Lajmet

Lajmet e rreme që e ndryshuan historinë

Historia e “fake news” po zgjat prej shekujsh dhe nuk shqetëson vetëm botën e medias, por edhe atë të politikës.

Published

on

Nga Roberto Vivaldelli

Gazetaria e sotme synon që të respektojë të vërtetën thelbësore të fakteve. Kjo do të thotë se të gabosh është njerëzore – edhe në botën e gazetave dhe mediave – por me kushtin që kjo të bëhet me ndershmëri, etikë dhe duke bërë gjithçka që është e mundur për të raportuar lajme që i respektojnë këto norma morale dhe profesionale. E megjithatë, historia e “fake news” (lajmeve të rreme) po zgjat prej shekujsh dhe nuk e shqetëson vetëm botën e medias, por edhe atë të politikës. Ja cila janë disa prej tyre që e ndryshuan historinë.

Bernardino Da Feltre (1439-1494) dhe Simonino da Trento

Ngjarja zhvillohet në qytetin italian të Trentos, të dielën e Pashkëve të vitit 1475. Një djalë dy vjeç e gjysmë i quajtur Simonino zhduket. Predikuesi françeskan Bernardino da Feltre mban një seri predikimesh, duke pretenduar se fëmija ishte vrarë nga komuniteti hebre, që ia kishte marrë gjakun dhe e kishte pirë për të kremtuar Pashkët.

Padyshim ishte nje akuzë fare e pabazë, por ky thashethem u përhapën me shpejtësi në qytet. Më vonë, Da Feltre pretendoi se trupi i djalit u gjet në bodrumin e një shtëpie hebreje. Për këtë arsye, Kryepeshkopi i Trentos, Xhovanni Hinderbah, urdhëroi menjëherë arrestimin dhe torturimin e të gjithë komunitetit hebre të qytetit.

15 hebrenj u konsideruan fajtorë dhe u dogjën në turrën e druve. Edhe pse Papati u përpoq të ndalonte Hinderbahun në këto veprime, ky i fundit refuzoi që të takonte të dërguarit e Papës. Dhe duke u ndjerë i kërcënuar, përhapi akoma më shumë informacione të rreme për hebrenjtë, që sipas tij pinin gjakun e fëmijëve të krishterë.

Mbreti Xhorxh II

Në mesin e viteve 1700, media ndihmoi në përhapjen e lajmeve të rreme për shëndetin e Xhorxhit II, që në atë kohë ishte Mbreti i Britanisë së Madhe dhe Irlandës. Ai po përballej me një rebelimin, dhe duhej të tregohej një udhëheqës i fortë për t’u siguruar që rebelimi të mos kishte sukses.

Lajmet e rreme mbi “sëmundjen” e mbretit u përhapën enkas nga rebelët. Kjo e dëmtoi imazhin publik të sovranit, dhe ndonëse rebelimi rezultoi në fund i pasuksesshëm, kjo ngjarje tregoi se si mund të përdoren lajmet e rreme për të ndryshuar opinionet e njerëzve, dhe për të ndikuar në fatin e një ngjarjeje të madhe, si një luftë ao një rebelim. Në këtë aspekt, asgjë nuk ka ndryshuar në thelb që atëhere.

Përhapja e gazetave dhe sensacionalizmi mediatik

Me rritjen e ndjeshme te tirazhit të gazetave midis viteve 1700 dhe 1800, u shtuan edhe mashtrimet që shkruheshin në to, me synim shkaktimin e bujës, që nga ana e saj do të rriste  numrin e kopjeve të shitura. Senzacionalizmi shet gjithmonë, dhe në fillimin e shekullit XIX-të hynë në skenë gazetat moderne, të cilat propagandonin histori të rreme për të rritur tirazhin e gazetave.

Mashtrimi i madh i hënës nga gazeta “New York Sun” e vitit 1835, pretendonte se në Hënë kishte një qytetërim alien. Në një shembull tjetër, në vitin 1844, gazetat anti-katolike në Filadelfia përhapi lajmin e rremë se irlandezët po vidhnin Bibla nga shkollat publike, duke shkaktuar trazira të dhunshme dhe sulme ndaj kishave katolike.

Mashtrime dhe propagandë lufte

Rreth vitit 1890, 2 botuesit rivalë të gazetave më të mëdha amerikane, Xhozef Pulicer dhe Uilliam Hwrst, e sfiduan njëri-tjetrin përmes sensacionalizmit, duke i raportuar thashethemet sikur të ishin fakte, një praktikë që u bë e njohur në atë kohë si “gazetaria e verdhë”.

Lajmet e tyre të shtrembëruara luajtën një rol qendror në futjen e Shteteve të Bashkuara në Luftën Spanjollo-Amerikane të vitit 1898. Atë vit në Kubë u mbyt një anije e Marinës së Shteteve të Bashkuara, USS Maine. Disa gazeta të kohës fajësuan spanjollët për fundosjen, dhe përdorën si ilustrim një shpërthim dramatik për të bindur lexuesit dhe për të rritur emocionalitetin e ngjarjes.

Një histori tjetër e rreme daton në vitin 1917, gjatë Luftës së Parë Botërore. Gazetat britanike si “Times” dhe “Daily Mail” raportuan një histori të tmerrshme duke pretenduar se gjermanët po nxirrnin yndyrë nga trupat e ushtarëve të vdekur për të bërë sapun. Historia u trillua nga një departament zyrtar i qeverisë britanike dhe më pas iu shpërnda shtypit.

Zyrtarët e dinin që ky lajm nuk ishte i vërtetë, por ishte e nevojshme që lexuesit të bindeshin se gjermanët ishin një armik barbar, i cili duhej mposhtur. Një tjetër mashtrim më afër në kohë, ka të bëjë me Kolin Pauell dhe fjalimin e tij të famshëm në Këshillin e Sigurimit të OKB-së, në vitin 2003, kur ai vendosi të paraqesë gjetjet e supozuara nga Shtetet e Bashkuara për shkeljet e rezolutës 1441 të OKB-së, dhe për zotërimin e armëve të shkatërrimit në masë nga Iraku i Sadam Huseinit.

Lajmi u përhap me shpejtësi nga gazetat dhe televizionet në të gjithë botën. Kështu Perëndimi e gjeti veten në luftë me Irakun, që së shpejti u pushtua nga koalicioni perëndimor. SadamHuseini u rrëzua dhe kështu u arrit qëllimi i “ndryshimit të regjimit”.

Lajmet e rreme sot

Vitet e fundit, dhe sidomos nga viti 2016 e në vazhdim, me zgjedhjen e Donald Trumppresident të SHBA dhe referendumin pro Brexit, ka pasur një bum të “fake news” për shkak të historive të rreme të shpërndara gjerësisht në mediat sociale, pa u verifikuar nga përdoruesit.

Kjo ka çuar në vendosjen e disa masave kufizuese për këto lloj lajmesh, që kënë shkaktuar akuzat për çensurë. Pra, lamtumirë lajmeve të rreme? Sigurisht që jo. Lufta në Ukrainë, si në çdo konflikt tjetër, është shoqëruar me përdorimin masiv të keqinformimit dhe propagandës nga të dyja palët, të përhapura përmes rrjeteve sociale dhe kanaleve në Telegram që janë të vështira për t’u kontrolluar dhe jo gjithmonë të verifikueshme.

Mashtrimi i fundit i njohur – por ka shumë të tjerë në frontin e kundërt – u përhap nga Ministria e Mbrojtjes e Ukrainës, që foli për një “mini–Aushvic” në Peski–Radkovski.

Serhi Bolvinov, kreu i departamentit të hetimit të Shërbimit të Sigurisë në rajonin Harkiv, kishte fotografuar një maskë kundragaz dhe një kuti plot me dhëmbë njerëzish, duke evokuar kampet naziste të përqendrimit.

Lajmi daton në fillim të tetorit dhe u mor pa shumë verifikime nga mediat dhe u cilësua si i vërtetë. Më pas gazeta gjermane “Bild”, dërgoi disa gazetarë në atë vend, për të demaskuar një tjetër mashtrim të prodhuar nga propaganda e luftës. Në fakt, korrespondentët e gazetës gjermane intervistuan një dentist që njohu kutinë me dhëmbët që ishin vjedhur.

“Dhëmbët duket se m`i kanë vjedhur në zyrë, rusët më kanë grabitur shtëpinë. Këta janë dhëmbët e njerëzve që kam trajtuar gjatë gjithë këtyre viteve”- tha dentisti. Prandaj, nuk ka një “mini–Aushvic”. Sepse në një luftë, viktima e parë është gjithmonë e vërteta. Dhe iluzioni se kjo gjë nuk ndodh në luftërat hibride bashkëkohore, është i rrezikshëm./ “Il Giornale” – Bota.al

Lajmet

Nga arti te teknologjia: Konferenca Ndërkombëtare e Dizajnit e UBT-së sjell idetë më të fundit

Published

on

Në kuadër të Konferencës së 14-të Ndërkombëtare Shkencore të UBT-së, u zhvillua Konferenca Ndërkombëtare për Dizajn të Integruar (IC-ID 2025), e cila mblodhi studiues, ekspertë dhe profesionistë nga vendi dhe nga vende të ndryshme të botës për të ndarë përvoja, ide dhe kërkime shkencore mbi zhvillimet më të fundit në dizajn, teknologji dhe inovacion.

Një nga momentet kulmore të konferencës ishte ligjërata kryesore e Prof. Dr. Gjoko Miratovskit, i cili foli për temën “How AI is Changing the Field of Design”, duke trajtuar mënyrën se si inteligjenca artificiale po revolucionarizon proceset krijuese dhe mënyrën se si perceptojmë estetikën, funksionalitetin dhe qëndrueshmërinë në dizajn.

Gjatë gjithë ditës, u zhvilluan katër sesione shkencore me prezantime që përfshinë temat nga dizajni grafik, arkitektura e brendshme, moda, estetika, kultura vizuale, e deri te teknologjia dhe qëndrueshmëria mjedisore.

Sesioni 1

Chair: Aferdita Statovci
Co-Chair: Arbresha Hoxha
Keynote Speaker: Prof. Dr. Gjoko Miratovski – How AI is Changing the Field of Design

  • Prof. Dr. Gjoko Miratovski – How AI is Changing the Field of Design
  • Milot Gusia – Artistic Illustrations in “Jeta e Re” (1970–1973)
  • Arbresha Hoxha – The Influence of Visual Aesthetics on the Perception of Functionality in Graphic Designs
  • Mevludin Shabani, Sasko Milev – Statistical Modeling of Polyester’s Environmental Profile for Eco-Efficient Design
  • Naim Ostergllava et al. – Innovative Design of High-Pressure Vertical Pumps: Tribological Analysis
  • Ylber Limani, Erolina Osmani – Visualizing Transformation: The Intersection of Graphic Design, Sustainability, and Technology
  • Ylber Limani, Olisa Boshnjaku – Visual Identity as Strategy: Branding and Marketing Challenges
  • Ariana Gjoni – Circular Aesthetics: Designing for Longevity and Emotional Durability

Sesioni 2

Chair: Aferdita Statovci
Co-Chair: Arbresh Hoxha

  • Muharrem Sejdiu, Jeta Bejtullahu – Design and Production of Furniture in Gjakova
  • Besfort Salihu – Typography in Furniture Design: Minimalism & Postmodernism
  • Kaltrina Veselaj Shllaku et al. – From Advertising to Reality: Fast-Food Products and Consumer Perceptions
  • Hana Zeqa, Rita Hasani – Living Thread – Materia Nova: Material Experiments
  • Aferdita Statovci – Fashion as Language of Resistance and Change
  • Ardita Rizvanolli, Trim Basha – Redesigning Municipal Logos in Kosovo
  • Ardita Rizvanolli – Symbolic Reflection in Fashion Design (1990–2025)
  • Ardita Rizvanolli, Elita Gruda – Impact of Design and Aesthetics on Interior Space

Sesioni 3

Chair: Aferdita Statovci
Co-Chair: Arbresha Hoxha

  • Zymer Veliu – 8K Immersive Environments: New Dimensions in Art and Design
  • Vlera Mejzinolli et al. – The Role of Natural Lighting in Minimalist Interior Design
  • Benara Bytyqi et al. – Interior Design in Kosovo: Student Experience Perspective
  • Mimoza Hoxha et al. – Excessive Modernism in Interior Design: Case of “Mon Oncle”
  • Enisa Gashi et al. – How Colours Affect Psychology in University Environments
  • Bora Thaqi et al. – The Echo of Tradition: Albanian Domestic Life and Its Impact on Interior Design
  • Albulena Bilalli – Integration of Colour and Light Standards in Education and Industry
  • Nexhat Cocaj – National Symbols in Traditional Textiles

Sesioni 4

Chair: Aferdita Statovci
Co-Chair: Arbresha Hoxha

  • Cennet Lika, Laura Ymeri – Fashion and Cultural Identity in a Globalized Digital World
  • Arbresha Hoxha – Typography as Visual Art – Between Design
  • Arbresha Hoxha, Kaltrina Veselaj Shllaku – Promoting Cultural Identity Through Interactive Design

Në përmbyllje të konferencës, pjesëmarrësit u pajtuan se dizajni i integruar është më shumë sesa art – është një filozofi zhvillimi, që bashkon kreativitetin me inovacionin për të ndërtuar një të ardhme më të qëndrueshme dhe humane.

Continue Reading

Lajmet

Studiuesit dhe ekspertët e marrëdhënieve ndërkombëtare diskutojnë sfidat globale në Konferencën e Shkencave Politike dhe Marrëdhënieve Ndërkombëtare

Published

on

By

Në kuadër të Konferencës Ndërkombëtare Shkencore të UBT-së, u zhvillua sesioni i dedikuar për Shkencat Politike dhe Marrëdhëniet Ndërkombëtare, ku studiues e ekspertë nga vendi dhe jashtë tij trajtuan zhvillimet më aktuale që lidhen me politikën ndërkombëtare, sigurinë, diplomacinë dhe ndikimin e teknologjisë në sistemet politike bashkëkohore. Diskutimet u përqendruan në sfidat e reja të sigurisë, rolin e institucioneve ndërkombëtare dhe ndikimin e politikave mjedisore në stabilitetin rajonal e global.

Në këtë sesion, pjesëmarrësit prezantuan hulumtime të thelluara që ndriçojnë marrëdhëniet ndërmjet shteteve, rolin e aktorëve ndërkombëtarë dhe tendencat që po formësojnë rendin politik global. Përmes analizave të bazuara në raste konkrete – nga Ukraina e deri te Kosova – konferenca ofroi një platformë të rëndësishme për shkëmbimin e ideve, duke promovuar bashkëpunimin akademik dhe diplomacinë shkencore në rajon.

Sesioni I

Co-Chair: Karol Nagy
Co–Chair: Arian Kadriu
Co–Chair: Giuseppe Morabito

  • Ius Commune Balkan and Regional Security: Historical Continuities and Legal TransformationsKarol Nagy, Edmond Hajrizi, Hajdi Xhixha, Luna Sheimeh, Ferenc Gemesi et al.
  • Two-Speed Peripheries: Kosovo, Georgia, and the Toxic Legacy of Bucharest 2008Giordano Gomato
  • Deterrence without Detonation: The Strategic Use of Nuclear Rhetoric in the Ukraine War – Alfred Marleku, Dea Selimi, Hajdi Xhixha.
  • Security versus Resilience in the Age of Artificial Intelligence: Rethinking the Conceptual Order – Karol Nagy, Edmond Hajrizi, Hajdi Xhixha, Luna Shemeih, Ferenc Gemesi et al.
  • From Doctrine to Duty: The Responsibility to Protect (R2P) and the Accountability of the International CommunityGjon Culaj
  • The Role of Environmental Policies in Protecting Air Quality in KosovoNexhat Balaj, Filloreta Balaj, Vezir Januzi, Hyzer Rizani
  • The Role of Strategic Planning of Artificial Intelligence in National Security and PoliciesBahri Gashi, Ngadhnjim Brovina, Arian Kadriu
  • Environmental Security – John Doone

Sesioni II

Co-Chair: Marzena Zakowska
Co–Chair: Besnik Tahiri

  • Confidence, Coalition, and Sustainable Governance in the 21st CenturyBesnik Tahiri
  • The Humanitarian Age: A Transformative Framework for Governing Emerging TechnologiesKarol Nagy, Edmond Hajrizi, Hajdi Xhixha, Luna Shemeih, Ferenc Gemesi
  • Depoliticisation of Public Administration: Myth or RealityAvni Alidemaj, Alban Maliqi
  • Consuming More of the Package Instead of the Product ContentRuzhdi Matoshi, Isa Mulaj
  • Constitutional Legacies and Strategic Dependence: The U.S. Role in Shaping Japan’s and Kosovo’s Security PolicyArbenita Sopaj
  • Combating Disinformation by Democratic States through Digital DiplomacyViona Rashica
  • The European Union’s Foreign Policy and External Actions in KosovoLlokamn Mirtezani, Muazam Halili
  • Secret Diplomacy as an Instrument for the Resolution of Contemporary ConflictsVeton Zejnullahu, Erion Zejnullahu

Continue Reading

Lajmet nga UBT

UBT bëhet epiqendra e ideve inovative në ekonomi, menaxhment dhe teknologji

Published

on

By

Studiues, ekspertë dhe profesionistë nga e gjithë bota marrin pjesë në Konferencën Ndërkombëtare të Menaxhmentit, Biznes dhe Ekonomisë në UBT, që fokusohet mbi zhvillimet më të fundit në ekonominë, menaxhimin, teknologjinë dhe inovacionin. Pjesëmarrësit ndanë studime dhe analiza mbi ndikimin e inteligjencës artificiale, digjitalizimit, praktikave të qëndrueshme mjedisore, reformave rregullatore dhe zhvillimeve në marketing, turizëm dhe financa.

Konferenca ofroi një mundësi unike për shkëmbimin e ideve, përmirësimin e praktikave profesionale dhe nxitjen e bashkëpunimeve ndërkombëtare, duke reflektuar rëndësinë e inovacionit dhe teknologjisë në zhvillimin ekonomik dhe arsimor të rajonit.

Sesioni I A

Chair: Muhamet Gërvalla
Co-Chair: Sema Kazazi

  • Do Environmental Practices Enhance Productivity? A Micro Level Analysis of Emerging EconomiesArta Mulliqi
  • The Impact of Regulatory Reform on Microfinance Performance and Protection in KosovoShpresim Vranovci
  • Motivational Policies of Private and Public Enterprises and Their Impact on Workers’ MigrationEngelbert Zefaj
  • The Economic Impact of University–Industry Collaboration: The Case of AlbaniaKlaudja Guga, Ilira Pulaj
  • The Impact of Circular Economy on the Development of Firms in KosovoRiona Bajrami
  • Advancing Green Finance for Sustainable Development in Kosovo: Lessons and Regional Perspectives Florida Beqiri, Shpresa Alija, Liridona Seferi, Driton Asani
  • Review of Implementing Energy Efficiency in Buildings at Global and European LevelMimoza Fejzullahu, Jehona Hoxha, Fuat Pallaska, Visar Hoxha

Sesioni II – Menaxhim dhe Administratë Publike

Chair: Ermal Lubishtani
Co-Chair: Ardian Uka

  • Innovation and Technological Change Management in AI EraErmira Shehu, Osman Sejfijaj
  • Impact of the COVID-19 Pandemic on Public Procurement and Market PricesRezelina Uka
  • Employee Perceptions of the Work Environment in Kosovo’s Public AdministrationNazmi Zeqiri, Fisnik Bytyqi
  • Employment and the Impact of Nepotism in Human ResourcesArsim Gjinovci, Dren Gjinovci
  • The Role of External Audit in Improving the Quality of Financial Statements and Financial Sustainability of LLCs in KosovoDafina Abdullahu
  • BIOAQUA COST Action: Biomolecular Pathways to Sustainable AquacultureBesa Shahini
  • The Role of Organizational Culture and Management Strategies in Sales Employee PerformanceDorjana Feimi
  • The Impact of Stress Factors on Employee PerformanceBlerina Gerbeshi, Kujtim Zylfijaj

Sesioni II B 

Chair: Gonxhe Beqiri
Co-Chair: Fisnik Bytyqi

  • Estimating Informal Economic Activity through Import-Income Gaps: A Structural Approach Applied to Kosovo and AlbaniaFilloreta Brahimi
  • Impact and Prospects of ICT as a Source of Economic Growth in the Information AgeBlerim Morina
  • Integrating Fuzzy Graphs for Enhanced Real Estate Investment Decision-MakingVisar Hoxha
  • Public Debt Management in North Macedonia: Challenges and Opportunities in the Context of EU AccessionSani Saidi
  • Comparative Analysis of Inflation Rate in The Western BalkansMarigonë Plakaj Vërbovci, Atdhetar Gara
  • The Application Challenges and Impact of Lean Management Principles in Public and Private Sectors in Developing CountriesMirinda Jashanica Gashi, Edmond Hajrizi, Ylber Limani
  • System Models in Family Businesses and Measuring Trust Through Sustainable Family Business Model: An Application on Family Businesses in Tirana Oltjan Hamza
  • Relationship Between Inflation, Economic Growth and Unemployment: Empirical Analysis for Balkan CountriesGetoar Lubeniqi

