Art
Ndotja e ajrit në Londër shndërrohet në art për të rritur ndërgjegjësimin
Published
4 years agoon
By
UBT newsArtistja vizuale Marina Vitaglione ka përdorur një teknikë fotografike tradicionale për të prodhuar imazhe të botës tjetër të mostrave të ndotjes së ajrit në Londër.
Fotografitë: Marina Vitaglione
Duke punuar së bashku me shkencëtarët nga Rrjeti i Cilësisë së Ajrit në Londër, pjesë e Imperial College London (ICL), Marinës iu dha mundësia e marrjes së mostrave të ajrit nga e gjithë kryeqyteti, duke përfshirë Brixton Road dhe Lewisham, në jug të Londrës.

Disa i vuri në një shirit letre, duke përdorur një pajisje për monitorimin e zbutjes beta (BAM) dhe më pas i fotografoi përmes një mikroskopi (më poshtë).

Në të tjerat ajo u zgjerua dixhitalisht përmes spektroskopisë Raman, matjes së intensitetit dhe gjatësisë së valës së dritës së shpërndarë nga molekulat.
Marina më pas aplikoi një proces shtypje cianotipi, një nga metodat më të vjetra të prodhimit të imazheve me dritë, duke vendosur negativë transparentë të këtyre imazheve dixhitale në letër të veshur me emulsion fotosensitiv (poshtë), të cilën ajo e ekspozoi ndaj rrezeve të diellit.


“Unë zgjodha këtë teknikë sepse lejoi Diellin të zbulonte grimcat toksike në letër dhe në këtë mënyrë të bëhej pjesë e shtypjes,” i tha Marina BBC News.
“Në një nivel estetik, toni cianotip i blu-blu më kujton qiellin e pastër, pa re, në kontrast me vizionin e reve gri që kemi kur mendojmë për ndotjen e ajrit”.

“Përdora letër japoneze gampi, fletët e bëra me dorë, të hollë dhe delikate, ngjallin vetë lehtësinë e ajrit. Qëllimi im ishte ta bëja të padukshme të dukshme dhe ta tregoja çështjen në një mënyrë të re për të rritur ndërgjegjësimin për të”.

Grupi i Kërkimeve Mjedisore, në ICL, mbledh më shumë se 70 milion matje të ndotjes së ajrit në vit në të gjithë Anglinë jug-lindore.
“Ashtë një sfidë e vërtetë të ndash me publikun kuptimin tonë për kërcënimin kryesisht të padukshëm [ndotja e ajrit] për shëndetin tonë,” tha profesori Frank Kelly.
“Për këtë arsye, ne duam të punojmë me artistë vizualë si Marina Vitaglione. Ndotja e ajrit është e lidhur me kushtet e frymëmarrjes të tilla si astma, sëmundjet kardiovaskulare dhe ka prova të shfaqura të shoqatave me sëmundje njohëse siç është çmenduria”.

Organizata Botërore e Shëndetësisë vlerëson se ndotja e ajrit është përgjegjëse për vdekjet e hershme të shtatë milion njerëzve në të gjithë botën çdo vit.
Strategjia e fundit e qeverisë së MB për cilësinë e ajrit njohu ndotjen e ajrit si rrezikun kryesor mjedisor për shëndetin e njeriut në MB dhe kërcënimin e katërt më të madh për shëndetin publik pas kancerit, sëmundjeve të zemrës dhe mbipeshes.
Në dhjetor, një mjek i mjekut zbuloi se ndotja e ajrit kishte shkaktuar vdekjen e Ella Adoo-Kissi-Debra, nëntë vjeç, në Lewisham.
Dhe hulumtimi i ICL sugjeron që plumbi nga benzina vazhdon në ajrin e Londrës pavarësisht se u ndalua në 1999.

