Një ndër pikat kryesore të ekspozitës që u hap në Muzeun Britanik është karikatura e vetme e mbijetuar e plotë e Michelangelos “Epifania”, një vizatim përgatitor në shkallë të plotë, e cila është një nga veprat më të mëdha të Rilindjes në letër.

Michelangelo, gjeniu italian pas tavanit befasues të Kapelës Sistine dhe statujës ikonike të Davidit, festohet shpesh për arritjet e tij të hershme. Megjithatë, ekspozita e re që u hap më 2 maj në Muzeun Britanik të Londrës synon të hedhë dritë mbi një periudhë më pak të njohur: vitet e tij të fundit. Që nga të 50-at e tij deri në vdekjen e tij në pothuajse 89-vjeç, ekspozita e titulluar “Michelangelo: Dekadat e fundit” shfaq thesare të rralla, duke përfshirë “Epifania” dy metra të lartë. Vizatimi i përfunduar me shkumës të zi nga Michelangelo po zbulohet për publikun për herë të parë që nga restaurimi në vitin 2018.

Si vizatimi i vetëm i mbijetuar i plotë nga Michelangelo, ky vizatim përgatitor në shkallë të plotë është një nga veprat më të mëdha të Rilindjes në letër dhe qëndron si një nga thesaret më të çmuara të Muzeut Britanik. Punimet e mëvonshme tregojnë një anë krejt tjetër të tij, shumë më introspektive, shumë më i menduar. Ne mund ta shohim më shumë prej tij si një person që po pajtohet me këto ndjenja njerëzore shumë universale me të cilat ne të gjithë përballemi ndërsa rritemi, duke u përpjekur të peshojmë nëse keni jetuar një jetë të mirë dhe duke medituar mbi aspektet e besimit për të cilat ai shpreson se do sillni atë në shpëtim”, shpjegon kuratorja kryesore e ekspozitës, Sarah Vowles.

Vizitorët mund të eksplorojnë studimet e hershme për veprat e tij të famshme, të tilla si figurat për “Gjykimi i Fundit”, afresku që mbulon të gjithë murin e altarit të Kapelës Sistine, së bashku me vizatimet e mëvonshme të bëra pak para vdekjes së tij, duke zbuluar evolucionin e stilit të tij.

“Kur e fillojmë ekspozitën me vizatimet për Gjykimin e Fundit, ky është ndoshta Michelangelo që njerëzit presin të shohin: këto poza shumë dramatike, ekstravagante, figura të lidhura me muskuj, magjepsja me anatominë mashkullore,” vëren Vowles.

Letrat e ekspozuara në ekspozitë japin një pasqyrë të jetës së Michelangelos përtej artit. Ai i shkruan nipit të tij Leonardo Buonarroti për ta falënderuar për verën e dërguar nga ferma familjare. Një tjetër letër prekëse vjen nga Daniele da Volterra, duke i kërkuar Leonardos të vizitojë xhaxhain e tij të sëmurë sa më shpejt të jetë e mundur. Pavarësisht moshës së tij të avancuar, ambicia e Michelangelos mbeti e pashuar. Planet për kupolën e Bazilikës së Shën Pjetrit demonstrojnë krijimtarinë e tij të qëndrueshme dhe aftësinë e projektimit.

“Kjo ekspozitë e bën të qartë se edhe pas moshës 60-vjeçare dhe për një kohë të gjatë pas kësaj, artistët mund të mbeten tepër krijues dhe inovativë dhe mund të ndërmarrin projekte të reja dhe vërtet sfiduese”, thotë Vowles.

Përktheu nga Euronews: Dionesa Ebibi

Edicion i tretë i Javëve Kulturore Ndërkombëtare çeli sot siparin, në ceremoninë e mbajtur në sheshin “Skënderbej”. Javët Kulturore Ndërkombëtare shënojnë fillimin e një udhëtimi të magjishëm, kur shpirti dhe kreativiteti bashkohen në një valë të pafundme artistike. Ky udhëtim mahnitës fillon edicionin e tretë në tokën shqiptare. Dy herë më parë, kjo këmbanë e kulturës ka zhurmuar në Tiranë dhe nëpër qytetet e tjera, duke sjellë me vete qindra artistë nga e gjithë bota.

Javët Kulturore Ndërkombëtare lindën si një ëndërr, një shkëlqim idesh nga ish-Ministria e Kulturës në vitin 2022. Dëshira për të sjellë përpara syve të popullit shqiptar vlerat dhe traditat e botës, për të nxitur shkëmbimin kulturor dhe për të ushqyer inovacionin u shndërrua në realitet.

Në ceremoninë festive ishin të pranishëm ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, kryetari i bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj, ministrja e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, Anila Denaj, ambasadorë të huaj të akredituar në vendin tonë, qytetarë, etj, mësohet nga RTSH.

Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja u shpreh se për 7 muaj rresht, deri në nëntor, çdo javë do t’i kushtohet traditave të disa vendeve nga e gjithë bota. Gonxhja bëri me dije se kalendari fillon me Francën, dhe vijon më pas me Greqinë, Italinë, Brazilin, Hungarinë, Holandën, Turqinë, Mbretërinë e Bashkuar, Kinën, Gjermaninë, Japoninë, SHBA-në, Kombet e Bashkuara, Austrinë, Spanjën, Malin e Zi, Meksikën dhe Kosovën!

“Çelim sot Javët Kulturore Ndërkombëtare, që do të rrokin tërë vendin për 7 muaj rresht, deri në Nëntor, nisur nga Tirana, për të mbushur salla, teatro e galeri arti, sheshe e agora qytetesh anembanë, sy e zemra, me programe të pasura aktivitetesh nga mbi 20 shtete! Kaleidoskop rrezesh e ngjyrash! Nga nesër merr jetë Java e Europës, si rrënjë dhe perspektivë e jona, e para jo pa qëllim, e shtrirë në Gjirokastër, Shkodër e Tiranë!”, vuri në theks para artdashësve ministri që sipas tij kodi ynë gjenetik na tregon se shtëpia jonë është vend i Zotit, një shtëpi e hapur për të gjithë, pavarësisht nga besimi apo ngjyra e lëkurës. Dhe se Shqipëria nxit manifestime të shumëllojshme, duke kujdesur diversitetin tonë si pasuri e pashmangshme, raporton ATSH.

Kryebashkiaku Veliaj e shpalosi qartësinë e vizionit të tij: “Fillimi ynë është me fuqinë e Bashkimit Evropian, një bashkëpunim që bën shtëpinë tonë më të madhe dhe më tërheqëse se kurrë. Pas kësaj, vijmë me flamurin e kulturës në duart tona në Francë, duke hapur hapat për një udhëtim të padurueshëm të aktiviteteve të ndryshme.”

Dhe me një ftesë, ai shpalli të hapur këtë edicion duke thirrur të gjithë të bëhen pjesë e këtij udhëtimi të jashtëzakonshëm.

“Bëhu pjesë e këtij udhëtimi të jashtëzakonshëm! Organizoni një festë të vogël të kulturës në ambientet tuaja, në vendin tuaj të punës, në një shkollë apo në një biznes! Sepse kultura, muzika, arti dhe teatri janë gjuha universale që bashkojnë njerëzit, duke e lënë politikën pas dore”, mbyll fjalinë duke ftuar në përcjellje të aktiviteteve Veliaj.

Nëpërmjet kësaj mrekullie të organizuar, vendet njihen më mirë, lidhjet me partnerët ndërkombëtarë forcohen, dhe shkalla e aktiviteteve kulturore rritet në Shqipëri. Javët Kulturore Ndërkombëtare bëjnë mrekulli, duke transformuar skenën kulturore në një arenë shumëkulturore dhe shumëdisiplinore, ku çdo njeri gjen një hapësirë për të shkëlqyer dhe për të krijuar lidhje që i tejkalon kufijtë. /UBTNews/

Përmbledhi: Dionesa Ebibi

Në një qytet të vjetër, Tangier, qielli përshëndetet me tingujt e xhazit për një ditë të veçantë. Dita Ndërkombëtare e Xhazit shndërrohet në një festival të madh, duke e bërë qytetin të përplotë me magjinë e melodive. Tangier, me historinë dhe kulturën e tij të pasur, është vendi i zgjedhur për të festuar këtë ngjarje të rëndësishme kulturore për herë të parë në historinë e muzikës xhaz. Trashëgimia e pasur në xhaz dhe lidhjet e forta kulturore midis Evropës dhe Afrikës bëjnë Tangier-in një pritës të përsosur për këtë ngjarje të madhe.

