Kuriozitete

Meduza: Një përbindësh mizor apo një viktimë e keqkuptuar?

Historia e Meduzës është më e thellë nga ajo që keni dëgjuar.

Published

on

Historia e Meduzës nuk është një histori e re. Imazhi i saj njihet thuajse nga kushdo. Ajo ka në kokë gjarpërinj të gjallë në vend të flokëve. Pjesa e sipërme e trupit është ajo e një gruaje, ndërsa pjesa e poshtme e një gjarpri. Ndërkohë sytë e saj mund ta kthenin në gur çdo mashkull që guxonte ta shihte.

Shumë heronj u përpoqën ta fitonin kokën e saj si një trofe, por dështuan dhe përfunduan si statuja në ishullin e braktisur të Sarpedonit, të cilin përbindëshi e quante “shtëpinë” e tij. Meduza ishte kundërshtarja kryesore e Perseut, që arriti në fund ta vriste duke ia shkëputur brutalisht kokën nga trupi. Kjo është me pak fjalë historia e Meduzës…

Historia e saj është një temë mitologjike shumë interesante, pasi bart disa tipare të jashtëzakonshme, që nuk gjenden tek asnjë mit tjetër. Edhe sot, mijëra vjet më vonë, vazhdon të ritregohet fati tragjik i Meduzës.

Ky mit përshtatet me nevojat e shoqërisë sonë. Ai përmban disa koncepte klasike si dualiteti i së mirës dhe së keqes, bukuria dhe shëmtia, drejtësia dhe ndëshkimi, të cilat janë të gjitha elemente të domosdoshme të çdo historie madhështore. Në fakt origjina e këtij miti nuk dihet me saktësi.

Meduza përmendet për herë të parë në poemat epike të Homerit, të cilat u shkruan rreth shekullit VIII Para Erës Sonë. Por miti i saj është shumë më i vjetër, dhe daton ndoshta që nga koha e Mikenasve, qytetërim që e dominoi Greqinë gjatë epokës së bronzit (vitet 3.300-1200 Para Erës Sonë).

Nga burime historike konfirmohet se në kohën e Greqisë së hershme arkaike (vitet 800-600 Para Erës Sonë) Meduza ishte tashmë një figurë shumë e njohur. Ajo përmendet në veprat e Hesiodit dhe poetit Pindar, ndërsa koka e saj përshkruhet në forma të panumërta në disa vepra arti, duke filluar nga qeramika, skulpturat, mozaikët, hajmalitë dhe bizhuteritë.

Një gjetje tjetër interesante është se koka e saj pikturohej zakonisht në mburojat e ushtarëve grekë për të frikësuar armikun dhe për të mbrojtur bartësin e tij. Spartanëve u pëlqente në veçanti përdorimi i këtij simboli, që dekoronte shpesh mburojat e mbretërve dhe gjeneralëve të tyre.

Në fillim Perseu dhe Meduza nuk kishin asnjë lidhje me njëri-tjetrin. Edhe pse Perseu është themeluesi mitologjik i Mikenës, pra një figurë qendrore në panteonin heroik mikenas, ai thuhet se nuk e ka vrarë Meduzën. Por këtij miti i mungon një element thelbësor: Perëndesha Athina.

Në mitin kryesor, Athina vepron si këshilltarja e Perseut, që e këshillon dhe i jep një mburojë të lëmuar për të pasqyruar shikimin vdekjeprurës së përbindëshit. Kur Meduza vritet, Athina ia merr kokën dhe e vendos në mesin e mburojës së saj si një trofe, por edhe si armë për të trembur armiqtë e saj.

Në variantet e mëvonshme të mitit, në shekujt VI-IV Para Erës Sonë, thuhet se Athina kishte një konflikt personal me Meduzën. Pikërisht në atë kohë kemi një histori të origjinës së përbindëshit. Meduza ishte dikur një grua e bukur e cila mburrej se flokët e saj ishin më të bukur se ato të Athinës.

Sipas tregimeve të tjera ajo flinte me Poseidonin brenda tempullit të shenjtë të perëndeshës. Për të ndëshkuar arrogancën e saj, Athina e mallkoi Meduzën duke i shndërruar flokët e saj në gjarpërinj të gjallë, dhe duke e bërë atë që të shndërronte në gurë çdo burrë që shihte.

