Aktualitet
Konfirmohet aktakuza ndaj ish-shefit të AKI-së dhe dy të akuzuarve tjerë për rastin “Gylenistët”
Published
3 years agoon
By
Betim GashiDepartamenti Special i Gjykatës Themelore në Prishtinë ka konfirmuar aktakuzën e ngritur nga Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës (PSRK) ndaj ish-shefit të Agjencisë së Kosovës për Inteligjencë, Driton Gashi, drejtorit të Departamentit për Shtetësi, Azil dhe Migracion në Ministrinë e Punëve të Brendshme (MPB), Valon Krasniqi si dhe drejtorit të Drejtorisë për Migracion dhe të Huaj në kuadër të Policisë së Kufitare, Rrahman Sylejmani.
Driton Gashi, Valon Krasniqi dhe Rrahman Sylejmani po akuzohen për keqpërdorim të pozitës apo autoritetit zyrtar, ndërsa Sylejmani akuzohet edhe për privim të kundërligjshëm nga liria. Akuzat ndaj tyre ndërlidhen me dëbimin e gjashtë shtetasve turq nga Kosova në Turqi gjatë vitit 2018.
Në vendimin e siguruar nga “Betimi për Drejtësi”, thuhet janë refuzuar si të pabazuara kërkesat e mbrojtësve të të akuzuarve të cilët kishin kërkuar hudhjen e aktakuzës.
“Refuzohen si të pabazuara kërkesat për hudhjen e aktakuzës dhe kundërshtimin e provave të ushtruara nga mbrojtësi i të pandehurit Driton Gashi, nga mbrojtësi i të pandehurit Valon Krasniqi, avokati Ekrem Hoxha, nga mbrojtësi i të pandehurit Rrahman Sylejmani, avokati Flakron Sylejmani, shkak se në shkresat e lëndës ka prova të mjaftueshme të cilat e mbështesin dyshimin e bazuar mirë se të akuzuarit kanë kryer veprat penale për të cilat po akuzohen” thuhet në vendimin e Themelores.
Në vendimin e gjykatës thuhet se gjykata pas shqyrtimit dhe vlerësimit të kërkesave të të pandehurve dhe mbrojtësve të tyre për kundërshtim të provave dhe hudhje të aktakuzës ka gjetur se këto kërkesa janë të pabazuara.
Kurse, gjykata ka aprovuar si të bazuar kundërshtimin e mbrojtësit të të pandehurit Rrahman Sylejmani, avokatit Flakron Sylejmani lidhur me disa prova të propozuara nga PSRK.
“Aprovohet kundërshtimi i mbrojtësit të të pandehurit Rrahman Sylejmani, avokati Flakron Sylejmani për përjashtimin si provë të papranueshme të procesverbaleve të deklaratave të dëshmitarëve Hamit Rukiqi i datës 02.05.2019, dhe me datë 07.11.2019, deklaratat e dëshmitarit Fazli Fazliu e datës 12.03.2019 dhe me datë 01.11.2019, deklaratat e dëshmitarit Ibrahim Mustafa e datës 25.04.2019, deklarata e dëshmitarit Xhemajl Krasniqi e datës 02.04.2019, deklarata e dëshmitarit Shaban Gruda e datës 17.07.2019 dhe e datës 25.11.2019, në bazë të nenit 249 par 3. Të KPPRK-së”, thuhet në vendimin e Gjykatës Themelore në Prishtinë.
Kjo gjykatë ka shpallur si prova të papranueshme procesverbalet e deklaratave të dëshmitarëve të lartcekur.
Në arsyetimin e këtij vendimi, gjykata ka theksuar se ka vlerësuar kërkesat e të pandehurve dhe mbrojtësve të tyre për kundërshtimin e provave dhe hudhjen e aktakuzës si dhe shkresave tjera të lëndës dhe ka gjetur se provat tjera të cilat të pandehurit kanë kërkuar të shpallen të papranueshme janë marr konform dispozitave të KPPRK-së.
Ndryshe, më 26 prill 2021 Gjykata Themelore në Prishtinë kishte mbajtur shqyrtimin e dytë për këtë rast, gjatë të cilës seancë të akuzuarit përmes mbrojtësve të tyre kishin paraqitur kërkesat për hudhjen e aktakuzës dhe kundërshtimin e provave.
Ish-shefi i AKI, Driton Gashi, drejtori i Departamentit për Shtetësi, Azil dhe Migracion në MPB, Valon Krasniqi si dhe drejtori i Drejtorisë për Migracion dhe të Huaj në kuadër të Policisë së Kufitare, Rrahman Sylejmani kishin kërkuar nga Gjykata Themelore në Prishtinë hudhjen e aktakuzës ndaj tyre, duke kundërshtuar edhe provat që gjenden në të.
Ndërkaq prokuroja Habibe Salihi kishte kërkuar konfirmimin e aktakuzës, me të cilën Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës (PSRK) e ngarkon Driton Gashin, Valon Krasniqin dhe Rrahman Sylejmanin për veprën penale të keqpërdorimit të pozitës apo autoritetit zyrtar, kurse Sylejmanin edhe për veprën penale të privimit të kundërligjshëm nga liria, raporton “Betimi për Drejtësi”.
Sipas mbrojtësit të të akuzuarit Driton Gashi, avokatit Florent Latifaj, i mbrojturi i tij në asnjë moment nuk i kishte tejkaluar funksionet e tij apo keqpërdorur pozitën zyrtare, ashtu siç është i ngarkuar nga ana e PSRK-së.
“Kur e them këtë e them kemi parasysh sepse funksionet e drejtorit të AKI-së por edhe të agjencisë në përgjithësi edhe janë të përcaktuara me ligjin e AKI-së dhe aty taksativisht në nenin 3 parashihet se cilat veprime janë të ndalume, unë du me ju theksu se asnjërin nga ato veprimet te ndaluara të AKI-së nuk e ka bo Driton Gashi”, ishte shprehur Latifaj.
Mbrojtësi i të akuzuarit Krasniqi, avokati Ekrem Hoxha kishte thënë se në kërkesën për hudhje të aktakuzës dhe kundërshtimin e provave ka argumentuar dhe paraqitur prova të mjaftueshme, me të cilat vërtetohet se i mbrojturi i tij nuk ka bërë asgjë përveç se ka zbatuar ligjin.
“I njëjti, në rastet se kur personat në fjalë janë vlerësuar se paraqesin rrezik për sigurinë e shtetit, i ka njoftuar vartësit e tij me përmbajtjen dhe ka kërkuar nga ta sipas procedurave ligjore që të zbatojnë ligjin, dhe zyrtarët tjerë të DSHAM-së në zbatim të ligjit në po të njëjtin gjykim kanë vlerësuar se përmbushet kushti ligjor nga nenin 6 se të njëjtëve duhet t’i revokohet leje qëndrimi dhe këtu përfundon i gjithë tregimi, nuk ka asgjë më shumë dhe asgjë më pak, i mbrojturi im ka zbatuar ligjin dhe kërkojmë që të hudhet kjo aktakuzë”, kishte deklaruar avokati Hoxha gjatë shqyrtimit të dytë.
Edhe avokati Flakron Sylejmani i cili përfaqëson të akuzuarin Rrahman Sylejmani, kishte thënë se i mbrojturi i tij të gjitha veprimet e tij i ka bërë në kuadër të fushëveprimeve të përcaktuara me rregulloren e brendshme të Policisë së Kosovës, si dhe në kuadër të përgjegjësive dhe detyrave që ka ai.
Ai kishte konsideruar se hetimet nga ana e PSRK-së janë bërë në kundërshtim me ligjin, pasi që sipas tij, aktvendimi për zgjerimin e hetimeve në këtë rast ishte paraqitur katër muaj më herët se aktvendimi për fillim të hetimeve.
Sipas aktakuzës së ngritur nga Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës më 24 shkurt 2021, Driton Gashi akuzohet se si person zyrtar në kohën e kryerjes së veprës penale Drejtor i Përgjithshëm i Agjencisë Kosovare të Inteligjencës, tutje AKI, prej datës 23.03.2018, e gjer më 29.03.2018, në Prishtinë, me qëllim që shtetasit e Republikës së Turqisë, Cihan Ozkan, Yusuf Karabina, Kahraman Demirez, Hasan Hyseyn Demir dhe Mustafa Erden, që kishin leje qëndrim të ligjshëm dhe të drejtën e punës në Kosovë dhe Osman Karakoya që kishte bërë kërkesë për leje qëndrim në Kosovë, e të cilit procedura nuk i kishte përfunduar, t’i dëbojë me forcë kundërligjshëm nga Kosova dhe t’i dorëzoj tek autoriteteve turke.
