Në një samit që u cilësua si “shfaqje” e bisedave me dykuptimësi , ëndrrave dhe dëshpërimit, dhe e shkëputjes midis synimeve të vërteta dhe realitetit, udhëheqësit e BE-së deklaruan mbështetjen e tyre për gjashtë kombet e Ballkanit Perëndimor për anëtarësim, megjithëse pranuan se procesi i anëtarësimit ka ngecur.
Pritshmëritë për samitin e së mërkurës, ishin aq të ulëta sa që liderët e BE-së dhe zyrtarët kombëtarë nga Ballkani Perëndimor u larguan të gjithë optimistë pavarësisht se nuk kishin bërë pothuajse asnjë përparim, me shumë media që citonin sesi Brukseli nuk po i mbanë premtimet e tij.
Në shenjë se sa është bërë jashtëzakonisht e vështirë shtimi i vendeve të reja anëtare, organizatorët e samitit festuan faktin se deklarata përfundimtare e liderëve përfshinte vetëm një përmendje të vetme të fjalës “zgjerim” – fjalë kjo që kundërshtarët e zgjerimit të BE-së kishin luftuar ashpër në parandalimin e shfaqjes së saj në formë të dokumentuar.
Si dëshmi e situatës së rëndë, fillimi i bisedimeve të pranimit me Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë – të cilat tashmë kanë marrë një dritë jeshile nga Brukseli – po bllokohen kryesisht nga Bullgaria, përcjell UBT News.
Qeveria në Sofje po e mban pezull anëtarësimin e Maqedonisë së Veriut për shkak të mosmarrëveshjeve mbi historinë dhe gjuhën, për të cilat ajo këmbëngul se duhet të zgjidhen, dhe si rezultat, po pengon edhe Shqipërinë pasi BE-ja ka lidhur në mënyrë efektive ofertat e dy vendeve.
Në një konferencë shtypi përmbyllëse, Presidentja e Komisionit, Evropian Ursula von der Leyen, këmbënguli se BE-ja është e hapur për Ballkanin Perëndimor.
“Bashkimi Evropian nuk është i plotë pa Ballkanin Perëndimor” — Ursula von der Leyen
“Mesazhi i Komisionit është shumë i qartë”, tha ajo. “Para së gjithash, Ballkani Perëndimor është pjesë e së njëjtës Evropë me Bashkimin Evropian. Ne ndajmë të njëjtën histori, ne ndajmë të njëjtat interesa, të njëjtat vlera dhe jam thellësisht e bindur, se [ndajmë] gjithashtu të njëjtin fat. BE-ja nuk është e plotë pa Ballkanin Perëndimor” u shpreh ajo.
Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen
“Komisioni im do të vazhdojë të bëjë çmos për të çuar përpara procesin e zgjerimit dhe integrimin e rajonit në BE. Ne duam Ballkanin Perëndimor në Bashkimin Evropian. Nuk mund të ketë asnjë dyshim se qëllimi ynë është zgjerimi”.
Por pak më vonë në të njëjtën konferencë, ajo pranoi se megjithëse kombet e Ballkanit kanë ndërmarrë të gjitha reformat për të përmbushur kërkesat e anëtarësimit në BE, kjo e fundit nuk po i përmbahet premtimeve të saj.
“Ndërkohë, Bashkimi Evropian gjithashtu duhet të zbatojë atë që ka premtuar”, tha ajo. “Dhe në veçanti, mungesa e një vendimi për hapjen e negociatave me Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë po rrezikon pozitën dhe fuqinë tonë në rajon”, shtoi Von der Leyen.
“Nëse shikoni deklaratën tonë, është një deklaratë shumë e qartë se angazhimi ynë për zgjerimin është në paragrafin e parë. Kjo tregon gatishmërinë tonë këtu për të ecur përpara”, tha ajo.
Edhe presidenti i Këshillit Evropian, Charles Michel, përmendi rëndësinë e Ballkanit Perëndimor për BE-në duke e përshëndetur deklaratën e udhëheqëses, transmeton UBT News.
Presidenti i Këshillit Evropian, Charles Michel
“Deklarata e sotme është thelbësore, e thellë, ajo parashtron shumë çështje konkrete të prekshme rreth marrëdhënieve tona. Është vërtetuar nga të gjithë udhëheqësit”, tha Michel.
“Nuk është sekret … ka një diskutim të vazhdueshëm mes 27 vendeve në lidhje me kapacitetin tonë për të marrë anëtarë të rinj. Në këtë temë, është e qartë se duhet të bëjmë përparim” — Charles Michel
Udhëheqësit e BE-së u përpoqën të theksojnë përpjekjet e tyre për të ofruar ndihma ekonomike dhe të tjera për vendet e Ballkanit Perëndimor, duke pasur parasysh se negociatat e pranimit me Serbinë dhe Malin e Zi po ecin me një ritëm të ngadalshëm, ato me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut ende nuk kanë filluar dhe Bosnja & Hercegovina dhe Kosova nuk kanë marrë as dritën jeshile për bisedime.
Edhe pse shumica e ndihmave ishin njoftuar më parë, udhëheqësit e BE-së ritheksuan ndikimin e tyre.
Përpjekjet mund të zvogëlojnë tarifat e roaming-ut të celularëve, të përmirësojnë lidhjen e transportit hekurudhor dhe ujor, të përmirësojnë integrimin e tregut, të furnizojnë me vaksina kundër Covid-19 dhe të avancojnë një program investimi të “agjendës së gjelbër” të mbështetur me 9 miliardë euro në grante gjatë shtatë viteve të ardhshme.
Udhëheqësit dhe zyrtarët nga Ballkani Perëndimor u treguan pozitivë duke pasur parasysh pritshmëritë e ulëta, duke thënë se deklarata e udhëheqësve ishte më e fortë se ajo në dy samitet e mëparshëm, atë në Kroaci dhe në Bullgari.
“Unë mendoj se është mirë që ata arritën të riafirmojnë angazhimin e tyre ndaj procesit të zgjerimit – ajo fjalë (zgjerim) nuk u përdorë në Zagreb, nuk u përdorë në Sofje”, tha një zyrtar i lartë i Ballkanit Perëndimor.
“Por për të rikthyer besimin e njerëzve se ky është realiteti, se ata mund të mbështeten në BE kur u thonë, ‘E ardhmja juaj është me ne’ – mendoj se do të kemi nevojë për veprim”.
Zoran Zaev, kryeministri i Maqedonisë së Veriut, i cili i shtoi emrin “Veriut” për t’i dhënë fund mosmarrëveshjes me Greqinë dhe për të çuar përpara kërkesën për anëtarësim, e përdori samitin si një mundësi për të goditur Bullgarinë, për vonesën e fillimit të bisedimeve.
Kryeministri i Maqedonisë së Veriut, Zoran Zaev
“Sot, patëm një ripohim tjetër të fortë se vetëm një anëtare e BE-së e kundërshton integrimin tonë dhe fillimin e negociatave të anëtarësimit me Bashkimin Evropian”, tha Zaev në një deklaratë.
Ai e cilësoi kundërshtimin e Bullgarisë “një fyerje për qytetarët maqedonas” dhe deklaroi se “populli maqedonas, pavarësisht se është miqësor, nuk mund të justifikojë bllokimet”.
Më vonë, pas një takimi me Radev, Presidentin Francez Emmanuel Macron dhe Kancelaren Gjermane Angela Merkel, qeveria e Zaev tha në një deklaratë se: “Gjatë bisedimeve, u shpreh gatishmëri dhe interes i ndërsjellë nga Maqedonia e Veriut dhe Bullgaria për të vazhduar dialogun midis dy vendeve me synimin për të arritur një zgjidhje”.
Ndërsa kryeministri i republikës së Kosovës, Albin Kurti, mbajti një fjalim ku u shpreh se mirëpret deklaratën, megjithëse me disa rezerva.
“Ne mirëpresim deklaratën e sotme [por] me disa rezerva” — Albin Kurti
Me të mbërritur, Kurti kishte thënë: “Në marrëdhëniet tona drejt BE-së, ne jemi kritikë, por pa u hidhëruar dhe pa pasur frikë”.
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti
I pyetur më vonë në lidhje me deklaratën e tij, ai shtoi: “Sigurisht, unë jam kritik, sepse mund të kishte qenë më mirë, por unë ende shpresoj se BE-ja do t’i qëndrojë besnike thelbit të saj, që është zgjerimi”.
Në rastin e Kosovës, disa nga rezervat e saj lidhen me konfliktin e vazhdueshëm kufitar me Serbinë, por ndjenja e përgjithshme për të mirëpritur rezultatet e samitit me rezerva, dukej e përhapur.
Në konferencë, Michel iu kthye pyetjes së aftësive ushtarake të BE-së, ku tha se ndërtimi i aftësive të pavarura mbrojtëse të Evropës nuk do të shihej më si përpjekje poteciale për zovgëluar rëndësinë e NATO-s, ose një kërcënim për partneritet me SHBA-në.
“Nuk është një pyetje për ne, as e NATO-s dhe as e mbrojtjes evropiane”, tha Michel. “Ne duam një Bashkim të fortë Evropian përfshirë çështjet e mbrojtjes – një BE e fortë në mbrojtje është në vetvete një mënyrë për të përforcuar aleancat tona dhe fuqizuar aleancat tona”.
Kryeministri italian, Mario Draghi, theksoi se që BE-ja të bëjë përparim në këtë fushë, i duhet një politikë e jashtme më kohezive dhe e unifikuar.
Kryeministri i Italisë, Mario Draghi
“Dëgjohet shumë për autonominë strategjike në mbrojtje, por nëse nuk ka një politikë të jashtme të përbashkët, është shumë e vështirë të mendosh për një mbrojtje të përbashkët”, tha Draghi.
Udhëheqësi italian tha se ai do të preferonte një qasje “e gjitha-BE”.
“Dikush mund të arrijë atje në dy mënyra: njëri është brenda Bashkimit Evropian, dhe nëse nuk është, mund të arrihet atje në mënyrën tradicionale, me aleanca midis vendeve, disa vendeve të Bashkimit Evropian”, tha ai, duke shtuar se ka ardhur koha për të menduar seriozisht.
Kurse Zaev tha se BE-ja duhet të fillojë të mendojë për veten në mënyrë më të gjerë./UBTNews/
“Maqedonia e Veriut është Evropë,” tha ai në deklaratën e tij. “Ballkani Perëndimor është Evropë!”
Grupi “Asnjë cent më shumë” ka njoftuar se do të organizojë një protestë të re më 19 prill, kundër rritjes së çmimit të energjisë elektrike. Protesta do të mbahet në sheshin “Skënderbeu” në orën 12:00, dhe organizatorët kanë ftuar qytetarët të marrin pjesë në masë.
Besnik Shabiu, organizatori i protestës, ka deklaruar se protesta është një reagim ndaj vendimit të ZRRE-së për rritjen e çmimit të energjisë elektrike, duke theksuar se, nëse autoritetet nuk reagojnë, grupi nuk përjashton mundësinë e përshkallëzimit të aksioneve. Ai paralajmëroi se mund të ndodhin bllokime të rrugëve dhe institucioneve, për të siguruar që zëri i qytetarëve të dëgjohet.
Shabiu ka shtuar se protesta e nesërme vjen në një moment të rëndësishëm, pasi të njëjtën orë mbahet edhe vazhdimi i seancës konstituive të Kuvendit të Kosovës. Ai bëri thirrje për deputetët e zgjedhur që, sapo Kuvendi të konstituohet, të thirret komisioni për energji dhe ZRRE-ja për të raportuar mbi çështjen e rritjes së çmimit të energjisë.
“Zëri i qytetarëve duhet të dëgjohet pa ndërprerë. Ne do të vazhdojmë të jemi të zëshëm, dhe nëse pas kësaj proteste nuk ka reagim, do të jemi të detyruar të përshkallëzojmë aksionet”, tha Shabiu.
Ai gjithashtu njoftoi se po shqyrtohen mundësitë e pezullimit të pagesave për energjinë elektrike për qytetarët si një masë për të mbrojtur interesat e tyre. “Ky është një kërkesë legjitime e qytetarëve. Kur institucionet nuk punojnë për qytetarët, pse duhet të funksionojnë?”, shtoi ai.
Në anën tjetër, Ardian Bajraktari, një nga përfaqësuesit e grupit, ka bërë të ditur se ekipi i tij po punon për hartimin e padisë për anulimin e vendimit të aktit administrativ nga ZRRE. Sipas tij, ky vendim është marrë në shpërputhje me autorizimet e këtij institucioni dhe ka dëme të mëdha për qytetarët. Ai ka njoftuar se janë duke përgatitur gjithashtu një propozim për një masë të përkohshme, për të shtyrë ekzekutimin e vendimit derisa të shqyrtohet nga gjykatat.
