Lajmet

Pse është kaq sfiduese të zhvillohen vaksina për sëmundjet parazitare?

Published

on

Procesi i prodhimit të vaksinave për parazitët është ekstremisht sfidues, por shkencëtarët mund të jenë në majë të përparimeve të mëdha.

Kur Kameruni në muajin janar nisi procesin e vaksinimit kundër malaries, kjo u përshkua me festë. Në muajin shkurt, edhe Burkina Faso e përcolli këtë trend.

“Kontrolli i malaries nuk ka shkuar në drejtimin e duhur, për arsye të ndryshme”, shpjegon Kate O’Brien, i cili drejton departamentin e imunizimit dhe vaksinimit në Organizatën Botërore të Shëndetësisë (OBSH).

Rastet me malaria po rriten, dhe afërsisht 600 mijë njerëz vdesin nga malaria çdo vit. Faktorët janë të llojllojshëm, sikurse ndryshimi i klimës, konflikti, efektet e vazhdueshme të COVID-19 në sistemet shëndetësore dhe përshtatshmëria këmbëngulëse e mushkonjave që bartin malarinë.

Sipas O’Brien, vaksinimi masiv është një mjet më shumë, dhe një që ka një qasje krejtësisht ndryshe.

“Të hysh me një qasje të bazuar në imunitet është një shtesë shumë historike dhe e rëndësishme”, thotë ajo.

Në vitin 2019, vaksina RTS,S kundër malaries filloi pilotimin në Gana, Kenia dhe Malavi, dhe në vitin 2021 OBSH e rekomandoi atë për përdorim tek fëmijët. Vaksina RTS,S u pasua nga vaksina R21.

Nuk kishte domosdoshmërisht një përpjekje të përbashkët për ta bërë vaksinën e malaries vaksinën e parë antiparazitare. Por ndoshta nuk është befasuese që në fund të fundit ishte, pasi numri i lartë i vdekjeve i kërkuar nga malaria ka sjellë në vëmendje zhvillimin e vaksinave për malarinë sesa për sëmundjet e tjera parazitare (megjithëse ende jo aq shumë sa për vaksinat që prekin popullatat e pasura, si Covid-19).

Burime masive të energjisë dhe financiare u shpenzuan për krijimin e vaksinave të shumta kundër COVID-19. Por kjo nuk është arsyeja e vetme që ato vaksina u shfaqën relativisht shpejt.

“Nuk ka dyshim se parazitët janë objektiva shumë më të ndërlikuar se viruset”, thotë Hotez.

Pothuajse të gjitha vaksinat ekzistuese funksionojnë kundër baktereve dhe viruseve, aktualisht nuk ka vaksina kundër kërpudhave askund në botë dhe ekziston vetëm një lloj vaksine – ajo kundër malaries – kundër parazitëve. Parazitët shpesh kanë mënyra të sofistikuara për të shmangur sistemin imunitar të pritësit. Ata përshtaten me nikoqirët e tyre gjatë cikleve komplekse të jetës, duke përfshirë disa faza zhvillimi.

“Secila prej atyre fazave, qoftë në një kafshë apo një mikpritës njerëzor, ka proteina të ndryshme që shprehen në faza të ndryshme të jetës. Dhe kjo e bën më të komplikuar identifikimin se cilat mund të jenë objektivat e parazitit për zhvillimin e një vaksine”, thotë O’Brien.

Ky kompleksitet i ciklit jetësor është një nga arsyet që parazitët nuk janë gjithmonë të lehtë për t’u kultivuar në laborator. Me fjalë të tjera, mund të jetë e vështirë thjesht të prodhohen më shumë prej tyre në kushte të kontrolluara, në fazën e duhur të zhvillimit, për qëllime kërkimore. Mundësitë që përfshijnë kultivimin e parazitëve në kafshët kërkimore ose në laborator, në vend të strehuesve të tyre të zakonshëm.

Një sfidë teknike e punës me parazitët është diversiteti i tyre i madh gjenetik, i cili mund ta bëjë të vështirë shënjestrimin e një specie ose lloji specifik. Tendler dhe kolegët e saj gjetën një zgjidhje duke identifikuar një komponent kyç të përbashkët në shumë specie helminte. Ata zbuluan se proteina Sm14 është e pranishme në lloje të shumta helminthësh që shkaktojnë sëmundje te njerëzit dhe bagëtitë, jo vetëm skistosomiasis./UBTNews/

Lajmet

Rrëmbyen një person në Veternik, arrestohen katër të dyshuar, i përfshirë edhe një polic

Published

on

Pas veprimeve hetimore të ndërmarra nga hetuesit policor dhe identifikimit të personave të dyshuar lidhur me rastin e rrëmbimit të raportuar më 19 shtator 2025, në lagjen Veternik të Prishtinës, ka rezultuar se në këtë rast dyshohet të jetë i përfshirë edhe një zyrtar policor.

Sipas njoftimit, menjëherë pas kësaj është njoftuar Inspektorati Policor i Kosovës (IPK) të cilët në bashkëpunim me hetuesit e Njësisë së Hetimeve të Përgjithshme në Prishtinë kanë arrritur të sigurojnë prezencën e personave të dyshuar.

“Gjatë veprimeve hetimore janë sekuestruar një armë zjarri dhe një lodër (imitim i armës AK-47). Me vendim të Prokurorisë Themelore të Prishtinës, të katër personave të ndaluar u është caktuar masa e ndalimit prej 48 orësh. Si pjesë e procedurave administrative IPK i ka rekomanduar Policisë së Kosovës edhe suspendimin për zyrtarin policor”, thuhet në njoftim.

Hetuesit policor dhe ata të IPK-së, në koordinim të plotë me Prokurorinë Themelore, po vazhdojnë veprimet e mëtejme hetimore me qëllim të ndriçimit të plotë të rastit.

Numri i përgjithshëm i personave të arrestuar lidhur me këtë rast arrin në tetë./S.K/KP/

Continue Reading

Lajmet

​Trump: Nëse Hamasi e thyen armëpushimin do të shkatërrohet

Published

on

Presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald Trump ka përsëritur qëndrimin e tij se nëse Hamasi e thyen armëpushimin, ai do të shkatërrohet dhe se nuk do të ketë asnjë ushtri amerikane në Gaza.

“Nëse Hamasi e thyen armëpushimin, ai do të shkatërrohet.”, tha Trump.

Trump u thotë gazetarëve se beson që Ukraina mund ta fitojë ende luftën me Rusinë, por nuk mendon se do ta bëjë.

“Çdo gjë mund të ndodhë. Lufta është një gjë shumë e çuditshme.”, thotë ai.

Pastaj ai shton se SHBA-të ndoshta nuk do të kishin arritur marrëveshjen e armëpushimit midis Izraelit dhe Hamasit nëse nuk do të kishin vendosur të sulmonin objektet bërthamore të Iranit. Ai e quan atë një nga manovrat më të mëdha ushtarake të të gjitha kohërave.

Trump është pyetur se çfarë hapash po ndërmerr SHBA-ja për të ruajtur armëpushimin, i cili u shkel për pak kohë të dielën pasi Izraeli goditi Gazën jugore për atë që e quajti shkelje flagrante të marrëveshjes nga Hamasi.

Trump përgjigjet duke thënë se SHBA-të po ndërmarrin shumë hapa për të ruajtur paqen.

Ai shton se Hamasi duhet të sillet mirë dhe nëse jo, do të na duhet t’i zhdukim ata nëse duhet./S.K/KP/

 

Continue Reading

Lajmet

Konservatorja Sanae Takaichi zgjidhet kryeministrja e parë grua në Japoni

Published

on

Konservatorja Sanae Takaichi u zgjodh kryeministrja e parë grua e Japonisë nga parlamenti i vendit duke shënuar një moment historik për vendin patriarkal ku si politika ashtu edhe vendet e punës dominohen nga burra të moshuar.

Takaichi mori këtë rol derisa Japonia po përballet me vështirësi ekonomike në rritje dhe një politikë të përçarë dhe të bllokuar dhe vetëm disa ditë para se presidenti i SHBA-së Donald Trump të vizitojë vendin.

Pikëpamjet e saj thellësisht konservatore kanë alarmuar disa anëtarë të partisë së qendrës. Për shembull, ajo mbështet rishikimin e kushtetutës pacifiste të Japonisë dhe shpesh viziton një faltore lufte të diskutueshme që përfshin emrat e të dënuarve për krime lufte gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Ajo gjithashtu kundërshton martesat e të njëjtave gjini dhe një lëvizje në rritje për të lejuar çiftet e martuara të përdorin mbiemra të veçantë.

Disa nga këto qëndrime, të tilla si pikëpamjet e saj agresive ndaj Kinës, mund të ndërlikojnë marrëdhëniet rajonale të Japonisë.

Brenda Japonisë disa shqetësohen për propozimet e saj ekonomike për të shpenzuar shumë dhe për të ulur taksat, ndërsa vendi përballet me inflacion dhe kosto jetese shumë të larta.

Ajo u zgjodh kryetare e Partisë Liberale Demokratike në pushtet (e cila, pavarësisht emrit të saj, është konservatore) në fillim të tetorit, duke mposhtur kandidatë më të moderuar.

Kjo sugjeroi një kthesë djathtas për LDP-në e goditur nga skandali, e cila pësoi humbje të mëdha në dy zgjedhjet e fundit parlamentare pasi votuesit e pakënaqur kaluan në parti të reja të ekstremit të djathtë.

Ajo u zgjodh kryeministre nga të dy dhomat e parlamentit por tani, ajo do të duhet t’i përgjigjet popullsisë prej 120 milionë japonezësh. Përballimi i çmimit të lartë të mallrave do të jetë një nga sfidat e saj të para; për shembull, çmimi i orizit, një ushqim bazë në Japoni, është pothuajse dyfishuar nga viti i kaluar./S.K/EO/CNN/

Continue Reading

Lajmet

Miftaraj: Partia në pushtet po bën një lloj abstenimi për mos ta marrë pushtetin

Published

on

Drejtori ekzekutiv në Institutin e Kosovës për Drejtësi, Ehat Miftaraj ka thënë se po e shohin një lloj abstenimi të partisë në pushtet, për mos ta marrë pushtetin.

“Ne po shohim një lloj abstenimi të partisë në pushtet, për mos me marrë pushtetin, për me i ikë kësaj përgjegjësie, për mos me marrë Qeverinë”, tha Miftaraj.

Ai tha e nuk ka as përpjekje minimaliste për formimin e Qeverisë, dhe përmendi se edhe institucionet janë jofunksionale për shkak të bllokadës institucionale e cila është krijuar.

“Duke e ditur gjendjen në të cilën gjendet Kosova, do duhej të gjenin një rrugë për të bërë zgjidhje, kur kanë kaluar disa muaj dhe asgjë nuk funksionon. Kemi një Qeveri në detyrë në bazë të vendimit të Gjykatës Supreme në kundërshtim me Kushtetutë dhe ligj, kemi një Kuvend që është jofunksional, kemi institucione të pavarura jofunksionale, kemi 1.5 miliard euro në Kuvendin e Kosovës marrëveshje ndërkombëtare të cilat janë duke pritur, plani i rritjes 882 milionë euro… është një afat 2024-2027. Ne ende nuk e kemi ratifiku këtë marrëveshje”, u shpreh Miftaraj.

Miftaraj tha se nëse kjo marrëveshje ratifikohet tash, mund t’i nxjerrim ndoshta vetëm gjysmën e atyre mjeteve të tjerat kthehen në Bashkimin Evropian.

Lidhur me këtë, Miftaraj theksoi se këto marrëveshje bilaterale kanë mbetur peng për shkak se Kosova nuk ka Kuvend që do të ratifikonte këto marrëveshje, ku inicimi vjen prej Qeverisë. Tha se partnerët ndërkombëtarë vazhdimisht kërkojnë themelimin e Qeverisë./S.K/EO/Betimi për Drejtësi/

 

Continue Reading

Të kërkuara