Lajmet

Pesë mënyra se si mund të merr kahje lufta në Ukrainë më 2023

Perspektivat për negociata janë të zymta.

Published

on

Konflikti në Ukrainë po hyn në vitin e dytë kalendarik. Ne pyetëm disa analistë ushtarakë se si ata mendojnë se ngjarjet në terren do të zhvillohen në vitin 2023.

A mund të përfundojë në vitin e ardhshëm dhe si – në fushën e betejës apo në tryezën e bisedimeve? Apo mund të shkojë deri në 2024?

“Ofensiva Rusisë në pranverë do të jetë kyçe”
Michael Clarke, drejtor i Institutit të Studimeve Strategjike, Exeter, MB

Ata që kërkojnë të pushtojnë një vend tjetër kudo nëpër stepat e mëdha euroaziatike, përfundimisht dënohen ta bëjnë dimrin në atë vend.

Napoleoni, Hitleri dhe Stalini të gjithë duhej t’i mbanin ushtritë e tyre në lëvizje përballë një dimri të fortë, dhe tani Vladimir Putin po bën gati forcat e tij për dimër – për të pritur një ofensivë të re ruse në pranverë, transmeton UBT News.

Të dyja palët kanë nevojë për një pauzë, por ukrainasit janë më të pajisur dhe të motivuar për të vazhduar, dhe ne mund të presim që ata të ruajnë presionin, të paktën në Donbas.

Rreth Kreminës dhe Svatovës ata janë shumë afër një përparimi të madh që do t’i kthente forcat ruse 40 milje prapa në vijën tjetër të mbrojtjes natyrore, afër vendit ku filloi pushtimi i tyre në shkurt.

Kievi do të hezitojë të ndalojë kur çmimi i menjëhershëm të jetë kaq i madh. Megjithatë, ofensivat ukrainase mund të ndalen në jugperëndim, pas rimëkëmbjes së Khersonit.

Kalimi në anën lindore të lumit Dnipro për të bërë presion mbi linjat e rrezikuara rrugore dhe hekurudhore të Rusisë në Krime mund të jetë shumë kërkues. Por mundësia që Kievi të nisë një ofensivë të re të befasishme nuk mund të përjashtohet kurrë.

Për vitin 2023, përcaktuesi kryesor do të jetë fati i ofensivës së Rusisë në pranverë. Putin kishte pranuar se rreth 50,000 nga trupat e sapomobilizuara janë tashmë në front; 250,000 të tjerë prej atyre që sapo janë mobilizuar janë duke u trajnuar për vitin e ardhshëm.

Nuk ka vend për asgjë, por më shumë luftë derisa pasuritë e atyre forcave të reja ruse të vendosen në fushën e betejës.

Një armëpushim i shkurtër dhe i paqëndrueshëm është e vetmja perspektivë tjetër. Putini e ka bërë të qartë se nuk do të ndalet. Dhe Ukraina e ka bërë të qartë se është ende duke luftuar për jetën e saj.

“Ukraina do të rifitojë tokën e saj”
Andrei Piontkovsky, shkencëtar dhe analist me qendër në Uashington DC

Ukraina do të fitojë duke rivendosur plotësisht integritetin e saj territorial më së voni deri në pranverën e vitit 2023. Dy faktorë e formojnë këtë përfundim.

Njëra është motivimi, vendosmëria dhe guximi i ushtrisë ukrainase dhe kombit ukrainas në tërësi, e cila është e paprecedentë në historinë moderne të luftës.

Tjetri është fakti se, pas vitesh qetësimi të një diktatori rus, Perëndimi më në fund ka kuptuar përmasat e sfidave historike me të cilat përballet. Kjo ilustrohet më së miri nga një deklaratë e fundit e Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s, Jens Stoltenberg.

“Çmimi që paguajmë është në para. Ndërsa çmimi që paguajnë ukrainasit është në gjak. Nëse regjimet autoritare shohin se forca shpërblehet, ne të gjithë do të paguajmë një çmim shumë më të lartë. Dhe bota do të bëhet një botë më e rrezikshme për të gjithë ne”.

Koha e saktë e fitores së pashmangshme të Ukrainës do të përcaktohet nga shpejtësia me të cilën NATO mund të dorëzojë një paketë të re të armëve sulmuese ushtarake (tanke, aeroplanë, raketa me rreze të gjatë veprimi).

Unë pres që Melitopol të bëhet pika kyçe e betejës në muajt e ardhshëm. Pasi kanë marrë Melitopolin, ukrainasit do të lëvizin lehtësisht në Detin Azov, duke ndërprerë në mënyrë efektive linjat e furnizimit dhe komunikimit me Krimenë.

Kapitullimi rus do të vihet zyrtarisht në bisedimet teknike pas përparimeve shkatërruese të Ukrainës në fushën e betejës.

Fuqitë fitimtare – Ukraina, Britania e Madhe, SHBA – do të formojnë një arkitekturë të re ndërkombëtare të sigurisë.

‘Nuk ka fund në horizont’
Barbara Zanchetta, Departamenti i Studimeve të Luftës, King’s College në Londër

Vladimir Putin priste pranimin pasiv nga Ukraina të veprimeve të fqinjit të saj më të fuqishëm, pa përfshirje kuptimplotë të vendeve të tjera. Kjo llogaritje e gabuar e rëndë ka çuar në një konflikt të zgjatur, pa fund në dukje.

Dimri do të jetë i vështirë, pasi sulmet ruse ndaj infrastrukturës ukrainase do të përpiqen të thyejnë moralin dhe qëndrueshmërinë e një popullsie tashmë të shkatërruar. Por qëndrueshmëria e Ukrainës ka rezultuar të jetë e jashtëzakonshme. Ata do të qëndrojnë të vendosur. Lufta do të zvarritet.

Perspektivat për negociata janë të zymta. Për një marrëveshje të mundshme paqeje, kërkesat thelbësore të të paktën njërës palë duhet të ndryshojnë. Nuk ka asnjë provë se kjo ka ndodhur, apo se do të ndodhë së shpejti.

Si do të vijë fundi atëherë?

Kostot e luftës, materiale dhe njerëzore, mund të thyejnë nivelin e angazhimit të elitës politike ruse. Çelësi do të jetë brenda Rusisë.

Luftërat e kaluara në të cilat llogaritja e gabuar ishte një element vendimtar, si Vietnami për Shtetet e Bashkuara, apo Afganistani për Bashkimin Sovjetik, përfunduan vetëm në këtë mënyrë. Kushtet e brendshme politike u zhvendosën në vendin që kishte llogaritur gabim, duke e bërë daljen – ose “të nderuar” ose jo – opsionin e vetëm të zbatueshëm.

Megjithatë, kjo mund të ndodhë vetëm nëse Perëndimi qëndron i vendosur në mbështetjen e tij për Ukrainën, përballë presioneve të rritura të brendshme të lidhura me kostot e luftës.

Mjerisht, kjo do të vazhdojë të jetë një betejë e gjatë politike, ekonomike dhe ushtarake e vendosmërisë. Dhe deri në fund të vitit 2023 me shumë mundësi do të vazhdojë ende.

“Asnjë rezultat tjetër përveç humbjes ruse”
Ben Hodges, ish-gjenerali komandant i Ushtrisë së Shteteve të Bashkuara për Evropë

Është shumë herët për të planifikuar një paradë fitoreje në Kiev, por ky është momenti i Ukrainës tani dhe nuk kam asnjë dyshim në mendjen time se ata do ta fitojnë këtë luftë, ndoshta në 2023.

Gjërat do të ecin më ngadalë gjatë dimrit, por nuk ka dyshim se forcat e Ukrainës do të jenë më të afta të përballojnë se sa ato të Rusisë për shkak të të gjitha pajisjeve dimërore që vijnë nga Britania e Madhe, Kanadaja dhe Gjermania.

Deri në janar, Ukraina mund të jetë në gjendje të fillojë fazën përfundimtare të fushatës që është çlirimi i Krimesë.

Ne e dimë nga historia se lufta është një provë e vullnetit dhe një provë e logjistikës. Kur shoh vendosmërinë e popullit dhe ushtarëve ukrainas, dhe përmirësimin e shpejtë të situatës logjistike për Ukrainën, nuk shoh asnjë rezultat tjetër përveç një disfate ruse.

A mund të presim që bisedimet e paqes të fillojnë? Tërheqja ruse nga Kherson më ka çuar pjesërisht në këtë përfundim. Së pari si një nxitje psikologjike për popullin ukrainas, së dyti si një siklet i thellë për Kremlinin dhe së treti duke u dhënë forcave të Ukrainës një avantazh kyç operacional – të gjitha qasjet në Krime janë tani brenda rrezes së sistemeve të armëve ukrainase.

Unë besoj se në fund të vitit 2023 Krimea do të rikthehet plotësisht nën kontrollin dhe sovranitetin ukrainas, megjithëse mund të ketë një lloj ose marrëveshje që i lejon Rusisë të heqë gradualisht një pjesë të pranisë së saj detare në Sevastopol… ndoshta edhe deri në fund të traktatit (afërsisht 2025) që kishte ekzistuar përpara aneksimit të paligjshëm të Krimesë nga Rusia.

Përpjekjet për rindërtim do të jenë duke u zhvilluar në infrastrukturën ukrainase përgjatë bregut të detit Azov, përfshirë portet e rëndësishme të Mariupol dhe Berdyansk, dhe rihapja e Kanalit të Krimesë Veriore që devijon ujin nga Dnipro në Krime do të jetë një tjetër projekt i rëndësishëm që do t’i kushtohet vëmendje.

“Prisni më shumë nga e njëjta gjë”
David Gendelman, ekspert ushtarak me bazë në Izrael

Në vend të “si do të përfundojë” ja çfarë do të dëshironte të arrinte secila palë në fazën tjetër.

Vetëm rreth gjysma e 300,000 trupave të mobilizuara ruse janë tashmë në zonën e luftimit. Pjesa tjetër, së bashku me forcat e lira për veprim pas tërheqjes së Khersonit, u jep rusëve një mundësi për të nisur një ofensivë, raporton CNN, përcjell UBT News.

Pushtimi i rajoneve të Luhanskut dhe Donetskut do të vazhdojë, por një përparim i madh rus si një lëvizje nga jugu në Pavlograd për të rrethuar forcat ukrainase në Donbas ka më pak gjasa.

Më e mundshme është një vazhdim i taktikave aktuale – një grindje e ngadaltë e forcave ukrainase në drejtime të ngushta dhe një përparim i ngadaltë, si në zonat Bakhmut dhe Avdiivka, me të njëjtat taktika të mundshme në zonën Svatove-Kreminna.

Vazhdimi i shënjestrimit të infrastrukturës energjetike të Ukrainës dhe sulmeve të tjera në pjesën e pasme të Ukrainës do të kompletojnë këtë strategji të luftës shkatërruese.

Forca të konsiderueshme ukrainase u liruan gjithashtu pas një tërheqjeje ruse nga Kherson. Për ta, drejtimi më i vlefshëm nga pikëpamja strategjike është jugu, drejt Melitopolit ose Berdyansk, me synimin për të prerë korridorin kontinental rus për në Krime. Kjo do të ishte një fitore e madhe e Ukrainës, dhe pikërisht për këtë arsye rusët po forcojnë Melitopolin.

Një tjetër opsion për Ukrainën është Svatove – suksesi atje do të rrezikonte të gjithë krahun verior të të gjithë vijës së frontit rus.

Pyetja kryesore është se sa forca ukrainase janë të lira dhe të disponueshme për ofensivën në këtë pikë dhe çfarë kalendarike ka në tryezën e tij gjenerali Zaluzhnyi që tregon se sa brigada dhe trupa të reja rezervë do të jenë gati për një, dy ose tre muaj nga tani, duke përfshirë fuqi punëtore, mjete të blinduara dhe armë të rënda.

Pasi balta të ngrijë, do të marrim përgjigjen e kësaj pyetjeje. Dhe kjo përgjigje do të na afrojë pak më shumë tek pyetja se “si do të përfundojë”./CNN/UBTNews/

Analistët u zgjodhën sipas ekspertizës së tyre ushtarake dhe përzierjen e perspektivave të tyre.

Vendi

Dizajneri grafik Berin Hasi ligjëron për studentët e Dizajnit të Integruar në UBT

Published

on

Në kuadër të lëndës Artet dhe Hapësira, pjesë e programit Dizajn i Integruar në UBT, gjatë kësaj jave u organizua një ligjëratë e veçantë me dizajnerin grafik Berin Hasi, i cili u ftua si ligjërues mysafir për të ndarë përvojën dhe njohuritë e tij profesionale me studentët e këtij programi.

Gjatë takimit, Berin Hasi prezantoi rrugëtimin e tij profesional në fushën e dizajnit grafik, duke ndarë me studentët shembuj konkretë nga puna e tij, projekte të realizuara dhe praktikat bashkëkohore që aplikohen sot në industrinë kreative. Ai u ndal në mënyrë të veçantë te procesi kreativ, duke sqaruar fazat kryesore nga ideimi fillestar deri te realizimi final i një koncepti dizajnerik.

Diskutimi u fokusua gjithashtu në trendet më të fundit në dizajnin grafik, ndikimin e teknologjisë dhe mediave digjitale në formësimin e identitetit vizual, si dhe rëndësinë e integrimit të dizajnit me hapësirën, kulturën dhe kontekstin shoqëror. Ligjëruesi theksoi se përshtatja e vazhdueshme me zhvillimet e reja dhe ndërtimi i një mendësie fleksibile janë elemente kyçe për suksesin profesional në këtë fushë dinamike.

Studentët patën mundësinë të angazhohen aktivisht përmes pyetjeve dhe diskutimeve, duke shkëmbyer ide mbi sfidat e profesionit, mundësitë e zhvillimit të karrierës dhe rëndësinë e ndërtimit të një portofoli cilësor që reflekton identitetin personal dhe profesional të dizajnerit.

Continue Reading

Vendi

Elementet konstruktive dhe gjeoteknike të urave, të trajtuara në terren nga studentët e UBT-së

Published

on

Studentët e nivelit Bachelor të programit Inxhinieri e Ndërtimit dhe Infrastrukturës në UBT realizuan një vizitë studimore në terren në kuadër të lëndëve “Urat” dhe “Gjeoteknika Inxhinierike”, me qëllim të ndërlidhjes së njohurive teorike me praktikën inxhinierike reale.

Vizita u zhvillua në intervalin kohor 13:00–14:30, në një urë rrugore funksionale në afërsi të UBT Dukagjini në Prishtinë, nën udhëheqjen e Prof. Arsim Rapuca, bartës i lëndës “Urat”, dhe Prof. Hysen Ahmeti, bartës i lëndës “Gjeoteknika Inxhinierike”.

Qëllimi kryesor i kësaj vizite ishte analizimi praktik i një objekti real inxhinierik, duke u fokusuar në elementet konstruktive dhe gjeoteknike të urave. Studentët patën mundësinë të njihen nga afër me strukturën e urës, mënyrën e projektimit dhe zgjidhjet teknike të aplikuara në ndërtim.

Ura e përzgjedhur u vlerësua si shembull shumë i përshtatshëm studimor, pasi ofron dukshmëri të plotë të elementeve të nënstrukturës dhe mbistrukturës, zgjidhje konstruktive moderne dhe komponentë të qartë gjeoteknikë dhe mbrojtës.

Gjatë vizitës, Prof. Arsim Rapuca realizoi një shpjegim të detajuar praktik për elementet kryesore të lëndës “Urat”, duke përfshirë: nënstrukturën, si: shtyllat bregore, shtyllat e mesit, themelet dhe krahët e urës; mbistrukturën, përfshirë mbajtësin kryesor të tipit tra–pllakë, trarët skajorë, shtresat izoluese dhe shtresat e asfaltit, etj.

Nga ana tjetër, Prof. Hysen Ahmeti trajtoi në mënyrë profesionale aspektet gjeoteknike që ndikojnë drejtpërdrejt në projektimin dhe stabilitetin e urave. Studentët u njohën me: funksionin e mureve mbrojtëse dhe rolin e tyre stabilizues; ndërveprimin strukturë–tokë; arsyetimin teknik të thellësisë së fondimit, etj.

Vizita studimore e realizuar u vlerësua si shumë e suksesshme dhe me vlerë të lartë akademike, duke përmbushur plotësisht objektivat e lëndëve Urat dhe Gjeoteknika Inxhinierike.

Continue Reading

Lajmet

​Gjykata Supreme shfuqizon kufizimin në kohë të së drejtës për kompensim të udhëtimeve zyrtare

Published

on

By

Gjykata Supreme ka aprovuar kërkesëpadinë e Instituti Demokratik i Kosovës (KDI) kundër Qeverisë së Kosovës dhe ka shfuqizuar nenin 6, paragrafi 6, të Rregullores për Kompensimin për Udhëtime Zyrtare dhe Shpenzime të Përfaqësimit.

Paditësi KDI në Gjykatën Supreme ka parashtruar padi kundër të paditurës Qeveria e Kosovës për shfuqizimin e pjesshëm të aktit nënligjor normativ, përkatësisht paragrafit 6 të nenit 6 të Rregullores Për Kompensimin për Udhëtime Zyrtare dhe Shpenzime të Përfaqësimit.

KDI, në korrik 2025, ka pranuar ankesë nga një grup i ushtarëve të Forcës së Sigurisë së Kosovës, të cilët kanë raportuar për shkeljen e Ligjit për Pagat në Sektorin Publik, lidhur me kompensimin e udhëtimeve zyrtare.

Gjykata Supreme, pas shqyrtimit të rastit, ka vlerësuar se kërkesëpadia e paditësit është e bazuar dhe se dispozita e kontestuar bie ndesh me legjislacionin në fuqi.

Neni 6 i kësaj Rregulloreje, vendos kufizimin që shpenzimet e udhëtimit zyrtar nuk mbulohen për periudha më të gjata se një muaj, por, ky kufizim njëmujor për mbulimin e shpenzimeve të udhëtimit zyrtar nuk parashihet në ligj.

Ligji për Pagat në Sektorin Publik garanton qartë të drejtën e zyrtarëve publikë për kompensim të shpenzimeve të udhëtimit zyrtar, pa asnjë kufizim kohor.

Qeveria është e autorizuar vetëm të rregullojë mënyrën, kushtet dhe procedurën e kompensimit, por jo të kufizojë vetë këtë të drejtë, përkujton Gjykata Supreme.

Gjykata Supreme vlerëson se kufizimi njëmujor nuk është thjesht një rregull teknik, por cenon të drejtën e garantuar me ligj dhe tejkalon kompetencat e Qeverisë.

Continue Reading

Lajmet

Komunat në veri votojnë për t’u tërhequr nga Asociacioni i Komunave të Kosovës

Published

on

By

Komunat me shumicë serbe në veri të Kosovës – Mitrovica e Veriut, Leposaviqi, Zveçani dhe Zubin Potoku – kanë votuar për t’u tërhequr nga Asociacioni i Komunave të Kosovës të enjten, pasi duan të jenë pjesë e një asociacioni të veçuar të komunave me shumicë serbe në vend.

Ky vendim vjen pasi Lista Serbe – partia më e madhe e serbëve të Kosovës që mbështetet nga Serbia – e riktheu pushtetin në këto katër komuna pas zgjedhjeve lokale të tetorit.

