishte shumë e vetmuar dhe qeshëm aq shumë, saqë nuk mund të të falënderoj mjaftueshëm. Shpresoj se ke mundur ta shijosh të mërkurën dhe se të ka pëlqyer fustani im.”

Nesër do të nisem për në Britani, me të gjithë këta burra përreth. Duhet të kem kujdes nga Evelina! Lajmi i keq është se nuk kam ngrënë asnjë drithëra – më vjen keq. Si do t’ia dal pa tasat me drithëra? [fytyrë që qesh]. Një falënderim i madh që je vetvetja – Me shumë dashuri, Diana.”

Letra tregon se ditët e para të Dianës si princeshë nuk ishin aspak argëtuese.

Continue Reading

Kuriozitete

Pse bllokohen veshët në avion? Ja si ta zgjidhni këtë problem

Published

on

Nuk ka rëndësi se pse po e bëni udhëtimin e radhës! Mund të jenë pushimet, udhëtim pune apo çështje tjetër, me siguri që ka fenomen me të cilin jeni përballuar sa herë që keni bërë udhëtime të tilla: bllokimi i veshëve apo ajo që nga auditologët quhet “veshi i avionit”.

Ndryshe quhet “barotrauma e veshit”, veshi i avionit është zhurma e dhimbshme e veshit që ndodh kur avioni është në ngjitje ose zbritje. Nëse për disa persona kjo është një ndjesi irrituese, për të tjerë është shqetësim që zgjat edhe pas daljes nga avioni.

Për të shmangur fluturimet, auditologia Sarah Lundstrom shpjegon më shumë rreth këtij fenomeni.

Çfarë është “veshi i avionit”?

“Kjo ndodh kur “veshi mbyllet për shkak të ndryshimeve të presionit të ajrit gjatë fluturimit,” shpjegon mjekja Lundstrom. Lajmi i mirë është se ndërkohë që kjo gjendje krijon njëfarë shqetësimi, kjo nuk dëmton daullet e veshit tuaj.

Pse kumbojnë veshët në avion?

Arsyeja pse përjetoni dhimbje veshi gjatë udhëtimeve me avion është për shkak të ndryshimit të presionit të ajrit. “Kur ka një ndryshim në presionin e ajrit të jashtëm, kjo shkakton shtyrjen e daulles së veshit dhe mbylljen e tubit eustachian,” shton mjekja.

Si ta parandaloni si fenomen?

Sipas mjekes Lundstrom, mund të përtypni çamçakëz ose mbani karamele gjatë fluturimit për të ndihmuar në mbajtjen e “veshit të mesëm dhe tubit eustachian në lëvizje dhe të hapur”. Megjithatë, nëse nuk keni çamçakëz ose karamele me vete, mos u frikësoni.

“Gjatë fluturimit, gëlltisni diçka ose mbyllni hundën e të fryni ajrin për të nxitur tubit eustachian të hapet që të lehtësojë presionin,” përfundon Lundstrom.

Continue Reading

Kuriozitete

NASA zbulon pasuri të pallogaritshme ari në thellësitë e oqeanit

Published

on

Oqeanet mbajnë rezervat më të mëdha të arit në botë, por ato janë ende të paarritshme.

Një ekip shkencëtarësh të NASA-s ka zbuluar se oqeanet “mbajnë” rezervën më të madhe të arit, e cila vlerësohet në 20 milionë ton. Nxjerrja e metalit të çmuar që zotërojnë, sjell sfida për shkak të përqendrimit të tij të ulët në ujin e detit.

Sasia e raportuar ka tronditur botën, pasi tejkalon sasinë totale të arit të gjetur nga njeriu gjatë gjithë historisë së tij.

Teknologjia që i është vënë në dispozicion njerëzimit nuk lejon një mekanizëm minerar ekonomikisht të qëndrueshëm, uji i detit përmban metale që e bëjnë të vështirë ndarjen e arit. Ari i tretur nuk është i vetmi burim i vlefshëm që deti “ruan”.

Elemente tjera të rëndësishme që detet dhe oqeanet kanë janë depozitat e sulfurit hidrotermal. Këto janë depozita që janë më të arritshme sesa ari i tretur dhe mund të nxirren përmes minierave nënujore.

Minierat në det paraqesin rreziqe shkatërruese për ekosistemet detare, kjo rrezikon mijëra specie të reja, shkatërron shumë habitate detare dhe ndryshimi i zinxhirëve ushqimorë paraqet rreziqe të konsiderueshme.

Disa territore, si Papua Guinea e Re, filluan ta zbatojnë këtë praktikë. Debati mjedisor përqendrohet në ndikimet tragjike që aktivitetet minerare kanë në ekosistemet detare, duke lënë anash mundësitë ekonomike që j’u ofrojnë vendeve.

Mundësi reale që deti mund të na ofrojë burimet e tij më të vlefshme

Disa shkencëtarë mbajnë gjallë shpresën se zhvillimet teknologjike do të na lejojnë të arrijmë në zgjidhje të qëndrueshme në të ardhmen për shfrytëzimin e burimeve detare. Nuk është e pamundur që një ditë të shfaqen teknologji që do të lejojnë nxjerrjen e arit nga deti pa shkaktuar dëme të konsiderueshme në mjedisin detar.

Derisa të ndodhë kjo, ari vazhdon të fshihet në thellësitë e detit, madje edhe për vende si Spanja, me disa dete dhe oqeane që lagen në plazhet e saj, gjë që mund t’i sjellë vendit iberik miliona ose miliarda euro.

Thesari më i madh i njerëzimit qëndron i fshehur në det, e në të njëjtën kohë, Kina ka surprizuar me zbulimin e 230 miliardë ton ari të bardhë në shtratin e detit.

Continue Reading

Kuriozitete

Kjo është anija më e madhe në botë në formë breshke që do të mbajë 60 mijë pasagjerë

Published

on

Studioja italiane Lazzarini Design ka prezantuar një projekt të jashtëzakonshëm detar që po trondit botën e arkitekturës dhe teknologjisë detare: Pangeos, një anije në formë breshke, me përmasa gjigante.

Sipas CNN, kjo anije do të jetë më e madhja ndonjëherë e ndërtuar dhe do të ketë qendra tregtare, hotele, pishina, kopshte dhe deri në 60.000 pasagjerë.

Me një gjatësi prej 550 metrash e gjerësi maksimale prej 610 metrash, Pangeos nuk është mjet lundrimi, por qytet lundrues. Për ndërtimin e saj do të nevojitet një kantier i posaçëm prej 600 me 650 metra, ndërkohë që Arabia Saudite është përzgjedhur si vendi më i përshtatshëm për ndërtimin.

Kostoja totale e projektit parashikohet të arrijë në 8 miliardë euro, ndërtimi pritet të nisë sivjet duke kërkuar një periudhë prej 8 vitesh pune për t’u përfunduar. Financimi do të realizohet përmes teknologjisë NFT, shitjes së pasurive virtuale “Unreal Estates” në versionin digjital të jahtit në metaverse.

Përveç përmasave marramendëse, Pangeos do të jetë i pajisur me teknologjitë më moderne, përfshirë një mini-port të brendshëm, dritare panoramike rrëshqitëse dhe sistem hidroale, që e lejon të ngrihet mbi sipërfaqen e ujit dhe të lëvizë me shpejtësi, falë tre motorëve me hidrogjen.

“Që në vitin 1964 industria e kishte potencialin të ndërtonte struktura të tilla – tani është koha të realizohet”, thotë Lazzarini Design.

Continue Reading

Të kërkuara