Kulturë

Opera “Goca e Kaçanikut” rikthehet pas 45 vjetësh në TKOB

Published

on

Pas një mungese të gjatë prej 45 vjetësh, opera shqiptare “Goca e Kaçanikut”, e kompozitorit të njohur Rauf Dhomi, u rikthye mbrëmë në skenën e Teatrit Kombëtar të Operas dhe Baletit (TKOB), duke emocionuar audiencën me fuqinë e saj dramatike dhe muzikore. Premiera e parë e kësaj opere kishte ndodhur në vitin 1979, në Tiranën e asaj kohe, dhe për herë të parë, pas dekadash, kjo vepër e shquar shqiptare u rikthye në TKOB, ku u shfaq si një homazh për festën e Pavarësisë.

“Goca e Kaçanikut”, një nga operat më të njohura të repertorit shqiptar, është një histori dashurie dhe lufte, që ngërthen në vetvete emocione të thella, trimëri, dhe aspirata për liri. E mbështetur në një frymë folklorike të fuqishme, vepra përcjell mesazhe të thella kombëtare dhe identitare. Pas një periudhe të gjatë mungese, rikthimi i saj në TKOB u bë një ngjarje e veçantë, e cila nderoi edhe faktin se kjo opera është një nga pikat kulmore të trashëgimisë kulturore shqiptare.

Opera ka origjinën e saj si një prodhim i Operas së Kosovës, ndërsa për këtë shfaqje të veçantë në Tiranë, është pasuruar me pjesëmarrjen e artistëve shqiptarë nga trojet shqiptare, por edhe ata që jetojnë dhe punojnë jashtë kufijve të Shqipërisë. Ky ishte një bashkëpunim i bukur mes kulturave dhe traditave të ndryshme, që bashkoi artistë dhe audienca të ndryshme për një natë të paharruar.

Regjia e operas ishte në duar të Nikolin Gurakuqit, i cili dha një interpretim të shkëlqyer për këtë vepër të madhe. Gurakuqi ishte në gjendje të risillte në skenë thelbin e dramës dhe emocioneve që përmban ky libret i mbushur me pasion, luftë dhe ndjenja të forta patriotizmi. Opera kishte premierën e saj më parë në Kosovë, dhe tani erdhi për të ndriçuar sallën e TKOB si një simbol i bashkimit kulturor ndërkombëtar.

Një tjetër moment historik i kësaj shfaqjeje ishte pjesëmarrja e artistëve të njohur, si bassi Hektor Leka, i cili interpretoi një nga rolet kryesore, atë të plakut heroik, që në disa elemente mund të lidhej me figurën legjendare të Adem Jasharit. Për Lekën, kjo shfaqje në TKOB ishte një debutim i veçantë, pas një karriere të gjatë ndërkombëtare, përfshirë eksperienca të suksesshme në Trieste.

Shfaqja e “Gocës së Kaçanikut” ishte një ngjarje e rëndësishme dhe një festë e kulturës shqiptare. Me frymën e saj të pasur folklorike, me simbolet kombëtare që mbushin skenën, opera u duartrokit gjatë nga publiku, i cili nuk nguroi të shprehte vlerësimin dhe mirënjohjen për këtë veprimtari të paharruar. Ky rikthim i “Gocës së Kaçanikut” në skenën e TKOB ishte një dëshmi e fuqisë së artit dhe muzikës për të përçuar mesazhe të lirisë dhe unitetit, dhe një kujtesë e rëndësishme e trashëgimisë sonë kombëtare./UBTNews/

Kulturë

Kori i Filharmonisë së Kosovës sjell muzikën korale në shkolla

Published

on

Në kuadër të programit “Arti në shkolla”, të organizuar nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Kori i Filharmonisë së Kosovës mbajti një prezantim artistik për nxënësit, duke afruar muzikën korale në ambientet shkollore.

