Lajmet

Pse është kaq sfiduese të zhvillohen vaksina për sëmundjet parazitare?

Published

on

Procesi i prodhimit të vaksinave për parazitët është ekstremisht sfidues, por shkencëtarët mund të jenë në majë të përparimeve të mëdha.

Kur Kameruni në muajin janar nisi procesin e vaksinimit kundër malaries, kjo u përshkua me festë. Në muajin shkurt, edhe Burkina Faso e përcolli këtë trend.

“Kontrolli i malaries nuk ka shkuar në drejtimin e duhur, për arsye të ndryshme”, shpjegon Kate O’Brien, i cili drejton departamentin e imunizimit dhe vaksinimit në Organizatën Botërore të Shëndetësisë (OBSH).

Rastet me malaria po rriten, dhe afërsisht 600 mijë njerëz vdesin nga malaria çdo vit. Faktorët janë të llojllojshëm, sikurse ndryshimi i klimës, konflikti, efektet e vazhdueshme të COVID-19 në sistemet shëndetësore dhe përshtatshmëria këmbëngulëse e mushkonjave që bartin malarinë.

Sipas O’Brien, vaksinimi masiv është një mjet më shumë, dhe një që ka një qasje krejtësisht ndryshe.

“Të hysh me një qasje të bazuar në imunitet është një shtesë shumë historike dhe e rëndësishme”, thotë ajo.

Në vitin 2019, vaksina RTS,S kundër malaries filloi pilotimin në Gana, Kenia dhe Malavi, dhe në vitin 2021 OBSH e rekomandoi atë për përdorim tek fëmijët. Vaksina RTS,S u pasua nga vaksina R21.

Nuk kishte domosdoshmërisht një përpjekje të përbashkët për ta bërë vaksinën e malaries vaksinën e parë antiparazitare. Por ndoshta nuk është befasuese që në fund të fundit ishte, pasi numri i lartë i vdekjeve i kërkuar nga malaria ka sjellë në vëmendje zhvillimin e vaksinave për malarinë sesa për sëmundjet e tjera parazitare (megjithëse ende jo aq shumë sa për vaksinat që prekin popullatat e pasura, si Covid-19).

Burime masive të energjisë dhe financiare u shpenzuan për krijimin e vaksinave të shumta kundër COVID-19. Por kjo nuk është arsyeja e vetme që ato vaksina u shfaqën relativisht shpejt.

“Nuk ka dyshim se parazitët janë objektiva shumë më të ndërlikuar se viruset”, thotë Hotez.

Pothuajse të gjitha vaksinat ekzistuese funksionojnë kundër baktereve dhe viruseve, aktualisht nuk ka vaksina kundër kërpudhave askund në botë dhe ekziston vetëm një lloj vaksine – ajo kundër malaries – kundër parazitëve. Parazitët shpesh kanë mënyra të sofistikuara për të shmangur sistemin imunitar të pritësit. Ata përshtaten me nikoqirët e tyre gjatë cikleve komplekse të jetës, duke përfshirë disa faza zhvillimi.

“Secila prej atyre fazave, qoftë në një kafshë apo një mikpritës njerëzor, ka proteina të ndryshme që shprehen në faza të ndryshme të jetës. Dhe kjo e bën më të komplikuar identifikimin se cilat mund të jenë objektivat e parazitit për zhvillimin e një vaksine”, thotë O’Brien.

Ky kompleksitet i ciklit jetësor është një nga arsyet që parazitët nuk janë gjithmonë të lehtë për t’u kultivuar në laborator. Me fjalë të tjera, mund të jetë e vështirë thjesht të prodhohen më shumë prej tyre në kushte të kontrolluara, në fazën e duhur të zhvillimit, për qëllime kërkimore. Mundësitë që përfshijnë kultivimin e parazitëve në kafshët kërkimore ose në laborator, në vend të strehuesve të tyre të zakonshëm.

Një sfidë teknike e punës me parazitët është diversiteti i tyre i madh gjenetik, i cili mund ta bëjë të vështirë shënjestrimin e një specie ose lloji specifik. Tendler dhe kolegët e saj gjetën një zgjidhje duke identifikuar një komponent kyç të përbashkët në shumë specie helminte. Ata zbuluan se proteina Sm14 është e pranishme në lloje të shumta helminthësh që shkaktojnë sëmundje te njerëzit dhe bagëtitë, jo vetëm skistosomiasis./UBTNews/

Lajmet

BE-ja i jep dritën e gjelbër Bullgarisë për anëtarësim në Eurozonë

Published

on

By

Ministrat e Financave të Bashkimit Evropian i kanë miratuar hapat përfundimtarë që Bullgaria të bëhet anëtarja e 21-të e Eurozonës prej janarit të vitit 2026, përfshirë përcaktimin e kursit të këmbimit prej valutës bullgare lev në valutën euro.

Bullgaria do t’i bashkohet Eurozonës në fillim të vitit 2026 me një kurs këmbimi 1 euro për 1.95583 lev. Sofja tani i ka më pak se gjashtë muaj për t’u përgatitur për tranzicionin teknik.

Ministrat e Financave të vendeve të BE-së kanë dhënë muajin e kaluar mbështetjen formale që Bullgaria t’i bashkohet Eurozonës, marrë parasysh vlerësimet pozitive të Komisionit Evropian dhe Bankës Qendrore Evropiane.

Vendimi është mbështetur edhe nga liderët e BE-së në një samit të mbajtur në Bruksel më 26 qershor.

Bullgaria ka bërë përpjekje që të kalojë nga valuta lev në euro, prej kur i është bashkuar bllokut evropian më 2007.

Mirëpo pas një pritjeje të gjatë, shumë shtetas të Bullgarisë e kanë humbur entuziazmin fillestar, dhe tani shkalla e skepticizmit për euron shkon në 50 për qind, sipas një sondazhi të kryer nga Eurobarometri në maj.

Disa bullgarë shqetësohen se ndërrimi i valutës do t’i rrisë çmimet.

Anëtarësimi i Bullgarisë në Eurozonë shënon zgjerimin e këtij grupi për herë të parë pas tre vjetësh, pasi Kroacia ka qenë e fundit që i është bashkuar atij në fillim të vitit 2023.

Pranimi i Bullgarisë në Eurozonë nënkupton se vetëm gjashtë shtete të BE-së, nga 27 në total, do të mbesin jashtë zonës me valutë të përbashkët: Suedia, Polonia, Republika Çeke, Hungaria, Rumania dhe Danimarka.

Asnjëra prej këtyre vendeve nuk kanë plane të menjëhershme për t’iu bashkuar grupit për arsye politike, apo sepse nuk i kanë plotësuar kushtet ekonomike.

Continue Reading

Lajmet

Hapet konsullata e Shqipërisë në Strugë

Published

on

By

Shqipëria hapi konsullatën e përgjithshme në Strugë të Maqedonisë së Veriut. Dy ministrat e Jashtëm, Timço Mucunski dhe Igli Hasani e konsideruan atë një urë të rëndësishme në marrëdhëniet mes dy vendeve.

Në një kohë kur lëvizshmëria e qytetarëve tanë është rritur ndjeshëm si për arsye turizmi, edhe për angazhime sezonale e ekonomike, nevojat për shërbime konsullore janë bërë më urgjente. Por kjo konsullatë nuk do të jetë thjeshtë një zyrë dokumentesh por një urë funksionale mes shtetit shqiptar dhe qytetarëve të vet, një hapësirë që ofron shërbime dhe afirmon kujdesin insititucional”, deklaroi Igli Hasani, Ministër i Jashtëm i Shqipërisë.

Hasani tha se Shqipëria po dëshmon qasje aktive për integrim rajonal dhe zhvillim të përbashkët kurse theksoi edhe rolin e rëndësishëm të faktorit politik shqiptar në procesin eurointegrues të Maqedonisë.

Faktori politik shqiptar ka luajtur dhe vazhdon të luaj një rol të pazëvendësueshëm, nga proceset e rëndësishme të shtetformimit dhe demokratizimit deri te mbështetja pa ekuivok për integrimin dhe rrugëtimin e përbashkët euroatlantik, kontributi i të cilit është themelor. E përshendes veçanërisht maturinë dhe bashkëpunimin që forcat politike shqiptare kanë treguar në mbështetje të kësaj rruge duke vënë interesin e përbashkët mbi interesat partiake”, tha Igli Hasani, Ministër i Jashtëm i Shqipërisë.

Ministri i Jashtëm Timço Mucunski tha konsullata do të jetë një lidhje më e afërt e qytetarëve me institucionet reciproke, shkruan Alsat.mk.

Konsullata e Përgjithshme do t’u mundësojë qytetarëve qasje më të lehtë te shërbimet konsullore dhe lidhje më të afërt të insiticioneve të të dy vendeve gjë që ka rëndësi të posaçme për njerëzit që çdo ditë lëvizin përtej kufirit për shkak te lidhjeve familjare, bizneseve, tranzitimit ose turizmit. Kjo do të përforcojë zhvillimin ekonomik si dhe shkëmbim më të lartë kulturor. Hapja e kësaj kosullate është edhe një hallkë me vlerë në mozaikun e pasur të marrëdhënieve të shkëlqyera që i kurojmë tashmë një kohë të gjatë”, theksoi Timço Mucunski, Ministër i Jashtëm.

Konsull i përgjithshëm në Strugë është Petrit Musai.

Continue Reading

Lajmet

Akropoli mbyllet përkohësisht për shkak të të nxehtit

Published

on

By

Akropoli do të qëndrojë i mbyllur të martën, për shkak të temperaturave shumë të larta që kanë përfshirë Greqinë.

Ministria e Kulturës në Greqi njoftoi se monumenti i njohur në Athinë do të mbyllet nga ora 13:00 deri në 17:00, sipas kohës lokale.

Temperatura deri në 42 gradë Celsius priten të martën në disa pjesë të Greqisë, ndërsa për disa rajone është shpallur alarmi i nivelit katër për zjarre – që nënkupton rrezik shumë të lartë.

Zjarre tashmë kanë shpërthyer edhe në vende të tjera të Evropës, si Franca dhe rajoni i Katalonjës në Spanjë, pak javë pasi këto zona u përballën me një valë të të nxehtit që shkaktoi edhe viktima.

Mbyllja e Akropolit të martën – kur në qytet priten temperatura deri në 38 gradë Celsius – nuk ndodh për herë të parë.

I nxehti ekstrem e ka detyruar mbylljen e këtij atraksioni të njohur edhe në qershor, edhe në korrikun e kaluar.

Autoritetet thanë se mbyllja bëhet për “sigurinë e punëtorëve dhe vizitorëve” në këtë vend, i cili vizitohet nga dhjetëra mijëra njerëz çdo ditë.

Gjatë vitit 2024, atë e vizituan gjithsej 4.5 milionë njerëz.

Ministria e Punës e Greqisë ka vendosur tashmë edhe një ndalesë të detyrueshme të punës për pesë orë për punëtorët që punojnë jashtë, në zonat ku temperaturat pritet të jenë të larta.

Vala aktuale e të nxehtit do të vazhdojë deri të mërkurën, me temperatura që do të arrijnë deri në 40-42 gradë Celsius në jug të vendit. Pastaj, nga e enjtja, temperaturat pritet të bien gradualisht.

Një valë e fortë nxehtësie goditi pjesën perëndimore dhe jugore të Evropës në fillim të kësaj vere, duke shkaktuar evakuime masive dhe shkatërrime të shtëpive dhe bizneseve.

Sipas Panelit Ndërqeveritar të OKB-së për Ndryshimet Klimatike, valët e të nxehtit janë duke u shtuar për shkak të ndryshimeve klimatike të shkaktuara nga njerëzit.

Ai paralajmëron se moti i nxehtë do të bëhet më i shpeshtë dhe më intensiv në të ardhmen, ndërsa temperatura globale vazhdon të rritet.

Continue Reading

Lajmet

Kërkohet vëmendje e shtuar të OSBE-së për Luginën e Preshevës

Published

on

By

Një delegacion i Luginës së Preshevës po qëndron në Bruksel, ku sot kanë vizituar Ambasadorin e Finlandës, Kai Sauer.

Deputeti shqiptar në Parlamentin e Serbisë, Shaip Kamberi ka shkruar në Facebook se Ambasadori Sauer është një njohës i mirë i rajonit, meqë ishte pjesë e ekipit të Presidentit Ahtisari në procesin e dialogut për Kosovën.

Meqë Finlanda do të jetë kryesuese e radhës së OSBE-së, shtruam nevojën e vëmendjes së shtuar të OSBE-së për Luginën e Preshevës. Falënderojmë Ambasadorin Sauer për mikpritjen e përzemërt dhe përkrahjen për betejën tonë për të drejtat tona të cenuara”, ka shkruar ai.

Continue Reading

Të kërkuara