Ky zhvillim vjen pas njoftimit të ZRRE-së për një rritje të çmimit të energjisë elektrike për 16%, që do të hyjë në fuqi nga muaji maj. Ky vendim ka shkaktuar reagime të shumta nga qytetarët, bizneset dhe subjektet politike, që po kundërshtojnë një rritje të tillë. Protesta të ngjashme janë mbajtur tashmë dhe grupet e aktivistëve po kërkojnë anulimin e këtij vendimi.
Për më shumë, grupi “Asnjë cent më shumë” ka paralajmëruar se do të vazhdojnë aksionet deri në arritjen e kërkesave të tyre dhe kanë ftuar qytetarët të bashkohen në protestën e nesërme për të shprehur pakënaqësinë e tyre ndaj shtrenjtimit të rrymës.
Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, ka dekoruar me medaljen “Nderi i Republikës së Kosovës” tre të mbijetuar të dhunës seksuale gjatë luftës së fundit në Kosovë. Në një ceremoni të organizuar në Presidencë, medalja iu dorëzua Vasfije Krasniqi-Goodman, Shyrete Tahiri-Sylejmani dhe Ramadan Nishori, të cilët kanë folur publikisht për përvojat e tyre të dhunës nga forcat serbe gjatë luftës.
Në fjalimin e saj, Presidentja Osmani ka vlerësuar guximin e të mbijetuarve për të ndarë me publikun përvojat e tyre dhe ka theksuar rëndësinë e dëshmive të tyre për drejtësinë dhe të vërtetën historike të Kosovës. Ajo ka shtuar se këta individë janë dëshmi e gjallë e luftës për drejtësi dhe kanë kontribuar në ndriçimin e rrugës së drejtë të historisë së vendit.
“Ka momente ku fjalët nuk mjaftojnë për të shprehur mirënjohjen, siç ka edhe njerëz që me guximin e tyre të lënë pa fjalë. Sot jemi këtu për t’iu përulur me respektin më të thellë përballë tre individëve që janë më shumë se thjesht individë, sepse me dhimbjen e tyre kanë ndriçuar rrugën e drejtë së vërtetës, drejtësisë dhe shpresës. Ju jeni zëri që keni zgjedhur dinjitetin, jeni zëri i të mbijetuarve që kanë zgjedhur heshtjen. Ky është një premtim i gjallë se historia nuk do t’i harrojë,” tha Osmani.
Pas dekoratës, Ramadan Nishori shprehu mirënjohjen për përkrahjen nga populli, duke theksuar se ndihej mirë që kishte marrë mbështetje në këtë rrugëtim të vështirë. “E përshëndes gjithë popullin tonë që më ka përkrahur këto ditë,” tha ai shkurt.
Vasfije Krasniqi, një tjetër e dekoruar, bëri thirrje që viktimat e dhunës seksuale të flasin hapur dhe të kërkojnë drejtësi. “Dua të falënderoj për qasjen, angazhimin. Të dashura viktima, ju lutem, ku do që jeni, ka ardhur koha të kërkojmë drejtësi. Lirojeni shpirtin që të mos ia falim Serbisë krimin që ka kryer,” tha Krasniqi.
Shyrete Tahiri-Sylejmani, gjithashtu e dekoruar, theksoi rëndësinë e drejtësisë për arritjen e paqes. “Kur të kemi drejtësi, kemi paqe. Faleminderit për kurajën që na jepni,” përfundoi ajo.
Prokuroria në Hagë ka kërkuar vazhdimin e paraburgimit për Rexhep Selimin dhe Jakup Krasniqin edhe për dy muaj të tjerë.
Në kërkesën për Krasniqin e ngjashëm edhe për Selimin, Prokuroria thotë se përfundimi i paraqitjes së provave nga ana e tyre rrit rrezikun e pengimit të drejtësisë dhe kryerjes së krimeve të tjera.
Veç kësaj, ZPS ka thënë se kjo justifikon edhe rishqyrtimin e rrezikut të arratisjes në vendimet për vazhdimin e paraburgimit. E njëjta gjë është theksuat edhe tek vendimi për Rexhep Selimin.
Sipas tyre vazhdon të ekzistojnë dyshime të bazuara se Jakup Krasniqi ka kryer një ose më shumë prej krimeve që bien në jurisdiksiomin e DHSK-së. Madje, Prokuroria thotë se ky dyshim është përforcuar edhe nga provat e ZPS-së që tashme janë përfshirë në dosjen e gjykimit.
Ata thonë se, fakti që Krasniqi dhe Selimi tani kanë njohuri të veçantë mbi rastin dhe provat kundër tij e rrit rrezikun që ai mund të kryejë krime të tjera, përfshirë kundër dëshmitarëve që kanë dhënë ose mund të japin dëshmi në çështje dhe/ose që mund të paraqiten para këtij Paneli në faza të ardhshme të procedurave.
“Për më tepër, Selimi tashmë është në dijeni të identitetit të të gjithë dëshmitarëve të ZPS-së dhe të provave të tyre. Përfundimi i çështjes së ZPS-së nuk e zvogëlon rrezikun e pengimit, por e rrit atë, pasi i akuzuari tashmë ka njohuri të plotë për përmbajtjen e çështjes ndaj tij. Siç është theksuar nga Trupi Gjykues, ekziston rreziku që ndërhyrjet me qëllim për të siguruar tërheqje të dëshmive dhe/ose për të dekurajuar dëshmitarët e ardhshëm nga dhënia e dëshmive mund të pengojnë përparimin e procedurës. Më tej, ekziston mundësia që dëshmitarët të thirren sërish, duke i bërë ata të cenueshëm ndaj përpjekjeve për ndërhyrje”, thuhet në kërkesën e Prokurorisë për Selimin.
Përveç rrezikut të arratisjes dhe pengimit të procedurave, Prokuroria ka thënë se masat e vendosura ne objektet e paraburgimit kanë ofruar garanci kundër vizitave dhe komunikimeve të pa-monitoruara si masa për të minimizuar rreziqet përkatëse.
Ata thonë se paraburgimi mbetet proporcional dhe i arsyeshëm veçanërisht që procedurat tashmë kanë përparuar.
Ndryshe, Prokuroria më 15 prill 2025 ka njoftuar se ka përfunduar paraqitjen e provave në këtë rast.
Zyra e Prokurorit të Specializuar, më 30 shtator 2022 ka dorëzuar aktakuzën e konfirmuar të ndryshuar ndaj Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Jakup Krasniqit dhe Rexhep Selimit, e cila përbëhet nga dhjetë pika me akuza, ku këta të fundit ngarkohen për krime lufte e krime kundër njerëzimit.
Më 29 prill 2022, Zyra e Prokurorit të Specializuar kishte dorëzuar një aktakuzë të ndryshuar ndaj Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Rexhep Selimit e Jakup Krasniqit, ku pretendohet se katër të akuzuarit kanë kryer krime lufte edhe në Gjilan, Budakovë e Semetishtë.
Më 9 nëntor të vitit 2020, në paraqitjet e tyre të para, Jakup Krasniqi e Hashim Thaçi janë deklaruar të pafajshëm për akuzat që u vihen në barrë. Njëjtë është deklaruar edhe Veseli në paraqitjen e tij më 10 nëntor, sikurse edhe Rexhep Selimi më 11 nëntor.
Aktakuza ndaj Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Rexhep Selimit dhe Jakup Krasniqit është konfirmuar më 26 tetor 2020. /Betimi për Drejtësi/
Kryetari i Prishtinës, Përparim Rama, ka deklaruar se vendimi për ndalimin e punimeve në sheshin “Xhorxh Bush” është i paligjshëm dhe i pambështetur në argumente juridike. Ai tha se institucionet që morën këtë vendim po ndikohen nga qëllime politike, edhe pse duhet të veprojnë në mënyrë të pavarur.
“Për herë të dytë janë ndërprerë punimet në një projekt të planifikuar për transformimin e hapësirës publike. Arsyetimet për këtë ndërhyrje nuk qëndrojnë në bazë ligjore dhe nuk janë ngritur nga palët përkatëse,” tha Rama në një konferencë për media.
Ai theksoi se projekti ka për qëllim përmirësimin e hapësirës publike dhe integrimin e trashëgimisë kulturore në zhvillimin urban të qytetit.
“Ka munguar përgjigjja nga Ministri për një debat publik për këtë çështje, edhe pse kemi qenë të hapur për diskutim,” shtoi ai.
Rama njoftoi se Komuna e Prishtinës do të ndjekë rrugë ligjore ndaj veprimeve që, sipas tij, bien ndesh me ligjin.
“Kryeqyteti do të vazhdojë procedurat ligjore ndaj të gjithë atyre që shkelin ligjin,” përfundoi ai.