Nën drejtimin e dirigjentit Hajrullah Syla, kori interpretoi vepra të kompozitorëve të njohur ndërkombëtarë dhe vendorë, si Eric Whitacre, Jake Runestad dhe Rafet Rudi, duke ofruar një program të pasur dhe edukativ.

Në aktivitet morën pjesë nxënës nga shkolla të ndryshme të Prishtinës dhe Hajvalisë, përfshirë: ShFMU “Xhemail Mustafa”, ShFMU “Ismail Qemali”, ShFMU “Faik Konica”, ShFMU “Naim Frashëri” dhe ShFMU “Shkëndija”.

Ky prezantim synon të nxisë interesin e të rinjve për muzikën klasike dhe artin, si dhe të forcojë lidhjen mes institucioneve kulturore dhe arsimit parauniversitar, duke bërë artin pjesë të përditshmërisë së nxënësve. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

9 dhjetor 1608 – Lindja e John Milton, mjeshtri i letërsisë angleze

Published

on

Më 9 dhjetor 1608 u lind në Londër John Milton, poet, mendimtar dhe polemist politik, i cili mbetet një nga emrat më të fuqishëm të letërsisë angleze dhe të traditës letrare evropiane.

Vepra e tij ka ndikuar thellësisht në poezinë, filozofinë dhe diskursin politik të shekujve pasues.

Milton u arsimua në Universitetin e Kembrixhit e zotëronte njohuri të gjuhëve klasike, filozofisë dhe teologjisë. Ai jetoi në periudhë trazirash politike në Angli dhe u angazhua drejtpërdrejt në debatet e kohës, duke mbështetur parimet republikane dhe lirinë e fjalës.

Eseja “Areopagitica” (1644) konsiderohet një nga manifestet më të hershme dhe më të fuqishme në mbrojtje të lirisë së shtypit.

Kryevepra e Miltonit, “Paradise Lost” (1667), është një poemë epike monumentale që trajton rënien e njeriut, rebelimin e Luciferit dhe raportin midis lirisë, bindjes dhe përgjegjësisë morale. E shkruar në vargje blanke, vepra vendosi standarde të reja për poezinë epike dhe vazhdon të studiohet e të lexohet edhe sot.

Pas saj, Milton botoi edhe “Paradise Regained” dhe “Samson Agonistes”, duke e përforcuar më tej statusin e tij si autor kanonik.

Në vitet e fundit të jetës, John humbi shikimin, por nuk e ndali krijimtarinë, përkundrazi, veprat më madhore u diktuan në këtë periudhë.

Ai u nda nga jeta më 1674, duke lënë pas një trashëgimi letrare që vazhdon të formësojë mendimin estetik dhe etik të botës perëndimore.

Sot, John Milton kujtohet jo vetëm si poet, por edhe si zë i fuqishëm i lirisë intelektuale dhe i ndërgjegjes njerëzore. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

“Sekretet e Ritz-it në Prishtinë”, Philippe Collin zbardh heroin e heshtur të Parisit

Published

on

Sot, në Institutin Francez në Prishtinë u prezantua romani “Barmeni i Ritzit”, në praninë e autorit francez Philippe Collin dhe përkthyeses së tij në shqip, Lindita Gjatani.

Drejtori i institutit, Edouard Mayoral, e hapi ngjarjen duke e kthyer prezantimin në një udhëtim dramatik drejt Parisit të pushtuar gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe botës së fshehtë pas mureve të famshme të Ritz Paris.

Romani zhvillohet në hotelin legjendar Ritz, i cili mbeti i hapur edhe gjatë okupimit nazist të vitit 1940.

Ai u shndërrua në një hapësirë ku takoheshin nazistë, zyrtarë të lartë, kollaboracionistë, artistë, aristokratë e rezistentë.

Në qendër të ngjarjes është Frank Meier, barmeni i njohur i Ritz-it: një figurë e përkushtuar, me mustaqe të holla, me xhaketë të bardhë dhe kravatë të zezë, që fsheh identitetin e tij hebre.

Meier përballet me dilema të thella morale pas pushtimit të Parisit.

Ai përpiqet të ruajë normalitetin e vendit të punës, të mbrojë identitetin e të ndihmojë ata që rrezikohen, duke u shndërruar në lloj “diplomati të barit” – një hero të heshtur që lufton për mbijetesë dhe dinjitet.

Autori Philippe Collin theksoi se romani ndërtohet mbi një histori të jashtëzakonshme rreth një personazhi real dhe një vendi unik për kohën e tij. Ai përshkroi barin e Ritz-it si një hapësirë të vogël me vetëm 53 vende, ku çdo natë takoheshin njerëz nga botë të kundërta: nazistë, ushtarë gjermanë, partizanë dhe spiunë, ndërsa i vetmi që mbetej i pandryshueshëm ishte barmeni që vëzhgonte gjithçka.

Përkthyesja Lindita Gjatani tha se këndvështrimi i romanit e zhyt lexuesin brenda mureve të Ritz-it, aty ku përplasen emocione të forta njerëzore.

Ajo tregoi se libri nis me hyrjen e trupave gjermane në Ritz dhe përmbyllet me largimin e tyre, duke sjellë edhe një moment të veçantë: ardhjen e Ernest Hemingueyt.

Sipas saj, leximi i romanit i jep ndjesinë e qëndrimit pranë Frank Meierit në bar, duke parë të gjithë shoqërinë franceze dhe funksionarët nazistë që kalojnë para syve, ndërsa zbulohen njëkohësisht frika, dashuria, urrejtja, melankolia dhe nostalgjia e asaj periudhe.

“Barmeni i Ritzit” rrëfen historinë e një njeriu të zakonshëm, i cili në zemër të një qyteti të pushtuar shndërrohet në hero të heshtur që dëgjon, vëzhgon e mbijeton në një botë ku historia ndryshon çdo natë. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Kulturë

Prishtina pret edicionin e dytë të ‘Frames of the Future’

Published

on

Në Kino Armata, sot dhe nesër mbahet edicioni i dytë i ngjarjes dyditore unike “Frames of the Future”, ku prezantohet talenti i brezit të ri të kineastëve nga Fakulteti i Arteve i Universitetit të Prishtinës.

Ky vit, edicioni shndërrohet në ngjarje garuese, audienca ka mundësinë të votojë për filmin më të mirë të studentëve, filmi fitues do të sigurojë një vend direkt në garën për Filmin më të mirë të shkurtër në edicionin e 18-të të PriFest, që do të mbahet në shtator 2026.

Dita e parë nis me hapjen zyrtare nga:

Fatos Berisha, drejtor i PriFest

Hazir Haziri, dekan i Fakultetit të Arteve

Ismet Sijarina, Shef i Katedrës së Regjisë së Filmit dhe Televizionit

Pas hapjes, do të shfaqen filmat e studentëve të Fakultetit të Arteve. Secili film do të shoqërohet me fjalë rasti nga ekipet e tij, si dhe sesione Open Q&A, ku publiku mund të bëjë pyetje.

Dita e dytë i dedikohet filmave garues të studentëve dhe projekteve të veçanta të realizuara nga Prishtina Kino Kabaret.

Këto projekte, bashkëprodhim i PriFest dhe Katror Media, janë jashtë garës dhe realizohen nën mentorimin e Valter Lucajt gjatë një jave intensive kreative.

Pas shfaqjes së filmave, do të mbahet një bisedë me Fatos Berishën mbi temën “Nga aplikimi në përzgjedhje”, ku drejtori i PriFest do të flasë për rëndësinë e festivaleve, procesin e aplikimit dhe mundësitë që ofrojnë festivale ndërkombëtare për studentët e filmit.

Në fund, do të shpallet filmi fitues i audiencës, i cili do të jetë filmi i parë zyrtar i edicionit të 18-të të PriFest. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara