Në labirintin magjepsës të kulturës pop, The Simpsons kanë arritur një famë të veçantë për aftësinë e tyre të çuditshme për të parashikuar të ardhmen. Me zgjedhjet presidenciale amerikane në prag dhe tensionet që valojnë si një det i trazuar, një skenë e vjetër nga ky serial i famshëm është rikthyer në vëmendje, duke shfaqur një skenar që disa e shohin si ogur të fitores së Kamala Harris.

Teksa rezultati i zgjedhjeve mbetet një mister, fansat kërkojnë ngushëllim dhe optimizëm në artin që duket se i paraprin jetës. Në një episod të vitit 2000, të titulluar Bart to the Future, Lisa Simpson portretizohet si presidentja e Shteteve të Bashkuara, duke thënë nga Zyra Ovale: “Siç e dini, kemi trashëguar një krizë të thellë buxhetore nga Presidenti Trump.” Atëherë, kjo mund të tingëllonte si një fabul imagjinare, por sot, me hijen e Trump ende të pranishme në politikën amerikane, ëndrra satirike e The Simpsons ka marrë një gravitet të befasishëm.

Në të njëjtin episod, Lisa shfaqet e veshur me një kostum ngjyrë vjollcë, një varg perlash dhe vathë perlash, një imazh i pabesueshëm që solli ngjashmëri të menjëhershme me veshjen e Kamala Harris gjatë inaugurimit të saj si Zëvendëspresidente e parë femër. Fakti që The Simpsons parashikuan zgjedhjen e Trump si president, së bashku me këtë imazh të çuditshëm të parashikimit, ka bërë që ndjekësit të kërcejnë në përfundime të reja dhe të shpresojnë se episodet do të jenë profetike edhe këtë herë.

Në botën reale, ku qetësia mungon ndërsa rezultatet e zgjedhjeve afrojnë, interneti po zien nga teoria: “A mund të jenë The Simpsons orakuj të vërtetë?” Një përdorues i mediave sociale shkroi: “Të gjithë e dimë që The Simpsons kanë këtë aftësi të habitshme për të parashikuar të ardhmen. Në një episod, Lisa bëhet presidente dhe mban një kostum ngjyrë vjollcë me perla, njësoj si Kamala Harris. Rastësi? MENDOJ SE JO.”

Një tjetër komenton: “Nëse The Simpsons kanë parashikuar ndonjëherë të ardhmen, le të jetë ky rasti.” E pra, fati mbetet ende për t’u përcaktuar, por nëse shkrimet satirike të Matt Groening kanë edhe një grimë të vërtetës, mund të presim me padurim çastin kur dërrasa e zezë e famshme të shënojë: “Të jesh i drejtë është fantastike!”

Në fund, me ankthin që rritet dhe parashikimet që mbeten të gjalla, ndoshta do të zbulonim një të vërtetë më të thellë: se janë disa gjëra në qiell dhe tokë që nuk i shpjegon dot as filozofia e Groening./Euronews/D.E.

Në një fitore të shënuar që përforcon fuqinë e artit në kohë të pasigurta globale, artistja e talentuar nga Bangladeshi, Ashfika Rahman, është shpallur fituese e çmimit prestigjioz PinchukArtCentre’s Future Generation Art Prize 2024.

Photographed by Oleksandr Piliugin

Emri i saj u bë i njohur në ceremoninë madhështore të mbajtur në Kiev javën e kaluar, një vit pas vonesës të shkaktuar nga pushtimi rus i Ukrainës. Çmimi, që njihet për ndihmën e artistëve të rinj deri në moshën 35 vjeç nga e gjithë bota, shënon këtë vit edicionin e tij të shtatë.

Ashfika Rahman, 35-vjeçarja nga Dhaka e cila tani jeton në Amsterdam, u nderua me një shumë totale prej 100,000 dollarësh (92,000 euro), duke përfshirë 60,000 dollarë (55,000 euro) si shpërblim monetar dhe 40,000 dollarë (37,000 euro) për të mbështetur praktikën e saj artistike. Veprat e saj triumfuese, të titulluara “Behula and a Thousand Tales”, përbëjnë një univers të pasur artistik që përfshin fotografi, grafika, tekste dhe skulptura. Këto krijime trajtojnë rolin e grave në shoqëri, duke u fokusuar te rrëfime të heshtura nga historia, të cilat Rahman i sjell në jetë me një ndjeshmëri të thellë.

Ashfika Rahman “Courtesy of Future Generation Art Prize”

Juria e vlerësoi punën e saj si “një qëndisje fluturuese mes tokës dhe qiellit”, duke theksuar se ajo ndërthur në mënyrë poetike gjendjen njerëzore me kërkesën për drejtësi gjinore, të lidhura ngushtë me mitologjinë dhe shpirtëroren. Krijimtaria e Rahman, e përzgjedhur nga mbi 12,000 aplikime nga afërsisht 200 vende, mishëron një thirrje universale për një botë më të drejtë dhe më të barabartë.

Në fjalimin e saj, Rahman shprehu domethënien e çmimit në kontekstin e trazirave politike globale: “Ky çmim është veçanërisht i rëndësishëm, duke marrë parasysh klimën e sotme politike. Future Generation Art Prize ofron një platformë unike ku zërat dëgjohen lirshëm, duke na mundësuar të shprehemi dhe të jemi politikisht aktivë. Ky është një vend ku njerëzit nga çdo cep i botës mund të flasin hapur.”

Works by special prize winner Bekhbaatar Enkhtur, Photo by: Ela Bialkowska

Përveç Rahman, çmimi ndau 20,000 dollarë (18,000 euro) për fituesit e Çmimit të Veçantë, të cilët përfshijnë artistë si Tara Abdullah Mohammed Sharif nga Iraku, Bekhbaatar Enkhtur nga Mongolia, Dina Mimi nga Palestina, Hira Nabi nga Pakistani, Ipeh Nur nga Indonezia dhe Zhang Xu Zhan nga Tajvani. Vepra të fuqishme dhe plot vizion të Bekhbaatar Enkhtur shfaqen në ekspozitën në PinchukArtCentre, të cilat demonstrojnë një thirrje të fortë artistike për ndërlidhjen mes natyrës dhe njeriut.

Çmimi Future Generation Art Prize mbetet një platformë e fuqishme për artin ukrainas, duke u shërbyer artistëve të vendit si një dritare drejt botës. Veronika Hapchenko dhe Dana Kavelina, të përzgjedhura këtë vit, dëshmojnë për këtë ndikim të jashtëzakonshëm. Björn Geldhof, Drejtori Artistik i PinchukArtCentre, theksoi rëndësinë e çmimit si një shenjë e hapjes dhe shkëmbimit global: “Duke punuar në kohë jashtëzakonisht sfiduese, ky çmim është gjithashtu një shfaqje e forcës dhe qëndresës… Tregon se, pavarësisht gjithçkaje, Ukraina mbetet një vend i hapur ndaj botës, duke qenë i angazhuar me çështje që shqetësojnë të tjerët.”

Gjatë përgatitjeve për ekspozitën, sfidat nuk munguan, me hapjen që u shty nga gushti për shkak të ndërprerjeve të energjisë në Kiev si pasojë e sulmeve ndaj rrjetit energjetik të Ukrainës.

Juria e çmimit përfshinte figura të spikatura si Cecilia Alemani, Kuratorja e Bienales së 59-të të Venecias; Alicia Knock, Kuratore e Qendrës Pompidou në Paris; dhe kritiku i njohur i artit, Hou Hanru, ish-Drejtor Artistik i MAXXI në Romë.

Fituesit e mëparshëm kanë gëzuar karriera të suksesshme, përfshirë artistin angolez Nastio Mosquito, i cili ka realizuar ekspozita solo në Fondazione Prada Milano dhe MoMa New York; dhe artistën braziliane Cinthia Marcelle, ekspozitat e së cilës janë shfaqur në MoMa PS1.

Ekspozita e Future Generation Art Prize 2024 do të qëndrojë e hapur deri më 19 janar 2025 në PinchukArtCentre, Kiev, Ukrainë./Euronews/D.E

Work of special prize winner Ipeh Nur, Photo by: Ela Bialkowska

Zgjedhjet presidenciale që po mbahen në Shtetet e Bashkuara të Amerikës po konsiderohen të jenë historike. Ndryshimi i mundshëm i administratës amerikane, pritet të ndikojë në qasjen e ShBA-së karshi problemeve globale, por edhe ndaj Kosovës. Atje sot votohet për presidentin e ri, ndërkaq sondazhet tregojnë për një garë të ngushtë.

Për zgjedhjet presidenciale, kandidatë janë Kamala Harris nga Partia Demokratike dhe Donald Trump nga Partia Republikane.

Faton Bislimi nga Liga qytetare shqiptaro-amerikane (LQShA), thotë se shqiptarët atje do të përkrahin në masë të madhe zëvendëspresidenten Harris.

“Zonja Harris do të merr një numër të konsiderueshëm të votave të shqiptarëve. Dhe këtu më lejoni të theksoj pse, jo për arsyen e domosdoshme se shqiptarët në Amerikë janë kryesisht demokratë dhe e mbështesin zonjën Harris, pasi që ajo është e nominuara e demokratëve. Mendoj që një pjesë e madhe e votave që shkojnë tek zonja Harris, shkojnë për shkak të mirënjohjes dhe respektit që shqiptarët e kanë për punën e presidentit Biden, veçanërisht sa ishte senator dhe kryetar i Komitetit për Punë të Jashtme të senatit të Shteteve të Bashkuara”, thotë Bislimi.

Tri ditë para zgjedhjeve në Shtetet e Bashkuara, kandidatja për presidente, Kamala Harris i është drejtuar me letër komunitetit shqiptaro-amerikan. Në këtë letër theksohen marrëdhëniet dhe kontributi amerikan për arritjen e pavarësisë të Kosovës.

Kryetari i komitetit shqiptaro-amerikan, Haxhi Dauti thotë se kjo është letra e parë për shqiptarët.

“Kjo letër është një letër e parë për komunitetin tonë shqiptar këtu në Amerikë. Për shkak se Amerika është 350 milionë, një popullatë e madhe që ndoshta ne jemi 2 milionë shqiptarë në gjithë Amerikën. Mirëpo, ndihemi krenarë me këtë letër që jemi pjesë e familjes amerikane dhe jemi pjesë të cilët kontribuojmë në votimet në elektoratet e Amerikës”, thotë Dauti nga Amerika.

Ndryshimi i administratës amerikane pas kësaj gare presidenciale, sipas aktivistit politik në ShBA, Faton Bislimi thekson se do të ndikojë edhe në Kosovë.

“Nëse zonja Harris do të mbetet shefe në Shtëpinë e Bardhë, atëherë besoj që nuk do të kemi një ndryshim drastik në marrëdhëniet me Kosovën, sepse një pjesë e madhe e administratës Biden do të vazhdojë të jetë një pjesë edhe e administratës të zonjës Harris. Në qoftë se kemi një rikthim të mundshëm të presidentit Trump nuk është që nuk jemi provuar edhe me atë mënyrë të qeverisjes më herët. Normalisht do të ketë një ndryshim thelbësor në administratën e Shteteve të Bashkuara nën udhëheqjen e Trump. Por përtej ndryshimit thelbësor në administratë, normalisht se do të shohim një ndryshim shumë të rëndësishëm në qasjen e Shteteve të Bashkuara karshi problemeve globale, e këtu përfshihet edhe Kosova”, deklaron Bislimi.

Këto zgjedhje presidenciale do të përcaktojnë jo vetëm fatin e Shteteve të Bashkuara, thotë ish-deputeti i Lidhjes Demokratike të Kosovës. Sipas tij, edhe komuniteti shqiptaro-amerikan është i vetëdijshëm për rëndësinë e këtij procesi zgjedhor.

“Ka disa arsye pse këto (zgjedhje) janë historike, sepse në qoftë se Trump fiton do të bëhet vetëm personi i dytë në historinë e Shteteve të Bashkuara që ka arritur të fitojë presidencën dy herë, por jo në mandate të njëpasnjëshme dhe arsyeja e dytë është se në qoftë se Harris fiton do të bëhej gruaja e parë presidente e Shteteve të Bashkuara të Amerikës”, thekson ai.

Komiteti shqiptaro-amerikan konsideron se zgjedhjet e sotme në ShBA do të jenë në dobi të shqiptarëve atje.

“Pritjet e shqiptarëve… shqiptarët janë të ndarë në këtë aspekt. Janë republikanë-demokratë që është një gjë e mirë, është një pasuri kombëtare. Shumica janë pro Trump, po ashtu kemi një masë të madhe shqiptarë që do të votojnë për Kamala Harris, për demokraten që doli dje me një letër për komunitetin shqiptaro-amerikan dhe ku se si çka për një shekull, se si Amerika dhe shqiptarët dhe Shqipëria kanë qenë miq të vërtetë dhe kanë pasur një bashkëpunim të frytshëm dhe po ashtu flet për emigrantët shqiptarë të cilët kanë kontribuar në këtë drejtim. Dhe shpresoj që çfarëdo që të ndodhë, ose Kamala ose Trump të fitojë të jetë në dobinë e popullit tonë shqiptarë, sidomos në Kosovë”, tregon ai.

Kamala Harris është zëvendëspresidente e Shteteve të Bashkuara nën udhëheqjen e demokratit Joe Biden.

Ndërkaq, Trump ishte president i SHBA-së në periudhën 2017-2021.

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, e ka pranuar Raportin e 2024-s të Komisionit Evropian për Kosovën, derisa ka deklaruar se Kosova vazhdon të jetë në ballë të reformave dhe është plotësisht e harmonizuar me politikën e jashtme.

Presidenca ka njoftuar të martën se Osmani priti në takim ambasadorin e BE-së në Kosovë, Aivo Orav, ku diskutuan gjetjet e Raportit dhe trajtimi i tyre me prioritet.

Në takim u diskutuan edhe gjetjet e raportit, të cilat nënvizojnë nevojën për adresimin e mospërputhjeve në fusha të caktuara. Presidentja theksoi se këto gjetje duhet të trajtohen me prioritet, me qëllim të avancimit të vazhdueshëm të demokracisë dhe sundimit të ligjit.

“Presidentja potencoi se është shumë me rëndësi që raporti ka ritheksuar nevojën e përsëritjes së procesit të zgjedhjes së Kryeprokurorit, duke respektuar parimet e transparencës dhe meritokracisë. Raporti i sivjetshëm veçon përpjekjet e pandalshme të Presidentes Vjosa Osmani në agjendën për Gratë, Paqen dhe Sigurinë (ËPS). Aty theksohet vëmendja e lartë politike nga ana e Presidentes për barazinë gjinore, të drejtat e grave dhe viktimave të dhunës seksuale e njëkohësisht organizimi i Forumit Ndërkombëtar për Gratë, Paqen dhe Sigurinë i cili kishte mbledhur mbi 1 mijë pjesëmarrës nga mbi 40 vende të botës”, thuhet në komunikatë.