Kulturë
Musine Kokalari, veprimtare politike dhe shkrimtare e persekutuar nga regjimi komunist
Published
10 months agoon
By
UBT News108 vjet më parë, në Adanë të Turqisë, lindi shkrimtarja dhe veprimtarja e njohur politike, Musine Kokalari. Ky personalitet i veçantë, që la një shenjë të thellë në historinë e letërsisë dhe politikës shqiptare, e filloi udhën e saj të lavdishme në një kontekst të vështirë, të mbushur me persekutime dhe sakrifica të mëdha.
Familja e saj, e cila ishte origjinë nga Shqipëria, u kthye pas disa vitesh në Adanë dhe u vendos në qytetin e Gjirokastrës. Atje, Musineja e nisi rrugën e edukimit dhe u dallua për talentin dhe dashurinë për shkollën. Pas disa vitesh, familja Kokalari u shpërngul në Tiranë, ku Musineja vazhdoi shkollën e mesme, dhe në vitin 1937, e mbaroi me sukses në shkollën “Nëna Mbretëreshë”. Pas kësaj, ajo e ndoqi studimin e lartë në Universitetin e Romës, ku mori diplomën me rezultate të shkëlqyera në vitin 1941.
Në vitin 1939, ajo publikoi librin e saj të parë, “Seç më thotë nëna plakë”, një vepër që tregonte thellësinë e karaktereve dhe të ndjeshmërinë e asaj kohe. Në vitin 1943, me përpjekjet dhe angazhimin e saj, Musineja mori pjesë aktivisht në formimin e Partisë Socialdemokrate, duke kontribuar gjithashtu në ngritjen e gazetës “Zëri i Lirisë”, që filloi të publikohej një vit më vonë. Ky veprim ishte një hap i guximshëm për të promovuar idetë e lirisë dhe të drejtave të njeriut, në një periudhë kur regjimi komunist po merrte pushtetin në Shqipëri.

Në vitin 1944, ajo botoi librin “Rreth vatrës”, një vepër që vazhdonte të pasqyronte tragjeditë dhe jetën e popullit shqiptar gjatë Luftës së Dytë Botërore. Por, pas ngjarjeve të këtij viti, jetës së Musine Kokalarit i erdhi një kthesë tragjike. Më 12 nëntor të atij viti, vëllezërit e saj, Muntaz dhe Vesim Kokalari, u pushkatuan nga regjimi komunist, një akt që shënoi fundin e një periudhe të dhimbshme dhe shpërthimin e një pasigurie të madhe për të. Katër ditë më vonë, Musineja u arrestua dhe u mbajt në burg për 17 ditë.
Në vitin 1945, ajo botoi librin e tretë, “Sa u tund jeta”, një tjetër reflektim i forcës së shpirtit njerëzor për të qëndruar kundër padrejtësive. Në janar të vitit 1946, Musine Kokalari u arrestua për herë të dytë nga forcat e Mbrojtjes së Popullit dhe u dënua me 20 vjet heqje lirie, një dënim që pasqyronte sistemin e egër të diktaturës.
Pas 16 vitesh burgim, në vitin 1961, ajo u lirua dhe u dërgua në internim në Rrëshen, ku jetoi në kushte të vështira dhe mori pension me gjysmë page. Njëzet vjet më pas, pas një periudhe të gjatë vuajtjesh dhe sëmundjes, Musine Kokalari vdiq nga kanceri në vitin 1983.
Pas vdekjes, kontributi i saj i paharrueshëm për lirinë dhe demokracinë shqiptare nuk mbeti pa u nderuar. Në vitin 1993, dhjetë vjet pas largimit të saj nga kjo jetë, Musineja u nderua me medaljen “Martir i Demokracisë” për qëndresën e saj të jashtëzakonshme ndaj diktaturës dhe për veprat që la pas, që vazhdojnë të frymëzojnë breza të tërë.
Historia e Musine Kokalarit është një testament i guximit dhe i sakrificës për lirinë, që mbetet një shembull i paharrueshëm për të gjithë ata që luftuan dhe vazhdojnë të luftojnë për drejtësi dhe dinjitet./UBTNews/
Kulturë
50 histori që frymëzojnë – festivali “Art Without Limit” ndriçon shpresën
Published
2 hours agoon
December 2, 2025By
UBT News
Festival, i dedikuar personave me nevoja të veçanta, ka hapur edicionin e gjashtë në kinemanë “Armata” me 50 filma nga e gjithë bota.
Rrëfimi kryesor sivjet është dokumentari i shkurtër “Sara”, që sjell historinë frymëzuese të futbollistes së re Sara Bulliqi, e cila ka lindur pa njërën dorë dhe sfidat i ka shndërruar në forcë.
Organizatorët theksojnë se festivali mbetet i përkushtuar te temat e aftësive të kufizuara dhe fuqizimit përmes artit.

