Aktualitet

“Ji i lumtur”, vogëlushi shkruan mesazhe zemre mbi ushqimin e pacientëve me Covid

Published

on

Ndërsa vala e dytë e pandemisë Covid-19 vazhdon të rritet në Indi, një fotografi e një djali të vogël që shkruan mesazhe zemre në paketat e ushqimit të destinuar për pacientët me Covid-19 po bën xhiron në botës në internet.

Në foton virale vogëlushi shihet duke shkruar: “Ji i lumtur” mbi paketat e vakteve të përgatitura nga nëna e tij për pacientët pozitivë me Covid. “Ngrohtësi nga zemra. Shërbimi vjen në të gjitha madhësitë dhe çdo kontribut ka rëndësi. Ky djalë i vogël shkruan “ji i lumtur” në këto kuti ushqimesh që nëna e tij bën për pacientët, “shkroi përdoruesi i Twitter Advaita Kala, duke shpërndarë foton.

Që prej shpërndarjes në internet, postimi ka mbledhur mijëra pëlqime dhe shumë njerëz që e panë foton e lavdëruan djalin për gjestin e tij.

Continue Reading

Bota

Moti i keq pushton Italinë, rrugët kthehen në lumenj, automjetet përfundojnë në det

Published

on

Italia është përfshirë nga një mot i rëndë që ka shkaktuar përmbytje dhe dëme të mëdha në Sicili. Në fshatin Torre Archirafi, në zonën e Riposto-s, rrugët janë shndërruar në lumenj të fuqishëm, duke marrë përpara automjete që përfunduan më pas në det. Deri më tani, nuk ka raportime për të lënduar.

Në zonën e Aci Sant’Antonio, zjarrfikësit shpëtuan disa qytetarë të bllokuar në një supermarket të mbushur me ujë dhe disa shoferë që kishin ngecur në automjetet e tyre për shkak të nivelit të lartë të ujit. Ndërkohë, në Acireale, një person tjetër u shpëtua nga një shtëpi e përmbytur.

Në fshatin Altarello të Riposto-s, një lumë që doli nga shtrati përmbyti katin e parë të një banese ku ndodheshin katër persona, dy prej të cilëve me aftësi të kufizuara. Zjarrfikësit e Catanias ndërhynë me një mjet amfib për t’i shpëtuar ata.

Në total, vetëm në orët e para të mëngjesit të së mërkurës, zjarrfikësit kanë kryer 64 operacione shpëtimi në të gjithë provincën e Catanias. Në autostradën A18, kanë ndërhyrë për të shpëtuar shoferë të bllokuar nga uji, ndërsa komunat më të prekura nga përmbytjet përfshijnë Giarre, Acireale dhe Linguaglossa.

Continue Reading

Bota

‘Vdekja e asistuar’ së shpejti mund të legalizohet në Britani. Çfarë thuhet në projektligjin e propozuar?

Published

on

Në Mbretërinë e Bashkuar, Dhoma e Komunave ka prezantuar një projektligj për të legalizuar ‘vdekjen e asistuar’ për të rriturit me sëmundje terminale në Angli dhe Uells. Ky ligj, që pritet të votohet më 29 nëntor, propozon që të rriturit me më pak se gjashtë muaj jetë mund të kërkojnë ndihmë për t’i dhënë fund jetës së tyre.

Projektligji përmban disa mekanizma mbrojtës, duke përfshirë vlerësime nga dy mjekë të pavarur dhe miratimin e një gjyqtari të Gjykatës së Lartë, i cili mund të pyesë pacientin ose të tjerë të përfshirë për të konfirmuar se vendimi është marrë vullnetarisht. Çdokush që ushtrohet presion ndaj dikujt për të kërkuar vdekjen e asistuar do të përballet me dënim deri në 14 vjet burg.

Ligji gjithashtu specifikon që mjekët do të përgatisin ilaçin që jep fund jetës, por pacienti duhet ta administrojë vetë. Gjithashtu, mjekët nuk janë të detyruar të marrin pjesë në proces, duke mbrojtur kështu vullnetin e tyre.

Ndërsa tema është e diskutueshme, me mendime të ndara mes ligjvënësve, projektligji mund të marrë miratimin në fazën e parë dhe më pas të kalojë në proceset e tjera parlamentare. Sipas raportimeve, edhe pse kryeministri Keir Starmer ka mbështetur më parë vdekjen e asistuar, qeveria mban qëndrim neutral për çështjen. Nëse kalon, ky ligj nuk pritet të hyjë në fuqi para dy ose tre viteve.

Në Evropë, vende si Belgjika, Holanda, Luksemburgu, Gjermania dhe Spanja kanë legalizuar eutanazinë aktive në rrethana të veçanta, ndërsa vende të tjera si Austria dhe Norvegjia lejojnë eutanazinë pasive në kushte të caktuara./Euronews/

Continue Reading

Aktualitet

Prishtina në mes të ‘përparimit vetë-shkatërrues’ dhe evoluimit që duhet!

Published

on

Në një qytet që është në zemër të ndryshimeve dhe përplasjeve urbane, Prishtina po përpiqet të gjejë rrugën e duhur drejt harmonisë urbane. Por, çfarë është në të vërtetë kjo harmoni? Dhe a mund të arrihet ndonjëherë një balancë mes zhvillimit dhe ruajtjes së traditës.

Në çdo qytet, ndodhet një shpirt që mbush dhe u jep jetë hapësirave të tij. Ky shpirt, i njohur si Genius Loci “the spirit of the place”, është ai që krijon lidhjen e thellë mes njeriut dhe vendit ku jeton. Në një qytet si Prishtina, ku zhvillimi i shpejtë është shpesh në kundërshtim me ruajtjen e trashëgimisë, lind një pyetje e natyrshme: Si mund të mbajmë gjallë këtë shpirt qyteti, ndërkohë që përballemi me kërkesat e reja të urbanizimit dhe modernizimit?

Për të kuptuar më mirë se si mund të harmonizojmë këtë dualitet mes traditës dhe modernitetit, kemi intervistuar Shqiprim Ahmetin, Drejtorin e Institutit për Studime Urbane në UBT, një urbanist që ka reflektuar thellësisht mbi këto dilema. Ky diskutim është një përpjekje për të gjetur rrugët që mund të udhëheqin Prishtinën drejt një zhvillimi që respekton historinë e saj, por që gjithashtu i përgjigjet nevojave të një shoqërie që po rritet dhe po zhvillohet. Disa mund të thonë se kaosi është i pashmangshëm në qytetet moderne, por ndoshta është një kaos që mund të drejtohet dhe që mund të na mësojë diçka të vlefshme për ardhmërinë tonë!

 A po përballet Prishtina me një rritje të popullsisë dhe urbanizim të shpejtë, kur infrastruktura shpesh nuk është në përputhje me këtë rritje. A është rregullimi i kaosit urbanistik thjesht një çështje infrastrukturale, apo është një sfidë filozofike dhe sociale që kërkon një ndryshim të thellë në mënyrën se si e konceptojmë qytetin dhe jetesën urbane, Ahmeti nënvizon se zhvillimi infrastrukturor nuk mund të shikohet vetëm si një çështje teknike apo ekonomike, por si një reflektim i thellë i gjendjes socio-ekonomike të shoqërisë. “Niveli i zhvillimit infrastrukturorë është një pasqyrë e nivelit të përgjithshëm të zhvillimit të shoqërisë”, shprehet ai, duke theksuar se problemi nuk është vetëm i natyrës infrastrukturore, por është një sfidë që kërkon një ndryshim të filozofisë dhe konceptit të jetës urbane. Sipas tij, nëse një qytet përballet me probleme infrastrukturore, ato janë pasojë e një pengese më të madhe që lidhet me rritjen e popullsisë dhe urbanizimin e shpejtë, ndërsa kapacitetet e institucioneve për t’iu përgjigjur këtyre kërkesave janë të kufizuara.

Por çfarë është, në të vërtetë, sfida e këtij zhvillimi urban? “Problemi është shumë më i thellë se sa të pasurimi i infrastrukturës me mbështetje teknike,” shprehet Ahmeti. Ai argumenton se mënyra e tanishme e menaxhimit të kërkesave , ku ne përpiqemi të mbulojmë boshllëqet ekzistuese, pa një plan afatgjatë është e pamjaftueshme dhe krijon një kaos të vazhdueshëm. Pra, duhet të ndryshojmë mënyrën se si e shohim zhvillimin urban. A mund të menaxhohet ky zhvillim pa e ndryshuar mënyrën se si konceptojmë qytetin?

Për ta sqaruar, Ahmeti thekson se aktualisht, të gjitha institucionet janë duke u përpjekur që t’i përgjigjen kërkesës ekzistuese dhe të mbishtresuar për infrastrukturë dhe shërbime të tjera, ndërsa mungojnë kapacitetet për t’iu përgjigjur gjithë asaj kërkese në një afat optimalisht të shkurtër. Në anën tjetër, përderisa institucionet me gjithë kapacitetet e mangëta mundohen t’u përgjigjen kërkesave vetëm pjesërisht, vazhdimisht kemi shtim dhe paraqitje të kërkesave të reja. Rrjedhimisht, kërkesës së mbishtresuar për disa vite e madje dekada, i shtohet edhe kërkesa e re emergjente që shfaqet përderisa institucionet përpiqen t’u japin përgjigje apo t’i adresojnë kërkesat e vjetra.

