Kulturë

Kush ishte Shën Nënë Tereza?

Në moshën 18-vjeçare ajo la shtëpinë e saj prindërore në Shkup dhe iu bashkua Motrave të Loretos.

Published

on

Anjezë Gonxhe Bojaxhiu, e njohur si Shën Nënë Tereza, lindi në Shkup, më 26 gusht të vitit 1910, nga prindërit shqiptarë katolik Kolë Bojaxhiu dhe Drane Bernaj – Bojaxhiu, me prejardhje nga Prizreni dhe Novosella e Gjakovës.

Shkollën fillore, katër vitet e para, i kreu pranë famullisë së “Zemrës së Krishtit”, ndërsa vitet tjera dhe gjimnazin në shkolla shtetërore.

Në moshën 12-vjeçare, ajo ndjeu thirrjen e Perëndisë. Ajo e dinte se duhej të ishte një misionare për të përhapur dashurinë e Krishtit.

Në moshën 18-vjeçare ajo la shtëpinë e saj prindërore në Shkup dhe iu bashkua Motrave të Loretos, një komunitet irlandez murgeshash me misione në Indi. Pas një trajnimi disa mujor në Dublin, ajo u dërgua në Indi, ku më 24 maj 1931, ajo bëri betimet e saj fillestare si murgeshë.

Nga viti 1931 deri në vitin 1948, Nënë Tereza dha mësim në shkollën e mesme të Shën Mërisë në Kalkuta, por vuajtja dhe varfëria që ajo pa jashtë mureve të manastirit i lanë një pikëllim kaq të thellë, saqë në vitin 1948 mori leje nga eprorët e saj të linte shkollën e manastirit dhe të punonte vetë për të varfrit në lagjet e varfra të Kalkutës.

Megjithëse nuk kishte fonde, ajo varej nga Providenca Hyjnore dhe filloi një shkollë në hapësirë të jashtme për fëmijët e lagjeve të varfra. Më pas asaj iu bashkuan ndihmës vullnetarë dhe po ashtu do të vinte edhe mbështetje financiare. Kjo bëri të mundur që ajo të zgjeronte fushën e punës së saj.

Më 7 tetor 1950, Nënë Tereza mori lejen nga Selia e Shenjtë për të filluar kongregacion fetar të saj, “Misionarët e Dashurisë”, detyra kryesore e të cilit ishte të donte dhe kujdesej për ata persona që askush nuk ishte i përgatitur të kujdesej për të. Në vitin 1965, kongregacioni u bë një Familje Fetare Ndërkombëtare me një dekret të Papa Palit VI.

Sot kongregacioni përfshin degë Aktive dhe Kontemplative të Motrave dhe Vëllezërve në shumë vende. Në vitin 1963 u themelua dega Kontemplative e Motrave dhe ajo Aktive e Vëllezërve. Në vitin 1979 u shtua dega Kontemplative e Vëllezërve dhe në vitin 1984 u krijua dega Prift.

Shoqëria e Misionarëve është përhapur në të gjithë botën, duke përfshirë ish-Bashkimin Sovjetik dhe vendet e Evropës Lindore. Ato ofrojnë ndihmë efektive për më të varfrit në një sërë vendesh në Azi, Afrikë dhe Amerikën Latine dhe ndërmarrin punë ndihmash në vazhdën e katastrofave natyrore si përmbytjet, epidemitë dhe urinë, si dhe për refugjatët. Kongregacioni ka gjithashtu shtëpi në Amerikën e Veriut, Evropë dhe Australi, ku kujdesen për personat e mbyllur, alkoolistët, të pastrehët dhe të sëmurët nga SIDA.

Misionarët e Bamirësisë në mbarë botën ndihmohen nga Bashkëpunëtorë të cilët u bënë një Shoqatë Ndërkombëtare zyrtare më 29 Mars 1969. Deri në vitet 1990 kishte mbi një milion Bashkëpunëtorë në më shumë se 40 vende. Së bashku me Bashkëpunëtorët, Misionarët laikë të Bamirësisë përpiqen të ndjekin shpirtin dhe karizmën e Nënë Terezës në familjet e tyre.

Puna e Nënë Terezës është njohur dhe vlerësuar në të gjithë botën dhe ajo ka marrë një sërë çmimesh dhe vlerësimesh, duke përfshirë Çmimin e Paqes Papa Gjon XXIII (1971) dhe Çmimin Nehru për promovimin e saj të paqes dhe mirëkuptimit ndërkombëtar (1972). Ajo gjithashtu mori çmimin Balzan (1979) dhe çmimet Templeton dhe Magsaysay.

Në vitin 1979, Nënë Tereza mori Çmimin Nobel për Paqe “për punën e ndërmarrë në luftën për të kapërcyer varfërinë dhe ankthin, të cilat gjithashtu përbëjnë një kërcënim për paqen”. Ajo refuzoi banketin ceremonial konvencional për laureatët, duke kërkuar që kostoja prej 192,000 dollarësh t’u jepej të varfërve në Indi dhe duke thënë se shpërblimet tokësore ishin të rëndësishme vetëm nëse e ndihmonin të ndihmonte nevojtarët e botës.

Nënë Tereza është përkujtuar nga muzetë dhe është quajtur patronazja e një numri kishash. Ajo ka ndërtesa, rrugë dhe komplekse me emrin e saj, përfshirë aeroportin ndërkombëtar të Shqipërisë.

Dita e Nënë Terezës (Dita e Nënë Terezës), 19 tetori, është një festë publike në Shqipëri. Në vitin 2009, Shtëpia Përkujtimore e Nënë Terezës u hap në qytetin e saj të lindjes në Shkup.

Katedralja e Bekuar Nënë Tereza në Prishtinë është emëruar për nder të saj. E shenjtëruar më 5 shtator 2017, ajo u bë katedralja e parë për nder të Nënë Terezës.

Nga 5 shtatori i vitit 2013, përvjetori i vdekjes së saj është caktuar si Dita Ndërkombëtare e Bamirësisë nga Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara. 

Magazinë

Ekskluzive: ‘Pasaporta’ me premierë në Prishtinë, Eduart Grishaj flet për prapaskenat e filmit

Published

on

Filmi më i ri ‘Pasaporta’ nga regjisori Eduart Grishaj vjen me premierë edhe në Prishtinë. Në rolet kryesore luajnë Kaona Sylejmani dhe Indri Shiroka të cilit ishin të pranishëm në këtë event.

Para mikrofonit të ‘n’Ritëm’ me autore dhe moderatore Albina Zeneli ishte Edi i cili u shpreh i kënaqur se si audienca në Kosovë e mirëpriti dhe e përqafoi projektin e tij të ri.

‘Bëra shumë audicione dhe nuk ma merrte mendja që Kaona do të i’a kalonte mamit të saj, Adriana Matoshi. Puna me kastin e aktorëve ka qenë jashtëzakonisht e mirë, vështirësia e vetme ishte që Meksika nuk e njeh pasaportën e Kosovës’, rrëfeu Grishaj i cili renditi arsyet se pse shikuesit duhet të vijnë për ta parë ‘Pasaporta’.

Indri Shiroka, luan rolin e Edonit e për ‘n’Ritëm’ u shpreh se sfiduese për të ka qenë gjuha shqipe dhe dialekti i Kosovës sepse ai jeton
prej kohësh në Itali e për më tepër është hera e tij e parë që vjen në Kosovë e ky vend i la përshtypje të hatashme.

Përndryshe, ky film i zhanrit dramë-romancë trajton dy personazhe që duan ta kalojnë kufirin ilegalisht, e pastaj njoftohen dhe duhet të shtiren si çift, por përfundojnë të dashuruar.

Radio Campus vazhdon të udhëhiqet nga një staf profesional, të cilët, synim kryesor kanë dhënien e informacioneve të sakta, të shpejta dhe edukative.

Atë mund ta dëgjoni në frekuencën 100.7 FM. /UBT News/

Pjesë nga intervista: https://www.facebook.com/campusradio100.7/videos/979172227598514

 

Continue Reading

Kulturë

“Trashëgimi me ngjyra”, platformë digjitale për të njohur fëmijët me kulturën dhe historinë e Prishtinës

Published

on

Ministria e Kulturës dhe Sportit e Kosovës ka shpallur lançimin e platformës digjitale “Trashëgimi me ngjyra”, një iniciativë e re për të njohur fëmijët me pasuritë kulturore dhe historike të Prishtinës. Ky projekt, i cili synon të ofrojë një përvojë edukative dhe argëtuese, përfshin një libër interaktiv të dedikuar fëmijëve, i cili mund të shkarkohet në të gjitha pajisjet digjitale, qofshin ato IOS apo Android.

Platforma “Trashëgimi me ngjyra” është një mjet inovativ që përdor metoda përfshirëse dhe emocionuese për t’i mësuar fëmijët rreth trashëgimisë kulturore të Prishtinës. Përmes aktiviteteve kreative, fëmijët mund të njohin dhe të lidhin veten me thesaret historike dhe kulturore të qytetit. Ata mund të përfshihen në ngjyrosjen e ilustrimeve, duke përdorur ngjyrat për të sjellë në jetë pasuritë e trashëguara, ndërkohë që luajnë dhe zbaviten.

Platforma është e pasuruar me ilustrime të shumta që mund të ngjyrosen, lojëra argëtuese dhe aktivitete që u kërkojnë fëmijëve të jenë aktivë dhe të përfshihen në mësimin e trashëgimisë kulturore. Secili aktivitet është shoqëruar me udhëzime hap pas hapi, duke e bërë procesin e mësimit më të thjeshtë dhe më të kuptueshëm për fëmijët. Përveç aktiviteteve, platforma përmban edhe tregime të shkurtra që shpjegojnë rëndësinë e trashëgimisë kulturore të Prishtinës dhe të ruajtjes së saj për brezat e ardhshëm.

Qëllimi i kësaj platforme është të zhvillojë ndërgjegjësimin e fëmijëve për rëndësinë e trashëgimisë kulturore që i rrethon dhe t’i inkurajojë ata të vlerësojnë dhe të ruajnë historinë për brezat që do të vijnë. Me anë të kësaj platforme digjitale, fëmijët mund të kuptojnë më mirë se si kultura dhe historia e qytetit të tyre janë thelbësore për identitetin dhe zhvillimin e shoqërisë kosovare.

Ky projekt është një hap i rëndësishëm për mbrojtjen dhe promovimin e trashëgimisë kulturore, duke përdorur teknologjinë për t’i afruar fëmijët me pasuritë historike dhe kulturore të qytetit të Prishtinës në një mënyrë tërheqëse dhe kreative. “Trashëgimi me ngjyra” është një mundësi e shkëlqyer për të formuar një lidhje të thellë mes brezave të rinj dhe historisë së qytetit të tyre, duke i bërë ata të ndihen të lidhur me të kaluarën, por edhe të motivuar për të kontribuar në ruajtjen e saj për të ardhmen./UBTNews/

Continue Reading

Magazinë

Chris Brown padit kompaninë Warner Bros për 480 milionë euro

Published

on

Chris Brown ka ngritur një padi prej 480 milionë eurosh kundër Warner Bros pasi një dokumentar pretendonte se ai ishte një “përdhunues dhe abuzues”.

Padia për shpifje – e depozituar në Los Angeles dhe duke kërkuar një gjyq të jurisë – pretendon se dokumentacioni i Investigation Discovery, “Chris Brown: A History of Violence”, ka qenë ‘i dëmshëm’ për këngëtarin e hitit “With You” dhe është ‘plot me gënjeshtra’.

“Të themi thjesht, ky rast ka të bëjë me mediat që vendosin fitimet e veta mbi të vërtetën”, vijon ankesa.

“Që nga fillimi i tetorit 2024, Ample LLC dhe Warner Brothers u njoftuan se po promovonin e publikonin informacione të rreme në ndjekje të pëlqimeve, klikimeve, shkarkimeve dhe dollarëve dhe në dëm të Chris Brown. Më 27 tetor 2024, transmetuan “Chris Brown: A History of Violence” (‘Dokumentari’), duke e ditur se ishte plot gënjeshtra dhe mashtrime dhe duke shkelur parimet bazë të gazetarisë. Padia gjithashtu tha se dokumentari bazohej në një padi të Jane Doe, në lidhje me një incident të raportuar të vitit 2020 në një jaht, për të cilin ata pretenduan se ishte “diskredituar vazhdimisht” dhe se ajo ishte “një autore e dhunës nga partneri intim dhe vetë agresore”. Përmbledhja e dokumentarit të tetorit, i cili trajton pretendimet për sulm seksual në një jaht dhe marrëdhënien e tij me Rihannan, thotë: “Pas një sulmi famëkeq, Chris Brown ka arritur një rikthim muzikor, por një listë në rritje e akuzave për sulme seksuale ngre alarmin”.

Në vitin 2009, reperi amerikan u deklarua fajtor për një sulm kundër të dashurës së atëhershme Rihanna, dhe më parë ajo ka pretenduar se ishte sulmuar shumë herë gjatë marrëdhënies së tyre.

Continue Reading

Kulturë

111 vjet nga dorëheqja e Ismail Qemalit si kryeministri i parë i Shqipërisë

Published

on

111 vjet më parë, më 22 janar 1914, Ismail Qemali, kryeministri i parë i Shqipërisë, dha dorëheqjen nga posti, duke lënë pas një periudhë të pasigurt dhe turbulente për vendin. Ky akt shënonte një moment kyç në historinë e shtetit shqiptar, i cili kishte shpallur pavarësinë vetëm disa vjet më parë.

Studiuesi Evarist Beqiri, autor i librit “Themeluesi, Lidershipi i Ismail Qemalit”, sjell një pasqyrë të detajuar të këtij akti, duke përshkruar letrën që Ismail Qemali i dërgoi prefektit të Elbasanit, Aqif Pashës, në fillim të vitit 1914, vetëm pak ditë para dorëheqjes së tij. Në këtë letër, Qemali analizonte me qartësi situatën politike të Shqipërisë dhe theksonte sfidat e mëdha që ndodhnin brenda vendit, duke theksuar: “Shqipërinë e shpëtuam, por nuk e durojmë dot njëri-tjetrin.”

Dorëheqja e Ismail Qemalit krijoi një boshllëk të thellë, pasi administrata e Komisionit Ndërkombëtar të Kontrollit nuk arriti ta mbushte atë, duke shkaktuar pasiguri të mëtejshme. Pas këtij akti, Qemali dhe familja e tij u larguan nga Vlora dhe shkuan fillimisht në Itali dhe më pas në Francë. Edhe pse në një situatë dramatike, Ismail Qemali nuk humbi shpresën dhe e shihte largimin si një periudhë të përkohshme. Ai u dha këshilla njerëzve të tij për të vazhduar bashkëpunimin, duke thënë se një ditë “do të vinte ora e bardhë e fatit të Shqipërisë.”

Studiuesi Beqiri paraqet edhe procesverbalin e dorëheqjes së Qemalit, ku thuhet se, për të shpëtuar Shqipërinë nga përçarjet dhe anarkia, Ismail Qemali kërkoi që Komisioni Ndërkombëtar i Kontrollit të merrte pushtetin, duke e deleguar atë për të administruar vendin. Ky akt u pranuar me respekt nga Komisioni, dhe u shënua si një hap për të stabilizuar Shqipërinë në atë periudhë kaotike.

Aqif Pasha, një nga bashkëpunëtorët më të afërt të Ismail Qemalit, i dërgoi një telegram ku e vlerësonte lartë aktin atdhetar të Qemalit dhe shërbimin e tij të çmuar për Shqipërinë.

Pas dorëheqjes, Ismail Qemali kaloi një periudhë pushimi në Nicë, përpara se të kthehej në Shqipëri në maj 1914. Pavarësisht zhgënjimit të tij nga zgjedhjet e Fuqive të Mëdha për një sovran anonim, Qemali e mbështeti këtë vendim, duke shpresuar që ai do të çonte në një stabilizim të vendit. 111 vjet pas këtij momenti historik, dorëheqja e Ismail Qemalit mbetet një ngjarje kyçe në rrugën e mundimshme të krijimit të shtetit shqiptar të pavarur./UBTNews/

 

Continue Reading

Të kërkuara