Kryetarët e rinj nga kjo parti kishin paralajmëruar në fillim të dhjetorit se do t’i rishikonin vendimet e marra nga kryetarët e deriatëhershëm shqiptarë.

Ata paralajmëruan një “shqyrtim të hollësishëm të gjendjes së trashëguar juridike dhe financiare, në mënyrë që në periudhën e ardhshme të merren vendime në përputhje me ligjin dhe në interesin më të mirë të qytetarëve”.

Në seancën e parë të rregullt më 18 dhjetor, në Mitrovicë të Veriut për kryetar të kuvendit komunal u zgjodh Nemanja Bisevac, në Zveçan Sërxhan Millosavljeviq, në Leposaviq Marko Rakiq, ndërsa në Zubin Potok Nemanja Jakshiq.

Kryetari i Komunës së Mitrovicës së Veriut, Millan Radojeviq, duke arsyetuar kërkesën për t’u tërhequr nga Asociacioni i Komunave të Kosovës, tha se kjo kurrë nuk ka qenë dëshirë e popullsisë serbe në këtë komunë dhe se bëhej fjalë për një “vendim politik”.

Mitrovica e Veriut, Leposaviqi, Zveçani dhe Zubin Potoku u udhëhoqën nga kryetarë shqiptarë nga maji i vitit 2023 deri në zgjedhjet e tetorit 2025, pasi përfaqësuesit e Listës Serbe kishin dhënë dorëheqje në nëntor të vitit 2022, si pjesë e nismës së përbashkët të serbëve për t’i braktisur institucionet e Kosovës në shenjë kundërshtimi ndaj vendimeve të Qeverisë së Kosovës.

Nën udhëheqjen e kryetarëve shqiptarë, këto komuna iu bashkuan Asociacionit të Komunave të Kosovës verën e vitit 2023.

Ky asociacion vepron si organizatë joqeveritare me qëllim të shkëmbimit të përvojave dhe mbrojtjes së interesave të anëtareve të saj.

Lista Serbe e kishte kundërshtuar asokohe anëtarësimin e komunave me shumicë serbe në të, duke vlerësuar se vendimi nuk ishte marrë “në dobi të qytetarëve dhe ishte i paligjshëm”.

Asokohe pati reaguar edhe presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, duke vlerësuar se komunat me shumicë serbe duhet të ishin pjesë e një asociacioni të komunave me shumicë serbe, për themelimin e të cilit Kosova dhe Serbia u pajtuan disa herë gjatë dialogut të tyre nën ndërmjetësimin e Bashkimit Evropian.

Kosova nuk ka bërë hapa për ta themeluar këtë asociacion, me gjithë trysninë nga bashkësia ndërkombëtare.

Gjatë qeverisjes së tyre në komunat me shumicë serbe, kryetarët shqiptarë gjithashtu morën në administrim objektet në pronësi të tyre ku funksiononin institucionet serbe, ndaluan ndërtimet që i quanin të jashtëligjshme të financuara nga Serbia, si dhe paralajmëruan rrënimin e vendbanimeve të ndërtuara pa leje.

Po ashtu, komuna e Mitrovicës së Veriut, verën e këtij viti, nënshkroi memorandum mirëkuptimi me komunën e Mitrovicës së Jugut, i cili parashikoi ndërtimin e urave mbi lumin Ibër për këmbësorë dhe automjete, gjë që u mbështet nga Qeveria e Kosovës.

Lista Serbe ka paralajmëruar se do të kërkojë rishikimin e të gjitha këtyre vendimeve.

Ligji për vetëqeverisjen lokale parasheh që, për një vendim ose akt tjetër të komunës që nuk është në përputhje me Kushtetutën dhe ligjet, mund të kërkohet rishqyrtim nga organi mbikëqyrës – në këtë rast Ministria e Administrimit të Pushtetit Lokal ose institucione të tjera përgjegjëse të Qeverisë së Kosovës./REL

Continue Reading

Të kërkuara