Pas vdekjes së Meduzës, Athina jo vetëm që e merr kokën si trofe, por edhe identitetin e saj. Ajo shihet si kujdestare e popullit dhe mbrojtëse e jetës shtëpiake. Kur angazhohet në një betejë ajo është e egër, duke u shkaktuar frikë të madhe armiqve të saj.

Ndërkaq, në epokën arkaike, poeti grek Pindari ishte i pari që e përmendi fytyrën e bukur të Meduzës. Që nga ajo pikë e tutje, shumë shkrimtarë e përqafuan këtë ndryshim dhe filluan të përshkruanin një anë më të butë dhe dashamirës të Meduzës, ku ajo ishte viktima e tregimit, dhe jo gruaja e ligë. Ai ndryshim u përqafua gjerësisht gjatë kohës romake.

Kishte shumë versione, por më i shquari u përshkrua nga Ovidi në librin e tij “Metamorfozat”. Atje mësojmë për herë të parë mbi historinë e përdhunimit të Meduzës nga Poseidoni. Sipas Ovidit: “Ajo ka qenë dikur shumë e bukur, shpresa e shumë njerëzve. Një ditë Neptuni (emri romak i Poseidonit) e gjeti dhe e përdhunoi në tempullin e Minervës. Kështu perëndesha u largua nga tempulli e lënduar, fshehu sytë pas mburojës së saj dhe i ndërroi flokët e saj në gjarpërinj. Dhe për të trembur çdo njeri keqdashës, ajo mban në parzmore nepërkat e saj metalike, si një paralajmërim i tmerrshëm për hakmarrjen e saj”.

Ky është miti që shpjegon origjinën e Meduzës, dhe se si ajo u shndërrua në një përbindësh pasi u fajësua nga Athina pse u përdhunua nga Poseidoni. Arsyeja pse ai e përdhunoi Meduzën, ishte sepse ai akt shihej si një mënyrë për t’u hakmarrë ndaj Athinës. Kështu ai e përdhosi tempullin e saj të shenjtë duke e dhunuar priftëreshën e tij supreme.

Meduza është pa dyshim një nga qeniet më komplekse të mitologjisë greke. Nga një perëndeshë e pjellorisë, ajo u shndërrua në një demon, më pas në një përbindësh dhe sërish në një grua përbindësh të bukur, e cila u bë simboli i grave të dhunuara në mbarë botën.

Edhe sot ajo vazhdon të prezantohet në shumë forma të ndryshme të artit, duke iu përshtatur stileve më të reja. Ajo është simbol i shumë organizatave feministe, një kujtesë e vazhdueshme e shtypjes, sulmit seksual dhe trajtimit të padrejtë. Në ritregimet moderne të mitit, Meduza është gjithashtu një luftëtare, të cilën Athina e bekon duke i dhënë asaj “vështrimin e gurtë” në mënyrë që të mbrohet dhe të mos lejojë më kurrë të lëndohet nga një burrë tjetër.

Në botën tonë moderne, ku krimet seksuale kundër grave janë fatkeqësisht ende të pranishme, mite të tilla janë shumë të rëndësishme. Konceptet si fajësimi i viktimës, dënimi i aktit të turpshëm të përdhunimit pa marrë parasysh identitetin e kriminelit dhe akti i vetëmbrojtjes dhe rimëkëmbjes personale pas një incidenti të tillë, duhet të mësohen në mbarë botën.

Ndoshta ka ardhur koha të ndalojmë së adhuruari princeshën e stilit Disney, dhe të nisim t’u kushtojmë më shumë vëmendje këtyre përbindëshave të keqkuptuar, historitë e të cilëve kanë kaq shumë për të na mësuar rreth botës.

Marrë me shkurtime nga HIstory of Yesterday – Bota.al

Continue Reading

Kuriozitete

Mos i bëni këto gabime me mishin e bluar, janë fatale për kuzhinierët

Published

on

Mishi i bluar është një ndër produktet më të rëndësishme dhe pjesë e gatimeve të shijshme. Mishi mbush të gjithë shtëpinë me aromë të këndshme. Përdorni deri në maksimum këtë lloj të mishit, por kemi një këshillë për ju që e gatuani!

Në artikullin e mëposhtëm ju sjellim disa gjëra të nevojshme që duhet t’i dini që mos t’i përsëritni gabimet gjatë këtij specialiteti.

Mos e fusni frigorifer për ngrirje të thellë mishin e bluar me paketimin e blerë, paketimin që e bëjnë firmat tregtare është i hollë për t’u mbrojtur mishi nga temperaturat të ulëta. Në vend të paketimit të cituar më sipër, mishin vendoseni në letër dylli a në folie alumini dhe vendosni në qese më të trashë plastike dhe e vendosni në frigorifer, për të ruajtur freskinë për përdorim të mëvonshëm.

Mos e shkrini mishin e bluar në mikrovalë, furra e mikrovalës do të fillojë të ziejë shtresën sipërfaqësore të mishit të bluar dhe do ta forcojë atë, para se e tërë masa të shkrihej deri në fund. Mos i çoni dëm paratë, por mishin “shkrijeni” në mënyrë natyrale.

Mos e hidhni mishin e bluar në tavë të ftohtë, shijen maksimale e të karameles të mishit e arrini nëse mishin e shkrirë e vendosni në tavë të nxehtë që më parë keni shtuar një lugë vaj a gjalpë. Mos e vendosni në tavë të ftohtë, sepse ngjitet në fund dhe merr ngjyrë të errët të pakëndshme, e cila nuk është joshëse.

Nxirrjani tepricën e ujit, mishi i grirë gjatë zierjes apo pjekjes në furrë liron tepricën e ujit, e cila avullohet për shkak të përpunimit të gjatë termik. Mos u frikësoni ta hiqni gjatë zierjes, aq më parë nëse aplikoni recetën dhe kujdeseni se sa lëng duhet patjetër për gatimin e salcës së caktuar apo gjellës.

Mos ia nxirrni ujin mishit të bluar para apo pas zierjes, nxjerrja e ujit nga mishi para zierjes nuk i eliminon bakteret nga sipërfaqja e tij, ndërkaq nëse i hiqet uji pas zierjes e zhduk tërë shijen.

Aplikoni këto këshilla dhe shijoni ushqimin në tryezën tuaj. /UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

Dalin rezultatet e studimit, qëndrimi i gjatë në rrjete sociale shkakton xhelozi

Published

on

Rrjetet sociale janë bërë tashmë pjesë e pandashme e jetës sonë dhe është gati e pamundur të heqim dorë lehtë prej tyre. Rezultatet e një anketimi nga psikologët amerikanë tregojnë se rrjetet sociale si Facebook, Twitter, Pinterest, Instagram, Snapchat dhe Tumblr i bëjnë njerëzit të ndihen të vetmuar e po ashtu të izoluar.

Përdorimi i përditshëm për dy orë ose më gjatë i dyfishon shanset për t’u ndjerë të vetmuar ose të izoluar, ndërkaq ekspozimi ndaj imazheve shkakton ndjenja të inatit dhe xhelozisë.

Autorët theksojnë se ajo çka shohim në rrjet jo domosdoshmërish është arsyeja pse ndihemi keq, por është një nga faktorët se i nxitë emocionet që i ndjejmë.

Sipas teorive dhe rezultateve nga ky hulumtim thuhet se aq më shumë kohë që shpenzojnë njerëzit në rrjete sociale, aq më pak kanë kohë të bashkëveprojnë në jetën reale, përdorimi i këtyre rrjeteve sociale mund të kontribuojë edhe në ndjenja të përjashtimit, kjo ndodh kur përdoruesit e rrjeteve i shohin fotografitë e miqve në ndonjë organizim në të cilin ata as nuk kanë qenë të ftuar.

Shkencëtarët thonë se kjo është një temë e rëndësishme për t’u studiuar pasi që problemet mendore dhe izolimi social mes të rinjve është në nivel epidemik. /UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

Bën mrekullira! Si ta përdorni lëngun e patates për rritjen e flokëve?

Published

on

Patatja është një nga perimet më popullore të nëntokës, përveç përdorimit të larmishëm në kuzhinë, ajo përdoret edhe për lëkurën dhe flokët.

Lëngu i patates në veçanti është i mrekullueshëm për rritjen e flokut, dhe në artikullin e mëposhtëm do të mësoni përfitimet e përdorimit të saj.

Përfitimet e lëngut të patates për rritjen e flokut:

Patatja përmban vitaminat B dhe C, ajo është e pasur me zink dhe hekur të cilat e ushqejnë flokun në rrënjë dhe promovojnë rritjen e tij.

Lëngu i patates është i mirë për pastrimin e skalpit nga zbokthi e parandalon rënien e flokut, nëse e kombinoni me mjaltë dhe vezë, shërben si zbutës efikas.