Drejtoresha Ganimete Sava dhe drejtori artistik Burim Haliti theksuan rëndësinë e krijimit të filmave që tregojnë histori të tilla.
Programi treditor përfshin filma dokumentarë, dramë e animacion, ekspozitën “XR: Interaction without Limits” dhe ngjarjen përmbyllëse “Gratë që thyejnë kufizimet përmes artit”.
Festivali mbyllet më 3 dhjetor – Ditën Ndërkombëtare të Personave me Nevoja të Veçanta – me ceremoninë e çmimeve.
Në juri marrin pjesë edhe producentët danezë Kim Magnusson dhe Rebecca Pruzan, si dhe aktorja Igballe Qena. /A.Z/UBT News/
Kulturë
Botohen veprat e Xhemail Mustafës, një jetë e përkushtuar për dijen dhe atdheun
Published
6 hours agoon
December 2, 2025By
UBT News
Në Bibliotekën “Hivzi Sulejmani” në Prishtinë u promovua kompleti i veprave të Xhemail Mustafës (1953-2000) në pesë vëllime, botuar nga PEN-Qendra e Kosovës.
Ky komplet përfshin veprat: “Një lutje për Prishtinën”, “Mrekullia e shkrimit”, “Metafora e absurdit”, “Trumfi i mendjes” dhe “Iluzionet e politikës”, dhe është përgatitur nën kujdesin e bashkëpunëtorit të tij, Ibrahim Berisha.

Gjatë promovimit u diskutua për jetën dhe veprën e intelektualit Xhemail Mustafa, njohur si njeri i letrave, ndër iniciatorët dhe themeluesit e LDK-së, bashkëpunëtor i Presidentit Ibrahim Rugova, i cili u vra para shtëpisë së tij në Prishtinë para 25 vitesh.
Në panelin diskutues morën pjesë ish-Presidenti Fatmir Sejdiu, gazetari Avni Spahiu, profesori Sali Bashota, Ibrahim Berisha dhe Muhamet Hamiti, të cilët vlerësuan lart kontributin intelektual dhe veprimtarinë atdhetare të Mustafës.


Ibrahim Berisha theksoi se vepra e Xhemail Mustafës spikat për autenticitet, thellësi përmbajtësore dhe stil të qartë. Prof. Sali Bashota vuri në dukje rëndësinë e veprës “Një lutje për Prishtinën”, si një nga veprat më të rëndësishme për sfidat që ka përjetuar vendi.


Po ashtu, gazetari Avni Spahiu dhe profesori Muhamet Hamiti theksuan se vepra e Mustafës duhet të lexohet dhe rilexohet, duke reflektuar dimensionin e gjerë të krijimtarisë së tij intelektuale.
Përndryshe, Xhemail Mustafa ishte gazetar, publicist dhe këshilltar politik, një nga figurat më të shquara intelektuale shqiptare në Kosovë, dhe një ndër penat më të fuqishme të LDK-së. Ai u vra më 23 nëntor 2000 pranë banesës së tij në Prishtinë. /A.Z/Foto: Besnik Hamiti/UBT News/
Kulturë
Orkestra “Amadeus” promovon Kosovën në skenat më të njohura botërore
Published
24 hours agoon
December 1, 2025By
UBT News
Orkestra “Amadeus” nga Prishtina ka konfirmuar pjesëmarrjen në dy festivale ndërkombëtare orkestrash që do të zhvillohen në Spanjë dhe Çeki gjatë vitit 2026.
Ky sukses vjen pas fitimit të Çmimit të Argjendtë dhe vendit të dytë në botë në një konkurs të mbajtur në Vjenë.
Nxënësit dhe të rinjtë do të përfaqësojnë Kosovën në skena evropiane, duke ndarë talentin e tyre me orkestrat më të mira nga e gjithë bota.
Orkestra thekson se pas çdo performancë qëndrojnë orë të gjata prove, përkushtim i prindërve, mësuesve dhe vetë nxënësve.
Për të mundësuar pjesëmarrjen, Orkestra “Amadeus” bën thirrje për mbështetje nga institucionet shtetërore e komunale.
“Ftojmë të gjithë të bashkohen në këtë nismë, për t’u dhënë nxënësve tanë mundësinë të përfaqësojnë Kosovën në skenat evropiane,” thuhet në njoftimin e orkestrës. /A.Z/UBT News/

Kulturë
Kultura dhe tradita në Pogradeci rikthen varietetet autoktone të rrushit
Published
1 day agoon
December 1, 2025By
UBT News
Pogradeci po ringjall varietetet autoktone të rrushit si Muskat Kanell, Gëms dhe veçanërisht Serina e Bardhë, falë projektit Typic-al, i financuar nga Qeveria Italiane përmes Agjencisë Italiane për Bashkëpunim dhe Zhvillim (AICS), dhe i zbatuar nga CIHEAM Bari në bashkëpunim me Ministrinë e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural.
Kryetari i Bashkisë së Pogradecit, Ilir Xhakolli, deklaroi se projekti nuk është i kufizuar vetëm në identifikimin dhe ruajtjen e varieteteve tradicionale të rrushit, por përfshin edhe financimin për blerjen e makinerive bujqësore moderne dhe pajisjeve teknologjike.
Kjo i mundëson fermerëve të punojnë me mjete më efikase dhe sipas standardeve europiane.
Projekti mbështeti krijimin e një strukture bashkëpunimi midis fermerëve përmes shoqërive bujqësore, duke ndihmuar në uljen e kostove të prodhimit, ndarjen e teknologjisë së avancuar, përfitimin nga trajnimet profesionale të ofruara nga ekspertët e CIHEAM Bari dhe MBZHR.
Përfitimet për komunitetin rural janë të dukshme: rritje e prodhimit të rrushit autokton, rikthim i kultivimit të varieteteve të rralla, akses më i mirë në treg, rritje e të ardhurave dhe krijim i mundësive të reja për punësim në sektorin bujqësor dhe atë të agro-përpunimit.
Ky projekt përfaqëson një shembull të bashkëpunimit të suksesshëm midis institucioneve shqiptare dhe partnerëve ndërkombëtarë. Bashkëpunimi me Italinë, CIHEAM Bari dhe Ministrinë e Bujqësisë riafirmon përkushtimin për të mbështetur fermerët e Pogradecit, për të ruajtur biodiversitetin dhe për të zhvilluar një bujqësi më të qëndrueshme dhe konkurruese.
Krijimi i SHBB Grabovicë dhe bashkimi i fermerëve konsiderohet si një hap i rëndësishëm drejt forcimit të kapaciteteve të prodhuesve lokalë.
Përfaqësuesit e projektit theksuan se vetëm përmes bashkëpunimit, fermerët mund të përfitojnë më shumë nga programet e BE-së dhe projektet e mbështetura nga qeveria shqiptare. /A.Z/UBT News/
Lauren Sánchez dhe Jeff Bezos dhurojnë mbi 100 milionë dollarë për të pastrehët
Gazetari italian mbi “Sarajeva Safari”: Fëmija i vrarë ishte trofeu më i kërkuar
Rama: Më në fund ka filluar alokimi i pjesshëm i mjeteve financiare prej 25 milionë euro
Rutte: Presim nga Serbia të mbajë përgjegjës autorët e sulmit në Banjskë
Sekreti i shijes, pse nuk duhet të shkrini mishin para gatimit?
50 histori që frymëzojnë – festivali “Art Without Limit” ndriçon shpresën
Ish-miku i Will Smith padit Jada-n, pretendon se ajo e ka kërcënuar me eliminim fizik
Sveçla publikon video: Po mbyllim rrugët e kontrabandës dhe po rrisim sigurinë për qytetarët
Arrestohet Federica Mogherini për mashtrim e korrupsion
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet3 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Rajoni2 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
