Kulturë
Masakra e Tivarit, nga ngjarjet më tragjike të popullit shqiptar
Data 1 prill ka hyrë në analet e historisë si një nga momentet më të errëta dhe tragjike të popullit shqiptar, kur Masakra e Tivarit, një ngjarje e papërshkrueshme dhe e pafalshme, mori jetët e mijëra shqiptarëve. Kjo masakër, e ndodhur në natën e 1 dhe 2 prillit 1945, shënoi një akt të tmerrshëm të dhunës dhe barbarisë, që do të mbetet e gdhendur përgjithmonë në kujtesën kolektive të kombit shqiptar.
Në kulmin e Luftës së Dytë Botërore, kur lufta po shkonte drejt fundit, një periudhë e errët e shkatërrimit dhe dhunës që ende mbante frymëmarrjen e tij të rëndë, një tjetër katastrofë po përgatiste terrenin për popullin shqiptar. Gjatë muajve mars-prill 1945, autoritetet e reja të Jugosllavisë, përmes një operacioni të egër, u munduan të shkatërrojnë çdo gjurmë të qëndresës shqiptare në Kosovë, duke shpërngulur me forcë një pjesë të madhe të popullsisë shqiptare.
Këta shqiptarë, të mobilizuar dhe të detyruar të braktisnin atdhenë e tyre, u grumbulluan në kazermat ushtarake të Prizrenit, ku ata, së bashku me oficerët shqiptarë që i shoqëronin, u çarmatosën dhe u dorëzuan në duar të Brigadës XXVII të divizionit të 45-të serb – një trupë e njohur për terrorin që ushtronte ndaj popullit shqiptar. Ky moment shënoi fillimin e një kalvari të pafund dhune dhe vrasjesh, që do të përfundonin në masakra të tmerrshme.
Shpërngulja e shqiptarëve u zhvillua në tri etapa të tmerrshme, ku çdo grup që udhëtonte, përjetonte një dhimbje dhe barbarizëm të paimagjinueshëm. Më 24 mars 1945, grupi i parë, i përbërë nga 3700 individë, u nis për në Tivar. Ata u keqtrajtuan barbarisht nga brigada IX serbe gjatë rrugës dhe përfunduan tragjikisht me 65 të vdekur në bordin e anijeve. Dy ditë më pas, një tjetër grup me rreth 4700 vetë nisej për të përjetuar të njëjtën fatkeqësi. Ata arritën në Tivar në mesditën e 1 prillit dhe aty, në atë qytet të vogël bregdetar, gjetën masakrën e shkatërrimit total.
Pas grumbullimit dhe vrasjes, më 27 mars 1945, nisej grupi i tretë, i përbërë nga rreth 2700 shqiptarë, të cilët mbërritën në Tivar më 2 prill. Pas kësaj, tragjedia nuk kishte fund: rreth 800 prej tyre u helmuan, shumica prej tyre duke gjetur një vdekje të dhimbshme dhe të shpejtë. Ata që mbijetuam ishin dëshmitarë të një dhune të pashoqe, një barbarie që nuk mund të përshkruhet me fjalë.
Sipas burimeve arkivore dhe raporteve të kohës, numri i viktimave në Tivar është i paqartë, por vlerësohet se midis 2947 dhe 3447 shqiptarë humbën jetën, duke përfshirë rreth 1000 persona që vdiqën gjatë udhëtimit të tmerrshëm drejt qytetit të shkatërruar. Kjo masakër, një nga aktet më të egra të Luftës së Dytë Botërore, është një kujtesë e dhimbshme e se sa shumë vuajtje ka përjetuar populli shqiptar, dhe se sa e rëndësishme është të ruhet kujtesa historike e këtyre ngjarjeve.
Masakra e Tivarit është më shumë se një ngjarje tragjike. Ajo është një shenjë e paepur e qëndresës shqiptare, e cila, pavarësisht nga dhuna dhe përpjekjet për të shkatërruar shpirtin e kombit, mbijetoi dhe u ringjall. Ky akt i tmerrshëm, ky krim kundër njerëzimit, do të qëndrojë përjetësisht si një kujtesë për njerëzimin dhe një thirrje për të mos harruar kurrë ato që na bënë të vuajmë, por edhe ato që na bënë të qëndrojmë të fortë./UBTNews/
Në Akademinë e Shkencave të Shqipërisë u zhvillua mbledhja e redaksisë qendrore dhe vendore të Tiranës për projektin e “Enciklopedisë shqiptare”. Takimi kishte për qëllim shqyrtimin e konkluzioneve të takimit dyditor të redaksive Shqipëri-Kosovë, që u mbajt në Vërmicë më 25-26 mars 2025, dhe ecurinë e mëtejshme të projektit.
Gjatë mbledhjes, u diskutua për miratimin e fjalësit të “Enciklopedisë shqiptare”, që pritet të realizohet deri më 15 maj. Ky miratim do të mundësojë kalimin në fazën e kategorizimit të artikujve dhe përcaktimin e autorëve që do t’i hartojnë ata. Akademik Gjinushi njoftoi se në takimin e Vërmicës u formuluan disa detyra dhe rekomandime për redaksitë përkatëse, të cilat do të përmblidhen në një udhëzues për të orientuar punën e mëtejshme.
Dr. Arian Leka, Drejtori i Qendrës së Botimeve Enciklopedike dhe Albanologjike, theksoi rëndësinë e verifikimit të plotësimit të kritereve për çdo artikull, pasi 70% e “Enciklopedisë shqiptare” është material i ri, që kërkon një shqyrtim të kujdesshëm dhe të detajuar.
Stephen Curry fiton duelin me LeBron James, rezultatet në NBA
Gjykata Kushtetuese e Koresë së Jugut rrëzoi presidentin Yoon
Vuçiq: SNS ka dy kandidatë për mandatin e qeverisë
OEAK mbështet thirrjen e Osmanit për heqjen e tarifave ndaj mallrave amerikane
Dy shtetet europiane gati ta shpallin ‘non grata’ Millorad Dodik
76 vjet nga themelimi i NATO-s
4 vjet nga zgjedhja e Osmanit si presidente e Kosovës
Miratohet rregullorja që eliminon procedurën e rivlerësimit për personat e verbër
Xhiro e 27 e Superligës, ndeshje kyçe për Malishevën dhe Prishtinën
-
Bota2 months agoMarrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë
-
Bota2 months agoFluturimet e dëbimit kanë filluar, thotë Shtëpia e Bardhë
-
Bota2 months agoShtëpia e Bardhë: Armëpushimi në Liban do të zgjatet deri më 18 shkurt
-
Bota3 months agoTrump zbulon listën e zezë të Shtëpisë së Bardhë