Kulturë, Lifestyle

New York Times shkruan për refugjatin nga Kosova që pikturoi përjetimet nga lufta

Një nga artistët më të vlerësuar të Kosovës.

Publikuar

Petrit Halilaj u bë një nga artistët më të vlerësuar të Kosovës me punë që reflekton në të kaluarën e vendit të tij.

Kur Petrit Halilaj ishte 13 vjeç dhe refugjat nga lufta brutale në Kosovë, një grup psikologësh italianë mbërritën në kampin e tij në Shqipëri dhe i dhanë disa stilolapsa.

Halilaj së shpejti po vizatonte dhjetëra piktura të ndritshme. Por subjektet e tyre nuk ishin aspak shumëngjyrëshe: në njërën, ai përshkruante tanke që hidhnin në erë shtëpinë e një familjeje; në një tjetër, një varr masiv. Foto të tjera tregonin ushtarë që qëndronin mbi trupa të pajetë, me armë ose thika të përgjakshme të ngritura me sa duket për të festuar.

Psikologët kaluan dy javë në kamp, ​​në vitin 1999, duke u përpjekur të ndihmonin fëmijët atje të trajtonin traumat që kishin përjetuar gjatë luftës, në të cilën shqiptarë etnikë luftuan kundër trupave serbe. Për Halilajn, një shqiptar etnik, ato trauma ishin të shumta. Forcat serbe dogjën shtëpinë e tij dhe kapën babanë e tij. Familja e tij iku nga një vend në tjetrin, derisa përfunduan në strehën e Shqipërisë.

Fotot e gjalla të Halilajt u bënë përshtypje psikologëve – dhe jo vetëm atyre: reporterët që vizituan kampin e intervistuan atë për mbulime ndërkombëtare të lajmeve. Halilaj i tha një transmetuesi suedez në atë kohë se gjumi i ishte prishur nga ankthet.

“Ndihem më i lumtur kur kaloj kohë kështu”, tha Halilaj për vizatimet, shkruan New York Times.

Tani, më shumë se 20 vjet më vonë, Halilaj është një figurë në rritje në botën e artit të Evropës, puna e të cilit është shfaqur në Bienalen e Venecias dhe në muzetë anembanë kontinentit. Në ekspozitën e tij më të fundit në Cornëall të Anglisë, Halilaj i është rikthyer pikturave tronditëse që kishte vizatuar si një fëmijë që kishte parë shumëçka. Shfaqja “Shumë vullkane mbi këtë pendë jeshile” zgjat deri më 16 janar.

Në një turne të fundit në ekspozitë, Halilaj, 35 vjeç, tha se i kishte rishikuar fotot vitin e kaluar dhe u befasua nga ajo që kishte vizatuar.

Mes dhunës, ai tha: “I pashë të gjithë këta zogj – pallonj dhe pëllumba – dhe ishin po aq të mëdhenj sa ushtarët, të lumtur dhe krenarë”.

“Kam marrë hapësirën për të vizatuar peizazhe që më kanë bërë të ndihem mirë. Ishte sikur po thosha: Po, ishte e tmerrshme, por unë mund të ëndërroj dhe të dua gjithashtu”.

Kulturë, Lifestyle

Kërkimi i kujtesës: Eventet e Ditës Ndërkombëtare të Muzeve në Shkodër

Publikuar

nga

Në Shkodër, Dita Ndërkombëtare e Muzeve, e cila kremtohet çdo 18 maj, pritet të sjellë një fundjavë të pasur me art, traditë dhe histori për të gjithë vizitorët. Institucione të ndryshme si Bashkia e Shkodrës, DRTK Shkodër, Muzeu Marubi dhe të tjerë janë bashkuar për të ofruar një gamë të gjerë aktivitetesh dhe ngjarjesh kulturore, të fokusuara në edukim, kërkim shkencor dhe promovim të vlerave muzeore të qytetit.

Festa fillon të premten, më 17 maj, në Kalanë e Rozafës, e quajtur si “kalaja e mrekullive” për këtë rast. Aktivitetet do të përmbajnë biseda, ekspozita arkeologjike, trashëgimi kulturore, pikturë, muzikë dhe argëtim për fëmijët.

Kryetari i Bashkisë Shkodër, Benet Beci, ka ndarë në rrjetet sociale një kalendar të eventeve të fundjavës, duke shkruar se do të jetë një fundjavë plot art, traditë dhe histori.

Në programin e datës 17 janë përfshirë workshop-i “Komunizmi përmes dokumenteve arkivore”, instalacioni “Zërat e kujtesës”, një ekspozitë e dorëshkrimeve të vjetra, ekspozita mbi xhubletën në Muzeun “Oso Kuka”, si dhe “Muzat”, një performancë poetike. Edhe një ekspozitë e arkitekturës pritet të mbahet të premten, mësohet nga Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Më datën 18 maj, përveç aktiviteteve të mëparshme, pritet të zhvillohet një ekspozitë e partiturave, e shoqëruar nga një koncert vokal me vepra të kompozitorëve të qytetit. Gjithashtu, në Muzeun e Fotografisë “Marubi” do të mbahen punëtori si “Magjia e fotografisë” dhe “Manjikana”, frymëzuar nga kultura japoneze, ndërsa vizitat me guidë do të ofrohen në ekspozitën e dinastisë Marubi. /UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Kulturë, Lifestyle

Përfundon restaurimi digjital i filmit shqiptar “Gunat përmbi tela”

Publikuar

nga

Në një shfaqje të përkushtuar në Kinemanë “Millennium” të Tiranës, u shfaq mbrëmjen e djeshme premiera e filmit të restauruar “Gunat përmbi tela”. Arkivi Qendror Shtetëror i Filmit, në bashkëpunim me Fondazione Gramsci di Puglia, kishin punuar për të rikthyer në jetë këtë film të rrallë të regjisorit Muharrim Fejzo, i cili shënonte prodhimin e tij në vitin 1977.

Kryeministri Edi Rama nuk mundi të mos ndante këtë moment të rëndësishëm me publikun, duke postuar një video nga filmi i rikuperuar dhe duke shkruar: “Me një tjetër film të kinematografisë shqiptare që i është nënshtruar restaurimit digjital, ‘Gunat përmbi tela’ i regjisorit Muharrem Fejzo, ju uroj një ditë të mbarë”. Rama gjithashtu ndau linkun e filmit në YouTube, duke e bërë të arritshëm për një audiencë më të gjerë.

Restaurimi digjital i këtij filmi u mundësua falë Fondazione Gramsci di Puglia dhe Regione Puglia, si pjesë e projektit të tyre “Pulja në njëqindvjetorin e ardhjes së fashizmit”, shkruan Agjencia Telegrafike Shqiptare. Procesi i restaurimit u realizua në laboratorin Dabimus srl të Universitetit të Barit “Aldo Moro” në Itali, duke përdorur elementet origjinale negative 35 mm të Arkivit Qendror Shtetëror të Filmit.

Filmi ka nënshkrime të artistëve të shquar të kinematografisë shqiptare, si Ilia Terpini në kamerë, muzika nga Kujtim Laro, skenari nga Duro Mustafaj, piktori Azis Karalliu, kostumografia nga Alush Shima, dhe shumë të tjerë. Ky restaurim sjell një pasuri të rëndësishme për trashëgiminë kinematografike shqiptare. /UBTNews/

 

 

Vazhdo të lexosh

Kulturë, Lifestyle

Ndriçimi i kontributit të Ali Aliut: 90 vjet për letërsinë dhe shkencën shqiptare

Publikuar

nga

Akademia e Shkencave, në bashkëpunim me Qendrën Kombëtare të Librit dhe Leximit, nderuan sot Ali Aliun në 90-vjetorin e lindjes së tij me një aktivitet të veçantë, duke rikujtuar dhe çmuar kontributin e tij të jashtëzakonshëm në fushën e letërsisë dhe shkencës.

Ali Aliu lindi më 1934 në Kranjë të Prespës dhe gjatë jetës së tij ai shquhet si një figurë e rëndësishme në kulturën dhe shkencën shqiptare. Duke filluar nga shkollimi i tij në vendlindje deri te studimet universitare në Beograd dhe karriera si gazetar, shkrimtar, dhe pedagog, Aliu ka lënë një gjurmë të ndritur në historinë intelektuale të rajonit.

Puna e tij e pasionuar në fushën e letërsisë bashkëkohore shqiptare, si dhe angazhimi i tij në zhvillimin e arsimit dhe kulturës në Kosovë dhe më gjerë, e bën Ali Aliun një figurë të shquar dhe frymëzuese për brezat e ardhshëm.