Gjatë bllokimit të parë në Mbretërinë e Bashkuar për shkak të pandemisë së koronavirusit, vitin e kaluar, nivelet e ndotjes së ajrit ranë në nivelin më të ulët që nga fillimi i regjistrimeve, në vitin 2000, sipas Rrjetit të Cilësisë së Ajrit në Londër.
Por tani, profesori Kelly tha: “Statistikat qeveritare tregojnë se trafiku rrugor është kthyer pothuajse në nivelet para-pandemike pasi disa njerëz janë ende duke shmangur transportin publik dhe kanë kaluar në përdorimin e makinave të tyre më shumë. Kjo është reflektuar në qytete anembanë botës.”
“Duket se revolucioni i punës nga shtëpia më vete nuk do të zgjidhë problemet tona të ndotjes së ajrit. Duke pasur parasysh shkallën e problemit, duhet një rrugë e gjatë për të bërë.”
“Por rritja e ndërgjegjësimit përmes projekteve artistike si ajo e Marinës, së bashku me politikat e shëndosha të mbështetura nga provat, mund të ndihmojnë në përmirësimin e cilësisë së ajrit në qytetet tona. Sidoqoftë, ne duhet të jemi vigjilentë për sfidat e reja të reja, siç janë ato të paraqitura nga grimcat mikroplastike të rritura në ajrin që thithim”, shtoi ai.

Imazhet e ndotjes së ajrit të Marinës janë pjesë e ekspozitës What On Earth, në Koppel Project Exchange, në Londër, deri më 25 korrik. /KultPlus
Lajmet
Nga arkivat e QKK-së te kujtimet e luftës: Një vizitë studimore e studentëve të Artit dhe Medias Digjitale në UBT
Published
2 weeks agoon
November 7, 2025By
Driton Iseni
Në kuadër të programit akademik të Fakultetit të Artit dhe Medias Digjitale (AMD) në UBT, studentët e klasave Dizajn Multimedia 1 dhe Efekte Vizuale dhe Film 1, nën udhëheqjen e ligjëruesve Dardan Luta dhe Laura Ymeri, zhvilluan një vizitë studimore me dy ndalesa kryesore që pasqyrojnë rëndësinë e njohjes së praktikës profesionale dhe historisë kulturore të Kosovës.

Vizita e parë u zhvillua në Qendrën Kinematografike të Kosovës (QKK), ku studentët u takuan me drejtoreshën Blerta Zeqiri. Gjatë këtij takimi u diskutua mbi misionin dhe vizionin e QKK-së, mundësitë për aplikim të studentëve për financimin e filmave studentor në vitin 2026, si dhe rëndësia e mbështetjes së talenteve të reja në fushën e kinematografisë. Përveç kësaj, përgjegjësi arkivor Ilir Gjoci prezantoi studentët me arkivin e QKK-së dhe mënyrën e ruajtjes dhe mirëmbajtjes së materialeve filmike ekzistuese.
Vizita e dytë u realizua në Muzeun e Fëmijëve të Vrarë dhe Zhdukur gjatë Luftës, ku studentët patën mundësinë të njihen me ekspozitën “Na ishte njëherë që kurrë mos qoftë”. Ata zhvilluan një bisedë të frytshme me udhëheqësen dhe kuratoren e ekspozitës, Blerta Hocia, duke theksuar rëndësinë e ruajtjes së kujtesës historike dhe të drejtave humanitare.
Këto vizita studimore kanë një vlerë të veçantë për studentët e AMD-së, pasi ofrojnë një eksperiencë praktike që lidh dijen teorike me realitetin profesional dhe kulturor. Njohja me institucionet kulturore dhe historike ndihmon studentët të zhvillojnë aftësi kritike, të kuptojnë më mirë sfidat e industrisë së medias dhe kinematografisë, dhe të frymëzohen për projekte kreative dhe kërkimore.
UBT vazhdon të nxisë iniciativa të tilla, duke u siguruar studentëve infrastrukturën, mbështetjen dhe mundësitë për të zhvilluar aftësitë e tyre profesionale dhe për të kontribuar në zhvillimin e artit, medias dhe kulturës digjitale në Kosovë.


Lajmet
Profesori i UBT-së, Gazmend Ejupi, i ftuar në pritjen mbretërore të Mbreti Charles III për ekonominë krijuese
Published
3 weeks agoon
October 27, 2025By
Driton Iseni
Më 21 tetor 2025, profesori i Fakultetit të Artit dhe Medias Digjitale në UBT, Gazmend Ejupi, mori pjesë në një ngjarje të veçantë, me ftesë të British Council, organizuar në nder të Ekonomisë Krijuese të Ballkanit Perëndimor. Pritja u zhvillua nga Madhëria e Tij, Mbreti Charles III, në një atmosferë solemne dhe prestigjioze, ku u promovuan iniciativat që mbështesin krijimtarinë, artin dhe inovacionin në rajon.
Për profesor Ejupin, ky moment kishte një domethënie të veçantë personale. Si ish-banues i Londrës për 20 vite, ai u ndje i lidhur ngushtë me qytetin dhe kulturën britanike, duke shijuar një përvojë që ndërthurte kreativitetin, rrjetëzimin profesional dhe njohjen ndërkombëtare. Pjesëmarrja e tij thekson edhe njëherë kontributin e Kosovës në fushën e ekonomisë krijuese dhe artit digjital.
Gjatë pritjes, përfaqësues të artit, medias, teknologjisë dhe sektorit krijues nga e gjithë Ballkani Perëndimor patën mundësinë të ndajnë eksperiencat e tyre, të diskutojnë sfidat dhe mundësitë e zhvillimit të ekonomisë krijuese dhe të ngrenë bashkëpunime të reja ndërkufitare.
Rajoni
Konferenca e Art and Digital Media sjell diskutime mbi artin, identitetin dhe inovacionin digjital
Published
4 weeks agoon
October 25, 2025By
UBTNEWS
Konferenca Ndërkombëtare e UBT-së, u shndërrua edhe këtë vit në një platformë kyçe për studiues, profesionistë dhe studentë të artit, mediave digjitale dhe kulturës. Gjatë ngjarjes u prezantuan hulumtime dhe ide inovative që adresojnë ndikimin e inteligjencës artificiale, sfidat ligjore dhe sociale të shoqërisë digjitale, si dhe mënyrat e reja të shprehjes artistike përmes performancës, skulpturës, vizualizimit dhe mediave hibride.
Kjo ishte një mundësi e vlefshme për të diskutuar rolin e mediave digjitale dhe artit në ndërtimin e identitetit personal dhe social, për të eksploruar institucionet hibride të artit dhe për të shqyrtuar ndikimin e vizualiteteve të reja në tregun dhe kulturën kosovare. Konferenca lidh teori dhe praktikë, duke nxitur bashkëpunime ndërkombëtare dhe duke krijuar hapësirë për shkëmbim ideash, projekte kreative dhe dialog akademik mbi të ardhmen e artit dhe medias digjitale.
Sesioni i parë
Chair: Dr. Arben Arifi
Co –Chair: Dr. Marigona Bekteshi-Ferati
- Self-Presentation and Re-Invention of the Self through Digital Media – Fjolla Zllatku,
- The Impact of Artificial Intelligence on Digital Media, Arts and Culture – Alketa Gashi Fazliu,
- Blurred Legalities: Project the Boundaries of Necessity and Law – Alban Muja
- The Lament of Men and the Funeral Dance in Art Performance – Arben Arifi, Jona Brahimi.
- Exodus: Bllaca 99 – Remembering Through Movement – Gazmend Ejupi,
- The Future of Art Institutions: Hybrid Models – Ariana Gjoni dhe Art Çibukçiu,
- Tattoos as Visual Narratives of Personal and Social Identity – Ariana Gjoni dhe Berna Kosova
- Material Imagination: A Sketch for an Atmospheric Sculpture – Burim Berisha, UBT dhe Labinot Kelmendi
- Raising Awareness Today and Building Markets Tomorrow: The Role of Visual Arts in Kosovo – Dardan Luta
- Between Vision and Reality: The Painter’s Interpretation of the World – Laura Ymeri



Art
92 vjet nga lindja e ikonës së kinematografisë shqiptare, Tinka Kurti
Published
11 months agoon
December 17, 2024By
UBT News
Sot janë bërë 92 vjet nga lindja e artistës së madhe të skenës dhe e kinemasë shqiptare, Tinka Kurti. Ajo u lind më 17 dhjetor te vitit 1932 në Sarajevë, ka lindur dhe është rritur në një familje artëdashëse pasi nëna e saj në rininë e vet ka qenë aktore kryesore në Teatrin Kombëtar të Sarajevës në Bosnje dhe Hercegovinë.
Arsimin bazë 7-vjeçar ajo e mori në Sarajevo dhe kur ishte vetëm 13 vjeç familja e saj u shpërngul për në qytetin e Tiranës ku vazhdoi edhe studimet në Politeknikumin e Tiranës.
Ajo rastësisht u regjistrua për të studiuar në degën e Dramës në shkollën e mesme të Dramës së asaj kohe. Shumë pak kohë pasi kishte filluar të ndiqte studimet në këtë specialitet, ajo u përjashtua nga shkolla me motivacionin “shfaqje të prirjeve liberale”.
Ishte pikërisht regjisori Andrea Skanjeti ai që pikasi talentin e saj të jashtëzakonshëm për ta rikthyer Tinkën edhe njëherë tjetër në skenë me shfaqjen “Dasëm Shkodrane”. Pas themelimit të Teatrit “Migjeni” në qytetin e Shkodrës ajo bëhet pjesë e trupës si aktore gjysmë profesioniste dhe ishte gjithashtu ndër 10 aktorët që themeluan institucionin e qytetit të Shkodrës.
Ishte çmimi “Aktorja më e mirë e Republikës” dhe kupa e festivalit në Festivalin e parë të Teatrit Shqiptar që e ngjitën aktoren Tinka Kurti në kategorinë e aktorëve profesionistë me rolin në shfaqen “Toka Jonë” me regji të Kol Jakovës.
Gjatë karrierës së saj aktorja Tinka Kurti ka interpretuar rreth 260 role në skenën e teatrit dhe 95 role në kinematografi.
Në 1994 ajo hyri në Enciklopedinë e Institutit Biografik Amerikan si një nga 5,000 gratë më të shquara në botë dhe madje më 17 Dhjetor 2007 ajo u ftua në Uashington (SHBA) për të vendosur një pllakë mermeri me emrin e saj në këtë Institut.
Roli i saj më i fundit do të ishte në kinematografi në filmin “Bota” (2014).
Tinka për karrierën e saj artistike është vlerësuar me Çmime dhe Tituj të tjerë si Artiste e Merituar & Artiste e Popullit 1961, me urdhërin “Grand Master” i akorduar nga Presidenti i Republikës për veprimtarinë e saj artistike.
Ramadan Nishori ndan rrëfimin e tij para studentëve të UBT-së në një takim të mbështetur nga Ambasada e Mbretërisë së Bashkuar
Art, media dhe kujtesa historike: Vizita e studentëve të UBT-së në Reporting House
FBK emëron Bujar Locin përzgjedhës të Kosovës ndaj Shqipërisë
Real Madrid paralajmëron gjigantët evropian për Vinicius Jr
Të respektohen afatet kushtetuese, Zemaj ka një apel për presidenten Osmani
Dështimi i formimit të qeverisë, Krasniqi ka këtë kërkesë për Vjosa Osmanin
UEFA ka aprovuar rikthimin e Barcelonës në Camp Nou
AUV ndalon importin e shpezëve dhe nënprodukteve nga zonat administrative të Gjermanisë
Ismaili: Vota e PDK-së do të jetë kundër
Të kërkuara
-
Lajmet3 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet4 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
