Lajmet
Kriza energjetike në Evropë: Cilat vende po e përballojnë më mirë situatën?
Franca dhe Spanja e kanë frenuar më së miri inflacionin.
Published
3 years agoon
By
UBT newsFranca, Spanja, Gjermania, Italia dhe Greqia po bëjnë disa gjëra siç duhet, por përballen me kohë sfiduese përpara, thonë ekspertët.
Ulje taksash, përdorim i reduktuar i energjisë elektrike, dhe një gjueti e dëshpëruar për burime alternative të gazit. Kjo është situata tani për tani, sipas ekspertëve.
Evropa po përballet me një nga krizat e saj më të mëdha energjetike në kujtesë, pikërisht kur nisin ditët e ftohta dhe të errëta të dimrit.
Pushtimi rus i Ukrainës në shkurt të këtij viti përkeqësoi çështjet e furnizimit dhe çoi në rritje spirale të kostos së gazit natyror të importuar. Qeveritë në të gjithë Evropën kanë provuar një sërë masash të ndryshme për të mbrojtur qytetarët nga efektet më të këqija të rritjes së çmimeve duke mbajtur ekonomitë e tyre në këmbë. Por grevat e punëtorëve dhe demonstratat në rrugë në shumë qytete tregojnë se dhimbja është e vërtetë dhe e thellë për miliona njerëz.
Franca dhe Spanja e kanë frenuar më së miri inflacionin, ndërkohë që Italia, Gjermania dhe Greqia kryesojnë në përgatitjet afatgjata për të siguruar nevojat e tyre për energji. Gjithashtu, Mbretëria e Bashkuar po lufton.
Evropa në tërësi po shkon drejt gazit natyror të lëngshëm (LNG) për të ulur varësi në e saj nga gazi rus, i cili shpërndahet kryesisht përmes tubacioneve. Midis janarit dhe shtatorit të këtij viti, Bashkimi Evropian importoi më shumë LNG sesa kishte blerë ndonjëherë në një vit të tërë.
Disa vende, duke përfshirë Spanjën, Francën dhe Italinë, kanë avantazhin e një fillimi në formën e terminaleve ekzistuese fikse LNG, tha Wiffelaars, krahasuar me vendet e tjera evropiane si Gjermania që tradicionalisht janë mbështetur më shumë në gazin e tubacionit. Së bashku me Mbretërinë e Bashkuar, këto vende kanë kapacitetin më të lartë të importit të LNG në rajon.
Disa vende kanë bërë më mirë se të tjerët në mbrojtjen e qytetarëve të tyre.
Franca ka ngrirë çmimet e gazit për familjet në nivelet e tetorit 2021 dhe ka kufizuar rritjen e çmimit të energjisë elektrike në vitin 2022 në 4 për qind krahasuar me atë të vitit të kaluar. Së fundmi ajo njoftoi kufizimin e rritjes së çmimit të energjisë dhe gazit në 15 për qind vitin e ardhshëm.
Pas Francës, Spanja ka vepruar përsa i përket mbrojtjes së qytetarëve nga inflacioni përmes një sërë masash për uljen e taksave dhe një kufi në tarifën e gazit, sipas një raporti të Rabo Research të 18 nëntorit 2022.
Por ndërkohë që Franca dhe Spanja po kufizojnë çmimet dhe po bëjnë zbritje në çmimet e karburantit për të mbrojtur qytetarët nga kostot e larta, të tjerët – përfshirë Gjermaninë – janë fokusuar më së shumti në ofrimin e mbështetjes së drejtpërdrejtë financiare për popullsitë e cenueshme.
Në Austri, për shembull, familjet kanë marrë zbritje një herë prej 150 eurosh në faturat e tyre të energjisë, me më të cenuarit që marrin dyfishin e kësaj.
Megjithatë, ndërsa Franca dhe Spanja i kanë mbajtur çmimet nën kontroll dhe Gjermania kryeson në mbështetjen e saj të financimit, Britania e Madhe nuk po bën asnjërën. Norma e inflacionit në MB prej 11.1 për qind në tetor ishte më e larta në 40 vitet e fundit.
Gjermania njoftoi kohët e fundit një paketë të re prej 200 miliardë eurosh për të përballuar rritjen e çmimeve të gazit, duke mërzitur vendet e tjera që kanë bërë thirrje për një përgjigje të koordinuar të BE-së.
“Ekziston një debat i vazhdueshëm nëse BE-ja duhet të marrë masa kolektive apo duhet të jetë në nivel vendi”, tha Philipp Heimberger për Al Jazeera, ekonomist në Institutin e Vjenës për Studime Ekonomike Ndërkombëtare. “Ndërsa ecim përpara në muajt e dimrit, ky debat do të intensifikohet”.
Ai beson se kriza mund të nxisë ndryshime në politikat industriale të ekonomive të mëdha.
Maartje Wijffelaars, ekonomiste e lartë në Rabo Research, tha se një zhvendosje në energjinë e rinovueshme do të ndihmonte shumë. Por se, edhe atje Evropa duhet të jetë e kujdesshme.
“Ne e dimë se Kina posedon shumë tokë të rralla dhe lëndë të para që mund të na duhen për tranzicionin tonë të energjisë”, tha Wijffelaars. “Por, sipas mundësive tona, do të na duhet të diversifikojmë portofolin sa më shumë që të jetë e mundur, në mënyrë që të mos e bëjmë veten të varur nga një vend”.
Është një gabim që Evropa nuk mund ta lejojë ta përsërisë./UBTNews/
Marrë me shkurtime nga Al Jazeera
Rajoni
Ujërat e Kosovës: Sfida dhe zgjidhjet e qëndrueshme sipas Profesor Hazir Çadrakut
Published
5 hours agoon
December 19, 2025By
Driton Iseni
Profesor i UBT-së, Hazir Çadraku, ishte mysafirë i radhës në podcastin tonë, ku foli për gjendjen aktuale të ujërave në Kosovë, duke theksuar rëndësinë e menaxhimit të qëndrueshëm dhe parandalimit të krizave të mundshme ujore në të ardhmen.
Sipas Profesor Çadrakut, sfidat që përballet Kosova janë të dyfishta: ndikimet klimatike dhe aktiviteti i pakontrolluar i njeriut.
Institucionet arsimore dhe kërkimi shkencor, sipas Profesor Çadrakut, luajnë një rol kyç në parandalimin e krizave ujore. Ai nënvizoi rëndësinë e punës intensive kërkimore në terren dhe publikimeve ndërkombëtare për të siguruar vendimmarrje të bazuar në të dhëna dhe fakte shkencore.
Për më shumë ndiqni podcastin: PODCAST
Lajmet nga UBT
Profesori bullgar Dimitar Keranov ligjëroi në UBT mbi të ardhmen evropiane të Kosovës dhe përvojën e Bullgarisë
Published
8 hours agoon
December 19, 2025By
Driton Iseni
Në kuadër të aktiviteteve akademike dhe ligjëratave tematike me ekspertë ndërkombëtarë, UBT ka mirëpritur Dr. Dimitar Keranov, politolog dhe ekspert i sigurisë ndërkombëtare, i cili mbajti ligjëratën me temën “Kosova’s European Future: What Bulgaria’s Experience Can Offer”, para studentëve të programit të Studimeve të Sigurisë.
Ligjërata u fokusua në rrugëtimin evropian të Kosovës, sfidat e integrimit, si dhe mësimet që mund të nxirren nga përvoja e Bullgarisë në proceset e anëtarësimit në Bashkimin Evropian, duke vënë theks të veçantë në çështjet e sigurisë, qëndrueshmërisë demokratike dhe përballjes me kërcënimet hibride.
Në këtë aktivitet akademik ishin të pranishëm edhe dekania e Fakultetit, Hajdi Xhixha, si dhe prodekani Arian Kadriu, të cilët vlerësuan rëndësinë e përfshirjes së ekspertëve ndërkombëtarë në procesin mësimor dhe në zgjerimin e perspektivës akademike të studentëve të UBT-së.
Dr. Dimitar Keranov është anëtar i Bordit Drejtues të Bulgarian Institute for International Politics (BIIP) dhe njihet si një nga zërat e rëndësishëm në fushën e politikës së jashtme, sigurisë dhe demokracisë në Evropën Juglindore. Fushat e tij të specializimit përfshijnë kërcënimet hibride, reziliencën demokratike dhe sigurinë ndërkombëtare, me fokus të veçantë në vendet që përballen me presione gjeopolitike.
Ai ka një përvojë të pasur profesionale në institucione prestigjioze ndërkombëtare, përfshirë German Marshall Fund of the United States dhe Institut für Europäische Politik në Berlin, ku ka kontribuar në analiza politike dhe kërkime shkencore mbi zgjedhjet, ndikimin e huaj dhe qeverisjen demokratike.
Publikimet dhe analizat e Dr. Keranov janë cituar nga media ndërkombëtare me ndikim të madh, si The New York Times dhe Euronews, duke e bërë atë një referencë të rëndësishme në debatet bashkëkohore mbi sigurinë dhe demokracinë. Ai është gjithashtu anëtar i American Political Science Association dhe flet rrjedhshëm më shumë se dhjetë gjuhë, çka i mundëson një qasje krahasuese dhe ndërkombëtare ndaj sfidave globale të sigurisë.
Ligjërata u prit me interes të veçantë nga studentët, të cilët patën mundësi të diskutojnë drejtpërdrejt me ligjëruesin për rolin e Kosovës në arkitekturën evropiane të sigurisë, sfidat aktuale rajonale dhe rëndësinë e përgatitjes akademike për profesionistët e ardhshëm të kësaj fushe.
Përmes aktiviteteve të tilla, UBT vazhdon të forcojë profilin e tij ndërkombëtar dhe të ofrojë një arsim cilësor, të lidhur ngushtë me zhvillimet aktuale globale dhe me praktikat më të mira akademike dhe profesionale.
Vendi
Zgjerimi urban i Prishtinës analizohet shkencërisht në një temë masteri nga studentja e UBT-së, Eglantina Buja
Published
8 hours agoon
December 19, 2025By
Driton Iseni
Prishtina ka qenë në fokus të një analize të thelluar shkencore mbi zhvillimin dhe zgjerimin e saj urban, përmes temës së masterit të kandidates nga UBT, MSc. Eglantina Buja, e cila u mbrojt me sukses në kuadër të studimeve pasuniversitare.

Tema me titull “Analizë sasiore e shtrirjes dhe zgjerimit urban në Prishtinë për periudhën 1990–2024” u prezantua para komisionit profesional, i përbërë nga Prof. Dr. Egzon Bajraktari (kryetar), Prof. Dr. Edon Maliqi (mentor) dhe Dr. sc. Elvida Pallaska (anëtare).
Studimi trajton transformimet urbane të kryeqytetit gjatë një periudhe 34-vjeçare, duke përfshirë kohën e okupimit, periudhën e pasluftës dhe zhvillimet pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës. Përmes përdorimit të të dhënave të hapura dhe metodave bashkëkohore shkencore, tema ofron një pasqyrë të qartë dhe të matshme të zgjerimit urban të Prishtinës.
Analiza është realizuar mbi bazën e imazheve satelitore Landsat 5 TM dhe Landsat 8 OLI, të përpunuara përmes klasifikimit të mbikëqyrur (Supervised Classification) në platformën Google Earth Engine, si dhe përmes analizave hapësinore me sisteme GIS. Si rezultat, janë gjeneruar harta tematike dhe produkte vizuale që dokumentojnë ndryshimet urbane ndër vite.
Të dhënat tregojnë një rritje të ndjeshme të sipërfaqes së ndërtuar në Prishtinë – nga 437.5 hektarë në vitin 1990 në mbi 1,410 hektarë në vitin 2024, që përfaqëson një zgjerim urban mbi 220%, një ritëm që tejkalon dukshëm rritjen e popullsisë. Ky zhvillim ka ndikuar në kalimin nga një strukturë urbane kompakte drejt një forme më të shpërndarë dhe të fragmentuar, duke sjellë sfida serioze për planifikimin hapësinor, infrastrukturën dhe përdorimin efikas të tokës.
Studimi identifikon gjithashtu zonat kryesore të zgjerimit urban dhe vë në pah ndikimin e ndërtimeve informale dhe mungesës së planifikimit të qëndrueshëm urban. Në përfundim, tema ofron rekomandime konkrete për vendimmarrësit, duke theksuar nevojën për zhvillim kompakt, forcim institucional dhe përdorim sistematik të teknologjive gjeohapësinore në monitorimin urban.
Me rastin e diplomimit, kandidatja u vlerësua për qasjen serioze akademike, rigorozitetin metodologjik dhe kontributin e vlefshëm në studimet e zhvillimit urban të Prishtinës.
UBT vazhdon të dëshmojë përkushtimin e tij ndaj kërkimit shkencor dhe formimit të kuadrove profesionale që kontribuojnë drejtpërdrejt në analizën dhe zgjidhjen e sfidave zhvillimore të vendit.





Lajmet nga UBT
Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi, bëhet zyrtarisht anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave
Published
9 hours agoon
December 19, 2025By
Driton Iseni
Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi bëhet anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave, në bazë të kontributit të tij të jashtëzakonshën në shkencë dhe teknologji, si dhe duke u bërë i vetmi dhe i pari shkencëtar nga Kosova që i bashkohet këtij institucioni prestigjioz. Diploma e anëtarësimit iu dorëzua gjatë një ceremonie solemne nga Kryetari dhe Nënkryetari i Akademisë, në Qendrën Evropiane për Shkencë (CERN) në Gjenevë, Zvicër.

Ky anëtarësim përfaqëson një njohje ndërkombëtare për kontributin e Rektorit Hajrizi në avancimin e arsimit të lartë, kërkimit shkencor dhe inovacionit në Kosovë, si dhe forcon lidhjet e vendit me komunitetin akademik evropian dhe botëror.
“Ky është një moment jashtëzakonisht i rëndësishëm, jo vetëm për mua personalisht, por edhe për Kosovën dhe komunitetin tonë shkencor. Anëtarësimi im në Akademinë Evropiane të Shkencës hap dyert e kësaj akademie prestigjioze për vendin tonë dhe për gjeneratat e reja të shkencëtarëve kosovarë,” ka thënë Rektori Hajrizi.
Rektori Hajrizi theksoi rëndësinë dhe domethënien e këtij anëtarësimi, duke shprehur falënderimet e tij dhe duke ndarë vizionin për të ardhmen.
“Ky anëtarësim përfaqëson vlerësimin e punës sime mbi 30-vjeçare në fushën e shkencës dhe teknologjisë, dhe më jep një motiv shtesë për të vazhduar angazhimin në forcimin e arsimit cilësor, avancimin e kërkimit shkencor dhe lidhjen e institucioneve akademike të Kosovës me rrjetet evropiane të dijes dhe inovacionit. Dëshiroj të shpreh mirënjohjen time të thellë për të gjithë ata që kontribuan në nominimin dhe vlerësimin tim. Një falënderim i veçantë shkon për familjen time dhe për kolegët e mi, për mbështetjen e vazhdueshme dhe bashkëpunimin profesional gjatë gjithë këtyre viteve”, u shpreh Rektori Hajrizi.
Akademia Evropiane e Shkencave është e njohur për promovimin e ekselencës shkencore, kërkimit ndërdisiplinar dhe inovacionit, duke përfshirë në radhët e saj studiues me reputacion të lartë ndërkombëtar, përfshirë edhe laureatë të Çmimit Nobel.
Nën udhëheqjen e Prof. Dr. Edmond Hajrizi, UBT është pozicionuar si një institucion lider në arsimin e lartë, kërkimin shkencor, inovacionin dhe sipërmarrjen në rajonin e Evropës Juglindore, duke krijuar mundësi të reja për studentët, akademikët dhe institucionet partnere.

Ujërat e Kosovës: Sfida dhe zgjidhjet e qëndrueshme sipas Profesor Hazir Çadrakut
Profesori bullgar Dimitar Keranov ligjëroi në UBT mbi të ardhmen evropiane të Kosovës dhe përvojën e Bullgarisë
Zgjerimi urban i Prishtinës analizohet shkencërisht në një temë masteri nga studentja e UBT-së, Eglantina Buja
Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi, bëhet zyrtarisht anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave
Ambasada amerikane e quan sukses të madh ushtrimin e përbashkët me Policinë
Simboli i Ujkut, FSK dëshmon nivelin e lartë të përgatitjes profesionale
Fotot më të fuqishme të vitit 2025
Këshilli i Evropës do të vëzhgojë zgjedhjet në Kosovë
Elezi: Për tri ditë janë shpërndarë me sukses 93% e pakove me fletëvotime për votimin me postë të diasporës
Të kërkuara
-
Aktualitet2 months agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Lajmet3 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Rajoni3 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
-
Vendi3 months agoNë UBT diplomon ushtaraku i FSK-së, Major Vilson Musaj