Që nga viti 2011 kur UNESCO fillon ta shënon këtë ditë, ky qytet në Maroko shënon herën e parë që një kontinent afrikan pret Ditën Ndërkombëtare të Xhazit. Audrey Azoulay, drejtuesja e UNESCO-s dhe legjenda e muzikës Herbie Hancock, bashkohen për të përshëndetur këtë ngjarje të rëndësishme kulturore, shkruhet në faqen zyrtare të United Nations.

Hancoc Insitute of Jazz, vlerëson se Festivali i Xhazit në Tangier përshkruan një valë të re artistike, duke lidhur kulturat dhe komunitetet nëpërmjet muzikës. Nëpër shkolla, universitete dhe organizata joqeveritare, njerëzit të gjitha moshash festojnë në mënyra të ndryshme, duke e bërë këtë ditë një festë universale e harmonisë dhe bashkërendimit.

Çdo vit më 30 prill, kjo formë ndërkombëtare e artit njihet për promovimin e paqes, dialogut ndërmjet kulturave, diversitetit dhe respektimit të të drejtave të njeriut dhe dinjitetit njerëzor, çrrënjosjen e diskriminimit, promovimi i lirisë së shprehjes, nxitja e barazisë gjinore, dhe forcimin e rolit të të rinjve në zbatimin e ndryshimeve sociale, shkruhet në Hancoc Institute of Jazz.

Artistët shqiptarë në skenën xhaz: Një vështrim në pasurinë kulturore

Muzika xhaz ka një histori të gjatë dhe të pasur në Shqipëri, duke filluar që nga kohërat e hershme deri në ditët e sotme. Dita Botërore e Xhazit shënon një rast të veçantë për t’i kushtuar një vëmendje këtij zhanri të mrekullueshëm. Artistët shqiptarë janë pjesë e kësaj kulture të pasur muzikore dhe kanë lënë gjurmë të thella në skenën xhaz.

Në Shqipëri dhe Kosovë, ka disa grupe dhe artistë që njihen për interpretimin e muzikës xhaz. Disa nga këta artistë dhe grupe të njohura janë, Redon Makashi që është një pianist dhe kompozitor shqiptar i njohur për punën e tij në fushën e xhazit. Ai ka themeluar grupin e tij të quajtur “Redon Makashi Quartet”, i cili performon këngë origjinale xhaz dhe interpretime të këngëve të njohura në stilin e tyre. Elina Duni këngëtare e njohur shqiptare me karrierë ndërkombëtare në muzikën xhaz ka krijuar grupin e saj, “Elina Duni Quartet”, dhe ka lëshuar disa albume të suksesshme me muzikë xhaz. Alban Dautaj është një tjetër artist shqiptar që ka kontribuar në skenën e xhazit në Shqipëri dhe në rajon. Ai performon si pjesë e Alban Dautaj Trio dhe ka prezantuar koncerte nëpër Shqipëri dhe jashtë saj.

Jazz Appreciation Group (JAG) është grup që mbledh një kolektiv artistësh që promovon muzikën xhaz në Shqipëri. Ata organizojnë koncerte, workshope dhe aktivitete të tjera për të rritur interesin për xhazin në vend. Besa Jazexhiu këngëtare e njohur në Kosovë për interpretimin e muzikës xhaz, ka prezantuar koncerte nëpër Kosovë dhe ka bashkëpunuar me artistë të tjerë të skenës së xhazit.

Në këtë kohë, disa prej artistëve më të shquar shqiptarë që përfaqësojnë muzikën xhaz janë Shpat Deda, si këngëtar dhe instrumentalist është një tjetër emër i njohur në skenën xhaz në Shqipëri. Ai është i angazhuar në prodhimin e muzikës së tij dhe ka lënë një gjurmë të ndjeshme në botën e muzikës xhaz. Besa Kokëdhima, përveç suksesit në muzikën pop, artistja ka eksploruar edhe zhanrin e xhazit me sukses, duke prezantuar këngë të shquara në këtë stil. Teuta Kurti, si këngëtare dhe kompozitore e respektuar, Teuta Kurti ka kontribuar në promovimin e muzikës xhaz në vendin tonë.

Trompetisti Ilir Bajri na kujton fuqinë dhe bukurinë e muzikës xhaz në çdo notë që luan, zëri i mrekullueshëm i Anita Vitijas bëhet një pikë referimi për të gjithë dashamirësit e muzikës xhaz, duke na kujtuar që pasioni për këtë zhanër është i përjetshëm dhe i padiskutueshëm. Pianisti brilant, Liridon Kastrati, shkon përtej tasteve të pianos për të na dërguar në një udhëkryq të mrekullueshëm ku muzika xhaz ndërthuret me emocionet më të thella të shpirtit tonë.

Në këto qytete të muzikës, Armend Xhaferi, Bajram Istrefi Jr. dhe Ilir Bajri janë si kolonat e qytetit, të cilët mbajnë shpirtin e xhazit gjallë në çdo notë që luanin. Skena e muzikës xhaz në Shqipëri nuk është vetëm një ambient, por një ngjarje magjike që frymëzon, emocionon dhe bashkon të gjithë ata që ndajnë pasionin për këtë art të mrekullueshëm.

Këta artistë, së bashku me të tjerët në skenën muzikore shqiptare, përfaqësojnë bukurinë dhe pasurinë e muzikës xhaz, duke e bërë atë një pjesë të ndritur dhe të rëndësishme të trashëgimisë kulturore të Shqipërisë. Nëpërmjet aktiviteteve të ndryshme dhe përfaqësimit të tyre në skenën ndërkombëtare, ata bëjnë që muzika xhaz të jetë e gjallë dhe të frymëzuar për brezat e ardhshëm./UBTNews/

Përmbledhi: Dionesa Ebibi

Në një kohë kur turizmi po bëhet motori kryesor i zhvillimit ekonomik për shumë vende, Shqipëria po shënon një tjetër kapitull në historinë e saj turistike. Me një rrëfim që sjell frymën e freskët të kulturës, Kryeministri Edi Rama ka ndarë me publikun shifrat e një suksesi të jashtëzakonshëm turistik për vendin tonë.

Në tremujorin e parë të vitit, 54,721 turistë kanë hapur dyert e muzeve kombëtare, duke sjellë një valë të mrekullueshme të interesit për trashëgiminë dhe kulturën tonë. Por ky sukses nuk është thjesht një shifër, por konsiderohet si një rrëfim i ngjarjeve të mahnitshme që po ndodhin në Shqipëri.

Kryeministri Rama bën të ditur se numri i vizitorëve për periudhën janar-mars 2024 është shtuar me një shkallë të mrekullueshme prej 122%, duke krijuar një eksperiencë të jashtëzakonshme për ata që udhëtojnë nëpër historinë dhe kulturën tonë. Turizmi kulturor në Shqipëri po përjeton një rritje të ndjeshme, veçanërisht në muze dhe vende historike si Kruja. Numri i vizitorëve është në rritje prej 46% në muze për vitin 2023, duke shënuar një rritje të konsiderueshme të të ardhurave, bëhet e ditur në një njoftim nga Ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit.

Në këtë rrugëtim të vazhdueshëm drejt suksesit turistik, Shqipëria ka bërë të ditur se gati 1.53 milionë të huaj kanë shkelur tokat tona gjatë kësaj periudhe, një rritje prej 30% krahasuar me një vit më parë.  Rajoni i Evropës Jugore mbetet një magnet i fortë për udhëtarët, duke çuar në krye shqiptarët e Kosovës dhe miqtë italianë. Por jo vetëm kjo, rritje ka edhe nga turistët nga Amerika, Azia Lindore dhe Paqësori, duke treguar një ndjenjë të vërtetë të kureshtarësisë për të zbuluar harta të reja të bukurisë dhe aventurës.

Turizmi, përpos që është një burim i madh për ekonominë, është gjithashtu një shprehje e interesit për kulturën dhe trashëgiminë tonë. Prenotimet për këtë vit kanë filluar në masë, duke treguar se Shqipëria po bëhet një destinacion i preferuar për udhëtarët e gjithë botës. /UBTNews/