Lajmet

Pse është kaq sfiduese të zhvillohen vaksina për sëmundjet parazitare?

Published

on

Procesi i prodhimit të vaksinave për parazitët është ekstremisht sfidues, por shkencëtarët mund të jenë në majë të përparimeve të mëdha.

Kur Kameruni në muajin janar nisi procesin e vaksinimit kundër malaries, kjo u përshkua me festë. Në muajin shkurt, edhe Burkina Faso e përcolli këtë trend.

“Kontrolli i malaries nuk ka shkuar në drejtimin e duhur, për arsye të ndryshme”, shpjegon Kate O’Brien, i cili drejton departamentin e imunizimit dhe vaksinimit në Organizatën Botërore të Shëndetësisë (OBSH).

Rastet me malaria po rriten, dhe afërsisht 600 mijë njerëz vdesin nga malaria çdo vit. Faktorët janë të llojllojshëm, sikurse ndryshimi i klimës, konflikti, efektet e vazhdueshme të COVID-19 në sistemet shëndetësore dhe përshtatshmëria këmbëngulëse e mushkonjave që bartin malarinë.

Sipas O’Brien, vaksinimi masiv është një mjet më shumë, dhe një që ka një qasje krejtësisht ndryshe.

“Të hysh me një qasje të bazuar në imunitet është një shtesë shumë historike dhe e rëndësishme”, thotë ajo.

Në vitin 2019, vaksina RTS,S kundër malaries filloi pilotimin në Gana, Kenia dhe Malavi, dhe në vitin 2021 OBSH e rekomandoi atë për përdorim tek fëmijët. Vaksina RTS,S u pasua nga vaksina R21.

Nuk kishte domosdoshmërisht një përpjekje të përbashkët për ta bërë vaksinën e malaries vaksinën e parë antiparazitare. Por ndoshta nuk është befasuese që në fund të fundit ishte, pasi numri i lartë i vdekjeve i kërkuar nga malaria ka sjellë në vëmendje zhvillimin e vaksinave për malarinë sesa për sëmundjet e tjera parazitare (megjithëse ende jo aq shumë sa për vaksinat që prekin popullatat e pasura, si Covid-19).

Burime masive të energjisë dhe financiare u shpenzuan për krijimin e vaksinave të shumta kundër COVID-19. Por kjo nuk është arsyeja e vetme që ato vaksina u shfaqën relativisht shpejt.

“Nuk ka dyshim se parazitët janë objektiva shumë më të ndërlikuar se viruset”, thotë Hotez.

Pothuajse të gjitha vaksinat ekzistuese funksionojnë kundër baktereve dhe viruseve, aktualisht nuk ka vaksina kundër kërpudhave askund në botë dhe ekziston vetëm një lloj vaksine – ajo kundër malaries – kundër parazitëve. Parazitët shpesh kanë mënyra të sofistikuara për të shmangur sistemin imunitar të pritësit. Ata përshtaten me nikoqirët e tyre gjatë cikleve komplekse të jetës, duke përfshirë disa faza zhvillimi.

“Secila prej atyre fazave, qoftë në një kafshë apo një mikpritës njerëzor, ka proteina të ndryshme që shprehen në faza të ndryshme të jetës. Dhe kjo e bën më të komplikuar identifikimin se cilat mund të jenë objektivat e parazitit për zhvillimin e një vaksine”, thotë O’Brien.

Ky kompleksitet i ciklit jetësor është një nga arsyet që parazitët nuk janë gjithmonë të lehtë për t’u kultivuar në laborator. Me fjalë të tjera, mund të jetë e vështirë thjesht të prodhohen më shumë prej tyre në kushte të kontrolluara, në fazën e duhur të zhvillimit, për qëllime kërkimore. Mundësitë që përfshijnë kultivimin e parazitëve në kafshët kërkimore ose në laborator, në vend të strehuesve të tyre të zakonshëm.