Përveç kontributit të jashtëzakonshëm shkencor dhe kulturor, Ali Aliu është vlerësuar me shumë çmime dhe nderime, duke përfshirë çmimin për librin më të mirë të vitit dhe çmimin “Krenaria e Prespës”. Ai gjithashtu është dekoruar me “Nderin e Kombit” nga Presidenti i Shqipërisë, një nder i merituar për angazhimin dhe kontributin e tij të pazëvendësueshëm në fushën e kulturës dhe shkencës.

Me një karrierë të pasur dhe një ndikim të qëndrueshëm në shoqëri, Ali Aliu mbetet një figurë e rëndësishme dhe frymëzuese për të gjithë. Në këtë ditë të veçantë, për 90-vjetorin e tij, ai nderohet si një pikë referimi për kontributin e shquar dhe përkatësinë e tij në historinë e shkencës dhe kulturës shqiptare, shkruan Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Ali Aliu është një figurë e jashtëzakonshme në skenën intelektuale dhe politike të Kosovës dhe rajonit të Ballkanit. Përveç angazhimit të tij në politikë, Ali Aliu është një studiues i shquar i letërsisë bashkëkohore shqiptare dhe ka kontribuar në zhvillimin e kulturës dhe arsimit në Kosovë dhe rajon. Si anëtar i Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës, ai ka ndikuar në promovimin e vlerave kulturore dhe shkencore në vend.

Bashkë me kontributin e tij akademik, Aliu ka shërbyer si profesor në Universitetin e Evropës Juglindore në Tetovë për më shumë se një dekadë, duke ndihmuar në formimin e brezave të rinj të shkencës. Nëpërmjet punës së tij të palodhur dhe kontributit të shquar në fushën e shkencës, letërsisë, dhe politikës, Ali Aliu ka lënë një gjurmë të ndjeshme në historinë dhe kulturën e Kosovës dhe të rajonit në tërësi./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Kulturë, Lifestyle

Teatri mbi ujë: Java Kulturore Franceze në Liqenin e Tiranës me ‘Fous de Bassin’

Publikuar

nga

Java Kulturore e Francës nga 13 deri më 19 maj, po shënohet me një shumëllojshmëri aktivitetesh. Koncerte, ekspozita, shfaqje, gatimi, lojëra, dhe shfaqje cirku do të jenë pjesë e kësaj feste të artit dhe kulturës, duke pasur mundësinë të zbulojnë thesaret e kulturës franceze në zemër të Tiranës.

Por, shkëlqimi i kësaj jave është në datat 15 dhe 16 maj, kur trupa e njohur franceze, Ilotopie, sjell spektaklin “Fous de Bassin” nga Ilotopie, trupa e njohur e teatrit bashkëkohor në Francë. Kjo shfaqje ujore dhe piroteknike do të sjellë magjinë dhe shkëlqimin e artit në përmasa të pazakonshme. Kjo është një mundësi e rrallë për të përjetuar një përzierje të mahnitshme të muzikës, akrobatikës, dhe magjisë së ujit në një përmasë të pazakontë.

Kryebashkiaku Erion Veliaj fton të gjithë qytetarët të bashkohen në këtë aventurë artistike. Në këtë shfaqje, 15 artistë francezë do të shkëlqejnë në ujë me performancën e tyre të jashtëzakonshme. Në këtë mjedis të mrekullueshëm, publiku do të mbërrijë të marrë pjesë në një udhëtim emocionues për 50 minuta, duke kuptuar përse “Fous de Bassin” është adhuruar në qytete të ndryshme në të gjithë botën.

Kjo shfaqje nuk është vetëm një përvojë artistike, por një ftesë për të zgjeruar horizontet e imagjinatës. Në të gjithë botën, nga Londra në Buenos Aires, spektakli ka kapur zemrat e të gjithë atyre që e kanë parë. “Fous de Bassin” e cila organizohet nga kompania teatrore Ilotopie, më herët është shfaqur në të gjithë botën, nga Londra, Çikago, Sidnei, Buenos Aires, Singapor, Marseja, Lioni, Portugalia, Kolumbia, Venezuela, Maroku, Belgjika, Venecia apo Roma. Tani, është rradha e Shqipërisë. /UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara