Botë

Katër arsye pse zgjedhjet e Iranit kanë rëndësi për Evropën

Published

on

Rezultati mund të ndikojë në një sërë çështjesh, nga e ardhmja e marrëveshjes bërthamore e vitit 2015 deri te fati i të burgosurve me kombësi të dyfishtë të mbajtur në Iran.

Rezultati i zgjedhjeve presidenciale të Iranit të premten mund të riformojë ekuilibrin politik të vendit – dhe marrëdhëniet e Teheranit me aleatët dhe rivalët e tij.

Kandidati konservator Ebrahim Raisi shihet gjerësisht si paraardhësi që do të pasojë Hassan Rouhanin, presidentin reformist, mandati i dytë i të cilit po përfundon.

Një fitore për kandidatët konservatorë, do të sinjalizojë shkëputje nga axhenda e reformave e kryesuar nga Rouhani dhe Ministri i Jashtëm iranian, Mohammad Javad Zarif.

Kjo mund të ketë pasoja të konsiderueshme për fuqitë evropiane të etura për të angazhuar Teheranin në një varg çështjesh, duke përfshirë marrëveshjen e rëndësishme bërthamore 2015, një seri konfliktesh rajonale dhe ndalimin e shtetasve të dyfishtë.

Këtu janë katër gjëra për t’u marrë parasysh:

Marrëveshja bërthamore

Palët evropiane në marrëveshjen bërthamore të vitit 2015, janë përpjekur të rikthejnë paktin pasi u la në ‘i copëtuar’ nga vendimi i atëhershëm i Donald Trump për tërheqjen e njëanshme të Shteteve të Bashkuara në maj të vitit 2018.

Franca, Gjermania, Mbretëria e Bashkuar dhe BE u përpoqën të zbusin efektin e ndëshkimit të sanksioneve ekonomike në Teheran pas daljes nga Uashingtoni, por patën sukses të kufizuar. Ndërkohë Irani rriti mospërputhjen e tij me marrëveshjen.

Por oferta e Presidentitit Joe Biden për të ringjallur marrëveshjen dhe të zgjasë kushtet e saj ka rritur shpresat e nënshkruesve evropianë për një ringjallje të marrëveshjes.

Teherani dëshiron që Uashingtoni të bëjë lëvizjen e parë duke hequr sanksionet dhe Irani është kundër zgjerimit të marrëveshjes fillestare, e cila vendos kufizime në programin bërthamor të Iranit në këmbim të lehtësimit të sanksioneve.

Një raund i gjashtë i negociatave indirekte SHBA-Iran i cili synon ringjalljen e marrëveshjes u zhvillua në Vjenë në fundjavë dhe të shtatë kandidatët që garojnë për presidencën kanë mbështetur vazhdimin e bisedimeve.

“Lehtësimi i sanksioneve është diçka që sistemi [iranian] në tërësi po e kërkon”, tha për Al Jazeera Sanam Vakil, një zëvendës drejtor për programin e Lindjes së Mesme në Mbretërinë e Bashkuar.

Të burgosurit me kombësi të dyfishtë

Irani nuk njeh kombësi të dyfishtë dhe nuk ka shifra të sakta për numrin e personave me shtetësi të shteteve evropiane të burgosur në vend.

Disa nga ata që dihet të mbahen argumentojnë se ata po mbahen në arrest me akuza false dhe po përdoren nga Teherani si mjete negociuese në marrëdhëniet e tij me fuqitë perëndimore.

Midis tyre janë Nazanin Zaghari-Ratcliffe, Fariba Adelkhah dhe Kamren Ghaderi, të cilët janë përkatësisht dy shtetas britaniko-iranian, francez-iranian dhe austriak-iranian.

Nëse Raisi ose ndonjë kandidat konservator fiton zyrën, fuqitë evropiane duhet të marrin një pozitë të “skepticizmit ekstrem” mbi synimet e Teheranit në lidhje me këta individë – dhe çështjet e të drejtave të njeriut më gjerë – sipas Mamedov.

Vakil tha se ishte e mundur që Teherani të mund të dyfishojë arrestimet e tilla nën një presidencë konservatore.

“Konservatorët, në përgjithësi, kanë një konsensus se këto taktika të vijës së ashpër dhe ndërtimi i levave janë strategji të dobishme,” tha ajo. “Dhe me Perëndimin, marrjet e tyre janë se këto lloj taktikash janë të rëndësishme dhe se këto lloj kartash janë të rëndësishme për të pasur mëngët e tyre.”

Sidoqoftë, të dy analistët gjithashtu sugjeruan se ishte e mundur që një fitore konservatore presidenciale mund të përmirësonte fatin e dy shtetasve aktualisht të burgosur dhe të shohë më pak të burgosur.

Konfliktet

Rezultati i zgjedhjeve të së premtes mund të ndikojë në masën ku Irani dhe fuqitë Evropiane mund të përplasen ose bashkëpunojnë në përpjekjet për t’i dhënë fund konflikteve në të cilat ata janë të përfshirë.

Nëse, siç pritej, një konservator fiton presidencën, Teherani mund të kërkojë të ulë presionin ndaj rivalëve të tij rajonalë – Izraelin, Arabinë Saudite dhe Emiratet e Bashkuara Arabe – dhe aleatët e tyre evropianë me shfaqje force nga luftëtarët e tij të autorizuar në Siri, Jemen dhe Afganistani.

Në Irak, gjithashtu, një fitore për Raisin ose ndonjë tjetër konservator mund të sjell në milicitë e mbështetura nga Irani që përshkallëzojnë shënjestrën e tyre ndaj forcave amerikane, duke dobësuar perspektivat e bashkëpunimit midis Teheranit dhe aleatëve evropianë të Uashingtonit.

“Raisi mbështet strategjinë e Iranit për mbrojtjen dhe rezistencën përpara”, tha Vakil. “Pra, ekziston shqetësimi se Irani do të jetë më pak i gatshëm të bëjë kompromis mbi çështjet rajonale”.

Raportet me Rusinë

Aleanca e Iranit me Rusinë nuk ka gjasa të ndikohet nga rezultatet e zgjedhjeve presidenciale, veçanërisht duke pasur parasysh kontrollin e Khamenein mbi politikën e jashtme, sipas Vakil.

“Ata tashmë kanë lidhje të ngushta me Rusinë,” tha ajo. “Unë nuk mendoj se gjërat do të ndryshojnë, në të mirë ose në të keq”.

Sidoqoftë, Mamedov sugjeroi që një hap i madh drejt konservatorizmit mund ta shihte Iranin të konsolidonte më tej lidhjet me Moskën.

“Sigurisht që konservatorët janë më të hapur dhe më të favorshëm për lidhje më të ngushta me Rusinë,” tha ai.

“Ata e shohin Rusinë si një fuqi anti-perëndimore, ashtu si Kina, dhe ekzistojnë këto shpresa që Irani të mund të bashkohet me Rusinë dhe Kinën në një lloj boshti anti-perëndimor”.

Një veprim i tillë mund të çojë në një ftohje të mëtejshme në marrëdhëniet e Teheranit me fuqitë kryesore evropiane si Mbretëria e Bashkuar, Franca dhe Gjermania, duke pasur parasysh tensionet e tyre të zymta me Moskën për një sërë çështjesh.

(Përktheu dhe përshtati UBTNews)

Botë

Gjermania vendos laserë në aeroportin e Mynihut për t’u mbrojtur nga dronët

Published

on

By

Një instalim laseri është vendosur pranë aeroportit të Mynihut për të mbrojtur aeroportin gjerman nga çdo pamje tjetër e dronëve, sipas mediave gjermane.

Gazeta gjermane Bild citon burime anonime të sigurisë se pajisjet me laser do t’u lejojnë autoriteteve të gjejnë distancën e dronit nga aeroporti.

Bëhet e ditur se ky lajm vjen pasi aeroporti i Mynihut u mbyll për dy ditë rresht javën e kaluar për shkak të fluturimeve të dyshimta me dronë.

Pamjet e para u shfaqën në zonat përreth aeroportit, duke përfshirë qytetet Freising dhe Erding.

Dronët u panë më vonë pranë aeroportit dhe dy orë më vonë përsëri rreth tij.

Më pas u vu në vend një mbyllje parandaluese që pa 17 fluturime të anuluara dhe 15 fluturime të devijuara për në Stuttgart, Nuremberg, Vjenë dhe Frankfurt, ndërsa policia nisi “operacione të gjera kërkimi” në zonë .

Zyrtarët në atë kohë ngritën shtretër kampingu me batanije, pije dhe ushqime të lehta që u ofroheshin pasagjerëve në fluturimet e anuluara.

Një ditë më vonë, policia gjermane tha se vuri re dy pamje të dronëve pranë pistave veriore dhe jugore të aeroportit, por u larguan përpara se të identifikoheshin.

Pamjet e tjera të dronëve bënë që 170 fluturime të anuloheshin ose të devijoheshin.

Ndryshe, Mynihu është vetëm vendi i fundit në Evropë që ka parë ndërhyrje me dronë në javët e fundit.

Të paktën 11 vende , përfshirë Lituaninë, Letoninë, Danimarkën, Norvegjinë, Rumaninë, Poloninë, Estoninë, Gjermaninë, Belgjikën dhe Francën, kanë parë dronë ose ndërprerje të qarkullimit mbi territorin e tyre në tre muajt e fundit.

Udhëheqësit evropianë ranë dakord në takimet në Kopenhagen javën e kaluar të ecin përpara me planet për një të ashtuquajtur “mur me dronë” përgjatë kufirit lindor të bllokut./D.B/EO

Continue Reading

Botë

Ukraina konfirmon sulmet ndaj një uzine eksplozivësh në Rusi

Published

on

By

Shtabi i Përgjithshëm i Forcave të Armatosura të Ukrainës ka konfirmuar sulmet ndaj Uzinës Sverdlov në Rusi dhe një terminali nafte në Feodosia të Krimesë.

Shtabi i Përgjithshëm e tha këtë në një postim në Facebook , raporton Ukrinform.

Si pjesë e përpjekjeve për të zvogëluar potencialin ofensiv të Rusisë dhe kapacitetin e saj për sulme me raketa dhe bomba, forcat ukrainase shënjestruan infrastrukturën e ndërmarrjes shtetërore federale Sverdlov Fabrika natën e 5-6 tetorit.

Fabrika është një nga prodhuesit më të mëdhenj të eksplozivëve në Rusi dhe është e aftë të pajisë pothuajse të gjitha llojet e municioneve, duke përfshirë predhat e aviacionit dhe artilerisë, bombat ajrore (duke përfshirë bombat e drejtuara), kokat luftarake për raketa të drejtuara antitank, municionet inxhinierike dhe kokat luftarake të mbrojtjes ajrore. Gjithashtu bashkëpunon në prodhimin e kokave luftarake për municione rrëshqitëse shumëfunksionale të unifikuara.

U raportuan shpërthime të shumta dhe një zjarr në zonën e synuar.

Përveç kësaj, u goditën kapacitetet e Terminalit Detar të Naftës JSC në Feodosia (Krime e pushtuar). Kompleksi teknologjik shumëfunksional merret me transportin e naftës dhe produkteve të naftës nga vagonët hekurudhorë në anijet detare dhe anasjelltas, si dhe me transportin rrugor, dhe është i përfshirë në furnizimin e ushtrisë ruse.

Sulmi shkaktoi një zjarr në shkallë të gjerë në objekt.

Pati gjithashtu goditje në një depo municionesh të një batalioni të veçantë logjistik të Ushtrisë së 18-të të Armëve të Kombinuara të Rusisë në Krime, ndërsa vlerësimet e dëmeve janë duke vazhduar.

Raportet e mëparshme thanë se dronët kishin sulmuar uzinën e eksplozivëve Sverdlov në Dzerzhinsk, rajoni i Nizhny Novgorod, si dhe termocentralin Klintsy në rajonin e Bryansk. Banorët vendas raportuan gjithashtu një zjarr në një rafineri nafte në Feodosia pas sulmeve me dronë./D.B/KP

Continue Reading

Botë

Veç 26 ditë kryeministër, jep dorëheqje i pari i qeverisë franceze

Published

on

By

Vetëm 26 ditë pas emërimit, kryeministri i ri i Francës, Sebastien Lecornu dhe qeveria e tij dhanë dorëheqje, disa orë pasi Lecornu njoftoi përbërjen e kabinetit të tij, duke e bërë atë kabinetin më jetëshkurtër në historinë moderne franceze.

Dorëheqja e shpejtë ishte e papritur dhe shënoi një tjetër thellim të krizës politike të Francës, raporton Reuters.

Raportohet se deri tek dorëheqja erdhi pasi aleatët e kërcënuan të rrëzonin qeverinë e re.

Lecornut, posti i kryeministrit i zgjati vetëm 26 ditë, ndërkaq Qeveria vetëm 14 orë./D.B/EO

Continue Reading

Botë

​Izraeli do të deportojë sot në Greqi aktivisten suedeze Greta Thunberg

Published

on

By

Aktivistja suedeze Greta Thunberg do të deportohet në Greqi të hënën pasi u ndalua në bordin e anijes Global Sumud Flotilla, e cila po lundronte drejt Rripit të Gazës për të thyer bllokadën izraelite, raportoi të dielën kanali izraelit i24News, sipas Anadolu.

Kanali tha se Thunberg do të mbërrijë në Greqi së bashku me shtetasit grekë që u ndaluan gjithashtu nga Izraeli pasi morën pjesë në flotilje. Tutje u tha gjithsej 165 aktivistë do të deportohen me fluturimin.

Thunberg ishte njëra nga më shumë se 400 aktivistët, parlamentarët dhe juristët e ndaluar pasi forcat izraelite sulmuan flotiljen e ndihmës që po shkonte drejt Gazës të mërkurën. Disa nga të ndaluarit janë deportuar tashmë, ndërsa për disa të tjerë proceset ligjore janë ende në zhvillim.

Sipas korrespondencës së parë nga The Guardian, Thunberg i ka thënë zyrtarëve suedezë se ishte mbajtur në një qeli të infektuar dhe se i ishin ofruar ushqim dhe ujë të pamjaftueshëm.

Gazeta britanike gjithashtu citoi një tjetër të ndaluar duke thënë se forcat izraelite e detyruan Thunberg të mbante flamuj për foto.

Pjesëmarrës të tjerë në flotilje kanë pohuar pretendimet për keqtrajtimin e Thunberg. Aktivisti turk, Ersin Çelik i tha agjencisë Anadolu se forcat izraelite “e torturuan rëndë Gretën para syve tanë” dhe “e detyruan të zvarritej dhe të puthte flamurin izraelit”./D.B/KP

Continue Reading

Të kërkuara