Aktualitet

Kërkimi i fjalës së lirë përmes grevës së urisë në Rilindje

Published

on

28 vite më parë, nga 24 maji i vitit 1993 deri më 3 qershor të të njëjtit vit, gazetarët shqiptarë të Kosovës mbajtën grevë urie në Pallatin e Shtypit për mbrojtjen e fjalës së lirë. Greva nisi pasi Serbia nxori vendimin për marrjen nën kontroll të Pallatit të Shtypit, me çka përfundimisht gazetarëve shqiptarë u pamundësohej puna. Serbia po vendoste plotësisht terrin informativ në Kosovë. Grevës i priu Adem Demaçi. Pas 11 ditësh, pa asnjë rezultat, greva u ndërpre.

Në kohën e ish-Jugosllavisë, Radio Televizioni i Prishtinës – RTP ishte Radio Televizioni i parë i Kosovës. Puna e tij filloi në vitin 1945 në Prizren për të vazhduar funksionin deri në vitin 1990 kur u mbyll me dhunë nga forcat serbe, e të cilët nuk u ndalën vetëm me këtë mbyllje pasi që në të njëjtën kohë i ndaluan gazetës Rlindja botimin e saj. Pra përveç RTP-së, për informimin e shqiptarëve në atë kohë ishte edhe gazeta Rilindja, e cila ishte edhe gazeta e vetme e përditshme në gjuhën shqipe. Botimi i saj i parë ishte në vitin 1945. Gazeta shtypej në Shtypshkronjën Shtetërore në Prizren nga numri 1 deri në 60, kurse numri 61 i gazetës shtypej në Prishtinë në Shtypshkronjën Krahinore të Frontit Popullor.

Greva e urisë nga gazetarët e Rilindjes filloi 3 vite pas ndalimit të botimit të gazetës Rilindja, atëherë kur serbët pushtuan shtëpinë e mediave dhe shtypshkronjën.

Pra më 24 maj 1993 daton fillimi i grevës së urisë. Pallati i shtypit u bë shtëpia për njëmbëdhjetë ditët e ardhshme e Adem Demaçit, të cilit iu bashkangjitën edhe Ali Podrimja, Zenun Qelaj, Bardh Hamzaj, Nehat Islami, Shaip Beqiri, Idriz Ulaj, Milazim Krasniqi, Abdullah Konushefci, Bajram Kosumi, Vezir Uka, Shkelzen Stublla, Halil Matoshi, Blerim Shala, Besim Rexhaj, Gani Gashi, Shpend Vinca, Haqif Mulliçi, Agim Zogaj, Muhamet Ahmeti, Ali Hajdini, Safet Zejnullahu dhe Basri Çapriqi.

Disa gazetarëve gjendja shëndetësore iu është përkeqësuar para përfundimit të njëmbëdhjetë ditëshit dhe detyrimisht e ndaluan grevën më herët. Njëri nga ata ka qenë edhe Halil Matoshi.

“Unë me rekomandim të mjekëve Dr. Drita Mekuli, Dr. Faik Hima dhe Dr. Gani Demolli të cilët ishin afër neve e kam lënë grevën në ditën e shtatë, ndërsa kolegët tjerë kanë vazhduar. Gjatë grevës, me gazetarët e Zërit kemi përgatitur për shtyp një numër të revistës, kurse me poetin e ndjerë Ali Podrimjën kemi organizuar orë letrare dhe gazetën e murit me poezi e fotografi nga greva”, deklaroi ai.

Shefi i misionit të KSBE-së, tashmë OSBE-së në Prishtinë, greku Beniamin Karakostanoglu, gjatë kohës së grevës ishte në negociata për një marrëveshje me palën serbe për shfrytëzimin e përbashkët të resurseve të ndërmarrjes “Rilindja”. Ajo rezultoi se nuk ishte gjë tjetër veçse tjetërsim i shtypshkronjës, duke e pagëzuar “Gračanica” dhe duke i përzënë punëtorët shqiptarë nga puna.

Në një situatë të tillë të territ informativ në gjuhën shqipe, dy revista, “Zëri i Rinisë”, që ishte javore, si dhe “Bujku”, që ishte gazetë profesionale bujqësore, pësuan ndryshim duke u shndërruar në gazeta të aktualitetit dhe botoheshin më shpesh se normalisht, derisa “Bujku” nga stafi i Rilindjes përfundimisht u shndërrua në gazetë të përditshme. Në anën tjetër gazetarët e RTP-së, fillimisht siguruan një hapësirë 5 minutëshe për transmetimin e lajmeve në gjuhën shqipe në “Radio Zagrebi”, ndërsa më vonë siguruan hapësira transmetimi në “Radio Tirana” dhe në programin satelitor të “Televizionit Shqiptar”.

Historia e grevës së urisë është e lidhur me historinë e vetë popullit tonë dhe sakrificën e gazetarëve, të cilët në situatë okupimi ose lufte, interesin nacional e vendosin në radhë të parë, ndërsa profesionin e tyre e vënë në shërbim të atij interesi, pra e përdorin si armë për të arritur lirinë e kombit dhe atdheut.

(Autore e tekstit është Alketa Zejnullahu, studente e vitit të parë në Media dhe Komunikim në UBT)

Aktualitet

Valë e të nxehtit ekstrem godet Spanjën

Published

on

Continue Reading

Aktualitet

Estonia nis revolucionin digjital në shkolla: Inteligjenca Artificiale, pjesë e çdo klase

Published

on

Përderisa shumë vende në Evropë e kanë ndaluar përdorimin e “smartphone”-ve në shkolla, Estonia e konsideruar fuqia e re arsimore e Evropës – është duke udhëzuar nxënësit të përdorin pajisjet në klasë, ndërsa që nga shtatori do marrin llogaritë personale të Inteligjencës Artificiale.

Estonia po nis iniciativë kombëtare AI Leap, që do t’i pajisë nxënësit dhe mësuesit me “mjete dhe aftësi botërore në fushën e inteligjencës artificiale”.

U bë e ditur se po negociohen licenca me OpenAI, që do shndërrojë Estoninë në laborator eksperimental për përdorimin e Inteligjencës Artificale në shkolla.

Qëllimi është të ofrohet qasje falas në mjetet më të avancuara të të mësuarit me IA për 58,000 nxënës e 5,000 mësues deri më 2027, duke filluar me 16- dhe 17-vjeçarët këtë shtator. Sipas zyrtarëve, mësuesit do trajnohen në teknologji, duke vënë prioritet barazinë arsimore dhe aftësitë për përdorimin e IA-së. Ata kanë thënë se kjo do ta bëjë Estoninë “një nga kombet më të mençura në përdorimin e IA-së.”

Ministrja estoneze e arsimit, Kristina Kallas, gjatë një vizite në Londër  ëshë shprehur me fjalët: “E di se shumica e vendeve evropiane janë skeptike dhe të kujdesshme ndaj ekraneve, telefonave mobilë dhe teknologjisë. Por në rastin e Estonisë, shoqëria në përgjithësi është shumë më e hapur dhe e prirë për të përdorur mjete dhe shërbime dixhitale. Mësuesit nuk bëjnë përjashtim.”

Continue Reading

Bota

Izraeli bombardon shtëpinë e gazetarit në Gaza – 8 të vdekur

Published

on

By

Të paktën tetë persona janë vrarë dhe disa të tjerë janë plagosur pas një sulmi ajror të ushtrisë izraelite që goditi shtëpinë e gazetarit Osama el-Arbid në zonën As-Saftavi, në veri të Rripit të Gazës, mëngjesin e sotëm. Sipas raportimeve të Al Jazeera, gazetari el-Arbid i ka mbijetuar sulmit dhe është nxjerrë i gjallë nga rrënojat.

Burime shëndetësore të Al Jazeera-s konfirmojnë se që nga orët e para të mëngjesit, të paktën 15 persona janë vrarë nga bombardimet izraelite në pjesë të ndryshme të Gazës.

Në një tjetër incident tragjik, tre palestinezë humbën jetën pasi ushtria izraelite hapi zjarr ndaj një grupi qytetarësh pranë një pike shpërndarjeje të ndihmës humanitare, e ngritur nga një organizatë e mbështetur nga Izraeli dhe SHBA.

Ndërkohë, në qytetin jugor të Rafahut, autoritetet lokale raportuan për 46 persona të plagosur dhe shtatë të zhdukur si pasojë e një sulmi tjetër ajror të martën.

Situata në Gaza vazhdon të përshkallëzohet, ndërsa organizatat ndërkombëtare për të drejtat e njeriut po bëjnë thirrje për ndaljen e menjëhershme të dhunës dhe mbrojtjen e civilëve, përfshirë gazetarët dhe punonjësit humanitarë.

Continue Reading

Aktualitet

PDK thërret konferencë për media

Published

on

Partia Demokratike e Kosovës (PDK) ka paralajmëruar një konferencë për media që do të mbahet sot në selinë qendrore të partisë.

Sipas njoftimit për media nga ky subjekt politik, konferenca pritet të nisë në orën 11:00.

Megjithatë, nuk janë dhënë detaje lidhur me temën apo arsyen e kësaj konference.

Continue Reading

Të kërkuara