

Aktualitet
Njerëzit po ndikojnë edhe më keq sesa mendohej në ndryshimet e Tokës, sipas studimit
Published
4 years agoon
By
Betim GashiToka po shkon drejt një shkëmbi dhe shumë studiues që po studiojnë planetin thonë se kjo është për shkak se ne nuk po mund të ndalojmë së ngatërruari gjërat.
Ne mbushim oqeanet me plastikë, djegim fosile për të mbajtur shtëpitë tona të ngrohta dhe makinat tona duke lëvizur dhe për të ndryshuar peizazhin e kontinenteve të tëra, të gjitha ndërsa pretendojmë se veprimet tona do të jenë pa pasoja.
Ndërsa shumë studime kanë zbuluar se sa në mënyrë dramatike e kemi ngatërruar planetin me gjëra të tilla si karburantet fosile dhe ndotja, hulumtimet e reja sugjerojnë se zakonet tona më të fundit janë vetëm një pjesë e problemit. Njerëzit, me sa duket, e kanë “stresuar” rëndë Tokën për deri në 4600 vjet, dhe ndoshta edhe më gjatë.
Punimi, i cili u botua së fundi në revistën Science, lidh ndryshimet dramatike në bimësinë e Tokës me të njëjtën periudhë kohore kur shpërtheu bujqësia njerëzore.
Studiuesit përdorën qindra të dhëna fosile të polenit për të hartuar një kalendar kohor të llojeve, që shtrihet mbi 18.000 vjet. Pas kompletimit të të gjitha të dhënave u bë e qartë se kishte një ndryshim serioz në ritmin me të cilin vegjetacioni tokësor ndryshoi.
Rritja e ndryshimeve të bimësisë duke filluar në Holocenin e Vonë ishte edhe më dramatike sesa ndryshimet në bimësinë globale të sjella nga fundi i epokës më të fundit të akullit.
Holoceni i Vonë gjithashtu ndodh që të jetë periudha kur njerëzit filluan të mbështeteshin shumë te bujqësia për të mbajtur të ushqyer mirë dhe gjallë popullatat në rritje.
“Duke përdorur një përmbledhje të 1181 sekuencave të polenit fosil dhe metodave të reja statistikore të zhvilluara, ne zbulojmë një përshpejtim në të gjithë botën në ritmet e ndryshimit përbërës të bimësisë duke filluar midis 4.6 dhe 2.9 mijë vjet më parë që është globalisht i pashembullt gjatë 18.000 vjetëve të fundit si në madhësi ashtu edhe në përmasa,” shkruajnë studiuesit.
“Normat e Holocenit të Vonë të ndryshimit janë të barabarta ose tejkalojnë shkallët deglaciale për të gjitha kontinentet, gjë që sugjeron që shkalla e efekteve njerëzore në ekosistemet tokësore tejkalon edhe transformimet e drejtuara nga klima e fundit.”
Gjetjet janë interesante dhe shqetësuese. Narrativat që rrethojnë njerëzit dhe ndryshimet klimatike janë përqendruar prej kohësh në përdorimin e karburanteve fosile dhe ndotjen.
Nëse thjeshtë provojmë t’i marrim ato gjëra nën kontroll, sipas studiuesve ka mundësi të parandalojmë që Toka të rrëzohet mbi “pikën e kthesës” që çon në shkatërrimin e planetit tonë.
Studimi shton se, ne ende duhet të zvogëlojmë mbështetjen tonë në lëndët djegëse fosile, të përqafojmë energjinë e gjelbër dhe të ndalojmë hedhjen e plehrave tona kudo, por gjithashtu ka të ngjarë që gjërat që ne nuk mund t’i mendojmë si të afta të ndryshojnë në mënyrë dramatike planetin, si bujqësia, janë më me ndikim se sa kemi supozuar./UBTNews
You may like
Bota
Dhjetëra të arrestuar për “fyerje” ndaj Erdoganit ndërsa protestat vazhdojnë
Published
21 minutes agoon
March 25, 2025By
UBT NEWS
Autoritetet turke kanë arrestuar 55 persona për akuzën e fyerjes ndaj presidentit Recep Tayyip Erdogan dhe familjes së tij gjatë protestave që shpërthyen pas arrestimit të rivalit të tij kryesor, kryebashkiakut të Stambollit, Ekrem Imamoglu, njoftuan mediet shtetërore.
Të arrestuarit dyshohet se kanë marrë pjesë në “demonstrata të paautorizuara” që u mbajtën të dielën në mbrëmje para zyrës së kryebashkiakut të pezulluar të Stambollit, Ekrem Imamoglu. Një grup njerëzish është akuzuar për fyerje ndaj nënës së ndjerë të Erdoganit, duke postuar pamje që shfaqin këtë fyerje në rrjetet sociale. Megjithatë, këto video nuk mund të verifikohen në mënyrë të pavarur.
Ministri i Brendshëm, Ali Yerlikaya, dënoi ashpër fyerjet ndaj Erdoganit dhe nënës së tij të ndjerë, duke i cilësuar ato si një “sulm të turpshëm” ndaj vlerave morale. Ai gjithashtu raportoi se më shumë se 1,000 njerëz janë arrestuar në lidhje me protestat që shpërthyen pas ndalimit të Imamoglu më 19 mars, për të cilin janë ngritur akuza korrupsioni dhe terrorizmi.
Imamoglu, i cili është ende nën burg, reagoi ndaj fyerjeve përmes një postimi në platformën X, duke dënuar çdo formë dhune verbale, por duke u zotuar të luftojë me të gjitha mjetet ligjore kundër asaj që ai e quajti “grusht shteti”.
Për gjashtë netë radhazi, mijëra protestues janë grumbulluar në rrugët e qyteteve të ndryshme të Turqisë, duke sfiduar ndalimin e protestave dhe duke kërkuar lirimin e Imamoglu. Pavarësisht se është në burg, Partia Popullore Republikane (CHP), e cila përfaqëson opozitën laike, e ka nominuar Imamoglu si kandidatin e saj për president.
Në përgjigje të këtyre protestave, qeveria e Erdoganit ka përdorur forcën policore, duke ndërhyrë në Stamboll dhe Ankara, duke etiketuar demonstratat si “terror në rrugë”. Trazirat kanë pasuar pasojat edhe në tregjet financiare turke, duke shkaktuar një rënie të mëtejshme të lirës turke.
Ekonomisti Mahfi Egilmez theksoi se “turbulenca” që ka pasuar këtë periudhë ka çuar në humbje të mëdha në bursën turke, duke krijuar një situatë të pasigurt ekonomike për vendin./UBTNews/
Bota
Gjenerali Wesley Clark: Serbia duhet ta njoh pavarësinë e Kosovës
Published
34 minutes agoon
March 25, 2025By
UBT NEWS
Ish-komandanti suprem i forcave aleate të NATO-së për Evropë, gjenerali Wesley Clark, ka deklaruar se Serbia duhet ta njohë pavarësinë e Kosovës. Ai theksoi se bashkëpunimi ekonomik ndërmjet dy vendeve është i pashmangshëm. Clark i bëri këto komentime gjatë një diskutimi organizuar nga Oda Ekonomike Amerikane në Kosovë, me rastin e 26-vjetorit të ndërhyrjes së NATO-s në Kosovë dhe 21-vjetorit të themelimit të Odës Ekonomike Amerikane.
Gjenerali Clark inkurajoi Kosovën që të përqafojë bashkëpunimin rajonal me fqinjët, përfshirë Serbinë, duke theksuar se përfundimisht Serbia do të pranojë pavarësinë e Kosovës dhe bashkëpunimi ekonomik do të bëhet i nevojshëm. Ai gjithashtu u bëri thirrje liderëve të Kosovës të mbajnë qeverisje të pastër dhe të forcojnë bashkëpunimin mes qeverisë dhe sektorit privat, veçanërisht në fushat e teknologjisë së informacionit dhe shërbimeve.
Clark theksoi rëndësinë strategjike të Kosovës në rajon dhe nënvizoi se zhvillimi ekonomik dhe investimet, sidomos nga Shtetet e Bashkuara, janë mënyra më e mirë për të forcuar sigurinë e Kosovës. Ai gjithashtu theksoi rëndësinë e sundimit të ligjit për të ndërtuar besimin e investitorëve dhe bëri thirrje për investime në infrastrukturë, energji, dhe për transformimin dixhital të vendit./UBTNews/

Ambasadorja e Serbisë në Kroaci, Jelena Miliq, është tërhequr nga posti i saj, ndërsa Dragan Shutanovac, ish-ministri i Mbrojtjes dhe ish-kryetari i Partisë Demokratike, është emëruar ambasador i Serbisë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, njofton Gazeta Zyrtare e Republikës së Serbisë.
Shutanovac, i cili ka pasur një karrierë të gjatë politike, përfshirë periudhën si ministër i Mbrojtjes në qeveritë e Serbisë, zëvendëson Marko Gjuriqin në Uashington, një pozita që ka pasur shumë spekulime për një kohë të gjatë. Përveç Shutanovacit, janë emëruar edhe Milan Raviq si ambasador në Bullgari, Davor Trkulja në Etiopi dhe Ivo Vojvodiq në Slloveni.
Dragan Shutanovac ka qenë një figurë kyçe në Partinë Demokratike të Serbisë, duke shërbyer si nënkryetar dhe më pas kryetar i saj. Ai ka shërbyer gjithashtu në poste të ndryshme në administratën serbe, duke përfshirë si ministër i Mbrojtjes në periudha të ndryshme dhe ka qenë deputet në Kuvendin e Serbisë.
Nga ana tjetër, Jelena Miliq, e cila ka shërbyer si ambasadore në Kroaci për dy vjet e gjysmë, ka tërhequr vëmendjen e mediave për disa incidente të natyrës diplomatike gjatë mandatit të saj, përfshirë largimin nga një pritje të Këshillit Kombëtar Serb në Kroaci për shkak të një deklarate të shkrimtarëve serbë. Miliq është gjithashtu njohur për qëndrimet e saj të forta dhe për reagimet ndaj politikave të qeverisë serbe në lidhje me çështjet e Kroacisë.
Kjo lëvizje e ndryshimeve në postet diplomatike vjen në një kohë kur tensionet politike dhe diplomatike ndërmjet Serbisë dhe vendeve të rajonit mbeten të larta, duke përfshirë dhe marrëdhëniet me Kroacinë./UBTNews/
Bota
SHBA-Turqi ‘shkrijnë akujt’, Fidan takon sot Rubion në Uashington
Published
2 hours agoon
March 25, 2025By
UBT NEWS
Ministri i Jashtëm turk, Hakan Fidan, ka nisur një vizitë të rëndësishme në Uashington për t’u takuar me Sekretarin amerikan të Shtetit, Marco Rubio, në një periudhë kyçe për marrëdhëniet Turqi-SHBA. Takimi, që do të zhvillohet më 25 dhe 26 mars, do të fokusohet në forcimin e lidhjeve dypalëshe, si dhe diskutime mbi çështje të sigurisë globale, përfshirë luftën në Ukrainë dhe zhvillimet në Siri.
Fidan do të diskutojë përpjekjet për të përfunduar okupimin rus në Ukrainë, si dhe do të theksojë angazhimin e Turqisë për integritetin territorial të Sirisë dhe eliminimin e sanksioneve ndaj këtij vendi.
Një tjetër temë e rëndësishme do të jetë bashkëpunimi në luftën kundër ISIL-it dhe marrëdhëniet me YPG-në. Fidan gjithashtu do të nënvizojë nevojën për heqjen e sanksioneve të SHBA-së ndaj Turqisë, që lidhen me blerjen e sistemeve mbrojtëse ruse S-400. Gjatë vizitës, Fidan do të kërkojë një përmirësim të marrëdhënieve ekonomike dhe rritjen e tregtisë mes dy vendeve. Kjo vizitë është pjesë e një përpjekjeje më të gjerë për të forcuar lidhjet e Turqisë me SHBA-në, pas një periudhe tensionesh dhe ndryshimesh të administratave.
Në kuadër të bisedimeve, do të diskutohet gjithashtu situata në Gaza dhe mundësitë për një armëpushim të qëndrueshëm. Pas kësaj vizite, Erdogan është i parashikuar të takohet me Presidentin amerikan Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë./UBTNews/

Luhet klasikja Argjentinë-Brazil, pas 20 vjetësh pas Messi-n dhe Neymar-in në fushë

Sorensen në Beograd, Vuçiç i ‘ankohet’ për serbët e Kosovës

Dhjetëra të arrestuar për “fyerje” ndaj Erdoganit ndërsa protestat vazhdojnë

Botohet “Enciklopedia e filmit shqiptar 1904-2022”

Kur duhet të japin dorëheqje anëtarët e qeverisë?

Gjenerali Wesley Clark: Serbia duhet ta njoh pavarësinë e Kosovës

Plani i rritjes, Shqipëria merr 64.5 milionë euro parafinancim

Prishtina bëhet me shoqatë të vullnetarëve për zjarrfikje dhe shpëtim

Tërhiqet ambasadori serb në Kroaci
Të kërkuara
-
Bota2 months ago
Marrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë
-
Bota2 months ago
Fluturimet e dëbimit kanë filluar, thotë Shtëpia e Bardhë
-
Bota2 months ago
Shtëpia e Bardhë: Armëpushimi në Liban do të zgjatet deri më 18 shkurt
-
Bota2 months ago
Trump zbulon listën e zezë të Shtëpisë së Bardhë