Aktualitet

Njerëzit po ndikojnë edhe më keq sesa mendohej në ndryshimet e Tokës, sipas studimit

Published

on

Toka po shkon drejt një shkëmbi dhe shumë studiues që po studiojnë planetin thonë se kjo është për shkak se ne nuk po mund të ndalojmë së ngatërruari gjërat.

Ne mbushim oqeanet me plastikë, djegim fosile për të mbajtur shtëpitë tona të ngrohta dhe makinat tona duke lëvizur dhe për të ndryshuar peizazhin e kontinenteve të tëra, të gjitha ndërsa pretendojmë se veprimet tona do të jenë pa pasoja.

Ndërsa shumë studime kanë zbuluar se sa në mënyrë dramatike e kemi ngatërruar planetin me gjëra të tilla si karburantet fosile dhe ndotja, hulumtimet e reja sugjerojnë se zakonet tona më të fundit janë vetëm një pjesë e problemit. Njerëzit, me sa duket, e kanë “stresuar” rëndë Tokën për deri në 4600 vjet, dhe ndoshta edhe më gjatë.

Punimi, i cili u botua së fundi në revistën Science, lidh ndryshimet dramatike në bimësinë e Tokës me të njëjtën periudhë kohore kur shpërtheu bujqësia njerëzore.

Studiuesit përdorën qindra të dhëna fosile të polenit për të hartuar një kalendar kohor të llojeve, që shtrihet mbi 18.000 vjet. Pas kompletimit të të gjitha të dhënave u bë e qartë se kishte një ndryshim serioz në ritmin me të cilin vegjetacioni tokësor ndryshoi.

Rritja e ndryshimeve të bimësisë duke filluar në Holocenin e Vonë ishte edhe më dramatike sesa ndryshimet në bimësinë globale të sjella nga fundi i epokës më të fundit të akullit.

Holoceni i Vonë gjithashtu ndodh që të jetë periudha kur njerëzit filluan të mbështeteshin shumë te bujqësia për të mbajtur të ushqyer mirë dhe gjallë popullatat në rritje.

“Duke përdorur një përmbledhje të 1181 sekuencave të polenit fosil dhe metodave të reja statistikore të zhvilluara, ne zbulojmë një përshpejtim në të gjithë botën në ritmet e ndryshimit përbërës të bimësisë duke filluar midis 4.6 dhe 2.9 mijë vjet më parë që është globalisht i pashembullt gjatë 18.000 vjetëve të fundit si në madhësi ashtu edhe në përmasa,” shkruajnë studiuesit.

“Normat e Holocenit të Vonë të ndryshimit janë të barabarta ose tejkalojnë shkallët deglaciale për të gjitha kontinentet, gjë që sugjeron që shkalla e efekteve njerëzore në ekosistemet tokësore tejkalon edhe transformimet e drejtuara nga klima e fundit.”

Gjetjet janë interesante dhe shqetësuese. Narrativat që rrethojnë njerëzit dhe ndryshimet klimatike janë përqendruar prej kohësh në përdorimin e karburanteve fosile dhe ndotjen.

Nëse thjeshtë provojmë t’i marrim ato gjëra nën kontroll, sipas studiuesve ka mundësi të parandalojmë që Toka të rrëzohet mbi “pikën e kthesës” që çon në shkatërrimin e planetit tonë.

Studimi shton se, ne ende duhet të zvogëlojmë mbështetjen tonë në lëndët djegëse fosile, të përqafojmë energjinë e gjelbër dhe të ndalojmë hedhjen e plehrave tona kudo, por gjithashtu ka të ngjarë që gjërat që ne nuk mund t’i mendojmë si të afta të ndryshojnë në mënyrë dramatike planetin, si bujqësia, janë më me ndikim se sa kemi supozuar./UBTNews

Continue Reading

Bota

Bayrou niset t’ia dorëzojë dorëheqjen Macronit

Published

on

By

Kryeministri i rrëzuar i Francës, François Bayrou, raportohet është nisur drejt Pallatit Elysee për t’ia dorëzuar dorëheqjen presidentit Emmanuel Macron.

Ai dështoi të sigurojë votëbesimin në Parlament të hënën, të cilin e kishte kërkuar vetë, pasi propozimet e tij për shkurtime buxhetore ngjallën pakënaqësi të mëdha.

Qeveria e Bayrou u rrëzua me 364 vota kundër dhe 194 pro, duke shkaktuar një tjetër krizë politike në Francë. Tani, presidenti Macron detyrohet për të katërtën herë brenda një viti të emërojë një kryeministër të ri, në një situatë të rënduar nga polarizimi politik dhe mungesa e një shumice të qëndrueshme në Asamblenë Kombëtare./D.B/EO

Continue Reading

Bota

Finlanda: Koncesionet territoriale ndaj Rusisë nuk do të sjellin paqe

Published

on

By

Finlanda hodhi poshtë të martën çdo koncesion territorial ndaj Rusisë si pjesë e një marrëveshjeje diplomatike për Ukrainën dhe paralajmëroi se veprime të tilla nuk do të sjellin paqe, por përkundrazi do të inkurajojnë “agresionin” e mëtejshëm rus në rajon, shkruan Anadolu.

