Letërsia shqipe është pasuruar me një zë të ri, të ndjeshëm dhe të guximshëm.

Erblina Luma ka promovuar librin e parë me poezi, “Vajza e Diellit”, një përmbledhje me 78 krijime, të ndara në dy pjesë me nga pesë kapituj secila.

Në to, autorja trajton tema universale që prekin thelbin e ekzistencës – lindjen, vdekjen dhe ringjalljen.

Gjatë promovimit, Luma ndau me publikun përjetimet e saj personale dhe simbolikën që e udhëheq veprën.

“‘Vajza e Diellit’ për mua ka një rëndësi të veçantë. Është një libër me shumë shenja autobiografike. Ai hapet me një thënie që përkufizon mënyrën si e shoh jetën dhe rrugëtimin tim. Pas saj vjen një poezi – një ode për një vegim. Libri ndahet në dy pjesë me dhjetë kapituj gjithsej; pesë prej tyre janë më ndërpersonale… Mendoj se arti, kudo që ndodhet, na frymëzon të gjithëve. Nëse merrni diçka prej këtij libri, uroj të jetë frymëzim,” – u shpreh autorja.

Në këtë ngjarje kulturore, një emocion të veçantë ndau edhe Muzafer Luma, babai i autores, i cili falënderoi të pranishmit për mbështetjen dhe përkrahjen ndaj vajzës së tij dhe krijimtarisë së saj poetike.

Në promovimin e librit të saj, Erblina Luma falënderoi të gjithë: “Ju falënderoj nga zemra për kohën që keni ndarë dhe për përkushtimin që keni treguar për të qenë pjesë e kësaj ngjarjeje të veçantë për familjen tonë, por edhe më gjerë, sepse çdo vepër arti dhe çdo talent në letërsi është një vlerë dhe pasuri për shoqërinë.”

Recensenti i librit, Hashim Baftijari, e përshkroi veprën si një nisje të fuqishme poetike: “Ajo që më pëlqen tek Erblina është qartësia dhe siguria në ligjërimin poetik. Vëllimi ‘Vajza e Diellit’ është më shumë se një përmbledhje poezish; është një aventurë shpirtërore, e ndërmarrë me vetëdije dhe guxim. Poezitë lidhin procesin e lindjes dhe të vdekjes, duke udhëtuar si feniks drejt pajtimit me përjetësinë.”

Fjalën e rastit e mbajti edhe Bardhyl Kabashaj, zëvendësdrejtor i Gjimnazit “Xhevdet Doda”, i cili shprehu krenarinë për suksesin e nxënëses së shkollës: “Nxënësit tanë, që na përfaqësojnë me rezultate dhe vlera, na bëjnë të ndihemi krenarë për punën dhe angazhimin e tyre.”

Kujtim Lepaja, përfaqësues i shtëpisë botuese “Dija”, tha se ndihen krenarë që mund ta sjellin këtë libër tek lexuesit: “Ky libër është një udhëtim i bukur. Që nga viti 1990 kemi botuar kryesisht klasikët dhe rilindësit, por tashmë po i japim hapësirë talentëve të rinj që duan të dëgjohen. Erblina përjeton bukurinë, dhimbjen dhe misterin e jetës, dhe si botues ndihemi krenarë që mund t’ua japim lexuesve këtë përvojë.”

Përndryshe, libri “Vajza e Diellit” shfaqet si një pasqyrë shpirtërore, që fton lexuesin të udhëtojë mes dhimbjes dhe shpresës, duke parë jetën si një rrugëtim drejt dritës dhe kuptimit të saj. /A.Z/UBT News/

Mbrëmjen e së premtes, në Durrës u hap ekspozita fotografike “Shqipëria 1994 – Një popull në lëvizje”, me autor fotografin italian Gianni Bellesia dhe e kuruar nga Petrit Kozeli.

Kjo ekspozitë sjell për publikun shqiptar një rrëfim të fuqishëm vizual, të realizuar tri dekada më parë, në një periudhë kur vendi përpiqej të shëronte plagët e diktaturës dhe të ndërtonte një jetë të re.

Fotografitë e shkrepura në Durrës dhe në zonën e thellë të Nënshatit pasqyrojnë fytyrat, rrugët dhe shpresat e njerëzve të thjeshtë, të cilët në fillim të viteve ’90 nisën udhëtimin e tyre drejt lirisë dhe dinjitetit njerëzor.

“Kur erdha për herë të parë në Shqipëri, në janar 1994, si pjesë e një misioni humanitar, pashë një vend që kërkonte të rilindte. Ishte një kohë e mbushur me vështirësi, por edhe me dritë në sytë e njerëzve. Kjo ekspozitë është një dëshmi e atij shpirti të fortë që më frymëzoi shumë. Sot, kur kthehem pas tri dekadash, shoh ndryshime të mëdha,” rrëfen fotografi Gianni Bellesia.

Ekspozita u realizua me mbështetjen e FotoKlub Durrësit, një nismë e re që synon të krijojë hapësira bashkëpunimi dhe zhvillimi për dashamirësit e fotografisë në qytet.

Ajo qëndroi e hapur gjatë fundjavës në Qendrën Kulturore të Fëmijëve në Durrës dhe u vlerësua nga të pranishmit si një udhëtim emocional në kujtesën e një kohe që ndryshoi rrënjësisht jetën e shqiptarëve – një kujtesë që mbetet e gjallë falë artit të fotografisë. /A.Z/UBT News/

Artisti shqiptar Petrit Halilaj është shpallur fitues i Çmimit Nasher 2027 në Dallas, duke u njohur për arritjet e tij të jashtëzakonshme në fushën e skulpturës.

Vlerësimi i rëndësishëm i Qendrës për Skulpturë Nasher iu dorëzua më 2 tetor 2025 dhe shoqërohet me një çmim prej 100,000 dollarësh, që Halilaj ka vendosur ta dhurojë për Fondacionin e tij jofitimprurës, Hajde!, të bashkëthemeluar me kuratoren Hana Halilaj.

Halilaj rikujton fillimet e tij të vështira: në moshën 12-vjeçare, gjatë luftës së Kosovës në 1999, familja e tij u detyrua të largohej nga fshati i djegur dhe të shkonte në një kamp refugjatësh në Shqipëri.

Një psikolog në kamp i sugjeroi të merrej me vizatim si mënyrë shprehjeje krijuese, çka më vonë do ta udhëhiqte drejt një karriere ndërkombëtare në artin bashkëkohor.

Gazeta New York Times raporton se çmimi i Halilajt vjen pas një serie ekspozitash të shquara, përfshirë porosinë e vitit të kaluar në çatinë e Muzeut Metropolitan të Artit dhe ekspozitën personale në Hamburger Bahnhof në Berlin, e cila u hap në shtator.

Halilaj ka deklaruar se donacioni do të shkojë për Fondacionin Hajde!, që ka për qëllim rindërtimin e Shtëpisë së Kulturës së Kosovës, e shkatërruar gjatë luftës.

“Jam i fokusuar tek rihapja e saj, dhe ky çmim do të sigurojë përparimin e projektit,” tha artisti, duke parashikuar rikthimin e qendrës brenda dy viteve, pothuajse tre dekada pas shkatërrimit.

Carlos Basualdo, drejtori i Qendrës së Skulpturës Nasher, e vlerësoi punën e Halilajt:

“Veprat e tij janë jehonore sot për përkushtimin ndaj humanitetit të përvojës së jetuar dhe për mënyrën se si krijon hapësira takimi që tejkalojnë kufijtë artistikë, kulturorë dhe gjeografikë.” /A.Z/UBT News/

Mbrëmjen e 2 tetorit, Teatri i Tetovës mirëpriti shfaqjen teatrale “Art”, një nga veprat më të njohura dhe të vlerësuara të teatrit bashkëkohor.

Premiera filloi në ora 19:00 duke ofruar një përvojë teatrale të pasur me humor, emocione dhe reflektime mbi miqësinë, perceptimin e artit dhe marrëdhëniet njerëzore.

Përndryshe, adhuruesit e teatrit u argëtuan me shfaqjen në skenën e Teatrit të Tetovës. /A.Z/UBT News/