Zelanda e Re ka shkarkuar ambasadorin e saj më të lartë në Mbretërinë e Bashkuar, Phil Goff, pas komenteve të tij që vinin në dyshim njohuritë historike të presidentit amerikan Donald Trump.

Gjatë një eventi në Londër, Goff krahasoi përpjekjet për t’i dhënë fund luftës midis Rusisë dhe Ukrainës me Marrëveshjen e Mynihut të vitit 1938, e cila i dha Adolf Hitlerit kontrollin mbi një pjesë të Çekosllovakisë. Ai kujtoi kritikën e Winston Churchill ndaj marrëveshjes dhe shtoi: “Presidenti Trump e ka rikthyer bustin e Churchill në Zyrën Ovale. Por mendoni se ai e kupton vërtet historinë?”

Komentet e tij u cilësuan si “thellësisht zhgënjyese” dhe e bënë të “papranueshme” mbajtjen e tij në detyrë, tha Ministri i Jashtëm i Zelandës së Re, Winston Peters. Shkarkimi erdhi pasi Trump pezulloi ndihmën ushtarake për Ukrainën pas një debati të ashpër me presidentin ukrainas, Volodymyr Zelensky.

Goff e krahasoi Trumpin me Churchill-in, i cili, megjithëse i shkëputur nga qeveria britanike, e kundërshtoi Marrëveshjen e Mynihut, duke e parë atë si një dorëzim ndaj kërcënimeve të Gjermanisë Naziste. Ai citoi edhe fjalët e Churchill drejtuar kryeministrit të atëhershëm britanik, Neville Chamberlain: “Kishit zgjedhjen mes luftës dhe turpit. Zgjodhët turpin, por do të keni edhe luftën”.

Pas takimeve të krizës në Paris dhe në Londër, liderët evropianë janë mbledhur të enjten në Bruksel për një “samit të veçantë”, në të cilin bën pjesë edhe plani i tyre për një rritje të madhe ushtarake.

Drafti i konkluzioneve, i parë nga Radio Evropa e Lirë, përmend rritjen e mbrojtjes ajrore, artilerisë dhe “armëve precize”.

“Bashkimi Evropian do ta bëjë vërtet ndryshimin” në mbrojtje, tha një zyrtar i lartë i BE-së në prag të samitit. Ai shtoi se ka “gatishmëri të qartë” nga të gjithë për këtë çështje.

Samitit i së enjtes u thirr më 27 shkurt, si përgjigje ndaj zhvillimeve të shpejta diplomatike. Por, prej atëherë, zhvillimet janë përshpejtuar, pas përplasjes në Zyrën Ovale dhe vendimit të Uashingtonit për ta pezulluar ndihmën ushtarake për Ukrainën.

Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, pritet të marrë pjesë në samit, edhe pse nuk është ende e qartë nëse do ta bëjë ketë fizikisht apo virtualisht.

Për më shumë se 25 vjet, misioni i NATO-s në Kosovë, KFOR, ka garantuar sigurinë në rajon. Por, mes sinjalizimeve nga zyrtarët amerikanë për një zvogëlim të mundshëm të pranisë ushtarake në Evropë, lindin pyetje mbi fatin e trupave amerikane në Kosovë dhe nëse administrata e presidentit Donald Trump mund të kërkojë favore në këmbim të mbajtjes së tyre.

Departamenti amerikan i Mbrojtjes ka deklaruar për Radion Evropa e Lirë se aktualisht nuk ka ndryshime në pozicionimin e forcave. Megjithatë, ish-zyrtarë të NATO-s paralajmërojnë se Kosova duhet të përgatitet për çdo skenar, sidomos në një kohë kur tensionet në Ballkan mbeten të larta.

Misioni i KFOR-it në Kosovë filloi në qershor të vitit 1999, pas nënshkrimit të Marrëveshjes së Kumanovës, e cila detyroi tërheqjen e plotë të forcave serbe. Fillimisht me rreth 50.000 trupa, sot numri i ushtarëve të KFOR-it është reduktuar në rreth 4.600.

Ish-zyrtari i lartë i NATO-s, Jamie Shea, thekson se presidenti Trump mund të ketë një qasje transaksionale ndaj misioneve ushtarake, duke kërkuar lëshime politike nga Kosova në këmbim të vazhdimit të pranisë ushtarake amerikane.

Nga ana tjetër, ish-komandanti i Forcës së Sigurisë së Kosovës, Kadri Kastrati, vlerëson se Kosova nuk është ende në gjendje të mbrohet e vetme, duke e bërë praninë e KFOR-it jetike për sigurinë e vendit.

Greqia ka hyrë në një fazë të tensionuar politike, me një mocion mosbesimi ndaj qeverisë, i cili pritet të votohet të premten.

Ky mocion ka pasur si shkak tragjedinë e trenit në Tempi dy vjet më parë, e cila la pas një bilanc të rëndë viktimash dhe akuzat për dështimin e shtetit në menaxhimin e sigurisë hekurudhore.

Në një shkëmbim të ashpër mes liderëve politikë të mërkurën, kryeministri Kyriakos Mitsotakis u përball me sulme të ashpra personale nga opozita, e cila ka kërkuar dorëheqjen e tij.

Megjithatë, Mitsotakis ka refuzuar të tërhiqet, duke theksuar se do të dalë më i fortë nga këto sulme dhe do të mbrojë qëndrimin e tij deri në vitin 2027, kur janë planifikuar zgjedhjet e tjera.

Mocioni i mosbesimit ka arritur në një moment kur opozita është bashkuar për të kërkuar dorëheqjen e qeverisë. Kjo përfshin partinë PASOK, SYRIZA, E Majtën e Re dhe Kursin për Liri. Ata kanë akuzuar qeverinë për dështim të menaxhimit të situatës pas aksidentit dhe për fshehje të të vërtetës.

Në përgjigje, Mitsotakis e kritikoi ashpër opozitën dhe theksoi se pastragimi i pasojave të tragjedisë do të jetë përmes përmirësimit të infrastrukturës dhe investimeve të tjera, përfshirë modernizimin e flotës hekurudhore deri në vitin 2027. Ai po ashtu njoftoi një iniciativë për të përmirësuar vlerësimet e punonjësve të sektorit publik.

Pavarësisht këtyre nismave, opozita e ka cilësuar këtë si një përpjekje për të mbuluar gabimet dhe ka kërkuar dorëheqjen e qeverisë. Moti politik mbetet i tensionuar, me një klimë të paparashikueshme për zhvillimet e ardhshme.