Gjithnjë sipas aktakuzës, Driton Gashi akuzohet se keqpërdori detyrën zyrtare, duke mos i përmbush detyrat zyrtare sipas kompetencës, në atë mënyrë që Departamentit për Shtetësi, Azil dhe Migracion, më tutje DSHAM, të MPB i rekomandoi revokimin e lejeve të qëndrimit për shtetasit turq Cihan Ozkan, Yusuf Karabina, Kahraman Demirez, Hasan Hyseyn Demir dhe Mustafa Erden dhe mosdhënien e lejes për Osman Karakoya, për arsye se kinse ata paraqesin rrezik për sigurinë kombëtare, fakt që nuk është provuar fare në procedurë të zbatuar në bazë të ligjit, ndërsa të akuzuarit Rrahman Sylejmani, Drejtor i Drejtorisë për Migrim dhe të Huaj në
Ministrin e Punëve të Brendshme, tutje DMH, i kishte rekomanduar nxjerrjen e gjashtë urdhrave për dëbimin e të dëmtuarave me forcë nga Republika e Kosovës.
PSRK-ja pretendon se i akuzuari Driton Gashi, për këtë procedurë dhe për dëbimin e të dëmtuarve me forcë nga Republika e Kosovës, nuk e ka njoftuar Presidentin dhe Kryeministrin e Republikës së Kosovës, siç parashihet me Ligjin për AKI dhe as Kryeprokurorin e Shtetit siç parashihet me nenin 25 të Ligjit për AKI, dhe se ka tejkaluar po ashtu kompetencat duke përfshirë AKI, në aranzhimin e udhëtimit, transportin dhe pjesëmarrjen në operacionin e dëbimit që nuk ishin kompetenca të agjencisë që drejtonte, pastaj u angazhuan drejtpërdrejtë në aksionin e dëbimit të tyre ani pse kjo nuk ishte në kompetencën e tij.
Me këto veprime, PSRK-ja e ngarkon të akuzuarin Driton Gashi se ka kryer veprën penale keqpërdorimi i pozitës apo autoritetit zyrtar, nga neni 422 paragrafi 1 të KPK-së.
Sipas kësaj aktakuze, Valon Krasniqi akuzohet se si person zyrtar, drejtor në DSHAM në MPB, në periudhën kohore prej 23.03.2018 dhe gjer më 29.03.2018, keqpërdori detyrën zyrtare duke mos i përmbush detyrat zyrtare sipas kompetencës, në atë mënyrë që në kundërshtim me 91 të Ligjit për të Huaj, mori vendim për revokimin e lejeve të ligjshme të qëndrimit të të dëmtuarave shtetasve Cihan Ozkan, Yusuf Karabina, Kahraman Demirez, Hasan Husein Demir dhe Mustafa Erden dhe në kundërshtim me nenin 44 të të njëjtit ligj për Osman Karakoya, që ishte në procedurë për marrjen e lejes së qëndrimit, pa u përfunduar ajo me vendim të formës së prerë, mirëpo veproi vetëm duke u bazuar në rekomandimin e të akuzuarit Driton Gashi për revokimin e lejeve të qëndrimit për shtetasit turq dhe pa vërtetuar fare nëse informacionet e AKI plotësojnë kriteret ligjore të përcaktuara me ligj për të vërtetuar se të dëmtuarit paraqesin rrezik për sigurinë kombëtare.
Gjithnjë sipas prokurorisë, po ashtu i akuzuari Valon Krasniqi, përgjegjësitë e tij ligjore për identifikimin e të dëbuarve, sigurimin e fletudhëtimeve, sigurimin e kujdesit mjekësor dhe autoritetin për zbatimin e operacionit të dëbimit me forcë të tyre ia kishte kaluar AKI-së dhe Policisë së Kosovës, në këtë mënyrë duke u shkelur të drejtat e të dëmtuarve, të drejtën e qëndrimit dhe punës së ligjshme në Kosovë të dëmtuarve iu ka shkaktuar dëm moral dhe material.
Me këto veprime, PSRK-ja e ngarkon të akuzuarin Valon Krasniqi se ka kryer veprën penale, keqpërdorimi i pozitës apo autoritetit zyrtar nga neni 422 paragrafi 1 të KPK-së të KPK-së.
PSRK-ja e ngarkon të akuzuarin Rrahman Sylejmani se si person zyrtar, Drejtor i DMH, pranë MPB, më 29.03.2018, në Prishtinë, tejkaloi kompetencat zyrtare në atë mënyrë që nxori gjashtë urdhra për dëbim me forcë të 6 (gjashtë) shtetasve të Republikës së Turqisë, të dëmtuarave Cihan Ozkan, Yusuf Karabina, Kahraman Demirez, Hasan Husein Demir dhe Mustafa Erden, që kishin leje qëndrim të ligjshëm qëndrimi dhe pune në Kosovë, dhe Osman Karakoya që ishte në procedurë për marrjen e lejes së qëndrimit dhe punës edhe pse në bazë të nenit 99 par.1 të Ligjit për të Huaj, nuk ishte fare në kompetencë të DMH që drejtonte ai, por në kompetencë të DSHAM, ndërsa urdhrat për dëbim me forcë i nxori edhe pse ishin përmbushur asnjë nga kushtet për lëshimin e urdhrit për dëbim me forcë nga neni 97 par. 1 të të njëjtit ligj dhe po ashtu pa e zbatuar procedurën e paraparë në nenin 97 paragrafi 8 i të njëjtit ligj, ndërsa, dëboi me forcë dhe depërtoj të dëmtuarin Hasan Husein Gunakan në mënyrë të kundërligjshme edhe pse atij nuk i ishte revokuar fare leja e qëndrimit dhe punës në Kosovë dhe nuk kishte as urdhër për dëbimin e tij, në këtë mënyrë shkeli rënd të drejtat e të dëmtuarve për qëndrim dhe punësim në Kosovë, me ç’rast iu shkaktoj dëm moral dhe material të dëmtuarve.
Me këto veprime, prokuroria e ngarkon të akuzuarin Rrahman Sylejmani se ka kryer veprën penale, keqpërdorimi i pozitës apo autoritetit zyrtar nga neni 422 paragrafi 1 të KPK-së.
Po ashtu, prokuroria e akuzon Rrahman Sylejmanin edhe se si person zyrtar, në cilësinë si në piken III- të këtij dispozitivi, gjatë muajit mars 2018 në shkollat “Mehmet Akif”, në Gjakovë dhe Lipjan dhe në shtëpinë në lagjen “Marigona” në Prishtinë, me ndihmën e Policisë së Kosovës, privoj kundërligjshëm nga liria duke i dëbuar dhe depërtuar me forcë të dëmtuarit e cekur në dispozitivin III pa ekzistuar asnjë bazë ligjore të paraparë me dispozitat e nenit 29 par. 2 dhe 3 të Kushtetutës së Republikës së Kosovës dhe neni 13 paragrafi 1 i Kodit të Procedurës Penale.
Me këto veprime, PSRK e ngarkon të akuzuarin Rrahman Sylejmani se ka kryer veprën penale, privimi i kundërligjshëm i lirisë nga neni 196 par. lidhur me par. 3 të KPK-së.
You may like
Bota
Grossi paralajmëron Iranin se po mbyllet dritarja për bisedime bërthamore
Published
33 mins agoon
November 14, 2024By
UBTnewsKreu i Agjencisë Ndërkombëtare për Energji Bërthamore, Rafael Grossi, i bëri thirrje Iranit dhe partnerëve të tij botërorë që të arrijnë “rezultate konkrete, të prekshme dhe të dukshme” në bisedimet lidhur me programin bërthamor të Teheranit, pasi rikthimi i Donald Trumpit në Shtëpinë e Bardhë mund të nënkuptojë se dritarja për diplomaci po mbyllet.
Duke folur për gazetarët në kryeqytetin iranian më 14 nëntor pasi u takua me shefin bërthamor të Iranit, Mohammad Eslami, Grossi tha se po rritet presioni për të lëvizur drejt arritjes së një zgjidhjeje me grupet e mbështetura nga Irani që luftojnë me Izraelin dhe për shkak të Trumpit, që ka qëndrime të ashpra kundër Teheranit, i cili do të marrë detyrën në janar.
“Ne e dimë se është e rëndësishme që të ketë momentum për të arritur tani disa rezultate konkrete, të prekshme dhe të dukshme që do të tregonin se kjo punë e përbashkët është duke e përmirësuar situatën dhe të na largojë nga konflikti dhe lufta”, tha Grossi.
“Fakti që ka tensione ndërkombëtare dhe rajonale tregon se hapësira për negociata dhe diplomaci nuk po rritet, por po zvogëlohet”, tha ai.
Vizita e Grossit në Iran u zhvillua rreth dy muaj para inaugurimit të Trumpit, i cili gjatë mandatit të parë në vitin 2018 tërhoqi shtetin e tij nga marrëveshja bërthamore që Irani arriti me fuqitë botërore më 2015, dhe rivendosi sanksionet ndaj Republikës Islamike.
Kjo marrëveshje parashihte frenimin e programit bërthamor të Teheranit, në këmbim të lehtësimit të sanksioneve dhe pakti synonte që të parandalonte Iranin nga posedimi i armëve bërthamore.
Grossi po ashtu u takua me ministrin e Jashtëm iranian, Abbas Araqchi.
Araqchi, që ishte kryenegociatori i Iranit gjatë kohës kur u arrit marrëveshja bërthamore, tha se bisedimet me Grossin ishin “të rëndësishme dhe të drejtpërdrejta”.
Ai u zotua se Irani do të vazhdojë të bashkëpunojë me Agjencinë Ndërkombëtare për Energji Bërthamore për mospërhapje bërthamore “me guxim dhe në mirëbesim”, duke përsëritur qëndrimin e kamotshëm të Teheranit se programi i tij bërthamor është “paqësor”.
Megjithatë, Araqchi shtoi se Irani nuk do të negociojë “nën presion”.
Pasi Uashingtoni u tërhoq nga marrëveshja bërthamore, Irani e zgjeroi programin e tij bërthamor dhe kufizoi inspektimet e Agjencisë të udhëhequr nga Grossi në uzinat bërthamore.
Agjencia Ndërkombëtare për Energji Bërthamore dhe komuniteti ndërkombëtar kanë shprehur shqetësimin e tyre se Teherani ka shkelur kufizimet e vendosura në marrëveshje sa i përket pasurimit të uraniumit, duke e pasuruar uraniumin deri në 60 për qind. Për armë bërthamore, kërkohet uranium i pasuruar prej 90 për qind./REL/
Ushtria izraelite ka kryer sulme ajrore në Bejrut për të tretën ditë me radhë, duke goditur caqet e kontrolluara nga Hezbollahu, grupi militant dhe partia politike që kontrollon shumicën e jugut të Libanit.
Sulmet izraelite goditën lokacione në periferitë jugore të kryeqytetit libanez mëngjesin e 14 nëntorit, pas bombardimeve të rënda të kryera një natë më parë.
Qiellin e Bejrutit e kanë mbuluar shtëllungat e tymit, teksa sulmet ajrore po vazhdojnë. Ndërkaq, sipas agjencisë shtetërore të lajmeve në Liban, gjatë natës Izraeli ka sulmuar Bint Jeil në jug të shtetit.
Pesë persona raportohet se janë vrarë gjatë sulmeve izraelite.
Hezbollahu dhe Izraeli kanë këmbyer zjarr në kufi që nga tetori i vitit të kaluar, kur nisi lufta në Gazë mes Izraelit dhe Hamasit, grupit palestinez të shpallur organizatë terroriste nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian.
Por, situata u përshkallëzua dhe Izraeli nisi një ofensivë të madhe ajrore dhe tokësore ndaj Hezbollahut në fund të shtatorit.
Hezbollahu është grup i shpallur terrorist nga Shtetet e Bashkuara, ndërkaq Bashkimi Evropian ka futur në listën e zezë krahun ushtarak, por jo edhe grupin politik të grupit. Partia e Hezbollahut ka ulëse në Parlamentin libanez.
Autoritetet libaneze ende nuk kanë konfirmuar numrin e viktimave nga sulmet e të enjtes në Bejrut. Por, shifrat e fundit të Ministrisë së Shëndetësisë së Libanit thonë se të paktën 3.365 persona janë vrarë dhe 14.344 të tjerë janë plagosur./REL/
Bota
Mbreti Charles feston ditëlindjen e 76-të!
Published
2 hours agoon
November 14, 2024By
UBT NEWSMbreti Charles III do të festojë ditëlindjen e tij të 76-të të enjten, duke shënuar këtë moment të rëndësishëm me një angazhim për një kauzë humanitare. Ai do të hapë dy qendra të reja të shpërndarjes së ushqimit, si pjesë e Projektit Ushqimor Coronation, një iniciativë që ai ka filluar një vit më parë, me synimin për të reduktuar varfërinë ushqimore dhe mbetjet e ushqimeve në Mbretërinë e Bashkuar.
Një nga qendrat që do të vizitojë Mbreti Charles është ajo në Londrën jugore, ku do të organizohet një “festival i ushqimit të tepërt”. Ky eveniment ka për qëllim transformimin e ushqimeve që mund të ishin hedhur, në vakte për ata që kanë nevojë. Kjo është pjesë e përpjekjes për të luftuar mbetjet ushqimore dhe për të siguruar ndihmë për ata që vuajnë nga uria dhe varfëria ushqimore.
Mbreti Charles gjithashtu do të hapë qendrën e dytë të Coronation Food Hub në Merseyside, një rajon në Anglinë veriperëndimore, në një ceremoni virtuale. Ky projekt ka marrë mbështetje të gjerë, dhe synon të kontribuoni në zgjidhjen e problemit të varfërisë ushqimore, duke shfrytëzuar ushqimet që janë të tepërta dhe duke i shpërndarë ato te ata që kanë më shumë nevojë.
Për nder të ditëlindjes së tij, Pallati Buckingham ka shpërndarë një fotografi të re të Mbretit, ku ai shfaqet i buzëqeshur para kamerës, veshur me një kostum blu të mprehtë, këmishë të bardhë dhe kravatë me motive blu. Në postimin e shpërndarë në rrjetet sociale, thuhet: “Duke i uruar Madhërisë së Tij Mbretit një ditëlindje të lumtur sot.”
Princi dhe Princesha e Uellsit gjithashtu kanë shprehur urimet e tyre për Mbretin, duke postuar një mesazh në rrjetet sociale: “Duke i uruar një ditëlindje të madhe Madhërisë së Tij Mbretit!”, duke shoqëruar mesazhin me një fotografi të Charles gjatë vizitës së tij të fundit në Samoa, ku ai zhvilloi turneun e tij të parë si kreu i Commonwealth.
Dita e ditëlindjes së Mbretit Charles III është një mundësi për të nderuar angazhimet e tij humanitare dhe për të reflektuar mbi arritjet e tij si monark. Megjithatë, dita e tij e “zyrtarizuar” si sovran mbetet festivali i madh i Trooping the Colour, një ngjarje e njohur që zhvillohet gjatë verës, ku 1400 oficerë dhe ushtarë marshojnë përmes rrugëve të Londrës në një spektakël madhështor që feston lindjen e Mbretit./CNN/
Bota
Mbetjet plastike, riciklohen vetëm 9% e tyre!
Published
4 hours agoon
November 14, 2024By
UBT NEWSNë nivel global, vetëm 9% e mbetjeve plastike riciklohen, një problem që ka shkaktuar shqetësime të mëdha për mjedisin dhe shëndetin njerëzor. Sipas të dhënave të fundit, çdo vit prodhohen rreth 500 milionë ton plastikë, një sasi e madhe që po ndikon rëndë në mjedis dhe po kontribuon në ndryshimet klimatike dhe dëmtimin e ekosistemeve.
Plastika, një material që përdoret në jetën e përditshme për një gamë të gjerë produktesh, përbëhet nga substanca kimike të ndryshme, shumë prej të cilave janë toksike dhe mund të kenë efekte të dëmshme për natyrën dhe shëndetin e njeriut. Pavarësisht përpjekjeve për të zvogëluar përdorimin e plastikës dhe për të përmirësuar proceset e riciklimit, shumica e plastikës së përdorur përfundon në deponi ose në natyrë, duke përkeqësuar problemet mjedisore.
Shifra alarmante
Sipas raportimeve shkencore, vetëm në vitin 2022 u prodhuan 506 milionë ton plastikë, ndërkohë që që nga viti 1950, botës i janë shtuar rreth 11 mijë milionë ton plastike. Kjo sasi e madhe plastikës ka një impakt të madh në ekosistemet tokësore dhe detare, duke krijuar probleme të thella për biodiversitetin dhe duke kontribuar në ndryshimet klimatike globale. Plastika, duke qenë një material që kërkon qindra vjet për t’u degraduar, ngelë në mjedis për periudha të gjata dhe shkakton ndotje afatgjatë.
Problemi me riciklimin
Një nga sfidat kryesore është fakti se shumë pak plastikë riciklohet. Aktualisht, vetëm 9% e mbetjeve plastike kthehen në produkte të reja, ndërkohë që pjesa tjetër shpesh përfundon në deponi, djegie, ose ndot natyrën. Ky shkallë e ulët riciklimi është një pasojë e pamjaftueshmërisë së sistemeve të riciklimit, si dhe e mungesës së infrastrukturës dhe edukatës për riciklimin e plastikës.
Efektet e shumta mjedisore
Përveç ndikimit të drejtpërdrejtë në natyrë, plastika ka efekte të dëmshme në shëndetin e njerëzve dhe të kafshëve. Substancat kimike që përdoren për prodhimin e plastikës, siftë janë BPA dhe ftalatet, mund të ndikojnë në sistemet endokrine të trupit dhe të shkaktojnë çrregullime hormonale. Po ashtu, mbeturinat plastike që ndodhen në lumenj, detra dhe oqeane, mund të dëmtojnë ekosistemet ujore dhe të vrasin kafshët që i konsumojnë ato, duke shkaktuar një efekt domino në zinxhirin ushqimor.
Sistemi i mbyllur: Nga grumbullimi deri te riciklimi
Për ekspertët, problemi me plastikën nuk fillon vetëm në momentin kur ajo bëhet mbetje, por është një problem i gjithë sistemit, që përfshin grumbullimin, prodhimin, përdorimin dhe riciklimin e saj. Çdo hap i këtij procesi ka pasojat e tij mjedisore dhe ekologjike, dhe çdo hap që bëhet gabim përkeqëson gjendjen. Ky është një cikël i mbyllur që po rëndon mbi planetin, dhe kërkon masa të menjëhershme për të parandaluar një katastrofë ekologjike. Ekspertët janë të mendimit se është e nevojshme një reformë e thellë në menaxhimin e mbetjeve plastike, duke përfshirë rritjen e kapaciteteve për riciklim dhe përdorimin e materialeve alternative që janë më miqësore me mjedisin. Po ashtu, është e domosdoshme të rritet ndërgjegjësimi për reduktimin e përdorimit të plastikës njëpërdorimshe dhe të bëhen investime për zhvillimin e teknologjive të pastrimit dhe riciklimit.
Për të ndihmuar në këtë proces, shumë shtete kanë nisur fushata për ndalimin e përdorimit të plastikës të njëpërdorshme dhe kanë filluar të miratojnë ligje që favorizojnë materialet e biodegradueshme dhe riciklimin. Megjithatë, për të pasur një ndikim të vërtetë në uljen e ndotjes plastike, është e nevojshme një angazhim global dhe një bashkëpunim më i madh ndërkombëtar.
Art, gazetari dhe histori: Vizita studimore e studentëve të UBT-së në Reporting House!
Sindikata e MKRS-së proteston në heshtje, shkak dhuna fizike
Odise Roshi vendos të largohet nga Kombëtarja Shqiptare
Vizita studimore e studentëve të UBT-së në Termokos: Njohuri praktike mbi infrastrukturat e ngrohjes në Prishtinë!
Grossi paralajmëron Iranin se po mbyllet dritarja për bisedime bërthamore
Izraeli vazhdon sulmet ajrore në Bejru
Rreth tre mijë raste të dhunës në familje për një vit, viktima kryesisht gratë
Protestë para Ministrisë së Shëndetësisë
Mbi abetaren e bashkuar: Kongresi i Manastirit dhe lufta për identitetin kombëtar!
Të kërkuara
-
Bota2 weeks ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Lajmet3 months ago
Zgjedh Menaxhment, Biznes dhe Ekonomi në UBT – Ferizaj dhe bëhuni liderët e së ardhmes
-
Lajmet2 months ago
Kurti: Përdhunimi është mjeti që përdori Serbia në Kosovë në mënyrë që të lë pasoja të përhershme në familje
-
Kulturë1 month ago
Marigona Ferati, profesoresha e UBT-së, zëri i artit në jurinë ndërkombëtare në festivalin e teatrove në Oman