

Kulturë
Mbi 400 milionë kopje të shitura, çfarë e bën ende kaq të suksesshëm Leon Tolstoin?
Romanet e tij “Lufta dhe Paqja” dhe “Ana Karenina” i mahnitën lexuesit kur u botuan për herë të parë.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiSa herë që mendoni mbi veprat e mëdha të letërsisë ruse, ka shumë mundësi që mendja t’iu shkojë menjëherë te shkrimtari Leon Tolstoi. Romanet e tij “Lufta dhe Paqja” dhe “Ana Karenina” i mahnitën lexuesit kur u botuan për herë të parë, dhe më shumë se një shekull më vonë, konsiderohen ende si ndër veprat më të mira letrare të shkruara ndonjëherë. Por shitjet e librave janë vetëm një pjesë e historisë. Ja çfarë duhet të dini më shumë për jetën dhe karrierën e Leon Tolstoit.
Nuk e donte romanin “Lufta dhe Paqja”
Shkrimi i kësaj vepre voluminoze, ishte një proces rraskapitës për Tolstoin. Ai e rishikoi vazhdimisht veprën, dhe vetëm për pjesën e parë realizoi 15 drafte dhe shpenzoi gati 1 vit për ta shkruar siç duhet. Por në fund, u shpërblye e gjithë puna e tij e palodhur.
“Lufta dhe Paqja” është padyshim vepra e tij më e famshme, dhe një nga romanet më të famshme që është shkruar ndonjëherë. Por pavarësisht se shpenzoi kaq shumë kohë me të (ose ndoshta për shkak të këtij fakti), Tolstoi u bë përçmues ndaj romanit.
Në një letër drejtuar një miku të tij, ai shprehej se historia ishte e zmadhuar më shumë seç duhej. Ndërkohë në ditarin e tij, shkroi: “Njerëzit më duan për vogëlsirat që kam shkruar – si Lufta dhe Paqja e kështu me radhë – të cilat ata mendojnë se janë kaq shumë të rëndësishme”.
Romani “Ana Karenina”, u frymëzua nga një ngjarje reale
Ngjarjet e Ana Kareninës mund të jenë bazuar te një dramë e jetës reale, që preku mikun dhe njëherazi fqinjin e Leo Tolstoit, Aleksandër Nikolajeviç Bibikov, që kishte një lidhje romantike me një grua të quajtur Ana Stepanovna Pirogova.
Por Bibikov filloi që ta linte atë pas dore, në favor të dados gjermane të fëmijëve të tij. E pushtuar nga xhelozia, Stepanovna iku në fshat, ku u end e pikëlluar për disa ditë, përpara se t’i dilte para një treni duke vrarë veten. Tolstoi ishte dëshmitar në autopsinë e saj, dhe ajo ngjarje e preku aq sa një vit më vonë, vendosi ta kthejë atë në një roman.
Bashkëshortja e tij, Sofia, ishte një aset i paçmuar për karrierën e tij
Shumë artistë të mëdhenj, kanë përfituar nga puna e padukshme e partnerëve të tyre. Por mbështetja që mori Leon Tolstoi nga gruaja e tij, ishte më se e dukshme. Sofia ulej përkrah tij gjatë kohës që ai shkruante, dhe i jepte shpesh sugjerime, apo ia redaktonte tekstin.
Ishte ajo që ri–shkroi të gjitha draftet e tij, në mënyrë që ai të kishte një dorëshkrim të lexueshëm kur t’ua dërgonte botuesve, gjë që duhet të ketë qenë mjaft sfiduese duke pasur parasysh numrin e lartë të faqeve të dorëshkrimeve të Tolstoit. Nga ana e biznesit, Sofia ishte ajo që e nxiti atë të botonte “Lufta dhe Paqja” si një roman të plotë, në vend të tregimeve nëseri.
Leon Tolstoi dhe Sofia patën 13 fëmijë
Me gruan e tij, Sofia, Leon Tolstoi pati 13 fëmijë, tetë nga të cilët mbijetuan deri në moshë madhore. Disa ndoqën shembullin e babait të tyre duke u bërë shkrimtarë, përfshirë Ilia Tolstoi dhe Lev Tolstoi. Sot janë gjallë qindra nga pasardhësit e tij të drejtpërdrejtë, ndërsa dy herë në vit ata organizojnë mbledhjet familjare të Tolstoit në vilën e tij (sot një muze) në Jasnaja Poliana, Rusi.
Është një nga shkrimtarët më të shitur të të gjitha kohërave
Është e vështirë të thuhet një shifër e saktë e kopjeve të shitura të librave të botuar para shekullit XX-të. Por është e sigurt të thuhet se librat e Tolstoit janë best–seller të përhershëm. Vetëm në vitin 2004, “Ana Karenina” rifitoi interesin e lexuesit falë një promovimi nga “Klubi i Librit” të moderatores së njohur amerikane Oprah Winfrey, dhe botuesi e rriti atë vit tirazhin nga 20 mijë në 800 mijë kopje.
Romani “Lufta dhe Paqja”, shiti kopje të mjaftueshme për t’u përfshirë në listën e 50 librave më të mirëve të shitur ndonjëherë në Britaninë e Madhe. Sipas disa vlerësimeve, deri më sot janë shitur më shumë se 400 milionë kopje të veprave të Tolstoit.
Nuk e fitoi kurrë Çmimin Nobel
Kur Çmimi Nobel për Letërsi nisi të jepej për erë të parë në vitin 1901, shumë njerëz supozuan se fituesi do të ishte Leon Tolstoi. Në atë që cilësohet ende si një nga mospërfilljet më të mëdha në historinë e këtij çmimit, Nobeli iu dha atë vit poetit francez Salli Prydom.
Dyzet e dy shkrimtarë dhe artistë suedezë i shkruan Tolstoit për t’i shprehur kundërshtimin e tyre ndaj vendimit të komitetit të Nobelit. Por shkrimtari rus iu përgjigj: “U lumturova kur mësova që nuk m’u dha Çmimi Nobel. Më privoi nga problemi i madh se si do t’i shpenzoja paratë”.
Ai u nominua si kandidat deri në vitin 1906.
Thënie të paharrueshme të Leon Tolstoit:
“Në rast se nuk do të kishte mjete të jashtme për zbehje e ndërgjegjes së tyre, gjysma e njerëzve do të vrisnin veten menjëherë, pasi të jetosh në kundërshtim me arsyen është një gjendje shumë e patolerueshme ,dhe të gjithë njerëzit e kohës sonë ndodhen në një gjendje të tillë”.
“Besimi është domethënia e kësaj jete, ai kuptim me anë të të cilit njeriu nuk e shkatërron veten, por vazhdon të jetojë. Është forca përmes së cilës jetojmë”.
“Ndryshimet në jetën tonë, duhet të vijnë nga pamundësia për të jetuar ndryshe, dhe jo sipas kërkesave të ndërgjegjes sonë, dhe as nga vendosmëria jonë mendore për të provuar një formë të re të jetës”.
“Gjatë gjithë historisë nuk ka pasur asnjë luftë që nuk është nxitur nga qeveritë, në mënyrë të pavarur nga interesat e njerëzve, për të cilët lufta është gjithmonë e dëmshme edhe kur është e suksesshme”./bota.al
Kulturë
“Oda Dibrane” – Festivali që bashkoi shqiptarët përmes trashëgimisë kulturore
Published
2 hours agoon
October 14, 2025By
UBT News
Festivali folklorik mbarëkombëtar “Oda Dibrane” zhvilloi edicionin e tij të 31-të më 10 dhe 11 tetor, duke e përforcuar pozicionin si një nga ngjarjet më jetëgjata dhe më të rëndësishme kulturore shqiptare, pas atij të Gjirokastrës.
Këtë vit, festivali u mbajt në qytetet e Dibrës së Madhe (Maqedonia e Veriut) dhe në Peshkopi, ku u bashkuan artistë nga të gjitha trevat shqiptare.
Për dy ditë, rrugët dhe sheshet e qyteteve u kthyen në skena të gjalla me këngë, valle dhe parada kostumesh tradicionale, duke sjellë larminë dhe bukurinë e trashëgimisë folklorike shqiptare.
Atmosfera u shoqërua nga entuziazmi i qytetarëve, vizitorëve dhe turistëve të huaj, që ndoqën me interes aktivitetet e shumta, përfshirë “Festën e të vjelave”, ku u promovuan prodhimet bujqësore të zonës.
Në këtë edicion morën pjesë 11 grupe, ansamble dhe shoqëri kulturore nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia e Veriut dhe Greqia. Ndër më të spikaturit ishin Ansambli “Kastriotët” nga Ferizaj, i cili u shpall fitues i festivalit, dhe ansambli “Duflla” nga Shkupi, që u nderua me çmimin “Hazis Ndreu”.
Artistë tjerë të vlerësuar për kontributin e tyre ishin edhe Ansambli Shtetëror i Këngëve dhe Valleve nga Shkupi, grupi i këngëtarëve “Teuta”, orkestra e SHKA “Xheladin Zeqiri” nga Tetova, dhe Shoqata Kulturore Artistike “Avjerinos” nga Janina – të gjithë të dekoruar me medaljen e “Mirënjohjes”.