Si ta përdorni lëngun e patates për rritjen e flokut?

Lani një patate e qërojani lëkurën, prijeni në copa të vogla e futeni në mikser deri sa të formohet një pure e butë dhe e qullët.

Nëse pureja është e trashë shtoni pak ujë, hiqeni purenë e patates së freskët nga mikseri e hidheni në një napë të pastër.

Shtrydheni dhe lëngun hidheni në një gotë qelqi, lëngun aplikoni në pjesën e rrënjëve dhe masazhoni kokën për 10 minuta, lyeni gjithë flokun deri në maja.

Flokët mund t’i lani me shampo si zakonisht, kjo kurë duhet përdorur një herë në javë.

Maskë me lëng patateje, vezë dhe mjaltë: Për këtë maskë ju nevojitet lëngu i tre patateve mesatare, një e verdhë veze dhe një lugë gjelle mjaltë, përziejini gjithë përbërësit deri sa të formohet një maskë kremoze me të cilën duhet të lyeni flokun nga rrënja tek majat.

Maskën mbajeni në kokë për 30 minuta dhe më pas shpëlajeni flokun me ujë të vakët, më pas flokët lani si zakonisht me shampo, kjo maskë është e mirë për flokë të thatë të cilët i ushqen në thellësi dhe ndihmon në rritjen e tyre.

Lëng patateje dhe qepe për flokun; Për këtë maskë ju nevojitet lëngu i një patateje dhe një qepe të përmasave mesatare, lëngun e të dyja duhet ta vendosni në skalp ta masazhoni për 10 minuta. Duhet të lyeni flokun në gjithë gjatësinë e ta mbani 15 minuta. Maska duhet përdorur një herë në javë për rritjen e flokut. /UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

Çka duhet të dini kur përgatisni brumin e bukës?

Published

on

Nuk ka kënaqësi më të madhe se kur të tjerët i pëlqejnë gatimet e tua. Askush nuk mund t’ia kalojë aromës së bukës së sapo bërë në shtëpi, por përgatitja e saj kërkon një mjeshtëri që nuk e di çdokush.

Ndonjëherë brumi nuk fryhet mjaftueshëm, herë të tjera del i lagësht ose korja e bukës bëhet shumë e fortë. Të gjitha këto probleme lidhen me hapat e përgatitjes së brumit të bukës, dhe ne do t’ju mësojmë disa metoda për t’i shmangur ato.

Mielli që keni përdorur, për rezultate më të mira, përdorni miellin e bardhë që ndryshe njihet si mielli i bukëpjekësve, ai përmban më shumë proteina që mundësojnë që brumi i bukës të ketë elasticitetin e duhur, e nëse nuk gjeni miell për bukë, mund të përdorni të thjeshtin.

Temperatura e uji, nëse uji është i nxehtë, nuk do të veprojë me majanë e bukës dhe kështu brumi nuk do të fryhet në rastin kur uji është më i ftohtë seç duhet, brumit i duhet më shumë kohë që të fryhet.

Kripa elementi kryesor, kripa arrin të forcojë brumin dhe nuk e lejon të lëshohet gjatë pjekjes, siguroheni që mielli e majaja të jenë përzierë mirë para se të hidhni kripën.

Duhet të zgjidhni majanë e duhur, zakonisht majaja që përdoret për përgatitjen e bukës është ajo e thata e cila gjendet lehtë në markete, por nëse keni kohë që e keni blerë majanë, është më mirë që ta përzieni me pak sheqer dhe 125 ml qumësht të vakët. Lëreni të pushojë 5 minuta dhe të shihni nëse ka krijuar një ajkë në sipërfaqe. Shtoni këtë përzierje tek mielli e vazhdoni me hapat e recetës.

Punimi i brumit, është një nga fazat më të rëndësishme të përgatitjes së brumit, kjo e bën të mundur që majaja të përhapet mirë, punoni brumin me të dyja duart duke e shtypur e palosur derisa të jetë i lëmuar dhe elastik.

Pjekja e bukës, është e rëndësishme që furra të jetë e ngrohur në temperaturën që përcaktohet në recetë. Duhet të jetë e ngrohtë mjaftueshëm sa bulëzat e ajrit që gjenden tek brumi të fryhen. Prandaj sigurohuni që të ndiqni këshillat e recetës së bukës./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara