

Lajmet
Mateshiq: Kosova së paku të dyfishojë prokurorët që merren me krime lufte
Kështu konsideron shefi i Sektorit për Hetimin e Krimeve të Luftës në Bosnje Hercegovinë, Ivan Mateshiq.
Published
1 year agoon
By
Betim GashiNumri i prokurorëve për hetimin e krimeve të luftës në Kosovë duhet të dyfishohet, meqë numri aktual nuk mund t’i përgjigjet lëndëve të parashtruara. Kështu konsideron shefi i Sektorit për Hetimin e Krimeve të Luftës në Bosnje e Hercegovinë, Ivan Mateshiq. Nga përvoja e vendit të tij, ai vlerëson se Prokuroria në Kosovë nuk duhet të kërkojë disa herë intervistat e dëshmitarëve, sepse të njëjtit janë të traumatizuar nga ajo çfarë kanë parë. Në një intervistë për KosovaPress ai flet për gjykimin në mungesë dhe efektet që do të ketë në zbardhjen e krimeve të luftës në Kosovë. Po ashtu, kryeprokurori i krimeve të luftës tregon se në Bosnje janë 45 prokurorë që punojnë në lëndët e krimeve të luftës.
Zëvendësi i kryeprokurorit të Prokurorisë së Bosnje Hercegovinës, Ivan Mateshiq flet për përvojën e këtij vendi për hetimin e krimeve të luftës, ku thotë se pas kësaj periudhe janë marrë deklarata nga dëshmitarët, është mbledhur dokumentacioni material dhe më pas janë ngritur kallëzime të shumta penale.
“Janë pranuar një numër i konsideruar i prokurorëve të rinj, kështu që edhe nga ajo periudhë 2012 dhe 2013, ka një rritje të ndjeshme të numrit të prokurorëve në Departamentin e Krimeve të Luftës në Prokurorinë e Bosnjë-Hercegovinës dhe ata që kanë punuar në rastet e krimeve të luftës në 10, 11 vitet e fundit dhe më duhet t’iu them në këtë nivel ku punoj aktualisht, derisa unë jam shef i departamentin për krime lufte, ne merremi ekskluzivisht me krimet më të rënda të luftës. Prandaj, kur them krimet më të rënda të luftës, kam parasysh krimet që janë kryer dhe pas së cilave kanë mbetur pasoja të madhe, po flasim për numrin e të vrarëve, merremi me lëndët në të cilat kemi zyrtarë të lartë ndër të tjera dhe zyrtarë të lartë, përkatësisht ushtarë, si të doni atë strukturë ushtarake dhe lëndë që janë më pak komplekse, të themi vrasje individuale ose përdhunime ose disa tortura të një dy deri në pesë persona transferohen tek prokuroritë e entiteteve, përkatësisht që janë raste më pak komplekse, dhe ato i procedojnë në kuadër të juridiksionit të tyre atë pjesë të lëndëve. Pra, neve këtu na kanë mbetur ato lëndët komplekse, dhe në ato lëndë komplekse ne veprojmë dhe bëjmë hetime dhe mbledhim prova, ngrisim aktakuza për lloje të tilla të lëndëve”, deklaron Mateshiq.
Procedimi i krimeve të luftës, siç tregon ai, bëhet edhe në nivele kontonale. Në gjithë Bosnje e Hercegovinën, Mateshiq thotë se janë 45 prokurorë të cilët merren me hetimin e krimeve të kryera 30 vjet më parë.
“Sa i përket numrit të prokurorëve që punojnë në rastet e krimeve të luftës, tani do të flas së pari për institucionin nga i cili vij unë, pra ky numër ka ndryshuar, në fillim të vitit 2003, deri në vitin 2011, ishin rreth dhjetë, dymbëdhjetë prokurorë, në periudhën midis 2012 dhe 2013 deri në vitin 2020, përafërsisht rreth Coronës, kishte afër 30 prokurorë në departamentin tim që merreshin ekskluzivisht rastet e krimeve të luftës. Pra, kur them ekskluzivisht, do të thotë që ata prokurorë nuk punojnë asgjë tjetër, por bëjnë hetime për rastet e krimeve të luftës. Me qenë se tani po zvogëlohet numri i lëndëve dhe se jemi disi në fazën dalëse të kësaj historie, unë në departamentin tim kam 22 prokurorë, kjo është ajo që po flasim për prokurorinë e Bosnjë-Hercegovinës. E tani kemi 10 prokurori kantonale, ku të paktën një prokuror punon në lëndët e krimeve të luftës, keni prokurorinë e qarkut të Republikës Srpska, ku gjithashtu është nga një prokuror, dhe keni Distriktin e Brçkos, ku keni edhe një numër të caktuar. Dhe tani nëse do të duhej hamendësoj, për të thënë përafërsisht një numër real, nëse marrim 22 aktualisht tek unë dhe të paktën po aq në prokuroritë e tjera të Bosnjë Hercegovines, kështu që aktualisht rreth 45 prokurorë momentalisht punojnë në lëndët e krimeve të luftës”, shton Mateshiq.
Udhëheqësi i Departamentit Special për Hetimin e Krimeve të Luftës në Bosnje dhe Hercegovinë, thekson se mbi 80 për qind e aktakuzave kanë përfunduar me vendime fajësuese.
“Kam disa të dhëna mjaft të përditësuara, të freskëta. Ne përfundimisht diku ka mesi i këtij viti kemi akuzuar në këtë prokurori mbi 1000 persona për rastet e krimeve të luftës, pra akuzuar, kemi marrë aktgjykime fajësuese për mbi treqind e tridhjetë veta, nga ai numër 6 janë gra, për ata treqind e tridhjetë veta që janë gjykuar me aktgjykime të plotfuqishme për krime lufte, atyre u janë shqiptuar mbi tre mijë e pesëqind vjet burg. Pra, këto janë disa të dhëna të përafërta që kemi, aktualisht kemi mbi 30 nëse jo 40 të lëndëve në procedurë para gjykatës, pra ku kemi ngritur aktakuzë, ku nuk kemi ende diku kemi aktgjykim të shkallës së parë, diku por nuk kemi ende një vendim të plotfuqishëm, prandaj edhe këtë e presim që numri i të dënuarve do të rritet, dhe se numri i viteve do të rritet që do të marrin personat e dënuar. Përafërsisht vlerësimi real është që mbi 80% e aktakuzave tona përfunduan me vendime fajësuese, dhe rreth 20% ishin çliruese”, thotë Mateshiq.
Pothuajse çdo e treta aktakuzë, Mateshiq tregon se është për dhunim seksual, ku gratë e mbijetuara ende vazhdojnë të dëshmojnë në kushte anonimiteti. Teksa flet për dëshmitarët, ai tregon se shumë prej tyre kanë vdekur e disa prej tyre edhe kanë filluar të harrojnë. Mateshiq në këtë pikë këshillon Prokurorinë Speciale në Kosovë, që të mos ftohen shumë herë në intervistim.
“Fakti është se nga konfliktet e luftës në Bosnje dhe Hercegovinë në këtë moment kanë kaluar 30 vjet dhe biologjia ka bërë punën e saj, kështu që një numër i madh i dëshmitarëve kanë vdekur, që disa dëshmitarë, po flasim për sfida dhe vështirësitë, disa dëshmitarë më shumë se një herë kanë dhënë deklarata, kjo është ajo që nuk duhet të ndodhë tek ju, tek ai që fillon eventualisht të punoj. Pra, dëshmitarët janë të traumatizuar nga vetë fakti që kanë qenë të pranishëm apo kanë parë ndonjë ngjarje të shëmtuar, ose kanë qenë pjesë e asaj ngjarje në kuptimin që ata vetë përjetuan trauma të caktuara, edhe pse agjencitë e policisë dhe ka shumë të tilla në këtë vend, ata shpesh i thërrasin dhe nuk e dinë njëra për tjetrën që i kanë thirrur, atëherë ai dëshmitar shpesh i ekspozohet asaj traume të përsëritjes së të njëjtave gjëra, dhe është shumë e vështirë për të marrë një dëshmitar të motivuar, i cili nuk beson më, praktikisht nuk i beson shtetit. Nuk i beson askujt, pret për 30 vjet dhe kjo është një nga sfidat më të mëdha me të cilat përballemi në punën tonë”, shprehet ai teksa shton se me vështirësi besojnë në drejtësi.
Shefi i Sektorit për Hetimin e Krimeve të luftës, Ivan Mateshiq konsideron se numri i prokurorëve në Kosovë që merren me krime lufte nuk është i mjaftueshëm.
“E di kur isha në muajin e pestë në Kosovë, sigurisht që është një numër i vogël dhe ai numër duhet të dyfishohet së paku, nëse jo më shumë, sepse më e rëndësishmja është derisa, nuk mund të them e freskët sepse ngjarjet në Kosovë ishin shumë kohë më parë, por ky grumbullim i atyre provave dhe mundësisht gjetja e të akuzuarit është gjëja më e rëndësishme për ju dhe për ne në këtë moment, kështu që një numër kaq i vogël prokurorësh sigurisht që nuk mund t’u përgjigjen në mënyrë adekuate të gjitha kërkesave të parashtruara para tyre, sepse e di që edhe në atë luftë në Kosovë ka pasur një numër të madh krimesh”, thekson shefi i sektorit për hetimin e krimeve të luftës.
Ai shton se Bosnja mund të ndihmojë Kosovën në ndarjen e përvojës për hetimin e këtyre krimeve, derisa konsideron se ka prokurorë të këtij departamenti i cili punon 17 vjet vetëm në hetimin e këtyre rasteve.
Së fundmi në Kosovë është mbajtur seanca e parë e gjykimit në mungesë. Mateshiq komenton këtë proces, për çka mendon se do të ketë efekt në vendosjen e drejtësisë.
“Nëse kur nuk jeni në një situatë, gjykimi në mungesë është zakonisht kur nuk jeni në situatë ku mund të arrini fizikisht tek i dyshuari. Nuk është asgjë e pazakontë në Kroaci ende është në fuqi një ligj i tillë, ku lejohet gjykimi në mungesë, ndaj besoj se ka përfitime të caktuara. Në Bosnje nuk kemi gjykime në mungesë, por në kohët e fundit, kemi numër shumë të shpeshtë të personave të paarritshëm që ikin në vendet e rajonit, veçanërisht në Kroaci dhe Serbi, dhe ku mbrohen më pas nëse kanë shtetësi të dyfishtë, për shkak se ato dy vende nuk i ekstradojnë qytetarët e tyre në Bosnje dhe Hercegovinë. Sot në mëngjes patëm një situatë ku dy të dyshuar u përpoqën të iknin ne Serbia përtej kufirit në Drinë, por për fat kishim një prokuror përgjegjës që e ndjeu këtë situatën dhe ata janë privuar nga liria në kufi, janë ndaluar dhe në këtë moment janë duke u sjellë në ambientet e Prokurorisë së Bosnje Hercegovinës dhe do të mbahen në paraburgim, i cili sigurisht do të zgjasë deri në momentin kur nuk do të ketë më nevojë. Por këto janë problemet me të cilat po ballafaqohemi, dhe me sa di unë, ju keni problemin që shumica e të dyshuarve tuaj nuk janë të disponueshëm, përkatësisht janë në Serbi. Unë me të vërtetë nuk e di dhe supozoj se ju nuk keni ndonjë komunikim me autoritetet në Serbi dhe se është shumë e vështirë për ju të arrini fizikisht deri te të dyshuarit për të pasur këtë procedurë normale me praninë e të pandehurit ose të dyshuarit, kështu që ka efekt, por nuk është kjo, prandaj ato gjykime në mungesë kanë një efekt të caktuar, por sigurisht që nuk është afërsisht njësoj si kur keni një të dyshuar ose të akuzuar të gjallë në sallën e gjyqit dhe kur ai gjykohet dhe kur i shqiptohet dënimi për atë që ka bërë, dhe kjo është sigurisht një falënderim i plotë për viktimat në masën që sigurisht mund të jetë”, përfundon ai në intervistën për KosovaPress.
Institucionet e Kosovës nga UNMIK dhe EULEX kanë trashëguar rreth 900 lëndë e 2 mijë të tjera për të zhdukurit. Në luftën e fundit në Kosovë janë vrarë e masakruar mbi 13 mijë civilë, dhunuar seksualisht 20 mijë gra e burra, ndërkaq ende mungojnë mbi 1 mijë e 600 persona të zhdukur me forcë.
Lajmet
Osmani pranoi letrat kredenciale nga ambasadori i ri i Hungarisë në Kosovë
Published
2 days agoon
May 30, 2025By
UBTnews
Presidentja Vjosa Osmani ka pranuar sot letrat kredenciale nga ambasadori i ri i Hungarisë në Prishtinë Laszlo Istvan Dux.
Gjatë ceremonisë, presidentja Osmani i uroi mirëseardhje ambasadorit Dux, duke theksuar faktin se Hungaria ka qenë ndër vendet e para që e ka njohur pavarësinë e Kosovës.
Osmani vlerësoi marrëdhëniet ndërmjet dy shteteve dhe shprehu përkushtimin për zgjerimin e mëtejshëm të bashkëpunimit në fusha me interes të përbashkët, veçanërisht në arsim dhe ekonomi, raporton KosovaPress.
Lajmet
Punëtorët e “Pastrimit” në ditën e nëntë të grevës
Published
2 days agoon
May 30, 2025By
UBTnews
Punëtorët e ndërmarrjes “Pastrimi” kanë hyrë në ditën e nëntë të grevës para Komunës së Prishtinës, duke kërkuar pagesën e borxhit prej 2.7 milionë euro që komuna i detyrohet ndërmarrjes.
Pavarësisht ndryshimeve klimatike, ata qëndrojnë në tenda ditë e natë dhe paralajmërojnë se nuk do të tërhiqen pa u realizuar kërkesat.
Nënkryetari i Sindikatës, Shpend Qosa, në një intervistë për Ekonomia Online tha se janë në pritje të një takimi vendimtar me zyrtarët komunalë, ndërsa theksoi se kërkesat kryesore janë sigurimi i naftës, pagave dhe stabilizimi i kompanisë.
“Sot kemi hyrë në ditë e nëntë të grevës, ne e kemi pasur një takim me zyrtarët komunal jemi në shqyrtim të kërkesave tona edhe sot jemi në pritje të një takimi. Deri sa të gjejmë një zgjidhje për kërkesat tona. Diçka konkrete nuk kemi që do të arrijmë një zgjedhje ne vazhdojmë punën dhe dalim në punë. Ato kërkesa tona që i kemi në takim kemi folur, edhe komuna ka dhënë disa zgjidhje të saj të cilat i kemi shqyrtuar. Sot i presim në takim për të arrijmë një marrëveshje, realisht kërkesat tona janë me pasur naftë paga dhe me stabilizuar gjendja e kompanisë. Punëtorët pagat i kanë marr”, ka thënë Qosa.
Punëtori Blerim Hajdini, i cili punon prej 16 vitesh në këtë ndërmarrje, tha se greva nuk do të ndalet pa u plotësuar kërkesat.
Ai shprehu shqetësimin për pagat e ulëta dhe borxhet personale, duke theksuar se paga mujore prej 425 euro është e pamjaftueshme për të përballuar jetesën.
“Jemi në grevë deri të na plotësohet kërkesat tona dhe kushtet tona nuk e kemi ndërmend ta ndalim grevën. Unë punoj që 16 vite këtu të gjithë kanë kredi të majme, unë i kam 15 euro kredi nuk mund t’ia dal assesi për arsye se paga është shumë vogël, e kemi 425 euro në kontratë. Kërkesa jonë është të na kthej borxhin 100 për qind dhe ta ndërpresin privatin menjëherë”, shtoi ai.
Lajmet
Ministria e Shëndetësisë paralajmëron 100 inspektorë të rinj për luftën kundër duhanit
Published
2 days agoon
May 30, 2025By
UBTnews
Ministria e Shëndetësisë po planifikon t’i punësojë edhe 100 inspektorë me qëllim të rritjes së kontrollit të përdorimit të duhanit në Kosovë, kështu tha ministri në detyrë i Shëndetësisë, Arben Vitia gjatë një konference për media në prag të Ditës Botërore Kundër Duhanit.
Ministri i Shëndetësisë, Arben Vitia tha se është lajm i mirë që në Kosovë ka rënie të përdorimit të duhanit për shkak të politikave të ndërmarra, por shtoi se ende duhet punë.
Vitia theksoi se miratimi dhe zbatimi i udhëzimit administrativ për vërejtjet e kombinuara shëndetësore në pakot e duhanit ka dhënë rezultatet e tij.
“Në Kosovë sipas STEPS përdorimi i duhanit është në rënie krahasuar me vitin 2011 apo hulumtimin paraprak, që natyrisht kjo është një lajm i mirë, ky është trend inkurajues që dëshmon efektivitetin e politikave të deritanishme, por një trend i pamjaftueshëm për qëllimet që ia kemi bërë vetes,” tha ai.
Ministri në detyrë i Shëndetësisë, Arben Vitia tha se me Ministrinë e Financave po shohin mundësinë t’i shtojnë kapacitetet inspektuese edhe për 100 inspektorë me qëllim të rritjes më të madhe të kontrollit të duhanit.
“Rritja e akcizës në 65 euro për kilogram sipas vendimit të qeverisë së Kosovës është tjetër sinjal që politikat fiskale po japin efekt… Kemi fuqizuar edhe kapacitetin inspektues përmes rekrutimit të rreth 30 inspektorëve të rinj që kanë ndihmuar në zbatim të ligjit, por natyrisht kjo akoma nuk është e mjaftueshme dhe vazhdon të mbetet sfidë serioze, prandaj kohëve të fundit në bashkëpunim me ministrinë e Financave po përgatisim një plan për angazhimin e rreth 100 vetave shtesë që ky ligj të zbatohet në përpikëri në të gjitha vendet ku nuk duhet të pihet duhani,” theksoi Vitia.
Lajmet
PDK-ja dorëzoi zyrtarisht në ZRRE kundërshtimin për daljen e bizneseve në tregun e lirë
Published
2 days agoon
May 30, 2025By
UBTnews
Partia Demokratike e Kosovës (PDK) ka dorëzuar sot në mënyrë zyrtare kundërshtimin e saj ndaj vendimit të Zyrës së Rregullatorit për Energji (ZRRE) për daljen e bizneseve në tregun e lirë, duke e cilësuar këtë vendim si të paligjshëm dhe të papërballueshëm për qytetarët.
Në një konferencë për media, deputeti i PDK-së, Abelard Tahiri, bëri të ditur se partia ka ndërmarrë hapa ligjorë për ta sfiduar këtë vendim brenda afateve të përcaktuara.
“Ngritja e çmimit e ka bërë të pamundur përballimin e kësaj kostoje të lartë nga rritja e çmimeve që do të pasojë nga vendimet e paligjshme të ZRRE-së. Ne sot, duke ndjekur hapat ligjorë, e kemi dorëzuar kundërshtimin tonë administratës në ZRRE. Jemi të bindur që qëndrimet e tyre do të jenë të njëjta. Ne do të presim 15 ditë për ta anuluar këtë. Nëse brenda 15 ditëve ata nuk e anulojnë, ne do ta procedojmë në departament,” tha Tahiri.

Lajm i mirë për pronarët e automjeteve elektrike

“Ëndrra pa kufi, Opera pa mure” – publikohen datat e Ramë Lahaj International Opera Festival

Këto zakone po ju pengojnë të jeni më inteligjent, ja cilat duhen shmangur

UBT International Smart Schools diplomon nxënësit e brezit të ri teknologjik – Ceremonia mbahet këtë të shtunë në Parkun Shkencor

Vitamina D mund të ngadalësojë plakjen

Von der Leyen: Evropa duhet të forcojë mbrojtjen, të pranojë Ukrainën në BE

Profesorët e UBT-së prezantuan projektin COWEB në takimin “Cluster” të organizuar nga Erasmus Plus Kosova

Studentët e programit Inxhinieri e Ndërtimit dhe Infrastrukturë në UBT realizojnë vizitë studimore në kuadër të moduleve “Mekanika e Dherave” dhe “Siguria në Punë”

Studentët e vitit të tretë në Menaxhment, Biznes dhe Ekonomi në UBT përfundojnë me sukses trajnimin praktik “Micro Business Game”
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet2 months ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Kulturë2 months ago
Shkëlqeu me rolin e tij në ‘Kontesha Arduini’, intervistë me Mirsad Ferati
-
Kulturë2 months ago
27 marsi/Dita Ndërkombëtare e Teatrit! Mitrovica sjell shfaqjen “Kontesha Arduini”, histori magjepëse që nuk duhet humbur