Kulturë
Prezantohet fjalori i madh i Gjuhës Shqipe: 103 mijë fjalë, 55 bashkautorë dhe 25 hartues!
Në ditën e dytë të Kuvendit Kombëtar për Gjuhën Shqipe, kryetari i Akademisë së Shkencave, Skënder Gjinushi, prezantoi me krenari Fjalorin e Madh të Gjuhës Shqipe, një vepër monumentale që i kushtohet pasurimit dhe dokumentimit të pasurisë gjuhësore të shqipes. Ky fjalor, i cili është rezultat i një pune kërkimore dhe shkencore të shtrirë mbi katër vite, është hartuar nga Akademia e Shkencave, në bashkëpunim me institucionet më të rëndësishme të gjuhësisë dhe albanologjisë në Shqipëri, Kosovë dhe Maqedoninë e Veriut.
Nevoja për një fjalor të madh
Gjinushi theksoi se nevoja për një fjalor të madh të shqipes kishte lindur prej kohësh, pasi shqipja ishte një nga gjuhët e pakta që nuk dispononte një fjalor të tillë, përkundrejt gjuhëve të tjera evropiane. Ai e konsideroi këtë projekt si një hap të rëndësishëm në zhvillimin e mëtejshëm të gjuhës shqipe, që synon të përmbledhë në mënyrë të plotë dhe shkencore gjithë pasurinë leksikore të shqipes, duke pasqyruar zhvillimin e saj historik, kulturor dhe shoqëror.
Një bashkëpunim mbarëkombëtar
Kryetari i Akademisë së Shkencave u shpreh se ky projekt ishte një frymëzim i bashkëpunimit mbarëkombëtar, duke përfshirë ekspertë dhe akademikë nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia e Veriut, dhe shqiptarët në diasporë, si dhe institucione shkencore nga Italia. Fjalori është një rezultat i një bashkëpunimi të ngushtë mes Akademisë së Shkencave të Shqipërisë dhe atyre të Kosovës, duke përfshirë gjithashtu një numër të madh institutesh dhe universititesh nga rajoni dhe më gjerë.
Për realizimin e këtij projekti, u ngrit një grup i përbërë nga 55 bashkautorë dhe 25 hartues, të udhëhequr nga një redaksi prej 10 leksikografësh me përvojë, që siguroi cilësinë shkencore të kësaj vepre. Po ashtu, për të mundësuar një punë të saktë dhe të shpejtë, u krijua një qendër e veçantë botimesh enciklopedike dhe albanologjike, e cila do të vazhdojë të mbështesë zhvillimin e mëtejshëm të fjalorit dhe të fushës së leksikografisë.
Përmbajtja dhe shtrirja e fjalorit
Fjalori i Madh i Gjuhës Shqipe është një vepër e përmasave të mëdha, e cila përfshin më shumë se 103.000 fjalë si fjalë-tituj, që janë më shumë se dy herë më shumë se në Fjalorin e Gjuhës së Sotme Shqipe të vitit 1980. Pjesë e këtij fjalori janë rreth 5.000 emërtime të pathjeshta për realie, rreth 3.000 njësi leksiko-gramatikore të fshehura, 11.500 njësi frazeologjike, 1.400 shprehje të huaja të paasimiluara dhe 1.200 shkurtesa dhe akronime. Fjalori gjithashtu përmban më shumë se 40.000 vargje sinonimike dhe është një mjet i rëndësishëm për të kuptuar tërësinë e fjalëve dhe shprehjeve të përdorura në gjuhën shqipe.
Fjalori ka gjithsej 124.000 njësi dhe ka një volum prej 23 milionë karakteresh dhe hapësirash, që mund të konvertohen në rreth 9.200 faqe kompjuterike ose 10.000 faqe A4, duke u bërë kështu një nga projektet më të mëdha dhe të ndërlikuara në fushën e leksikografisë shqiptare.
Mbështetje qeveritare dhe perspektiva për të ardhmen
Kryetari i Akademisë së Shkencave falënderoi Qeverinë shqiptare dhe Kryeministrin Edi Rama për mbështetje të plotë dhe financimin e këtij projekti madhor, i cili ka pasur mbështetje gjithashtu edhe nga Qeveria e Kosovës. Ai theksoi se ky fjalor është një monument kulturor dhe shkencor, që do të shërbejë jo vetëm si një burim i pasur për studiuesit e gjuhës dhe letërsisë, por edhe për përdoruesit e çdo niveli, nga mësues e studentë, deri te gazetarë, shkrimtarë, diplomatë e përkthyes.
Për më tepër, Gjinushi theksoi se ky fjalor nuk është seleksionues ndaj dialekteve të ndryshme të shqipes, duke ndjekur parimin e gjuhës standarde, ku çdo fjalë shkruhet sipas rregullave të gjuhës letrare, pavarësisht se cilit dialekt i përket. Kjo siguron një uniformitet dhe koherencë në përdorimin e gjuhës shqipe, duke mbajtur gjithashtu në konsideratë dhe zhvillimin e vazhdueshëm të saj.
Ky Fjalor i Madh është një vepër që do të mbetet si një pasuri e çmuar e kulturës shqiptare, dhe gjithashtu një pasqyrë e gjallë e zhvillimeve të gjuhës shqipe dhe të shoqërisë shqiptare në përgjithësi./UBTNews/
Nata e mbrëmshme ishte një prej atyre mbrëmjeve magjike që do të mbeten gjatë në kujtesën e publikut shqiptar. Festivali i 63-të i Këngës në Radio Televizionin Shqiptar përfundoi me një shpërthim emocionesh dhe muzikë të shkëlqyer, duke kurorëzuar si fitues grupin Shkodra Elektronike me këngën e tyre të zjarrtë, “Zjerm.”
Me 143 pikë të merituara, Shkodra Elektronike jo vetëm që fitoi çmimin e parë, por gjithashtu siguroi përfaqësimin e Shqipërisë në Eurovision 2025. Kompozimi modern, teksti i fuqishëm dhe performanca emocionuese i dhuruan grupit një mbështetje të jashtëzakonshme nga juria dhe publiku.
Në garën e ngushtë për vendin e parë, Elvana Gjata me këngën “Karnaval” renditet e dyta, duke grumbulluar 135 pikë, ndërsa vendi i tretë i shkoi Alis për këngën “Mjegull,” e cila mori 59 pikë.
Edicioni i këtij viti solli një dimension të ri artistik dhe profesional. Dy çmime të rëndësishme u ndanë nga juria: Çmimi i Kritikës, i cili përfundoi në duart e Shkodrës Elektronike, dhe Çmimi për Tekstin më të Mirë, që shpërbleu mjeshtërinë në shkrimin poetik të këngëve pjesëmarrëse.
Çmimi i Kritikës vlerësoi thellësinë e kompozimit dhe interpretimit të grupit, duke dëshmuar se “Zjerm” është më shumë sesa një këngë – është një manifest artistik që ngjalli emocion dhe frymëzim. Festivalin e këtij viti e karakterizuan performanca të shkëlqyera, diversitet ritmesh dhe një konkurrencë e fortë mes artistëve, të cilët sollën pasionin dhe talentin e tyre në skenë. Skena u bë një arenë e emocioneve të gjalla, duke pasqyruar jo vetëm cilësinë artistike, por edhe shpirtin e palodhur të muzikës shqiptare.
Shkodra Elektronike drejt Eurovision 2025
Për grupin fitues, triumfi në Festivalin e Këngës është vetëm fillimi. Me këngën “Zjerm” si një simbol të energjisë dhe krenarisë kombëtare, Shkodra Elektronike do të përfaqësojë Shqipërinë në skenën e madhe ndërkombëtare të Eurovision 2025, duke sjellë me vete entuziazmin dhe përkrahjen e shqiptarëve kudo në botë.
Ky sukses është dëshmi e fuqisë së muzikës për të bashkuar dhe frymëzuar, duke dëshmuar edhe një herë se arti shqiptar ka shumë për të ofruar dhe për të shkëlqyer në skenën ndërkombëtare./UBTNews/
Magazinë
Pirro i’a fshiu këngën Parashqevit, flasin nga kompania menaxhuese për të drejtat e autorit
Edhe pse Angelina gëzon shoqërinë e fëmijëve të saj, pranoi se ndihet e vetmuar e lidhet me personazhin e Maria Callas, të cilën e portretizon në filmin e ardhshëm “Maria”.
Jolie ka treguar për revistën Mirror se shpesh është vetëm e ndihet e vetmuar.
“Unë kam fëmijët e mi, të cilët i adhuroj, si e rritur ndihem shpesh vetëm. Ndihem e lidhur me vetminë që përjeton Maria në film. Ende nuk e kam kuptuar plotësisht si ta jetoj jetën tënde kur je vetëm. Ndoshta shumë artistët e shohin si një lloj lirie, por edhe izolimi”, tha ajo.
Angelina u nominua për Golden Globe për rolin e Marie Callas dhe filmi për këngëtaren legjendare të operës mund të shihet në kinema vitin e ardhshëm. Aktorja tregon se puna ishte emocionalisht sfilitëse, si “terapi”, se lotët në ekran ishin pasqyrë e dhimbjes dhe trishtimit të saj.
Përveç premierës, Angelina përballet me një tjetër betejë ligjore vitin e ardhshëm, Brad Pitt paditi ish-bashkëshorten për shitjen e aksioneve në vreshtin Chateau Miraval për 60 milionë euro. Pitt pretendon se Angelina shkeli marrëveshjen verbale, ndërsa ekipi ligjor pretendon se hodhi poshtë ofertën e Brad për ta blerë nga biznesi e nuk donte të nënshkruante marrëveshje moszbulimi që ishte pjesë e marrëveshjes.
Tetë vite më parë ajo u nda nga aktori Brad Pitt, me të cilin ishte përfshirë në mosmarrëveshje të gjata ligjore për kujdestarinë e gjashtë fëmijëve të tyre dhe sot po bën një betejë ligjore me të për pronësinë e një vreshti në Francë. /UBT News/
Mijëra studentë në Serbi protestojnë për drejtësi pas tragjedisë në Novi Sad
Shqipëria, e para në Evropë që ndalon TikTok-un
Ja si t’i shëroni muskujt e lënduar
“Zjerm” ndez skenën shqiptare: Shkodra Elektronike triumfon në Festivalin e 63-të!
Papa Françesku bën thirrje për paqe globale në prag të Krishtlindjeve
Ministri i Jashtëm i Jordanisë do të zhvillojë bisedime me liderin e ri të Sirisë
Juventusi rikthehet te fitorja pas katër ndeshjesh, zona Champions tri pikë larg!
Putin takohet me kryeministrin sllovak në Moskë, bisedojnë për gazin
Drita kampion vjeshtor i Kosovës
-
Bota2 months agoTrump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota2 months agoKoreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Bota1 month ago“Ethet” e kthimit të Trump! Takohen Macron e Starmer, zbardhet fokusi i diskutimeve
-
Kulturë3 months agoMarigona Ferati, profesoresha e UBT-së, zëri i artit në jurinë ndërkombëtare në festivalin e teatrove në Oman