Sesioni III A – Marketing dhe Digitalizim

Chair: Arta Mulliqi
Co-Chair: Kujtim Zylfijaj

  • Online Second-Hand Shopping Motivations According to Consumer Age Groups: An Empirical EvaluationMeryem Koca, Gülay Keskin, Afërina Skeja
  • The Impact of Digital Advertising on Consumer Awareness of New ProductsGonxhe Beqiri, Riona Rushiti
  • Digitalization and International Marketing: How E-Commerce is Reshaping Global TradeMohammad Esa Isar
  • The Impact of AI-Generated Personalized Advertising on Consumer Trust, Privacy Violation Perceptions, and Purchase IntensityRajan Arapi, Ajsel Xheladini
  • The Impact of Innovation on Regional Economic Development in KosovoMirjeta Domniku, Arta Jahiu
  • The Role of Strategic Marketing in Increasing the Competitiveness of Kosovar Businesses in the Regional MarketHamëz Rama
  • Modeling Consumer Behavioral Dimensions in Multicultural Societies: Out-group and In-group Dynamics – Irfan Ishaq, Rana Muhammad Ayyub
  • The Impact of Marketing and Accompanying Campaigns of the “Golden Eagle” Energy Drink on Consumer Choice of This Product and the Application of Machine Learning for Market Segmentation and Consumer Behavior PredictionAlbrim Badallaj

Sesioni III B – Turizëm dhe Financa

Chair: Shpresim Vranovci
Co-Chair: Engelbert Zefaj

  • Smart Tourism Cities – Arta Kadriu
  • The Importance of Green Hotels in the Hospitality Industry; Best PracticesAseda Banushaj, Doriana Matraku (Dervishi)
  • An Analysis of Economic Growth and Happiness in the Western BalkansElirjeta Beka, Ermal Lubishtani
  • Accommodation and Hospitality Services in the Development of Tourism in KosovoKushtrim Dreshaj, Fatmire Shala Dreshaj, Sali Krasniqi
  • The Impact of Transformational Leadership on Employee Performance Rubjana Zguro, Kujtim Zylfijaj
  • Digital Technologies and Financial Innovations: Effect of AI and BlockchainYlber Limani, Mjellma Ejupi, Diellza Hajrizi
  • Strategic Priorities for Real Estate Investment in Prishtina: An Integrated DEMATEL and Quantum Spherical Fuzzy TOPSIS ApproachVisar Hoxha
  • Empirical Analysis of the Impact of FDI, Trade Openness and Human Capital on Economic Growth Case: Western Balkans (WB6)Ardian Uka, Erzana Uka

Sesioni IV A – Inteligjenca Artificiale dhe Menaxhim Financiar

Chair: Ylber Limani
Co-Chair: Mirjeta Domniku

  • MACHINE LEARNING – Project Data Analysis: Linear, Multiple, and Logistic Regression. Diamond Price Prediction. Diamond Price Category PredictionArdian Uka, Teuta Shala
  • Interaction of Monetary Incentives, Feedback, and Recognition to Improve Performance of State Universities Lecturers: An Experimental StudyFajar Gustiawaty Dewi, Rindu Rika Gamayuni, Liza Alvia, Eha Nugraha, Effriyanti
  • Investigating the Digital Technology Impact on Cyber-Security in Financial SectorYlber Limani, Rrezarta Zukaj
  • Defending Your Brand from AI Misuse: A Practical Playbook Against Image/Video Deepfakes in the Age of Sora2 & WAN2Labinot Gashi
  • International Financial Management Albania Exchange Rate Regimes Ardian Uka
  • Engaging Communities in ESG Integration: Narratives and Practices for Sustainable Accounting in Financial ReportingEjona Duçi, Eda Tabaku
  • Review of Evolution of the Role of the Real Estate Broker at the Global Market, Professionalism, Post-Pandemic Changes During the Period (2020-2025)Dea Gerdovci, Veli Lecaj, Jehona Hoxha, Visar Hoxha
  • Quantum-Enhanced Multi-Criteria Group Decision-Making for Real Estate Investment Prioritization in PrishtinaVisar Hoxha
  • Management Optimal Combination of Production Two Products Shaqir Elezaj, Rame Elezaj

Sesioni IV B – FinTech, Inovacion dhe Transformim Digjital

Chair: Ermira Shehu
Co-Chair: Kestrim Avdimetaj

  • Adoption of Financial Technology (FinTech) in Businesses in Kosovo: Owners’ Readiness to Use Digital Payments Rozafa Sahiti, Ermira Shehu
  • Leadership and Organizational Culture as Catalysts of Innovation and Business SustainabilityFisnik Ferizi, Kujtim Zylfijaj
  • The Use of Artificial Intelligence in Business Managers’ Decision-Making ProcessesVenet Shala, Demir Lima, Qamil Xhaferi
  • Project Cycle Management in NGOs: Challenges and Best PracticesLaurita Morina, Kujtim Zylfijaj
  • Navigating Global Rankings and Local Realities: Rethinking Quality Assurance in Pakistani Higher EducationZohaib Hassan Sain
  • Forest Loss or Stability? A Binary Analysis of Land Cover in Ferizaj (1985–2025)Pajtim Zariqi, Lena Halounova
  • Research on Improvement Mechanism of Financial Management to Service Capability of Kosova Technological Small and Medium EnterprisesDriton Fetahu
  • Abusive Supervisors Make Me Quit: A Meta-Analytical Review Contribution TitleAhmet Hakan Özkan
  • Review of Neural Network Model in Prediction of Real Estate Prices at Global LevelJehona Hoxha, Samina Spahi, Visar Hoxha, Fuat Pallaska
  • Digital Transformation: From Analog to AIArta Këpuska, Agon Kokaj
  • Leadership in the Era of Remote Work: Challenges and Strategies for Effective ManagementAfërina Skeja

Continue Reading

Lajmet

Studiuesit eksplorojnë sigurinë dhe inovacionin në Konferencën e Sistemeve të Informacionit dhe Sigurisë

Published

on

By

Konferenca Ndërkombëtare mbi Sistemet e Informacionit dhe Sigurinë mblodhi ekspertë, akademikë dhe profesionistë për të diskutuar sfidat dhe zgjidhjet inovative në fushën e teknologjisë së informacionit. Punimet e prezantuara u përqendruan në integrimin e inteligjencës artificiale, optimizimin e sistemeve digjitale, menaxhimin e të dhënave dhe sigurinë financiare, si edhe në etikën dhe qeverisjen e përdorimit të teknologjive moderne.

Drejtues të punimeve diskutuan përdorimin e inteligjencës artificiale në analizën e të dhënave, përmirësimin e cilësisë së informacionit dhe sigurinë e të dhënave financiare, duke reflektuar mbi etikën dhe qeverisjen e sistemeve inteligjente. Sesioni i dytë u fokusua në transformimin digjital të biznesit, privatësinë e të dhënave, menaxhimin e sistemeve në kompanitë prodhuese dhe rrjetet e ardhshme të lidhjes inteligjente. Posterët dhe prezantimet praktike ofruan shembuj konkretë të aplikimeve të sistemeve të informacionit në realitetin e biznesit dhe teknologjisë.

Sesioni I:

Chair: Agim Zuzaku

Co – Chair: Besnik Skenderi

  • Integrating Artificial Intelligence into Data Science: A Paradigm Shift in Analytical Methodologies and Decision-MakingBlerton Abazi
  • Multi-Agent and Retrieval-Augmented Techniques for Data Quality: A Systematic Literature ReviewBenjamin Besimi, Visar Shehu & Adrian Besimi
  • Bridging Academia and Industry through Information Technology Training and CoachingBesnik Skenderi & Diamanta Skenderi
  • Financial Data Security in Integrated Accounting SystemsFidane Spahija Gjikolli & Visar Marku
  • Ethics and Governance in the Use of Artificial Intelligence within Information SystemsEndrit Zogaj & Agim Zuzaku

Sesioni II:

Chair: Blerton Abazi

Co – Chair: Ylber Limani

  • Information Systems Obsolescence and Its Impact on Business Digital TransformationYlber Limani & Jona Zeneli
  • Optimizing Aviation Industry Operations through Integrated Digital Information SystemsYlber Limani & Vlerë Ibrahimi
  • Data Privacy and Security Challenges in Business Model TransformationQendresa Podujeva & Ermira Shehu
  • Challenges in Information Systems Management in Manufacturing Companies in Kosovo: The Role of Human Resources in ERP ImplementationAgim Zuzaku
  • Optimizing Fiscal Databases For Digital TaxationTringa Beqiri
  • Envisioning Future Access Networks: Intelligent, Adaptive Connectivity for a Hyperconnected WorldJakup Ratkoceri
  • Poster: Operational Research and Their Approach in Practical ActualityGelina Maliqi

Continue Reading

Të kërkuara