Kulturë

Prezantohet fjalori i madh i Gjuhës Shqipe: 103 mijë fjalë, 55 bashkautorë dhe 25 hartues!

Published

on

Në ditën e dytë të Kuvendit Kombëtar për Gjuhën Shqipe, kryetari i Akademisë së Shkencave, Skënder Gjinushi, prezantoi me krenari Fjalorin e Madh të Gjuhës Shqipe, një vepër monumentale që i kushtohet pasurimit dhe dokumentimit të pasurisë gjuhësore të shqipes. Ky fjalor, i cili është rezultat i një pune kërkimore dhe shkencore të shtrirë mbi katër vite, është hartuar nga Akademia e Shkencave, në bashkëpunim me institucionet më të rëndësishme të gjuhësisë dhe albanologjisë në Shqipëri, Kosovë dhe Maqedoninë e Veriut.

Nevoja për një fjalor të madh

Gjinushi theksoi se nevoja për një fjalor të madh të shqipes kishte lindur prej kohësh, pasi shqipja ishte një nga gjuhët e pakta që nuk dispononte një fjalor të tillë, përkundrejt gjuhëve të tjera evropiane. Ai e konsideroi këtë projekt si një hap të rëndësishëm në zhvillimin e mëtejshëm të gjuhës shqipe, që synon të përmbledhë në mënyrë të plotë dhe shkencore gjithë pasurinë leksikore të shqipes, duke pasqyruar zhvillimin e saj historik, kulturor dhe shoqëror.

Një bashkëpunim mbarëkombëtar

Kryetari i Akademisë së Shkencave u shpreh se ky projekt ishte një frymëzim i bashkëpunimit mbarëkombëtar, duke përfshirë ekspertë dhe akademikë nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia e Veriut, dhe shqiptarët në diasporë, si dhe institucione shkencore nga Italia. Fjalori është një rezultat i një bashkëpunimi të ngushtë mes Akademisë së Shkencave të Shqipërisë dhe atyre të Kosovës, duke përfshirë gjithashtu një numër të madh institutesh dhe universititesh nga rajoni dhe më gjerë.

Për realizimin e këtij projekti, u ngrit një grup i përbërë nga 55 bashkautorë dhe 25 hartues, të udhëhequr nga një redaksi prej 10 leksikografësh me përvojë, që siguroi cilësinë shkencore të kësaj vepre. Po ashtu, për të mundësuar një punë të saktë dhe të shpejtë, u krijua një qendër e veçantë botimesh enciklopedike dhe albanologjike, e cila do të vazhdojë të mbështesë zhvillimin e mëtejshëm të fjalorit dhe të fushës së leksikografisë.

Përmbajtja dhe shtrirja e fjalorit

Fjalori i Madh i Gjuhës Shqipe është një vepër e përmasave të mëdha, e cila përfshin më shumë se 103.000 fjalë si fjalë-tituj, që janë më shumë se dy herë më shumë se në Fjalorin e Gjuhës së Sotme Shqipe të vitit 1980. Pjesë e këtij fjalori janë rreth 5.000 emërtime të pathjeshta për realie, rreth 3.000 njësi leksiko-gramatikore të fshehura, 11.500 njësi frazeologjike, 1.400 shprehje të huaja të paasimiluara dhe 1.200 shkurtesa dhe akronime. Fjalori gjithashtu përmban më shumë se 40.000 vargje sinonimike dhe është një mjet i rëndësishëm për të kuptuar tërësinë e fjalëve dhe shprehjeve të përdorura në gjuhën shqipe.

Fjalori ka gjithsej 124.000 njësi dhe ka një volum prej 23 milionë karakteresh dhe hapësirash, që mund të konvertohen në rreth 9.200 faqe kompjuterike ose 10.000 faqe A4, duke u bërë kështu një nga projektet më të mëdha dhe të ndërlikuara në fushën e leksikografisë shqiptare.

Mbështetje qeveritare dhe perspektiva për të ardhmen

Kryetari i Akademisë së Shkencave falënderoi Qeverinë shqiptare dhe Kryeministrin Edi Rama për mbështetje të plotë dhe financimin e këtij projekti madhor, i cili ka pasur mbështetje gjithashtu edhe nga Qeveria e Kosovës. Ai theksoi se ky fjalor është një monument kulturor dhe shkencor, që do të shërbejë jo vetëm si një burim i pasur për studiuesit e gjuhës dhe letërsisë, por edhe për përdoruesit e çdo niveli, nga mësues e studentë, deri te gazetarë, shkrimtarë, diplomatë e përkthyes.

Për më tepër, Gjinushi theksoi se ky fjalor nuk është seleksionues ndaj dialekteve të ndryshme të shqipes, duke ndjekur parimin e gjuhës standarde, ku çdo fjalë shkruhet sipas rregullave të gjuhës letrare, pavarësisht se cilit dialekt i përket. Kjo siguron një uniformitet dhe koherencë në përdorimin e gjuhës shqipe, duke mbajtur gjithashtu në konsideratë dhe zhvillimin e vazhdueshëm të saj.

Ky Fjalor i Madh është një vepër që do të mbetet si një pasuri e çmuar e kulturës shqiptare, dhe gjithashtu një pasqyrë e gjallë e zhvillimeve të gjuhës shqipe dhe të shoqërisë shqiptare në përgjithësi./UBTNews/

Continue Reading

Lifestyle

Si ta rrisni vetëbesimin? Këto janë disa teknika efektive

Published

on

Vetëbesimi është një nga shtyllat kryesore të marrëdhënieve të suksesshme dhe mirëqenies emocionale.

Kur ndiehemi të sigurt në vetvete, kemi më shumë guxim të ndërveprojmë me të tjerët dhe të krijojmë lidhje cilësore.

Një nga bazat për këtë është inteligjenca emocionale, e cila na ndihmon të njohim dhe menaxhojmë ndjenjat tona dhe ato të të tjerëve në situata sociale.

Njohja dhe mikpritja e ndjenjave tona janë hapa të rëndësishëm për të kapërcyer ankthin social. Ushtrime si frymëmarrja e vetëreflektimi ndihmojnë në uljen e stresit para ose gjatë situatave shoqërore.

Në të njëjtën kohë, zhvillimi i aftësive komunikuese si dëgjimi aktiv dhe përdorimi i gjuhës së trupit krijojnë një atmosferë të ngrohtë dhe të pranueshme.

Lidhjet sociale cilësore janë çelësi i një jete sociale. Krijimi i rrjeteve që bazohen në respekt e mbështetje reciproke ndihmon në ndërtimin e besimit dhe ndjenjës së përkatësisë. Në epokën dixhitale, përdorimi i rrjeteve e si LinkedIn e Instagram shërben si mjet efektiv për të zgjeruar lidhjet në mënyrë autentike.

Përballja me situata të vështira si kritika apo konflikte kërkon gatishmëri dhe menaxhim emocional.

Të mësuarit të reagosh në mënyrë konstruktive dhe të ruash qetësinë e brendshme janë aftësi që zhvillohen me kohë dhe praktikë.

Continue Reading

Magazinë

Pas 18 vitesh martesë, çifti i njohur i showbiz-it i jep fund martesës

Published

on

Aktorja e njohur nga seriali “Melrose Place”, Courtney Thorne-Smith, ka paraqitur kërkesë për divorc nga bashkëshorti i saj, Roger Fishman, pas një martese që zgjati 18 vjet.

Dokumentet janë dorëzuar në Gjykatën e Lartë të Los Anxhelosit më 17 qershor, ku aktorja ka përmendur si arsye “dallime të papajtueshme”.

Çifti është martuar në vitin 2007 në Nju Jork dhe sipas dokumenteve, janë të ndarë që nga viti 2021. Thorne-Smith i dorëzoi dokumentet pa përfaqësim ligjor, duke nënvizuar ndoshta një procedurë paqësore ndarjeje.

Para kësaj martese, Courtney ka qenë e lidhur me Andrew Conrad, me të cilin kishte nisur një romancë gjatë kohës së xhirimeve të “Melrose Place”.

Continue Reading

Magazinë

Brad Pitt: Do të punoja përsëri me Tom Cruise me një kusht

Published

on

Brad Pitt ka thënë se do të ishte i gatshëm të bashkëpunonte me Tom Cruise, por me një kusht: Jo më skena ekstreme.

“Nuk do të rri pezull nga avionët e Tomit.  Do të punojmë kur ai të bëjë diçka më praktike,” tha Pitt me shaka për E! News, gjatë promovimit të filmit të tij të ardhshëm me temë F1.

Pitt dhe Cruise luajtën në filmin kult Interview with the Vampire më 1994, dhe kujtoi me humor si garuan me go-kart pas xhirimeve të filmit. Ndërkohë, regjisori i F1, Joseph Kosinski, i cili qëndron pas suksesit Top Gun: Maverick me Cruise, vlerësoi të dy aktorët si shumë të aftë në drejtimin e makinave, por pranoi se Cruise “i shtyn gjithmonë kufijtë” më shumë.

Graham Kelly, përgjegjës për automjetet në F1, shtoi: “Nëse do të ishte Tom Cruise në vend të Bradit, do të kishim konflikt. Tomi e çon çdo gjë në ekstrem, gjë që për ne që ndërtojmë makina është stresuese. Ndërsa Bradi është më i vetëdijshëm për kufijtë e tij.”

Interview with the Vampire pati sukses të madh në vitin 1994, me kritika pozitive, dy nominime për Oscar dhe një nominim për Kirsten Dunst në Golden Globes për rolin e Claudias.

Continue Reading

Magazinë

Sa kushton dasma e njeriut të tretë më të pasur në botë?

Published

on

Jeff Bezos dhe Lauren Sanchez më në fund do ta thonë “Po”-në e tyre këtë javë, në një ceremoni madhështore në Venecia.

Çifti u fejua në maj 2023 e dasma është planifikuar për të shtunën, më 27 qershor, sipas mediave të huaja, festa do jetë spektakolare. Disa nga emrat më të mëdhenj pritet të jenë mes të ftuarve Katy Perry, Oprah Winfrey dhe Ivanka Trump.

Edhe pse vitin e kaluar qarkulluan thashetheme se dasma do të kushtonte plot 600 milionë dollarë, Bezos e mohoi këtë.

Por raportet e reja sugjerojnë se kostoja totale do të jetë ende jashtëzakonisht e lartë, midis 15 dhe 20 milionë dollarëve, raporton Mail Online.

Një pjesë e madhe e buxhetit shkon për programin argëtues është e mundur që Bezostë paguajë deri në 5 milionë dollarë për një performancë nga artistë si Beyoncé ose Andrea Bocelli, zbuloi Kunal Madan, CEO i DressPreservation.com.

Continue Reading

Të kërkuara