Lajmet
Lufta e Rusisë, kriza energjetike dhe inflacioni: Pesë historitë kryesore në BE gjatë vitit 2022
Lufta solli një krizë të thellë energjetike dhe inflacion rekord.
Published
2 years agoon
By
Betim Gashi2022 do të mbahet mend si një nga vitet më sfiduese në historinë e Bashkimit Evropian, pasi blloku u përball me pushtimin rus të Ukrainës dhe pasojat e tij humanitare dhe financiare. Lufta solli një krizë të thellë energjetike dhe inflacion rekord.
Pushtimi i Rusisë në Ukrainë
BE-ja shpejt dënoi pushtimin e Ukrainës nga Rusia, që filloi më 24 shkurt pas muajsh shqetësimi për grumbullimin e dhjetëra mijëra trupave ruse në kufirin e vend
Që atëherë, BE-ja ka kërkuar vazhdimisht që Rusia të ndërpresë veprimet e saj ushtarake në Ukrainë dhe të tërheqë të gjitha forcat nga territori i saj, duke e quajtur pushtimin “të paprovokuar” dhe “të pajustifikuar”.
Blloku deri më tani ka nxjerrë nëntë paketa sanksionesh për të shkatërruar aftësinë e Moskës për të financuar luftën. Me këto sanksione, BE-ja shënjestroi bankat ruse dhe eksportet e naftës, qymyrit, çelikut dhe drurit në det dhe ndaloi eksportet e çdo materiali nga BE-ja, si ato të teknologjisë, që mund të përdoret nga ushtria.
Lista e individëve dhe subjekteve ruse që u sanksionuan nga Rusia shkoi në mbi 1 mijë e 500, dhe në mesin e të sanksionuarve janë presidenti Vladimir Putin, Ministri i Punëve të Jashtme, Sergej Lavror, zyrtarë të rangut të lartë, oligarkë dhe propagandues. Gjithashtu blloku ka dërguar paketa të shumta ndihme humanitare dhe ushtarake në Ukrainë.
Miliona ukrainasve, kryesisht gra dhe fëmijë, të cilët ikën nga lufta dhe kërkuan siguri në Evropë, iu dha e drejta për të punuar dhe për të shkuar në shkollë.
Kriza e energjisë
Varësia e BE-së nga lëndët djegëse fosile ruse kushtoi shumë. Në përgjigje të luftës në Ukrainë, blloku u zotua të heqë dorë shpejt nga furnizimet ruse me energji. Dhe përkundër se nuk vendosi sanksione ndaj gazit – Rusia furnizoi rreth 40 për qind të gazit natyror të bllokut në vitin 2021, sipas Komisionit Evropian. BE-ja u përpoq të gjente furnizime alternative kur Moska mbylli gazsjellësin Nord Stream 1 për t’u hakmarrë kundër sanksioneve.
Fatih Birol, Drejtor Menaxhues i Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë, tha se “Evropa është në epiqendrën” e “krizës së parë të vërtetë globale të energjisë” për shkak të varësisë së saj nga energjia ruse.
“Bota nuk ka përjetuar kurrë një krizë energjetike me këtë thellësi dhe me këtë kompleksitet”, tha ai në një intervistë për Euronews.
Për të pasur furnizime adekuate gjatë gjithë dimrit, BE vendosi një plan të kursimit të energjisë, arriti marrëveshje me të ashtuquajturit partnerë të besueshëm për të zëvendësuar karburantet fosile ruse dhe ra dakord të krijojë një platformë të përbashkët blerjeje për gazin në përpjekje për të ulur çmimet.
Komisioni Evropian doli gjithashtu me një plan veprimi të quajtur REPowerEU për t’i dhënë fund varësisë së tij nga karburantet fosile ruse deri në vitin 2027 dhe për të përshpejtuar tranzicionin energjetik që blloku është zotuar të ndjekë për të luftuar krizën klimatike.
Një marrëveshje mbi këtë plan u arrit më 13 dhjetor duke u mundësuar vendeve të BE-së të shfrytëzojnë 225 miliardë euro para të pashpenzuara e që fillimisht ishin destinuar për të ndihmuar ekonomitë e bllokut të rimëkëmbeshin nga rënia e tyre si pasojë e COVID për të përshpejtuar tranzicionin e energjisë dhe për të diversifikuar furnizimet me energji larg Rusisë.
Nga ana tjetër, blloku ‘luftoi’ për të vendosur kufij të çmimeve të naftës dhe gazit. Por pas disa javësh grindje politike, më në fund u arrit një marrëveshje më 19 dhjetor për kufirin e parë të çmimit të gazit.
Inflacioni
Pas dy vitesh ndërprerjesh si pasojë e COVID-19, viti 2022 u përball me rritje të inflacionit në të gjithë globin – por Evropa është prekur veçanërisht, duke i vënë qytetarët e bllokut nën një tendosje të konsiderueshme financiare.
Në Eurozonë, inflacioni vjetor u ngjit në një nivel rekord prej 10.7 për qind në muajin tetor, i nxitur nga kriza energjetike që u përkeqësua si pasojë e luftës së Rusisë në Ukrainë dhe kostot më të larta të ushqimit që rezultojnë nga ndikimi i konfliktit në Ukrainë, një eksportues kryesor i ushqimit në botë.
Në vendet veçanërisht të cenueshme ndaj luhatjeve në tregjet e energjisë, si Estonia dhe Lituania, inflacioni vjetor u rrit mbi nivelin 20 për qind. Çmimi i gazit natyror për konsumatorët familjarë në këto vende u rrit me mbi 100 për qind mes gjysmës së parë të vitit 2021 dhe gjashtë muajve të parë të vitit 2022.
Këto shifra janë shumë më të larta se objektivi i Bankës Qendrore Evropiane (BQE) për të mbajtur inflacionin vjetor në Eurozonë “afër por nën kufirin 2 për qind”. Në një përpjekje për të ulur inflacionin, BQE-ja shpërtheu me mbi një dekadë të normave të interesit të pandryshuara dhe operoi rritje të shumta midis shtatorit dhe dhjetorit. Megjithëse inflacioni u ul gjatë muajit nëntor, presidentja e BQE-së, Christine Lagarde ka paralajmëruar se mund të mos e ketë arritur ende kulmin në Eurozonë.
Sundimi i ligjit
Në një lëvizje që ishte e paprecedentë në historinë e BE-së, Komisioni Evropian ndezi një mekanizëm të ri kushtëzimi kundër Hungarisë.
Ekzekutivi i BE-së kërkoi që 7.5 miliardë euro në fondet e BE-së për Hungarinë të ngrihen derisa të miratohen një sërë reformash për të adresuar shqetësimet e sundimit të ligjit mbi pavarësinë e gjyqësorit, korrupsionin dhe konfliktet e interesit. Budapesti kishte kohë deri më 19 nëntor për të miratuar 17 reforma që i negocioi me ekzekutivin e BE-së gjatë verës për të shmangur kërcënimet për ngrirje nga Brukseli.
Vlerësimi i Komisionit ishte se “ndërsa një sërë reformash janë ndërmarrë ose janë duke u zhvilluar, Hungaria nuk arriti të zbatojë në mënyrë adekuate aspektet qendrore të 17 masave të nevojshme korrigjuese…siç ishte zotuar” dhe ia referoi çështjen kryeqyteteve të BE-së për votim.
Megjithatë, Hungaria arriti të negociojë një reduktim të fondeve të ngrira të BE-së në 6.3 miliardë euro duke hequr veton për disa dosje që kërkojnë unitet: më shumë ndihmë për Ukrainën dhe vendosjen e një takse minimale globale të korporatave.
Budapesti ka tani dy vjet kohë për të zbatuar reformat e nevojshme për të zhbllokuar fondet.
Skandal parlamentar
Gjatë muajit dhjetor, Brukseli u trondit nga një skandal korrupsioni brenda Parlamentit Evropian, organi i vetëm i bllokut, anëtarët e të cilit zgjidhen drejtpërdrejt nga publiku.
Më 9 dhjetor, policia belge arrestoi nënpresidenten e Parlamentit Evropian, Eva Kaili dhe pesë persona të tjerë pas një “hetimi të gjerë” për korrupsion, pastrim parash dhe organizata kriminale.
Katër nga ta, përfshirë edhe Kailin, u akuzuan dhe u burgosën në Belgjikë nën dyshimet se kanë marrë pagesa “të konsiderueshme” parash nga një shtet i Gjirit Persik, që besohet se është Katari. Qeveria e Katarit mohon përfshirjen dhe zyra e prokurorisë belge nuk do të konfirmojë emrin e vendit.
BE-ja ka mbajtur një qëndrim të fortë kundër atyre që akuzohen si të përfshirë në skandalin e korrupsionit. Presidentja e Parlamentit Evropian, Roberta Metsola tha se parlamenti “qëndron me vendosmëri kundër korrupsionit” dhe se nuk do të ketë “mosndëshkim”. Skandali u dënua nga eurodeputetët dhe liderët e BE-së./UBTNews/
Lajmet
Kosova dhe Shqipëria zyrtarisht bashkë në Lojërat Mesdhetare
Published
2 days agoon
December 20, 2024By
UBTnewsKosova dhe Shqipëria anë nënshkruar marrëveshjen e bashkëpunimit për organizimin e sportit të lundrimit në qytetin e Durrësit.
Ky sport do të zhvillohen në Durrës në kuadër të Lojërave Mesdhetare që do të zhvillohen në Kosovë në vitin 2030, raporton KosovaPress.
Ky bashkëpunim vjen për shkak se Kosova nuk ka dalje në det dhe rrjedhimisht nuk kishte kushte për zhvillimin e lojërave në ujë brenda territorit të saj.
“Edhe një moment i rëndësishëm drejt organizimit të Lojërave Mesdhetare “Prishtina 2030”. Me Qeverinë e Republikës së Shqipërisë, sot nënshkruam marrëveshjen e bashkëpunimit mes dy shteteve tona për organizimin e sportit të lundrimit në qytetin e Durrësit”, ka shkruar zëvendësministrja e Ministrisë për Kulturë, Rini dhe Sport, Daulina Osmani.
Lajmet
“Nuk rri dot pa ua thënë vëllazërisht”, Rama iu drejtohet deputetëve për Specialen
Published
2 days agoon
December 20, 2024By
UBTnewsKryeministri i Shqipërisë, Edi Rama tha se nëse Kuvendi i Kosovës do të ndërmerrte nismë për t’iu drejtuar shteteve sponsorizuese të Gjykatës Speciale për të ndarë me to dyshimin për cenimin e standardeve demokratike në procesin ligjor, ai do ta mbështeste.
Në fjalimin e tij para deputetëve në seancën e dy kuvendeve që u mbajt në Prishtinë, Rama u shpreh i habitur pse Kuvendi i Kosovës nuk ka ndërmarrë deri tani asnjë nismë të tillë.
Në fjalimin e tij para deputetëve në seancën e dy kuvendeve që u mbajt në Prishtinë, Rama u shpreh i habitur pse Kuvendi i Kosovës nuk ka ndërmarrë deri tani asnjë nismë që do të adresonte shqetësimet mbi standardet e procesit në Speciale.
“Nuk rri dot po ashtu pa ua thënë këtu vëllazërisht çudinë time për faktin se në këtë sallë nuk është ndërmarrë asnjëherë një nismë për t’iu kërkuar, përmes një rezolute, të mbështetur nga të gjitha forcat politike, të paktën nga partitë shqiptare, të gjitha vendeve financuese të asaj gjykate, shqetësimin e madh mbi standardet e atij procesi, dhe për të kërkuar ngritjen e një misioni verifikimi lidhur me këtë shqetësim. Gjykata është e pavarur, por standardet nuk janë të varura nga gjykatësit. Ndoshta ku shqetësim i përhapur mund të mos qëndrojë, por nëse qëndron kjo është një gjëmë e madhe, jo për ata të katër njerëz të thjeshtë, as vetëm për Republikën e Kosovës, por edhe për vetë integriteti ne drejtësisë ndërkombëtare të cilës kjo republikë përmes përfaqësuesve të saj në këtë sallë ia dha në mirëbesim gjykimin e historisë që lindi republikën, dhe prandaj nuk mund të lihet, sipas meje, në heshtjen shurdhuese që ushqehet prej gjithfarë motivesh, që ajo gjëmë nëse është gjëmë ta bëjë dëmin e vet deri në fund”, tha Rama.
Ai tha se pa Thaçin dhe UÇK-në, “e sotmja do t’i ngjante më shumë të shkuarës sesa të ardhmes”.
“Nuk e dimë sot dot se çfarë rruge do të kishte marrë fati i Kosovës në hyrje të këtij shekulli, por çfarë dimë ne me siguri është se ato çaste vendimmarrjesh të mëdha nuk do të kishin ardhur dot, ashtu siç erdhën dhe sotmja me shumë gjasë do t’i ngjante shumë më tepër të shkuarës sesa të ardhmes, pa Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës me në krye Hashim Thaçin”, tha Rama.
Megjithatë, Rama tha se nuk e diskuton të drejtën e Gjykatës Speciale për të bërë punën e saj.
“Por sot që të jemi të gjithë këtu në kuvendin që u shpallë dhe ku u firmos këtu përpara meje pavarësia e Kosovës, Hashim Thaçi, Jakup Kransiqi, Kadri Veseli e Rexhep Selimi mbahen peng prej gati pesë vjetësh në qelitë e një drejtësie kombëtare e cila në çdo hap ka zhgënjyer këdo që ka pritur prej saj virtytet e drejtësisë të një shteti të së drejtës. Unë as nuk e kam diskutuar ndonjëherë e nuk e diskutoj as sot të drejtë ne asaj gjykate speciale për të bërë punën që ja ka ngarkuar edhe vendimmarrja e kësaj salle, ku vetë Hasemi ka ngritur dorën për të formuar këtë gjykatë, por ajo që unë nuk vijë dot deri këtu në Prishtinë të marrë fjalën dhe pastaj ta gëlltis në heshtje, në këtë foltore para jush, në mungesë të Hashimit, Kadriut, Jakupit, Rexhepit, është nyja e mbledhur në fyt nga një dyshim shumë i madh dhe krejt arsyeshëm për fat të keq se ai proces është një proces i parregullt ligjor, dhe se normat dhe standardet e tij janë nën standarde të drejtësisë të gjithë vendeve demokratike që e financojnë atë farë gjykate”, tha Rama.
Ish-krerët e UÇK-së ndodhen në një proces gjyqësor ndaj të cilëve rëndojnë akuza me pretendime për krime lufte.
Ata ndodhen në qendrën e paraburgimit në Hagë prej nëntorit 2020.
Lajmet
BE-ja me mision vëzhgues për zgjedhjet e shkurtit në Kosovë
Published
2 days agoon
December 20, 2024By
UBTnewsBashkimi Evropian do ta dërgojë një mision për t’i vëzhguar zgjedhjet parlamentare në Kosovë më 9 shkurt të vitit 2025, me kërkesë të presidentes së Kosovës, Vjosa Osmani, njoftoi blloku evropian të premten.
“Duke iu përgjigjur ftesës nga ana e presidentes së Kosovës, përfaqësuesja e lartë Kaja Kallas ka vendosur ta dërgojë një mision vëzhgues (EOM) për t’i vëzhguar zgjedhjet parlamentare në caktuara për 9 shkurt 2025”, thuhet në njoftim
Nathalie Loiseau, deputete e Parlamentit Evropian, është emëruar shefe e misionit vëzhgues, thuhet në njoftim.
BE-ja tha se misioni i saj vëzhgues për zgjedhjet në Kosovë do ta dëshmojë mbështetjen e vendosur të BE-së për Kosovën në përpjekjet e saj për të forcuar më tej qeverisjen demokratike.
“Prania e këtij misioni në terren ka për qëllim të kontribuojë për një proces zgjedhorë gjithëpërfshirës, të besueshëm dhe transparent, i cili do t’u mundësojë votuesve në Kosovë që të shprehin qartë zgjedhjen e tyre”, thuhet në njoftim.
Bashkimi Evropian i ka vëzhguar të gjitha zgjedhjet në Kosovë që nga viti 2013.
Këto do të jenë zgjedhjet e para të rregullta parlamentare që do të organizohen në Kosovë, që nga shpallja e pavarësisë më 2008.
Komisioni Qendror i Zgjedhjeve në Kosovë (KQZ) ka bërë të ditur se 28 subjekte politike kanë aplikuar për certifikim për pjesëmarrje në zgjedhjet parlamentare të 9 shkurtit.
Në mesin e 28 subjekteve politike janë 20 parti politike, pesë koalicione, dy iniciativa qytetare dhe një kandidat i pavarur.
Në mesin e subjekteve janë parti shqiptare, të komunitetit serb, dhe komuniteteve tjera më të vogla në Kosovë.
KQZ-ja duhet t’i konfirmojë listat më së voni deri më 25 dhjetor./REL/
Lajmet
Berisha: Çdo ndërhyrje e Shqipërisë në dialogun Kosovë-Serbi është antikombëtare
Published
2 days agoon
December 20, 2024By
UBTnewsKryetari i Partisë Demokratike, Sali Berisha, gjatë një konference për gazetarët të mbajtur këtë të premte ka kritikuar ashpër qeverinë për ndërhyrjen në procesin e dialogut mes Prishtinës dhe Beogradit.
Reagimi i tij vjen ndërkohë që në Prishtinë është zhvilluara seanca e përbashkët mes dy kuvendeve Kosovë-Shqipëri.
Ai ka cilësuar çdo përpjekje të Shqipërisë për të ndërmjetësuar në këtë çështje si antikombëtare dhe bllokuese. Berisha theksoi se propozimet dhe qëndrimet e Edi Ramës kanë sjellë “vendnumëro” dhe acarime mes Kosovës dhe Serbisë.
“Çdo ndërhyrje të Shqipërisë në problemin e dialogut Prishtinë-Beograd e konsideroj antikombëtare. E konsideroj absolutisht bllokuese dhe jo nxitëse për zgjidhjet.
Të gjitha propozimet e Edi Ramës, qëndrimet e bashkërenduara me Aleksandër Vuçiçin si argat i tij, kanë sjellë vendnumëro në procesin e negociatave, madje edhe acarime serioze midis këtyre dy vendeve.
Shqipëria nuk mund të jetë as ndërmjetës, as pjesëmarrës. Shqipëria qëndron në anën e Kosovës.
Shprehet për dialogun, por çdo hap tjetër i Shqipërisë e dëmton dialogun. Nuk ka asnjë tagër qeveria e Tiranës të japë formula apo skema, aq më tepër një qeveri që shpallte Dnjepër veriun e Kosovës.
Aq më tepër një qeveri, e cila i thoshte Kosovës nënshtrohu ose do shkosh në kohën e bronzit. Aq më tepër një njeri, që i vendosi i pari në Europë sanksione Kosovës. Aq më tepër një njeri, i cili u përzie në plane për ndarjen, copëtimin e Kosovës me Beogradin. Një njeri që përkrahu Ballkanin e Hapur, një projekt të qartë ruso-serb.
Por ka një zhvillim pozitiv këtu. Qeveria aktuale e Kosovës ka dëshmuar meritën për t’i shumëzuar me zero, për t’ia kthyer reston Pashiqit të Tiranës, njëlloj si Pashiqit të Beogradit”,-u shpreh Berisha.
UBT nderon bashkëpunëtorët profesionistë për dekadën e tyre të angazhimit
Dekadat e suksesit: UBT kurorëzon 2024 me vizionin 20-vjeçar të së ardhmes
Pirro i’a fshiu këngën Parashqevit, flasin nga kompania menaxhuese për të drejtat e autorit
Kosova dhe Shqipëria zyrtarisht bashkë në Lojërat Mesdhetare
Dëmtohet ambasada e Maqedonisë së Veriut nga sulmet ruse në Kiev
“Nuk rri dot pa ua thënë vëllazërisht”, Rama iu drejtohet deputetëve për Specialen
BE-ja me mision vëzhgues për zgjedhjet e shkurtit në Kosovë
Diplomatët amerikanë vizitojnë Sirinë për herë të parë pas rënies së Assadit
Berisha: Çdo ndërhyrje e Shqipërisë në dialogun Kosovë-Serbi është antikombëtare
Të kërkuara
-
Bota2 months ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota2 months ago
Koreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Bota1 month ago
“Ethet” e kthimit të Trump! Takohen Macron e Starmer, zbardhet fokusi i diskutimeve
-
Kulturë3 months ago
Marigona Ferati, profesoresha e UBT-së, zëri i artit në jurinë ndërkombëtare në festivalin e teatrove në Oman