“Për shembull, përderisa një qytet ka 100,000 banorë, ndërsa për 10 vitet e ardhshme ka kapacitete infrastrukturore dhe investive vetëm për gjysmën e atij numri të banorëve dhe paralelisht me këtë, numri i banorëve vazhdon të rritet në mënyrë të pakontrolluar, ai qytet/ajo komunë do të mbetet në kaos, edhe sikur t’i realizojë të gjitha investimet e planifikuara në infrastrukturë. Kjo sepse, në fund të planit 10-vjeçar të investimeve, komuna do të duhej të përmbushte nevojat dhe kërkesat e të paktën gjysmës së numrit të banorëve fillestarë (100,000), por, me rritjen e pakontrolluar të popullsisë, komuna përfundon duke mos mundur të ofrojë asnjë mundësi të nevojshme infrastrukturore dhe shërbimesh për më shumë se të themi 30-40% të banorëve. Në këtë mënyrë, problemi dhe sfida do të komplikohet edhe më shumë, dhe assesi do të zgjidhet”, reflekton Ahmeti.

Në këtë pikë, Ahmeti argumenton për një filozofi të re të zhvillimit të qytetit. Ai flet për “diktimin dhe dirigjimin e kërkesës” përmes planifikimit afatgjatë dhe strategjik, duke marrë si shembull Planin për Zhvillimin e Qëndrueshëm të Kopenhagës, i njohur si Five Finger Plan. Ky plan është një model i zhvillimit të infrastrukturës që orienton qytetin sipas nevojave të projektura dhe jo të reaktuara sipas nevojave spontane të popullsisë.

Në një botë të mbushur me kaos urbanistik dhe kërkesa të paemërta, duhet të përqafojmë një model ku infrastruktura zhvillohet dhe rritet në përputhje me vizionin dhe planifikimin e qytetit. Kjo mund të duket si një idealistike, por për Ahmetin, kjo është e mundur. “Kjo është ajo që duam të arrijmë,” përfundon ai, “një qytet që zhvillohet sipas një plani të qartë, që kontrollon kërkesën dhe zhvillimin, dhe që siguron një cilësi jetese të qëndrueshme për të gjithë qytetarët.”

Në epokën e globalizimit dhe përparimeve të shpejta teknologjike, pyetja e ndërtimit të qyteteve të reja është një kërkim i thellë për kuptim dhe qëllim. A është e mundur të ndërtosh një qytet të ri pa humbur kujtesën e tij kolektive dhe trashëgiminë?

 

Profesori Ahmeti ofron një përgjigje filozofike dhe thelbësore, duke theksuar se qyteti është shumë më tepër se thjesht një mbledhje ndërtesash dhe rrugë. “Një qytet është një trup që mbart kujtesën kolektive të atyre që e banojnë, është një pasqyrë e kohës dhe e historisë së vet. Arkitektura, si një formë artistike dhe funksionale, është shprehja e botëkuptimit të një shoqërie, dhe çdo ndërtim i ri duhet të ruajë këtë pasuri të pashembullt”, shprehet ai.

 

Megjithatë, ndërsa zhvillimi urban shpesh shtyn përpara për të përmbushur nevojat e një shoqërie që është gjithnjë në ndryshim, profesori e bën të qartë se humbja e “Genius Loci” – shpirtit të qytetit, është një rrezik i madh. “Nëse nuk e ruajmë atë që na bën të veçantë, rrezikojmë të krijojmë një qytet të paidentifikueshëm, një makinë e ftohtë që funksionon në mënyrë mekanike, por që ka humbur lidhjen me historinë e tij dhe shpirtin e banorëve të tij”, shton ai.

Më pas, ai reflekton se zhvillimi i qyteteve të reja nuk do të thotë të sakrifikohet e kaluara, por të krijohet një simbiozë e qëndrueshme mes të tashmes dhe të kaluarës. “Qytetet nuk janë thjesht hapësira ku jetojmë, por janë mjedise që na formojnë si individë dhe si shoqëri. Kjo është arsyeja pse është kaq e rëndësishme të ndërtosh hapësira që ruajnë trashëgiminë kulturore dhe historike, ndërsa e integrojnë modernitetin në një mënyrë që respekton këtë trashëgimi.”

Prof. Ahmeti argumenton se, megjithëse mund të ndërtohen qytete të reja, është thelbësore që ato të jenë një vazhdimësi e identitetit të shoqërisë dhe jo një ndarje prej tij. “Ideja nuk është të stagnojmë në zhvillim,” thekson ai. “Nuk bëhet fjalë që të mos i zgjerojmë qytetet, të mos i ndjekim trendet dhe frymën e re në arkitekturë, apo të mos shfrytëzojmë përparimin teknologjik për t’i lehtësuar jetën njerëzve. Por, ajo që është thelbësore është të mos humbasim shpirtin tonë (Genius Loci) dhe të mos i nënshtrohemi dinamikës kaotike të ‘përparimit të shpejtë’, i cili shpesh bëhet në dëm të ruajtjes së identitetit dhe trashëgimisë.”

Kjo është një kritikë e drejtpërdrejtë ndaj tendencës së urbanizimit të shpejtë, ku shpesh fokusi është vetëm tek infrastruktura dhe funksionaliteti. Prof. Ahmeti paralajmëron se nëse nuk e mbajmë parasysh rëndësinë e identitetit dhe trashëgimisë, qytetet mund të shndërrohen në prototipe industriale, pa shpirt, pa kuptim dhe të kufizuara vetëm në funksionin e tyre teknik. “Balancimi mes zhvillimit dhe ruajtjes së identitetit socio-kulturor dhe urban (Genius Loci) është gjithmonë i mundur”, thotë profesori duke ritheksuar se “qyteti është më shumë se thjesht një grumbull ndërtesash dhe rrugë – është një trup që mbart kujtesën e kolektivitetit. Sa herë që e rindërtojmë, duhet të kujtojmë se nuk po krijojmë vetëm hapësira fizike, por edhe lidhje mes atyre që jetojnë aty dhe atyre që kanë jetuar.”

Në përmbledhje, Prof. Ahmeti ofron një vizion të thellë dhe filozofik për zhvillimin e qytetit, duke nënvizuar se ky proces nuk mund të shkojë përpara nëse nuk e ruan unitetin dhe shpirtin e tij. “Qyteti, si një organizëm i gjallë, duhet trajtuar si një sistem tërësor, ku çdo pjesë është e lidhur me tjetrën, pa lejuar që ndarjet fizike, konceptuale dhe funksionale të shkatërrojnë harmoniën e tij. Evolucioni i qytetit duhet të jetë një rritje që i shërben përforcimit të identitetit dhe qenies së tij, dhe jo një shkatërrim i asaj që ka qenë. Nëse ndodh kjo, përparimi është në rrezik të bëhet vetë-shkatërrues, një proces që nuk mund të pranojmë as si individë, as si shoqëri”, përfundon Ahmeti dhe na kujton se qyteti nuk është vetëm një strukturë betoni apo rrugë të ndërlikuara, por një qenie në vete, e ndërtuar nga historia, kujtesa dhe njerëzit që e banojnë!

 

Prof. Shqiprim Ahmeti, Drejtor i Institutit për Studime Urbane në UBT
Gazetare: Dionesa Ebibi

 

 

 

 

Continue Reading

Aktualitet

Deklarata e Musk për marrëveshjen e emigrantëve, reagon presidenti i Italisë

Published

on

By

Presidenti i Republikës, Sergio Mattarella ka reaguar pas deklaratës së shkurtër por shumë të komentuar të Elon Musk në lidhje me marrëveshjen e emigrantëve.

Këta gjyqtar duhen ndryshuar”, shkroi Musk në një komentnë X duke iu referuar gjyqtarëve italianë që kërkuan kthimin e emigrantëve nga kampi i Gjadrit sërish në Itali dhe rrëzimin e marrëveshjes Rama-Meloni.

Presidenti italian tha në reaigmin e tij se Italia është një vend i madh demokratik dhe sipas tij di të kujdeset për veten.

Italia është një vend i madh demokratik dhe duhet të ritheksoj, me fjalët e përdorura në një rast tjetër, më 7 tetor 2022, se “ajo (Italia) di të kujdeset për veten në përputhje me Kushtetutën e saj”.

Çdokush, veçanërisht nëse, siç është paralajmëruar, do të marrë një rol të rëndësishëm qeveritar në një vend mik dhe aleat, duhet të respektojë sovranitetin e tij dhe nuk mund të marrë përsipër detyrën për t’i dhënë atij receta”.

Reagimi i presidenti të Republikës, Sergio Mattarella vjen një ditë pas deklaratës së Elon Musk për çështjen e riatdhesimit të emigrantëve nga Shqipëria. Musk, tashmë i zgjedhur nga Trup si pjesë e administratës së tij deklaroi se gjyqtarët që rrëzuan marrëveshjen duhet të ikin.

 

Continue Reading

Të kërkuara