Aktualitet
Njerëzit po ndikojnë edhe më keq sesa mendohej në ndryshimet e Tokës, sipas studimit
Published
3 years agoon
By
Betim GashiToka po shkon drejt një shkëmbi dhe shumë studiues që po studiojnë planetin thonë se kjo është për shkak se ne nuk po mund të ndalojmë së ngatërruari gjërat.
Ne mbushim oqeanet me plastikë, djegim fosile për të mbajtur shtëpitë tona të ngrohta dhe makinat tona duke lëvizur dhe për të ndryshuar peizazhin e kontinenteve të tëra, të gjitha ndërsa pretendojmë se veprimet tona do të jenë pa pasoja.
Ndërsa shumë studime kanë zbuluar se sa në mënyrë dramatike e kemi ngatërruar planetin me gjëra të tilla si karburantet fosile dhe ndotja, hulumtimet e reja sugjerojnë se zakonet tona më të fundit janë vetëm një pjesë e problemit. Njerëzit, me sa duket, e kanë “stresuar” rëndë Tokën për deri në 4600 vjet, dhe ndoshta edhe më gjatë.
Punimi, i cili u botua së fundi në revistën Science, lidh ndryshimet dramatike në bimësinë e Tokës me të njëjtën periudhë kohore kur shpërtheu bujqësia njerëzore.
Studiuesit përdorën qindra të dhëna fosile të polenit për të hartuar një kalendar kohor të llojeve, që shtrihet mbi 18.000 vjet. Pas kompletimit të të gjitha të dhënave u bë e qartë se kishte një ndryshim serioz në ritmin me të cilin vegjetacioni tokësor ndryshoi.
Rritja e ndryshimeve të bimësisë duke filluar në Holocenin e Vonë ishte edhe më dramatike sesa ndryshimet në bimësinë globale të sjella nga fundi i epokës më të fundit të akullit.
Holoceni i Vonë gjithashtu ndodh që të jetë periudha kur njerëzit filluan të mbështeteshin shumë te bujqësia për të mbajtur të ushqyer mirë dhe gjallë popullatat në rritje.
“Duke përdorur një përmbledhje të 1181 sekuencave të polenit fosil dhe metodave të reja statistikore të zhvilluara, ne zbulojmë një përshpejtim në të gjithë botën në ritmet e ndryshimit përbërës të bimësisë duke filluar midis 4.6 dhe 2.9 mijë vjet më parë që është globalisht i pashembullt gjatë 18.000 vjetëve të fundit si në madhësi ashtu edhe në përmasa,” shkruajnë studiuesit.
“Normat e Holocenit të Vonë të ndryshimit janë të barabarta ose tejkalojnë shkallët deglaciale për të gjitha kontinentet, gjë që sugjeron që shkalla e efekteve njerëzore në ekosistemet tokësore tejkalon edhe transformimet e drejtuara nga klima e fundit.”
Gjetjet janë interesante dhe shqetësuese. Narrativat që rrethojnë njerëzit dhe ndryshimet klimatike janë përqendruar prej kohësh në përdorimin e karburanteve fosile dhe ndotjen.
Nëse thjeshtë provojmë t’i marrim ato gjëra nën kontroll, sipas studiuesve ka mundësi të parandalojmë që Toka të rrëzohet mbi “pikën e kthesës” që çon në shkatërrimin e planetit tonë.
Studimi shton se, ne ende duhet të zvogëlojmë mbështetjen tonë në lëndët djegëse fosile, të përqafojmë energjinë e gjelbër dhe të ndalojmë hedhjen e plehrave tona kudo, por gjithashtu ka të ngjarë që gjërat që ne nuk mund t’i mendojmë si të afta të ndryshojnë në mënyrë dramatike planetin, si bujqësia, janë më me ndikim se sa kemi supozuar./UBTNews
You may like
Bota
Ukraina thotë se Rusia ka lëshuar një raketë balistike ndërkontinentale në një sulm
Published
14 mins agoon
November 21, 2024By
UBTnewsUkraina thotë se Rusia lëshoi një raketë balistike ndërkontinentale gjatë natës, duke shënjestruar qytetin Dnipro në pjesën qendrore-lindore të vendit. Kjo është hera e parë që Moska përdor një raketë të tillë gjatë luftës.
Nuk është e qartë saktësisht se çfarë lloj rakete u lëshua, por Forca Ajrore e Ukrainës tha në një deklaratë në Telegram të enjten se ajo u lëshua nga rajoni i Astrahanit në Rusi.
Sipas Forcës Ajrore të Ukrainës, mëngjesin e 21 nëntorit, trupat ruse sulmuan Dnipron me lloje të ndryshme raketash, duke përfshirë edhe lëshimin e një rakete balistike ndërkontinentale.
Raketat balistike ndërkontinentale (ICBM) janë armë strategjike të dizajnuara për të shpërndarë koka bërthamore dhe janë një pjesë e rëndësishme e mbrojtjes bërthamore të Rusisë.
Ukrainasit nuk specifikuan se çfarë lloj koke kishte raketa apo çfarë tipi rakete ishte. Nuk ka asnjë sugjerim nëse ajo ishte e pajisur me armë bërthamore.
Ky zhvillim ndodh ndërsa lufta ka marrë një dimension gjithnjë e më ndërkombëtar me mbërritjen e trupave të Koresë së Veriut për të ndihmuar Rusinë në fushën e betejës.
Sipas autoriteteve lokale, një ndërmarrje industriale u dëmtua në Dnipro për shkak të goditjes, dhe dy zjarre shpërthyen gjithashtu në qytet.
Kryetari i Bashkisë së Dnipros, Borys Filatov, shtoi se ndërtesa e Qendrës për rehabilitimin e personave me aftësi të kufizuara u dëmtua nga bombardimet.
Rusia, e cila pushtoi Ukrainën në shkurt të vitit 2022, nuk komentoi
menjëherë mbi deklaratën e Forcave Ajrore.
Një ditë më parë, Ambasada e SHBA-së në Ukrainë raportoi se kishte marrë “informacione specifike” për një sulm të mundshëm të rëndësishëm ajror rus më 20 nëntor. Si masë paraprake, ambasada u mbyll. Më pas, misionet diplomatike të Spanjës, Italisë dhe Greqisë njoftuan gjithashtu mbylljen për vizitorët më 20 nëntor.
Aktualitet
Nën regjinë e profesoreshës së UBT, Marigona Ferati, shfaqja “Një vrasje e vogël aksidentale” arrin sukses në Festivalin Ndërkombëtar të Teatrit në Egjipt
Published
28 mins agoon
November 21, 2024By
UBT NEWSShfaqja teatrale “Një vrasje e vogël aksidentale”, një produksion i Teatrit të Qytetit “Muharrem Qena” në Mitrovicë, ka arritur një sukses të madh ndërkombëtar duke u bërë pjesë e festivalit prestigjioz Sharm el-Sheikh International Theater Festival, një nga ngjarjet më të mëdha dhe të rëndësishme të teatrit në botë. Ky festival, i njohur për grumbullimin e teatrove më të mirë nga mbarë bota, ka radhitur këtë vit mbi 4000 aplikime, duke e bërë konkurrencën shumë të fortë dhe prestigjioze.
Shfaqja është bazuar në veprën e autorit të njohur Jean Pierre Martinez dhe është drejtuar nga regjisorja Marigona Bekteshi Ferati, profesoreshë në UBT. Me këtë shfaqje, Teatri i Qytetit “Muharrem Qena” po konkuron me teatro të njohura dhe me renome ndërkombëtare, duke e vendosur atë në një pozicion të shkëlqyer në skenën teatrale globale. Ky është një hap i rëndësishëm për teatrot e Kosovës, duke u bërë pjesë e një ngjarjeje kaq të madhe dhe prestigjioze.
Një moment i veçantë i këtij festivali ishte kur aktorja e talentuar Qendresa Kajtazi mori çmimin për “Aktoren më të mirë të festivalit”, një arritje që jo vetëm që e nderon atë, por është një sukses i madh për të gjithë Teatrin e Qytetit “Muharrem Qena” dhe për teatrin kosovar. Ky çmim tregon nivelin e lartë të performancës dhe profesionalizmit të aktorëve të shfaqjes, duke vërtetuar se artistët nga Kosova po arrijnë të shpërthejnë në skenat ndërkombëtare.
Përveç aktorëve të talentuar dhe regjisores, shfaqja ka një tjetër element të rëndësishëm që ka kontribuar në suksesin e saj: kostumet e shfaqjes, të cilat janë krijuar nga Profesoresha e UBT-së, Aferdita Statovci. Puna e saj ka sjellë kostume të ngjyrosura dhe tërheqëse, duke i dhënë shfaqjes një pamje vizuale të jashtëzakonshme dhe duke e bërë edhe më të veçantë këtë produksion.
Suksesi vjen si rezultat i angazhimit dhe punës së palodhur të gjithë ekipit të shfaqjes, i cili ka arritur të prezantojë një teatër cilësor dhe të fitojë vëmendjen e audiencës ndërkombëtare. Ky hap përpara është një arritje e madhe për zhvillimin e kulturës dhe artit teatror shqiptar, duke e vendosur Teatrin e Qytetit “Muharrem Qena” në hartën e teatrove më të njohur dhe të respektuar në nivel global./UBTNews/
Aktualitet
Osmani: Vizionet e binomit Rugova-Jashari kanë ndërtuar shtetin e Kosovës
Published
33 mins agoon
November 21, 2024Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani u është drejtuar deputetëve të Kuvendit të Kosovës, në adresimin e saj vjetor. Gjatë fjalës së saj ka theksuar se rruga deri te shteti që e gëzojmë sot nuk ka qenë fare e lehtë.
“Përfaqësimi i vendit tim përveç që është nderi më i madh i jetës time, është gjithashtu mishërim i besimit të qytetarëve duke na rikujtuar ditë pas dite përgjegjësinë qe kemi jo për të lartësuar vetën, por për të lartësuar shtetin. Jemi këtu ku jemi me mision për ta udhëhequr vendin tonë përpara, për të shtuar aleancat dhe për të qenë vesh e sy dhe mbështetje për secilin qytetar. Momenti kur mund të themi se ja kemi dal është kur qytetarët të thonë jemi krenar për vendin tonë, për vlerat që ai përfaqëson, e jo për shkak të një personi apo grupi politik”, ka deklaruar Osmani.
Sipas Osmanit, sot, sikurse gjithnjë nderojmë vizionin e atit themeltar të Republikës sonë, Presidentit Rugova si dhe përkulemi para sakrificës dhe guximit të pashoq të Komandantit legjendar Adem Jashari, familjes Jashari dhe të secilit pjesëtar të UÇK-së.
“Rruga deri të shteti që e gëzojmë sot nuk ka qenë fare e lehtë, populli ynë ka humbur shumë. Bashkë dyzimi i vizionit të binomit Ibrahim Rugova –Adem Jashari nëpërmjet luftës së UCK në njërën anë dhe ndërtimi i shtetit duke fuqizuar aleancat nga ana tjetër bëri që themelet e shtetit tonë të jenë të forta, aq të forta sa nuk ka forcë dhe sfidë që do të mund ndonjëherë ti rrënoj. Vlerat e së vërtetës, drejtësisë dhe dinjitetit njerëzor qëndrojnë në themelet e shtetit tonë”, ka thënë Osmani para deputetëve të Kuvendit.
Presidentja u shpreh se kjo nuk do të thotë se nuk do të ketë vazhdimisht goditje ndaj shtyllave të shtetit tonë, por “ne duhet të qëndrojmë të bashkuar për ti mbrojtur këto shtylla që kanë frymëzuar edhe Kushtetutën tonë, që mbetet më modernja dhe më e avancuara në Evropë”.
“Sot më shumë se kurrë na duhet patriotizmi kushtetues, që shkon përtej ndasive politike dhe kthehet tek bazamenti i shtetësisë tonë. Është ky patriotizëm që na bashkon jo sepse ndajmë mendimet e njëjta çdo herë, por sepse besojmë në të ardhmen e ndërtuar me aq shumë sakrificë”, tha Osmani.
Ajo shtoi se sot siguria është parakusht qenësor për mirëqenie të shtuar, zhvillim ekonomik dhe dinjitet individual dhe kolektiv. /Telegrafi/
Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë njoftuar se kanë rihapur ambasadën e saj në Kiev të mërkurën vonë, pas një periudhe mbylljeje të shkaktuar nga kërcënimi i mundshëm i një sulmi ajror. Ambasada u mbyll një ditë më parë, pas një kërcënimi të mundshëm nga sulmet ajrore, ndërsa ndodhi gjithashtu pas një veprimi të Ukrainës, që përdori raketa amerikane për të goditur një objektiv brenda territorit të Rusisë.
Rusia e kishte konsideruar sulmin me raketa si një përshkallëzim të luftës 1000-ditore mes dy vendeve, duke theksuar se ky ishte një hap që mund të rrisë tensionet më tej. Agjencia e spiunazhit ushtarak të Ukrainës ka deklaruar se Rusia po përpiqej të shkaktonte panik, duke shpërndarë mesazhe të rreme në internet për një sulm të afërt me raketa dhe dronë.
Në njoftimin e saj, ambasada amerikane ka nënvizuar rëndësinë e vigjilencës, duke i inkurajuar qytetarët amerikanë të qëndrojnë të informuar dhe të monitorojnë burimet zyrtare të informacionit për ndonjë përditësim mbi situatën. Po ashtu, ambasada ka paralajmëruar që qytetarët duhet të jenë të përgatitur për mundësinë e strehuarjes në rast të shpalljes së alarmit ajror në Kiev.
Departamenti i Shtetit të SHBA-së kishte njoftuar më herët se ambasada në Kiev pritej të rifillonte funksionimin e saj normal të enjten, duke theksuar angazhimin e SHBA-së për të mbështetur Ukrainën gjatë periudhës të tensioneve të larta me Rusinë./UBTNews/
Ukraina thotë se Rusia ka lëshuar një raketë balistike ndërkontinentale në një sulm
Nën regjinë e profesoreshës së UBT, Marigona Ferati, shfaqja “Një vrasje e vogël aksidentale” arrin sukses në Festivalin Ndërkombëtar të Teatrit në Egjipt
Osmani: Na duhet patriotizëm kushtetues
Osmani: Vizionet e binomit Rugova-Jashari kanë ndërtuar shtetin e Kosovës
Arrestohen 11 persona në lidhje me tragjedinë në stacionin hekurudhor në Novi Sad
SHBA-ja rihap ambasadën në Kiev
Canaj: I kushton me vota në zgjedhje, Kurti nuk e dërgon draftstatutin e Asociacionit në Kushtetuese
Kuvendi sot shqyrton në lexim të dytë buxhetin 2025
Samiti i G20-s ndryshon planet, Macron tenton të ‘shkrijë akujt’ me Kinën
Të kërkuara
-
Bota3 weeks ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota3 weeks ago
Koreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Lajmet2 months ago
Kurti: Përdhunimi është mjeti që përdori Serbia në Kosovë në mënyrë që të lë pasoja të përhershme në familje
-
Kulturë2 months ago
Marigona Ferati, profesoresha e UBT-së, zëri i artit në jurinë ndërkombëtare në festivalin e teatrove në Oman