Ministrja finlandeze e Jashtme, Elina Valtonen, tha në një konferencë vjetore të ambasadorëve në Berlin se sulmet ajrore të fundit të Rusisë mbi Ukrainën – më të ashpra që nga fillimi i luftës – tregojnë qartë se Rusia nuk është gati për një armëpushim, e lëre më për negociata.

Nëse gjatë negociatave do të sakrifikoheshin pjesë të territorit ukrainas ose elemente të sovranitetit të saj, nuk do të zgjidhnim problemin thelbësor, por përkundrazi potencialisht do të thellonim agresionin e Rusisë”, paralajmëroi ministrja.

Presidenti rus Putin po zhvillon luftë hibride në të gjithë Evropën – duke ndikuar në zgjedhje, duke ndërprerë sistemet GPS për trafikun ajror, dhe duke vendosur një flotë të errët në rajonin e Detit Baltik. Problemi me Putin nuk mund të zgjidhet në kurriz të Ukrainës”, shtoi ajo.

Valtonen argumentoi se shtetet perëndimore duhet të ruajnë mbështetjen e fortë për Ukrainën, të kufizojnë strategjikisht ambiciet e Rusisë dhe të ngushtojnë opsionet e Moskës duke vendosur sanksione më të rrepta tregtare dhe ekonomike dhe duke aplikuar takse mbi të gjitha eksportet ruse në tregun e brendshëm të BE-së./D.B/KP

Continue Reading

Aktualitet

Profesori i UBT-së, Hamëz Rama, ligjëroi në Hardh Talk në kuadër të Hardh Fest në Rahovec

Published

on

Në kuadër të Festivalit tradicional “Hardh Fest”, që është kthyer në një ndër ngjarjet e  rëndësishme kulturore në vend, u mbajt aktiviteti Hardh Talk, ku këtë vit ligjwroi profesori i UBT-së, Prof. Ass. Dr. Hamëz Rama.

Ligjërata e tij, me temën “A mund të jetë vera pasaporta e re për zhvillimin ekonomik dhe imazhin ndërkombëtar të Kosovës?”, ngjalli interesim të madh tek publiku i pranishëm. Rama theksoi se vera, dhe në veçanti ajo e Rahovecit, mund të shërbejë si një element identitar dhe si një instrument i fuqishëm ekonomik, duke promovuar vendin në tregjet ndërkombëtare.

Në këtë aktivitet mori pjesë edhe Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi. Ngjarja, e cila u zhvillua në ambientet tradicionale të Bodrumit të Vjetër në Rahovec, mblodhi së bashku ekspertë të industrisë, akademikë dhe përfaqësues institucionesh, duke hapur një debat të gjerë mbi rolin e industrisë së verës në zhvillimin ekonomik dhe turizmin në Kosovë.

Continue Reading

Lajmet

33 zjarre në Maqedoni gjatë 24 orëve të fundit, dy ende aktive

Published

on

By

Gjatë 24 orëve të fundit, në territorin e Maqedonisë  janë regjistruar gjithsej 33 zjarre. Sipas të dhënave të Qendrës për Menaxhim me Kriza (QMK), prej tyre 29 janë shuar, dy janë nën kontroll, ndërsa dy të tjera vazhdojnë të jenë aktive.

Zjarret aktive po përballohen në fshatin Nikushtak, komuna e Likovës, si dhe në territorin e komunës së Studeniçanit, në fshatrat Varvarë dhe Draçevicë, ku flakët kanë përfshirë pyje të përziera dhe bimësi të ulët.

Në rajonin e Shkupit, zjarrfikësit kanë arritur të shuajnë disa vatranë komunën e Gjorçe Petrovit, në fshatrat Rashtak e Kamnik rë komunës së Gazi Babës, në Jabollcë, si dhe në fshatin Rashçe.

Flakët janë shuar gjithashtu edhe në komunat Manastir, Dollneni, Resnjë, Krushevë, Strumicë, Strugë, Kavadar, Çeshinovë-Obleshevë, Dellçevë, Koçan, Likovë, Kumanovë, Staro Nagoriçan, Tetovë dhe Gostivar.

Autoritete në Maqedoni apelojnë qytetarët që të tregojnë kujdes maksimal, duke mos ndezur zjarre në ambientet e hapura, me qëllim që të parandalohen përhapje të reja./D.B/UBTNews/Zhurnal.mk

Continue Reading

Të kërkuara