Një sfidë teknike e punës me parazitët është diversiteti i tyre i madh gjenetik, i cili mund ta bëjë të vështirë shënjestrimin e një specie ose lloji specifik. Tendler dhe kolegët e saj gjetën një zgjidhje duke identifikuar një komponent kyç të përbashkët në shumë specie helminte. Ata zbuluan se proteina Sm14 është e pranishme në lloje të shumta helminthësh që shkaktojnë sëmundje te njerëzit dhe bagëtitë, jo vetëm skistosomiasis./UBTNews/

Lajmet

Ambasadorja amerikane paralajmëron zgjerimin e listës së zezë në Maqedoninë e Veriut

Published

on

By

Ambasadorja amerikane në Shkup, Angela Ageler, paralajmëroi më 21 nëntor për zgjerimin e “listës së zezë” edhe me persona të tjetër të dyshuar për krim dhe korrupsion në Maqedoninë e Veriut.

Gjatë një deklarate për media pas hapjes së Konferencës së parë për luftën kundër korrupsionit në Ballkanin Perëndimor – organizuar nga Ambasada e Shteteve të Bashkuara në Shkup në bashkëpunim me Byronë për Narkotikët Ndërkombëtarë dhe Zbatimin e Ligjit – Angeler theksoi se lista “është dinamike dhe gjithmonë ka emra që rishikohen dhe diskutohen”.

Ajo nuk specifikoi emra apo afate për përfshirjen e tyre në listë, duke theksuar se kjo është një çështje që vendoset nga Uashingtoni.

Nuk kam afat kohor sepse është vendimi i Uashingtonit, por mund t’iu sigurojë që deri sa flasim ka një numër të emrave që merren në konsideratë, dhe si gjithmonë ne shohim që të shtojmë emra të rinj”, tha Ageler të enjten para gazetarëve në Shkup.

Gjatë vitit 2023, Departamenti amerikan i Shtetit e futi në listën e zezë ish-zëvendëskryeministrin maqedonas, Koço Angjushev, ndërsa para tij edhe disa politikanë dhe biznesmenë të tjerë të profilit të lartë, si kryetari i Komunës së Strugës, Ramiz Merko, dhe biznesmenin kundërthënës, Orce Kamçev.

Në listën e zezë amerikane janë edhe ish-drejtori i shërbimit sekret, Sasho Mijalkov, dhe ish-kryeministri Nikolla Gruevski, kryetari i Partisë Demokratike Shqiptare, Menduh Thaçi, ish-deputeti Xhevat Ademi, ish-ministri i Punëve të Brendshme, Lube Boshkovski dhe të tjerë.

Lidhur me rekomandimet e Komisionit Shtetëror për Parandalimin e Korrupsionit për emërimin e anëtarëve të Bordit Drejtues të Akademisë së Gjyqtarëve dhe Prokurorëve Publikë, Ageler bëri thirrje që të respektohen.

Nuk kam detaje konkrete, por do të theksoj se është e rëndësishme që këto komente dhe rekomandime të shqyrtohen me kujdes në mënyrë që publiku të marrë përgjigje për pyetjet”, shtoi Ageler./REL/

 

Continue Reading

Lajmet

Osmani takon ndihmës administratoren e USAID-it, kërkohet mbështetje për fuqizimin ekonomik të grave

Published

on

By

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, priti në takim ndihmës administratoren në Byronë për Evropë dhe Euroazi të USAID-it, Erin McKee, me rastin e shënimit të 25 vjetorit të partneritetit dhe bashkëpunimit ndërmjet USAID-it dhe popullit të Kosovës.

Presidentja Osmani e ka përgëzuar USAID-in për miqësinë 25-vjeçare dhe mbështetjen e palëkundur për Kosovën. Sipas Presidentes Osmani, misioni i USAID-it gjatë çerek shekullit të kaluar, ka qenë i rëndësishëm në fuqizimin e të rinjve, grave, investimin dhe ndërtimin e institucioneve që mbështesin drejtësinë, barazinë dhe mundësitë për të gjithë.

“Trashëgimia transformuese e USAID-it është e dukshme në çdo cep të Kosovës, nga forcimi i institucioneve deri te rritja e qëndrueshme ekonomike dhe avancimi i parimeve demokratike”, citohet Osmani në komunikatë.

Në këtë kontekst, Presidentja Osmani shprehu mirënjohjen e thellë për kontributin e jashtëzakonshëm të USAID-it, përfshirë investimin prej mbi 1 miliard dollarësh në fushat ndryshme për progresin e Kosovës.

Presidentja Osmani theksoi gjithashtu rëndësinë e vazhdimit të mbështetjes së projekteve në fushën e drejtësisë dhe luftën kundër korrupsionit, si dhe projektet për fuqizimin ekonomik të grave, duke rikonfirmuar përkushtimin e Presidencës për t`i mbështetur këto projekte në dobi të të gjithë qytetarëve të Kosovës.

Continue Reading

Bota

Trump zgjedh ish-Prokurorin e Përgjithshëm Matt Whitaker si ambasador i SHBA në NATO

Published

on

Donald Trump njoftoi të mërkurën se ka emëruar ish-Prokurorin e Përgjithshëm Matt Whitaker si ambasador të SHBA-së në NATO, duke shprehur besimin e tij te Whitaker si një “luftëtar i fortë” dhe një “patriot besnik”. Trump theksoi se Whitaker do të përfaqësojë interesat e Shteteve të Bashkuara dhe do të forcojë marrëdhëniet me aleatët e NATO-s, ndërkohë që do të qëndrojë i palëkundur ndaj kërcënimeve për paqen dhe stabilitetin global.

Përzgjedhja e Whitaker është e papritur, pasi ai ka një karrierë në fushën e ligjit dhe jo në politikën e jashtme. Ai shërbeu si ushtrues detyre i Prokurorit të Përgjithshëm nga nëntori 2018 deri në shkurt 2019, gjatë hetimit të Këshilltarit Special Robert Mueller për ndërhyrjen ruse në zgjedhje. Përpara kësaj, Whitaker ka qenë shefi i stafit i Prokurorit të Përgjithshëm Jeff Sessions dhe ka pasuar këtë të fundit pas shkarkimit të tij, për shkak të mospajtimeve mbi hetimin për Rusinë.

Zgjedhja e Whitaker për këtë pozicion në NATO vjen pas kritikave të vazhdueshme të Trump ndaj aleancës, veçanërisht për dështimin e disa anëtarëve të saj për të përmbushur angazhimet financiare, përfshirë shpenzimin e të paktën 2% të GDP-së për mbrojtjen. Zgjedhja e tij si ambasador në NATO është një hap i pazakontë, duke pasur parasysh që Whitaker nuk ka përvojë në diplomaci.

Pas këtij njoftimi, Trump gjithashtu shpalli se kishte zgjedhur ish-deputetin republikan Pete Hoekstra nga Miçigani si ambasador të SHBA-së në Kanada, një post që Hoekstra e ka mbajtur gjithashtu gjatë mandatit të parë të Trump.

Në këtë mënyrë, Trump po vazhdon të bëjë emërime të rëndësishme, duke i besuar figura që kanë pasur rol të rëndësishëm në administratën e tij, si dhe ato që i kanë mbështetur në politikën e tij të jashtme./UBTNews/

Continue Reading

Bota

​Urdhër arresti – cilat do të jenë pasojat ligjore për Netanyahun dhe Gallant?

Published

on

By

Gjykata Penale Ndërkombëtare (ICC) ka lëshuar urdhër-arrest për kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu dhe ish-ministrin e Mbrojtjes Yoav Gallant për krime lufte në territoret palestineze, përfshirë Gazën.

Dhoma e Procedurës Paraprake të ICC-së tha se urdhër-arrestet mbulojnë “krimet kundër njerëzimit dhe krimet e luftës të kryera nga të paktën 8 tetori 2023 deri të paktën më 20 maj 2024”.

Duke vepruar kështu, ajo gjithashtu hodhi poshtë njëzëri sfidat e Izraelit ndaj juridiksionit sipas neneve 18 dhe 19 të Statutit të Romës, traktati qeverisës i ICC-së.

Njoftimi i ICC-së ka pasoja të rëndësishme për Netanyahun dhe Gallantin, pasi të 124 vendet nënshkruese të gjykatës tani janë të detyruara t’i arrestojnë dhe t’i dorëzojnë për ndjekje penale nëse shkelin në territorin e tyre.

Këto 124 vende përfshijnë disa nga aleatët perëndimorë më të vendosur të Izraelit, si Britania e Madhe, Kanadaja, Australia, Gjermania, Franca, Belgjika, Italia, Holanda dhe Norvegjia.

Vende të tjera evropiane që do të ishin jashtë kufijve për udhëheqësit izraelitë përfshijnë Spanjën, Zvicrën, Danimarkën, Kroacinë, Republikën Çeke, Finlandën, Hungarinë, Portugalinë dhe Poloninë.

Më shumë nënshkrues kryesorë të ICC përfshijnë Greqinë, Zelandën e Re, Korenë e Jugut, Japoninë, Afrikën e Jugut, Nigerinë, Meksikën, Kenia, Kolumbinë dhe Brazilin.

Një përjashtim i dukshëm do të ishte SHBA, e cila u tërhoq nga Statuti i Romës në 2002, që do të thotë se nuk do të ishte ligjërisht e detyruar të merrte masa kundër Netanyahut dhe Gallantit.

Megjithatë, sipas ICC-së, përderisa palët jo-shtetërore nuk kanë asnjë detyrim, ato “inkurajohen” të ndërmarrin veprime për ekzekutimin e urdhrave, pasi vetë gjykata nuk ka asnjë mekanizëm përmbarues.

Një manual i ICC thotë se disa jo-nënshkrues kanë luajtur një rol aktiv në operacionet e mëparshme të dorëzimit.

“Sidoqoftë, kur KS i OKB-së shkakton juridiksionin e Gjykatës mbi një situatë të caktuar, detyra për të bashkëpunuar detyron shtetet anëtare përkatëse të OKB-së, pavarësisht nëse janë apo jo Shtet Palë në Statutin e Romës”, thuhet në dokument.

Studiuesi juridik Gerhard Kemp tha për Anadolu se vendimi i ICC-së për lëshimin e urdhër-arresteve është “i rëndësishëm për disa arsye” dhe ushtron presion mbi ato kombe që kanë mbështetur Izraelin pavarësisht reagimit ndërkombëtar mbi gjenocidin e tij në Gaza.

“Ai rikonfirmon se GJNP ka juridiksion mbi situatën në Palestinë, hodhi poshtë sfidat e juridiksionit të Izraelit, bëri vëzhgime të rëndësishme në lidhje me natyrën e konfliktit (konflikti i armatosur ndërkombëtar dhe zbatueshmëria e së drejtës ndërkombëtare humanitare e kështu me radhë), bëri vëzhgime të rëndësishme për forca e provave,” tha ai.

“Ndoshta më e rëndësishmja, konfirmon parimin e ICC-së se kapaciteti zyrtar nuk është pengesë për ekzekutimin e urdhër-arresteve dhe përfundimisht gjykimin në ICC të zyrtarëve të lartë të qeverisë, në këtë rast duke përfshirë edhe kryeministrin e Izraelit.”

Ashtu si Omar Al-Bashir i Sudanit dhe presidenti rus Vladimir Putin, ky urdhër-arresti për Netanyahu “do të përbëjë sfida të rëndësishme diplomatike dhe politike për anëtarët e ICC-së, veçanërisht shtetet partiake në Perëndim – si Gjermania dhe Britania e Madhe”, vazhdoi ai.

“Sigurisht, shtetet palë në Statutin e Romës kanë detyrimin ligjor … por siç e kemi parë me Bashirin (kur Afrika e Jugut dhe Jordania dhe shtetet e tjera nuk arritën të zbatonin një urdhër pushimi) dhe së fundmi Mongolia (kur nuk arriti të arrestonte Putin), shtetet anëtare shpesh e kanë të vështirë politikisht të përmbushin detyrimet e tyre”, tha Kemp.

“Unë dyshoj se vendet evropiane dhe aleatët e tjerë tradicionalë të Izraelit në Perëndim do të vihen nën presion për të marrë shpejt një pozicion nëse do të ekzekutojnë urdhër-arrestet nëse lind rasti.” 

Continue Reading

Të kërkuara