Pjesë e festivalit ishin Qendrat Kulturore të Peshkopisë, Bulqizës dhe Vlorës, ansambli “Brez pas brezi, Sazet e Përmetit dhe shumë të tjerë, që sollën në skenë një mozaik të kulturës shpirtërore shqiptare.
“Oda Dibrane” konfirmon edhe një herë rolin e saj si urë lidhëse ndërmjet shqiptarëve të të gjitha trojeve dhe një platformë e fuqishme për promovimin e identitetit kulturor kombëtar. /A.Z/UBT News/
Kulturë
Fillon edicioni i 24-të i Festivalit ReMusica me temën “Contrasts”
Published
4 hours agoon
October 14, 2025By
UBT News
Edicioni i 24-të i Festivalit ReMusica do të mbahet nga 27 deri më 31 tetor. Organizatorët kanë njoftuar se këtë vit është tema “Contrasts”, duke eksploruar ndërthurjen mes traditës dhe modernitetit në muzikë.
Programi i sivjetshëm do të nxjerrë në pah kontrastet stilistike dhe bashkëjetesën e natyrshme të këtyre dy botëve muzikore.
Gjatë pesë ditëve të festivalit, ReMusica do të sjellë 18 koncerte me mbi 160 pjesëmarrës, duke bashkuar artistë nga Kosova dhe Evropa.
Përmes këtij dialogu muzikor, festivali synon të reflektojë mbi marrëdhënien mes traditës dhe risisë, rolin e festivaleve në jetën e qytetit dhe rëndësinë e mbështetjes së artistëve në zhvillim.
Në skenë do të ngjiten emra të njohur si violinisti Tedi Papavrami dhe pianistja Maki Okada, dueti francez Leleu Brothers, trumpetisti Romain Leleu dhe tubisti Thomas Leleu, ReVocal Ensemble nën drejtimin e Rafet Rudit, Nieuw Amsterdams Klarinet Kwartet nga Holanda, Kori dhe Orkestra e Filharmonisë së Kosovës, ansambli Zefiro Torna dhe shumë të tjerë.
Ansambli Zefiro Torna do të jetë i pranishëm si artist rezident, me Alon Sariel, Jurgen de Bruyn, Christos Barbas e Elly Aerden, Agona Shporta vjen me bashkëpunim të veçantë.
Programi përfshin koncerte të xhepit, ku publiku ka mundësi të zbulojë artistë unikë, si dhe koncerte tematike e autorë në fokus.
Një pjesë e rëndësishme e festivalit është edhe ReMusica Junior, që rikthehet me program për fëmijë. Ai do të përfshijë koncerte, punëtori dhe aktivitete interaktive, të krijuara për të nxitur kuriozitetin dhe kreativitetin e të vegjëlve.
Ndërkohë, Platforma ReNew do të vazhdojë misionin e saj për mbështetjen e artistëve në zhvillim.
“Gjatë periudhës 27–31 tetor, ReMusica do të ofrojë jo vetëm programe artistike, por edhe hapësira për rrjetëzim dhe bashkëpunim ndërkombëtar,” thuhet në njoftimin e organizatorëve. /A.Z/UBT News/
Kulturë
Shpallet lista e artistëve pjesëmarrës në Festivalin e 64-t të Këngës në RTSH
Published
7 hours agoon
October 14, 2025By
UBT News
Janë zbuluar emrat e artistëve që do të marrin pjesë në Festivalin e 64-t të Këngës në RTSH, një nga ngjarjet më të rëndësishme muzikore të fundvitit në Shqipëri.
Komisioni Përzgjedhës, nën drejtimin artistik të Elhaida Dani, ka shpallur listën me 28 këngëtarë që do të ngjiten në skenë këtë edicion.
Ky vit sjell përzierje interesante mes emrave të njohur të muzikës shqiptare, rikthimeve të rëndësishme dhe zërave të rinj që do të kenë mundësinë të debutojnë në festival, duke e përdorur si trampolinë drejt një karriere muzikore më të gjerë.
Ndër artistët pjesëmarrës spikasin Fifi, e cila do të performojë në duet me Tiri Gjocin, pas bashkëpunimeve që kanë pasur më herët.
Në garë do të jetë edhe Alis, i renditur në vendin e tretë në Festivalin e kaluar me “Mjegull”, si dhe Vedat Ademi, që rikthehet pas disa vitesh mungesë. Në listë gjenden gjithashtu Evi Reçi, Sheila, Kamela Islamaj, Gerta Mahmutaj, Erik Lloshi, Enxhi Nasufi dhe Gresa Gjocera, rikthehen Lorenc Hasrama, Luna Çausholli dhe Kleansa Susaj. Një tjetër rikthim është grupi 2 Farm, i njohur për energjinë e tyre skenike.
Festivali do të mirëpresë edhe talente të reja, si Egzon Pireci nga Prizreni, i cili ka nisur rrugëtimin që në fëmijëri, dhe Inis Neziri, e njohur për publikun si një zë i fuqishëm. Në mesin e pjesëmarrësve janë edhe Threex, Sihana Haxhnikaj, Savjana Vjerdha, Sara Kapo, Rigersa Loka, Rezarta Smaja, Malvina Likaj, Kimi, Ghiti dhe Endri Kaçaçi.
Një surprizë e këtij edicioni është aktori Erand Sojli, i cili këtë herë do të ngjitet në skenë në rolin e këngëtarit.
Festivali i 64-t i Këngës në RTSH do të zhvillohet përgjatë katër netëve, nën drejtimin artistik të Elhaida Danit. Dy netët e para do të jenë konkurruese, nata e tretë do t’i kushtohet Nostalgjisë, ndërsa nata e katërt do të jetë Finalja e Madhe.
Ashtu si vitin e kaluar, gjatë nëntort pritet të publikohen këngët konkurruese, duke i dhënë publikut mundësinë të njihet më herët me krijimet muzikore të këtij edicioni.
Lista e plotë e artistëve pjesëmarrës në Festivalin e 64-t të Këngës në RTSH:
2 Farm
Alis
Egzon Pireci
Endri Kaçaçi
Enxhi Nasufi
Erand Sojli
Erik Lloshi
Evi Reçi
Fifi & Tiri Gjoci
Frensi
Gerta Mahmutaj
Ghiti
Gresa Gjocera & Bledi Kaso
Inis Neziri
Kamela Islamaj
Kimi
Kleansa Susaj
Lorenc Hasrama
Luna Çausholli
Malvina Likaj
Rezarta Smaja
Rigersa Loka
Sara Kapo
Savjana Vjerdha
Sheila
Sihana Haxhnikaj
Threex
Vedat Ademi
/A.Z/UBT News/
Kulturë
Pas suksesit të ‘Zgjoit’, Blerta Basholli nis xhirimet e filmit të ri ‘DUA’
Published
1 day agoon
October 13, 2025By
UBT News
Kanë nisur xhirimet e filmit të ri artistik me metrazh të gjatë “DUA”, me skenar dhe regji nga Blerta Basholli, e njohur për suksesin ndërkombëtar të filmit “Zgjoi”.
Producentë të projektit janë Valon Bajgora dhe Yll Uka nga Ikonë Studio (Kosovë), ndërsa bashkëproducentë janë Britta Rindelaub dhe Thomas Reichlin nga Alva Film (Zvicër), si dhe Amaury Ovise nga Kazak Productions (Francë).
Xhirimet kanë filluar më 4 tetor dhe do të zgjasin deri më 19 nëntor, për gjithsej 35 ditë xhirimi.
Filmi “DUA” është një dramë “coming of age”, e vendosur në Kosovën e viteve ’90, e frymëzuar nga përvojat personale të vetë regjisores.
Historia ndjek jetën e një adoleshenteje introverte që përpiqet të gjejë identitetin e saj në një periudhë të trazuar politike dhe shoqërore.
Në rolet kryesore shfaqen Pinea Sylejmani, Yllka Gashi, Kushtrim Hoxha, Kaona Sylejmani, Andi Bajgora, Vlera Bilalli dhe Fiona Abdullahu.
Ky projekt i ri pritet të sjellë një tjetër rrëfim të ndjeshëm dhe autentik nga Basholli, duke e vendosur sërish kinemanë kosovare në qendër të vëmendjes ndërkombëtare. /A.Z/UBT News/

Suedia shkarkon trajnerin pas humbjes me Kosovën

Infantino jep premtim të madh në Gaza

OBSH paralajmëron përhapje shqetësuese të infeksioneve rezistente ndaj antibiotikëve

Princi dhe Princesha e Uellsit habitin me veprimin

“Oda Dibrane” – Festivali që bashkoi shqiptarët përmes trashëgimisë kulturore

Barcelona merr një goditje të rëndë para El Clásico

Stafi i Fakultetit të Stomatologjisë në UBT merr pjesë në kongresin e OEGAO në Austri

Eminem po bëhet gjysh për herë të dytë

Skenari i fazës play-off: Kosova në të njëjtën vazo me Shqipërinë
Të kërkuara
-
Vendi2 months ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Lajmet3 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Rajoni3 weeks ago
Policia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT