

Bota
Katër arsye pse zgjedhjet e Iranit kanë rëndësi për Evropën
Published
4 years agoon
By
Betim GashiRezultati mund të ndikojë në një sërë çështjesh, nga e ardhmja e marrëveshjes bërthamore e vitit 2015 deri te fati i të burgosurve me kombësi të dyfishtë të mbajtur në Iran.
Rezultati i zgjedhjeve presidenciale të Iranit të premten mund të riformojë ekuilibrin politik të vendit – dhe marrëdhëniet e Teheranit me aleatët dhe rivalët e tij.
Kandidati konservator Ebrahim Raisi shihet gjerësisht si paraardhësi që do të pasojë Hassan Rouhanin, presidentin reformist, mandati i dytë i të cilit po përfundon.
Një fitore për kandidatët konservatorë, do të sinjalizojë shkëputje nga axhenda e reformave e kryesuar nga Rouhani dhe Ministri i Jashtëm iranian, Mohammad Javad Zarif.
Kjo mund të ketë pasoja të konsiderueshme për fuqitë evropiane të etura për të angazhuar Teheranin në një varg çështjesh, duke përfshirë marrëveshjen e rëndësishme bërthamore 2015, një seri konfliktesh rajonale dhe ndalimin e shtetasve të dyfishtë.
Këtu janë katër gjëra për t’u marrë parasysh:
Marrëveshja bërthamore
Palët evropiane në marrëveshjen bërthamore të vitit 2015, janë përpjekur të rikthejnë paktin pasi u la në ‘i copëtuar’ nga vendimi i atëhershëm i Donald Trump për tërheqjen e njëanshme të Shteteve të Bashkuara në maj të vitit 2018.
Franca, Gjermania, Mbretëria e Bashkuar dhe BE u përpoqën të zbusin efektin e ndëshkimit të sanksioneve ekonomike në Teheran pas daljes nga Uashingtoni, por patën sukses të kufizuar. Ndërkohë Irani rriti mospërputhjen e tij me marrëveshjen.
Por oferta e Presidentitit Joe Biden për të ringjallur marrëveshjen dhe të zgjasë kushtet e saj ka rritur shpresat e nënshkruesve evropianë për një ringjallje të marrëveshjes.
Teherani dëshiron që Uashingtoni të bëjë lëvizjen e parë duke hequr sanksionet dhe Irani është kundër zgjerimit të marrëveshjes fillestare, e cila vendos kufizime në programin bërthamor të Iranit në këmbim të lehtësimit të sanksioneve.
Një raund i gjashtë i negociatave indirekte SHBA-Iran i cili synon ringjalljen e marrëveshjes u zhvillua në Vjenë në fundjavë dhe të shtatë kandidatët që garojnë për presidencën kanë mbështetur vazhdimin e bisedimeve.
“Lehtësimi i sanksioneve është diçka që sistemi [iranian] në tërësi po e kërkon”, tha për Al Jazeera Sanam Vakil, një zëvendës drejtor për programin e Lindjes së Mesme në Mbretërinë e Bashkuar.
Të burgosurit me kombësi të dyfishtë
Irani nuk njeh kombësi të dyfishtë dhe nuk ka shifra të sakta për numrin e personave me shtetësi të shteteve evropiane të burgosur në vend.
Disa nga ata që dihet të mbahen argumentojnë se ata po mbahen në arrest me akuza false dhe po përdoren nga Teherani si mjete negociuese në marrëdhëniet e tij me fuqitë perëndimore.
Midis tyre janë Nazanin Zaghari-Ratcliffe, Fariba Adelkhah dhe Kamren Ghaderi, të cilët janë përkatësisht dy shtetas britaniko-iranian, francez-iranian dhe austriak-iranian.
Nëse Raisi ose ndonjë kandidat konservator fiton zyrën, fuqitë evropiane duhet të marrin një pozitë të “skepticizmit ekstrem” mbi synimet e Teheranit në lidhje me këta individë – dhe çështjet e të drejtave të njeriut më gjerë – sipas Mamedov.
Vakil tha se ishte e mundur që Teherani të mund të dyfishojë arrestimet e tilla nën një presidencë konservatore.
“Konservatorët, në përgjithësi, kanë një konsensus se këto taktika të vijës së ashpër dhe ndërtimi i levave janë strategji të dobishme,” tha ajo. “Dhe me Perëndimin, marrjet e tyre janë se këto lloj taktikash janë të rëndësishme dhe se këto lloj kartash janë të rëndësishme për të pasur mëngët e tyre.”
Sidoqoftë, të dy analistët gjithashtu sugjeruan se ishte e mundur që një fitore konservatore presidenciale mund të përmirësonte fatin e dy shtetasve aktualisht të burgosur dhe të shohë më pak të burgosur.
Konfliktet
Rezultati i zgjedhjeve të së premtes mund të ndikojë në masën ku Irani dhe fuqitë Evropiane mund të përplasen ose bashkëpunojnë në përpjekjet për t’i dhënë fund konflikteve në të cilat ata janë të përfshirë.
Nëse, siç pritej, një konservator fiton presidencën, Teherani mund të kërkojë të ulë presionin ndaj rivalëve të tij rajonalë – Izraelin, Arabinë Saudite dhe Emiratet e Bashkuara Arabe – dhe aleatët e tyre evropianë me shfaqje force nga luftëtarët e tij të autorizuar në Siri, Jemen dhe Afganistani.
Në Irak, gjithashtu, një fitore për Raisin ose ndonjë tjetër konservator mund të sjell në milicitë e mbështetura nga Irani që përshkallëzojnë shënjestrën e tyre ndaj forcave amerikane, duke dobësuar perspektivat e bashkëpunimit midis Teheranit dhe aleatëve evropianë të Uashingtonit.
“Raisi mbështet strategjinë e Iranit për mbrojtjen dhe rezistencën përpara”, tha Vakil. “Pra, ekziston shqetësimi se Irani do të jetë më pak i gatshëm të bëjë kompromis mbi çështjet rajonale”.
Raportet me Rusinë
Aleanca e Iranit me Rusinë nuk ka gjasa të ndikohet nga rezultatet e zgjedhjeve presidenciale, veçanërisht duke pasur parasysh kontrollin e Khamenein mbi politikën e jashtme, sipas Vakil.
“Ata tashmë kanë lidhje të ngushta me Rusinë,” tha ajo. “Unë nuk mendoj se gjërat do të ndryshojnë, në të mirë ose në të keq”.
Sidoqoftë, Mamedov sugjeroi që një hap i madh drejt konservatorizmit mund ta shihte Iranin të konsolidonte më tej lidhjet me Moskën.
“Sigurisht që konservatorët janë më të hapur dhe më të favorshëm për lidhje më të ngushta me Rusinë,” tha ai.
“Ata e shohin Rusinë si një fuqi anti-perëndimore, ashtu si Kina, dhe ekzistojnë këto shpresa që Irani të mund të bashkohet me Rusinë dhe Kinën në një lloj boshti anti-perëndimor”.
Një veprim i tillë mund të çojë në një ftohje të mëtejshme në marrëdhëniet e Teheranit me fuqitë kryesore evropiane si Mbretëria e Bashkuar, Franca dhe Gjermania, duke pasur parasysh tensionet e tyre të zymta me Moskën për një sërë çështjesh.
(Përktheu dhe përshtati UBTNews)
Bota
Shefi i ushtrisë izraelite: Duhet ta pranojmë marrëveshjen për pengjet
Published
5 hours agoon
August 25, 2025By
UBT News
Shefi i Shtabit të Forcave të Mbrojtjes të Izraelit (IDF) ka deklaruar se ekziston një marrëveshje në tryezë për pengjet e mbetura në Gaza, raportojnë mediat izraelite.
Gjeneral Lejtnant Eyal Zamir raportohet të ketë thënë se ushtria izraelite ka krijuar kushtet për një marrëveshje dhe se tani vendimi është në duart e kryeministrit Benjamin Netanyahu, raporton Channel 13 News, sipas BBC.
Të martën, kabineti i sigurisë së Izraelit pritet të diskutojë propozimin më të fundit të ndërmjetësve rajonalë, të cilin Hamasi e ka pranuar një javë më parë.
Ky zhvillim vjen pas demonstratave masive në Izrael këtë muaj, ku qindra mijëra qytetarë u mblodhën në Tel Aviv duke kërkuar fundin e luftës në Gaza dhe një marrëveshje për lirimin e pengjeve të mbajtura nga Hamasi. Forumi i Familjeve të Pengjeve dhe të Zhdukurve tha se Zamir shprehu “atë që shumica e izraelitëve po kërkojnë”, përfshirë një marrëveshje për kthimin në shtëpi të të gjithë 50 pengjeve të mbetur, prej të cilëve besohet se 20 janë gjallë, si dhe fundin e luftës.
Grupi ka paralajmëruar një tjetër ditë protestash masive të martën.
Propozimi më i fundit, nga ndërmjetësit në Egjipt dhe Katar, thuhet se bazohet në një kornizë të avancuar nga i dërguari amerikan Steve Witkoff në qershor.
Ai parasheh që Hamasi të lirojë rreth gjysmën e pengjeve në dy faza gjatë një armëpushimi fillestar 60-ditor. Po ashtu do të zhvilloheshin negociata për një armëpushim të përhershëm.
Zyra e Netanyahut kishte deklaruar më herët se Izraeli do të pranonte marrëveshje vetëm nëse të gjithë pengjet lirohen menjëherë.
Të shtunën, avionë dhe tanke goditën pjesë të qytetit të Gazës, teksa Izraeli vazhdoi planin për të marrë nën kontroll zonën më të madhe urbane të territorit.
Aktualitet
Rektori i UBT-së, në mesin e pesë liderëve më të mirë globalë të arsimit të lartë nga Triple E Awards
Published
6 hours agoon
August 25, 2025By
Driton Iseni
Një vlerësim tjetër ndërkombëtar për Kosovën dhe arsimin e lartë: Themeluesi dhe Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, është përzgjedhur në mesin e pesë liderëve më të shquar globalë për çmimin prestigjioz Triple E Awards – Udhëheqësi Universitar i Vitit (Kategoria Globale).
Kjo përzgjedhje e vendos Rektorin Hajrizi krah personaliteteve që kanë transformuar arsimin e lartë dhe rolin e tij në shoqëri, duke e bërë UBT-në një shembull unik të inovacionit, zhvillimit dhe vizionit në nivel ndërkombëtar.
Në këtë kategori shumë konkurruese, finalistët tjerë krahas Rektorit Hajrizi janë:
Nuno Fernandes – President, American Public University System (Shtetet e Bashkuara)
Marie-Josée Lamothe – Drejtoreshë, McGill Dobson Centre for Entrepreneurship (Kanada)
Christina Ionescu – Mount Allison University (Kanada)
Zaur Samadov – Trinity College Dublin & Open Incubator (Irlandë)
Rektori Hajrizi është përzgjedhur për lidershipin e tij transformues të dëshmuar në arsimin e lartë. Si themelues vizionar i UBT-së, ai ka ndërtuar një ekosistem që e pozicionon universitetin si një nxitës të inovacionit, qëndrueshmërisë dhe rinovimit shoqëror.
Që nga themelimi i UBT-së me vetëm 29 studentë në vitin 2004, deri te zhvillimi në një institucion lider kombëtar me mbi 15,000 studentë sot, ai ka integruar ndërmarrësinë, transformimin digjital dhe qëndrueshmërinë në çdo nivel.
Nën udhëheqjen e tij, UBT ka gjeneruar mbi 100 spin-off-e, mbi 1,000 vende pune çdo vit dhe ka nisur iniciativa si UBT Accelerator, Kampi i Inovacionit, dhe Qendra e Inovacionit Digjital. I njohur ndërkombëtarisht për zhvillimin e kampusit të mençur, energjinë e rinovueshme dhe përafrimin me Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm (SDG), puna e tij dëshmon se si universitetet mund të shërbejnë si motorë të zhvillimit ekonomik dhe përparimit shoqëror.
Të qenurit në mesin e këtyre liderëve të shquar globalë është një dëshmi e lidershipit vizionar të Rektorit Hajrizi, njohjes ndërkombëtare dhe kontributit të tij të qëndrueshëm në arsimin e lartë dhe shoqëri.
Aktualitet
Presidentja Osmani: Rusia po synon destabilizimin e Ballkanit
Published
7 hours agoon
August 25, 2025By
Driton Iseni
Forca me ndikim të keq, si Rusia, po përpiqen të ushtrojnë ndikim në Ballkan sepse kanë “interesa strategjike” dhe synojnë të destabilizojnë sistemin e vlerave të BE-së dhe NATO-s, ka deklaruar Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, në një intervistë ekskluzive për TVP World.
Duke folur në margjinat e Forumit Evropian në Alpbach, të shtunën, Osmani paralajmëroi për rritjen e ndikimit të “trekëndëshit të së keqes” – Rusisë, Kinës dhe Iranit – dhe theksoi sfidat më të ngutshme për Kosovën.
“Shpesh them se kur shohim forca të tilla si Rusia, Kina dhe Irani – ky trekëndësh i së keqes – duke tentuar të ndikojnë në Ballkanin Perëndimor, ata nuk e bëjnë këtë nga bamirësia, por sepse kanë një interes strategjik”, tha Osmani.
Ajo shtoi se për Kosovën problemi më i madh mbetet Serbia. Duke cituar Misionin e Vëzhgimit Evropian, Osmani theksoi se është dëshmuar që Serbia, “e ndihmuar dhe e shtyrë nga Rusia”, ka ndërhyrë edhe në zgjedhjet e fundit parlamentare në Kosovë.
“Sfida jonë më e madhe, siç kam thënë, është fakti se Serbia vazhdon t’i shohë shtetet fqinjë si shtete të përkohshme”, u shpreh ajo, duke e krahasuar këtë qasje me “mentalitetin imperialist dhe hegjemonist të Rusisë”.
Megjithatë, Osmani theksoi se në skenën e madhe politike të Kosovës “nuk ka ndikim rus apo serb, gjithçka është lokale”.
Ajo gjithashtu rikujtoi se Kosova ka synim të qartë integrimin në BE, por mungesa e një shumice parlamentare po e pengon realizimin e projekteve evropiane dhe bashkëpunimin me administratën amerikane.
Aktualitet
Donjeta Sadiku drejt Botërorit të Boksit
Published
7 hours agoon
August 25, 2025By
Driton Iseni
Nga 13 gushti deri më 2 shtator 2025, boksierja kosovare Donjeta Sadiku, së bashku me trajneren dhe selektoren Marjola Sallauka, po zhvillon përgatitje intensive në kampin stërvitor në Sheffield të Anglisë.
Ky kamp përfaqëson një hap vendimtar në rrugëtimin drejt Kampionatit Botëror të boksit, i cili do të mbahet nga 4 deri më 14 shtator në Liverpool të Anglisë.
Sadiku ka dëshmuar prej kohësh cilësitë e saj si një nga emrat më të fuqishëm të boksit botëror. Ajo ka fituar medaljen e bronztë në Kampionatin Botëror 2022 në Stamboll, një tjetër medalje të bronztë në Kampionatin Evropian 2022 në Budva, si dhe ka shkëlqyer këtë vit me triumfe të njëpasnjëshme duke fituar medalje të arta në tri turnetë prestigjioze: Strandja në Bullgari, Brussels Capital Tournament në Belgjikë dhe Feliks Stamm në Varshavë të Polonisë.
Me këtë përvojë, pritshmëritë dhe besimi janë të mëdha: që Donjeta Sadiku të kurorëzohet në Liverpool si Kampione e Botës, duke sjellë medaljen e artë në Kosovë.

Kransiqi i LVV-së në KQZ me aksion simbolik pas vendimit të PZAP-së për Listën Serbe

Kosova humb 114 milionë euro për energji, Shoqata e Prodhuesve fajëson institucionet

Barcelona shqyrton alternativa për ndeshjen ndaj Valencias për shkak të vonesave në “Camp Nou”

UBT ofron Master në Psikologji me standarde evropiane

Andre Onana mbetet në Manchester United, nuk ka oferta për portierin

Arsenali synon të nënshkruajë me Piero Hincapie, sfidon Tottenhamin

Apple pritet të sjellë ndryshime të mëdha në dizajnin e iPhone, duke nisur me modelin 17 Air

Droni i ri Bayraktar TB2T-AI thyen rekordin e lartësisë në kategorinë e tij

Bali teston robotë për pastrimin e plazheve për të luftuar krizën e mbeturinave
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA