Kulturë

Kush ishte Shën Nënë Tereza?

Në moshën 18-vjeçare ajo la shtëpinë e saj prindërore në Shkup dhe iu bashkua Motrave të Loretos.

Published

on

Anjezë Gonxhe Bojaxhiu, e njohur si Shën Nënë Tereza, lindi në Shkup, më 26 gusht të vitit 1910, nga prindërit shqiptarë katolik Kolë Bojaxhiu dhe Drane Bernaj – Bojaxhiu, me prejardhje nga Prizreni dhe Novosella e Gjakovës.

Shkollën fillore, katër vitet e para, i kreu pranë famullisë së “Zemrës së Krishtit”, ndërsa vitet tjera dhe gjimnazin në shkolla shtetërore.

Në moshën 12-vjeçare, ajo ndjeu thirrjen e Perëndisë. Ajo e dinte se duhej të ishte një misionare për të përhapur dashurinë e Krishtit.

Në moshën 18-vjeçare ajo la shtëpinë e saj prindërore në Shkup dhe iu bashkua Motrave të Loretos, një komunitet irlandez murgeshash me misione në Indi. Pas një trajnimi disa mujor në Dublin, ajo u dërgua në Indi, ku më 24 maj 1931, ajo bëri betimet e saj fillestare si murgeshë.

Nga viti 1931 deri në vitin 1948, Nënë Tereza dha mësim në shkollën e mesme të Shën Mërisë në Kalkuta, por vuajtja dhe varfëria që ajo pa jashtë mureve të manastirit i lanë një pikëllim kaq të thellë, saqë në vitin 1948 mori leje nga eprorët e saj të linte shkollën e manastirit dhe të punonte vetë për të varfrit në lagjet e varfra të Kalkutës.

Megjithëse nuk kishte fonde, ajo varej nga Providenca Hyjnore dhe filloi një shkollë në hapësirë të jashtme për fëmijët e lagjeve të varfra. Më pas asaj iu bashkuan ndihmës vullnetarë dhe po ashtu do të vinte edhe mbështetje financiare. Kjo bëri të mundur që ajo të zgjeronte fushën e punës së saj.

Më 7 tetor 1950, Nënë Tereza mori lejen nga Selia e Shenjtë për të filluar kongregacion fetar të saj, “Misionarët e Dashurisë”, detyra kryesore e të cilit ishte të donte dhe kujdesej për ata persona që askush nuk ishte i përgatitur të kujdesej për të. Në vitin 1965, kongregacioni u bë një Familje Fetare Ndërkombëtare me një dekret të Papa Palit VI.

Sot kongregacioni përfshin degë Aktive dhe Kontemplative të Motrave dhe Vëllezërve në shumë vende. Në vitin 1963 u themelua dega Kontemplative e Motrave dhe ajo Aktive e Vëllezërve. Në vitin 1979 u shtua dega Kontemplative e Vëllezërve dhe në vitin 1984 u krijua dega Prift.

Shoqëria e Misionarëve është përhapur në të gjithë botën, duke përfshirë ish-Bashkimin Sovjetik dhe vendet e Evropës Lindore. Ato ofrojnë ndihmë efektive për më të varfrit në një sërë vendesh në Azi, Afrikë dhe Amerikën Latine dhe ndërmarrin punë ndihmash në vazhdën e katastrofave natyrore si përmbytjet, epidemitë dhe urinë, si dhe për refugjatët. Kongregacioni ka gjithashtu shtëpi në Amerikën e Veriut, Evropë dhe Australi, ku kujdesen për personat e mbyllur, alkoolistët, të pastrehët dhe të sëmurët nga SIDA.

Misionarët e Bamirësisë në mbarë botën ndihmohen nga Bashkëpunëtorë të cilët u bënë një Shoqatë Ndërkombëtare zyrtare më 29 Mars 1969. Deri në vitet 1990 kishte mbi një milion Bashkëpunëtorë në më shumë se 40 vende. Së bashku me Bashkëpunëtorët, Misionarët laikë të Bamirësisë përpiqen të ndjekin shpirtin dhe karizmën e Nënë Terezës në familjet e tyre.

Puna e Nënë Terezës është njohur dhe vlerësuar në të gjithë botën dhe ajo ka marrë një sërë çmimesh dhe vlerësimesh, duke përfshirë Çmimin e Paqes Papa Gjon XXIII (1971) dhe Çmimin Nehru për promovimin e saj të paqes dhe mirëkuptimit ndërkombëtar (1972). Ajo gjithashtu mori çmimin Balzan (1979) dhe çmimet Templeton dhe Magsaysay.

Në vitin 1979, Nënë Tereza mori Çmimin Nobel për Paqe “për punën e ndërmarrë në luftën për të kapërcyer varfërinë dhe ankthin, të cilat gjithashtu përbëjnë një kërcënim për paqen”. Ajo refuzoi banketin ceremonial konvencional për laureatët, duke kërkuar që kostoja prej 192,000 dollarësh t’u jepej të varfërve në Indi dhe duke thënë se shpërblimet tokësore ishin të rëndësishme vetëm nëse e ndihmonin të ndihmonte nevojtarët e botës.

Nënë Tereza është përkujtuar nga muzetë dhe është quajtur patronazja e një numri kishash. Ajo ka ndërtesa, rrugë dhe komplekse me emrin e saj, përfshirë aeroportin ndërkombëtar të Shqipërisë.

Dita e Nënë Terezës (Dita e Nënë Terezës), 19 tetori, është një festë publike në Shqipëri. Në vitin 2009, Shtëpia Përkujtimore e Nënë Terezës u hap në qytetin e saj të lindjes në Shkup.

Katedralja e Bekuar Nënë Tereza në Prishtinë është emëruar për nder të saj. E shenjtëruar më 5 shtator 2017, ajo u bë katedralja e parë për nder të Nënë Terezës.

Nga 5 shtatori i vitit 2013, përvjetori i vdekjes së saj është caktuar si Dita Ndërkombëtare e Bamirësisë nga Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara. 

Kulturë

Ibrahim Kadriu nderohet në 80-vjetorin e lindjes! Libri dhe titulli “Qytetar Nderi”

Published

on

Në bibliotekën “Fan S. Noli” në Gjilan, të shtunën më 13 dhjetor 2025, do të mbahet promovimi i librit “Ibrahim Kadriu – 80 vite legjendë dhe inspirim”, një botim i përgatitur nga një grup autorësh për të nderuar 80-vjetorin e lindjes së shkrimtarit të njohur.

Libri, me mbi 200 faqe, përfshin shkrime, portrete krijuese, vlerësime letrare dhe intervista të realizuara së fundmi, duke ofruar një pasqyrë të plotë të jetës dhe veprës së Ibrahim Kadriut, një nga emrat më të shquar të letërsisë shqipe në Kosovë.

Kryetari i Komunës së Gjilanit, Alban Hyseni, do t’i dorëzojë Kadriut titullin “Qytetar Nderi”, mirënjohje e vendosur së fundmi nga Asambleja e Komunës për kontributin e tij të vyer në kulturë dhe letërsi.

Promovimi do të shoqërohet me fjalë rasti nga studiues, shkrimtarë e përfaqësues institucionalë, që do të ndajnë reflektime mbi rrugën krijuese të Kadriut dhe ndikimin në formësimin e brezave të lexuesve.

Tubimi pritet të tërheqë dashamirë të librit, njerëz të kulturës dhe qytetarë të interesuar për të nderuar një prej figurave më të rëndësishme të letërsisë së Gjilanit dhe Kosovës. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Piktura e Picasso-s bëhet pjesë e një fushate bamirësie që synon 12 milionë euro

Published

on

Një vepër e rrallë e Pablo Picasso-s, që paraqet muzën dhe artisten Dora Maar, po bëhet e disponueshme për publikun përmes një shorteu ndërkombëtar me qëllim bamirësie.

Iniciativa synon të mbledhë 12 milionë euro për kërkimet mbi sëmundjen e Alzheimerit.

Përmes këtij shorteu unik, secili pjesëmarrës mund të blejë një biletë për vetëm 100 euro, duke fituar mundësinë për të bërë të vetën një pikturë të vlerësuar rreth 1 milion euro, rast i jashtëzakonshëm për koleksionistët dhe adhuruesit e artit.

Si zhvillohet shorteu?

Në shitje janë vënë 120,000 bileta, që nga dita e martë.

Shorteu do të mbahet në Christie’s, Paris, më 14 prill 2026.

Fituesi do të shpallet gjatë një ceremonie të veçantë të organizuar nga kjo shtëpi prestigjioze ankandesh.

Detaje mbi veprën

Piktura është një guash në letër e 1941, me titullin “Koka e një Gruaje”, realizuar në një nga periudhat më intensive krijuese të Picasso-s, kur Dora Maar kishte një rol të rëndësishëm në jetën e tij personale dhe artistike.

Vepra ka një histori të pasur pronësie:

Mbajtur për shumë vite nga familja Picasso

Përfshirë më pas në një koleksion privat

Ekspozuar dhe qarkulluar në tregun e artit në New York dhe Zürich

Tani vihet për herë të parë në dispozicion të publikut nëpërmjet një shorteu

Të ardhurat e mbledhura do t’i dedikohen Fondacionit të Kërkimeve mbi Alzheimerin, për të mbështetur projektet shkencore në Francë dhe vende të tjera, me synimin të avancohen studimet rreth kësaj sëmundjeje që prek miliona njerëz në mbarë botën.

Kjo nismë shihet si ndërthurje e fuqishme mes artit, filantropisë dhe sensibilizimit global, duke krijuar një mundësi të rrallë që një vepër e Picasso-s të përfundojë në duart e një fituesi të vetëm me fat. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Korça autonome në fokus, hapet ekspozita me dokumente dhe objekte të veçanta historike

Published

on

Një ekspozitë unike me materiale nga periudha e krijimit të Krahinës Autonome të Korçës është çelur nga Shoqata e Koleksionistëve të Korçës në bashkëpunim me Shoqatën e Koleksionistëve të Shqipërisë, e mbështetur nga RTSH Korça.

Koleksionisti Mirgen Shamblli flet për foto historike, dokumente të kohës, por edhe pulla postare të kësaj periudhe.

“Është një ekspozitë fotografike, pullat e taksës dhe materiale dokumentare që tregojnë ngjarje të ndryshme të asaj kohe”, tha Shamblli.

Julian Demeti, kryetar i Shoqatës së Koleksionistëve të Shqipërisë, ka sjellë një koleksion të rrallë me kartëmonedha të kohës së Krahinës Autonome të Korçës, duke e prezantuar për publikun korçar.

“Unë kam sjellë kornizë me kartëmonedha të qeverisë së Krahinës së Korçës. Disa nga seritë ku janë kartëmonedhat e Shqipërisë vetëqeveritare”, tha Demeti.

Ekspozita ka pasqyruar një nga kapitujt më të rëndësishëm të historisë së qytetit, në një atmosferë të mbushur me histori, kuriozitet dhe emocion, ndërsa vizitorët panë nga afër dëshmi të një periudhe që ka lënë gjurmë të thella në identitetin korçar./atsh/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Teuta dhe Tara Krasniqi së bashku në një rol unik në filmin “Parku i Dorës”

Published

on

Filmi më i ri artistik “Parku i Dorës”, me regji të Sabidin Aliut, do të ketë premierën më 11 dhjetor në Shkup, duke shënuar një moment të rëndësishëm për kinematografinë vendore.

Posteri zyrtar i publikuar tregon një dramë emocionale, të ngrohtë, e fokusuar te marrëdhëniet njerëzore, dhimbja dhe rimëkëmbja.

Një veçori që e bën këtë premierë edhe më të veçantë është pjesëmarrja e aktores së njohur Teuta Krasniqi, e cila për herë të parë luan në një film së bashku me vajzën e saj, Tara Krasniqi Muharremi.

Ky bashkëpunim unik nënë-bijë ngjall kureshtje të madhe tek publiku dhe krijon një dimension emocional të thellë në rrëfimin e filmit.

Në poster shfaqen edhe emra të tjerë të kastës, përfshirë Shkëlqim Islami, duke paralajmëruar një performancë të fuqishme të ansamblit.

Produksioni është realizuar nga Vizioni Plus Production, ndërsa tema dhe atmosfera e filmit premtojnë një histori të ndjeshme dhe artistikisht të përpunuar me kujdes.

Pas premierës në Shkup, “Parku i Dorës” pritet të shfaqet në të gjitha kinematë, duke u bërë një nga projektet më të komentuar të fundvitit. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara