Kuriozitete

Ishujt artificial në Skoci, antikë dhe misteriozë!

Published

on

Ndërsa askush nuk është i sigurt saktësisht pse u ndërtuan këta ishuj, ata ofrojnë një dritare unike në jetën njerëzore deri në kohën e Neolitit në Britani.

Ishte një kuriozitet i thjeshtë që e shtyu ish-zhytësinë e Marinës Mbretërore, Chris Murray, një dekadë më parë të zhytej në ujërat e akullta rreth një ishulli misterioz në një liqen të vogël në ishullin e tij të lindjes Lewis në Hebridet Skoceze. Por kur qeramika jashtëzakonisht e ruajtur mirë, që ai gjeti në rrethinën me baltë të ishullit ishte radiokarboni i datuar në vitin 3600 para Krishtit, kjo shtyu ndërgjegjësimin tonë për civilizimin në Ishujt Britanikë në një kohë para Stonehenge dhe piramidave të para në Egjipt.

Pjesa e tokës që del nga liqeni Hebridean është një shembull i një forme të shquar të një ishulli të bërë nga njeriu e që njihet si ‘crannog’. Pothuajse 600 nga këto ishuj artificialë janë regjistruar deri më tani nëpër Skocinë kontinentale dhe ishujt e saj.

Fjala crannog përkthehet nga Galishtja si “bir i pemës” ose “pemë e re”, duke iu referuar faktit se themelet e tyre ishin ndërtuar nga shtylla të gjata druri në shtratin e një liqeni përpara se të mbushnin brendësinë me gurë ose materiale të tjera natyrore për të krijuar një themel të fortë.

Thjesht mbledhja e shkëmbinjve për të formuar mbushjen për ishujt e rinj do të përfshinte pastrim dhe mbledhje të gjerë të materialit, pastaj gjithashtu vendosjen e flotillave të anijeve për të transportuar materialin nga bregu – është një detyrë mjaft e vështirë duke shtuar edhe sfidat e motit skocez!

Për ta vënë në dukje punën e vështirë, kur arkeologët u nisën për të rindërtuar një nga shumë crannogët e zbuluar në Loch Tay në Perthshire në vitet 1990 – duke përdorur mjete moderne – koha e ndërtimit zgjati tre vjet.

“Ne e dimë që crannogs ishin banesa, njerëzit jetonin në këto ishuj. Por për çfarë arsye mbetet e paqartë”, tha arkeologia nënujore Barrie Andrian. “Crannogs mund të kenë qenë banesa me status të lartë të liderëve lokalë. Ndoshta ato ishin tregti tregtare të vendosura në rrugët ujore që njerëzit lëviznin nëpër peizazh. Ose ndoshta jetesa në ujë mbante ndonjë rëndësi shpirtërore ose kozmologjike”.

“Ambienti nën ujë i crannogs ngadalëson proceset e prishjes”, tha Andrian. “Ruajtja është aq e mirë sa mjetet prej druri ruhen në mënyrë të përsosur. Dhe nuk janë vetëm artefakte. Ruajtja e madhe e materialeve të mbushura me ujë përfshijnë mbetje makro bimësh dhe poleni që na japin detaje rreth dietës, mjedisit dhe mënyrës së jetesës.”

“Crannogs janë kënaqësia e dendrokronologëve sepse druri përdoret me aq bujari në ndërtimin e tyre dhe sepse druri mbijeton aq mirë në kushtet anaerobe brenda crannog,” tha ajo. “Dendrokronologjia është në gjendje të datojë prerjen e drurit në vitin kalendarik, dhe për pasojë ne mund të zhvillojmë kronologji shumë të sakta për ndërtimin e një crannog”.

Pas eksplorimeve, arkeologët po zbulojnë gjetje unike në të gjithë Skocinë. “Shpesh gjejmë objekte që nuk i gjejmë kurrë në vendet arkeologjike të tokës së thatë, si lëkura, artefakte prej druri dhe tekstilet,” tha ajo.

Pas zbulimit të qeramikës së Murray, Google Earth ndihmoi në identifikimin e vendeve të tjera të mundshme Hebridean crannog, duke përfshirë Loch Arnish, Loch Langabhat dhe Loch Borgastail; ndërsa Andrian përdor dronin, aeroplanë për ti vëzhguar këto vende.

Ndërsa Skocia ka kaq shumë liqene që presin të hulumtohen, ekziston një mundësi e veçantë që të zbulohen më shumë crannogs./UBTNews

Kuriozitete

Këto katër gjëra trashëgohen vetëm nga nëna

Published

on

Çdo gjë e trashëgojmë nga prindërit, duke filluar nga sjellja e deri tek inteligjenca.Megjithëse gjenetika është diçka komplekse, hulumtimet kanë treguar se disa trajta të caktuara i trashëgojmë vetëm nga nëna. “Kopje e nënës” është një shprehje që mund të ketë kuptime të ndryshme, varësisht nga konteksti.

Në kuptimin biologjik – Përdoret për të përshkruar një fëmijë që i ngjan shumë nënës, në dukje, karakteristika fizike ose personaliteti. Në këtë kuptim, shprehja do të thotë që dikush është i ngjashëm me nënën.

Në kuptimin figurativ – Shprehja përdoret për të përshkruar personin që ka ndjekur shembullin e nënës, si në mënyrën e të vepruarit, sjelljen apo stilet e jetesës. Kjo mund të jetë referencë për ndikimin që një nënë ka në jetën e fëmijës së saj.

Por, një fëmijë i merr disa tipare nga nëna dhe ato janë:

Inteligjenca

Një anketim me mbi 12,000 njerëz mes moshave 14-22 vjet ka zbuluar çfarë faktorë ndikojnë në inteligjencë, status socio-ekonomik dhe edukim. Nëna e ka ndikimin më të madh gjenetik në inteligjencën e fëmijës. Sipas ekspertëve, inteligjenca e nënës dhe fëmijës dallon mesatarisht vetëm 15 pikë.

Shprehitë e gjumit

Studimi i publikuar në revistën “Sleep Medicine” kishte zbuluar se nënat u’a trashëgojnë fëmijëve shprehitë e gjumit dhe se bebet pushojnë më pak dhe flejnë më vonë nëse nënat kanë probleme me gjumë. Shkencëtarët nuk e kanë zbuluar të njëjtën lidhje me baballarët e tyre.

Shpejtësia e plakjes

Gjenet e nënës ndikojnë në shpejtësinë e plakjes. Shkencëtarët kanë zbuluar se një gjen të cilin e trashëgojmë vetëm nga nëna e kontrollon në mënyrë të pjesshme procesin e plakjes.

Menopauza

Edhe mosha në të cilën e kaloni menopauzën duket se trashëgohet nga nëna. Ekipi hulumtues ka zbuluar se nuk luan rol vetëm gjenetika, por edhe stili i jetesës. /UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

Qesharake por dhe e sikletshme, ministrja suedeze ka frikë nga ky frut!

Published

on

Ministrja suedeze për Barazinë Gjinore, Paulina Brandberg, ka një problem të çuditshëm. Ajo ka frikë nga bananet, dhe për këtë stafi me të cilin punon, detyrohet t’i heqë ato nga vendet që ajo shkon, përfshirë edhe gjatë vizitave zyrtare.

Në disa email-a të parë nga botimi suedez “Expressen”, stafi i zyrës së ministres Brandberg ka kërkuar që në mënyrë specifike çdo banane të largohet përpara vizitave zyrtare të saj.

“Paulina Brandberg ka një alergji të fortë ndaj bananeve, ndaj do të vlerësohej nëse nuk do të kishte banane në zonat ku ajo do të akomodohet”, thotë një nga email-at e ministrisë drejtuar Agjencisë Gjyqësore Norvegjeze përpara një dreke zyrtare.

Një tjetër email nga ekipi i saj dërguar një këshilli administrativ të qarkut thoshte se “bananet nuk lejohen në ambiente”.

Në një paralajmërim tjetër paraprak, stafi i tha kryetarit të parlamentit suedez, Andreas Norlen, se nuk duhet të ketë “gjurmë bananesh””në hapësirat ku Brandberg do të zhvillojë një takim.

“Është diçka si një lloj alergjie”, konfirmoi Brandberg për “Expressen”, duke shtuar: “Është diçka për të cilën marr ndihmë profesionale”. /UBT News/

 

Continue Reading

Kuriozitete

Këto janë 10 profesionet më të paguara në 2024

Published

on

Nëse jeni student, praktikant ose po mendoni për një ndryshim karriere, ky informacion mund të jetë i dobishëm. Zgjedhja e profesionit tuaj të ardhshëm varet nga disa faktorë, por shpërblimi mbetet një element i rëndësishëm. Në lajmin e mëposhtëm ju kemi listuar profesionet të cilat kanë qenë më të paguarat, të paktën për këtë vit.

Kardiolog – Kardiologët janë specialistë të zemrës dhe sistemit kardiovaskular, një fushë me kërkesë të lartë për shkak të rritjes së problemeve shëndetësore të lidhura me stilin e jetesës. Paga mesatare vjetore për një kardiolog mund të kalojë $400,000 në disa vende.

Kirurg – Veçanërisht ata që specializohen në fusha si neurokirurgjia apo kirurgjia plastike, janë ndër profesionistët më të paguar. Një kirurg me përvojë fiton mbi $350,000 në vit.

Drejtor Ekzekutiv – CEO-të janë përgjegjës për suksesin e një kompanie dhe shpërblehen mirë për rolin e tyre. Paga vjetore për një CEO mund të variojë nga $200,000 deri në miliona, në varësi të madhësisë dhe suksesit të kompanisë.

Inxhinier i Inteligjencës Artificiale (AI) – Me zhvillimin e teknologjisë së AI, kërkesa për inxhinierë të kësaj fushe është rritur ndjeshëm. Paga mesatare kalon $150,000 në vit, dhe në kompani të mëdha si Google apo OpenAI, mund të jetë shumë më e lartë.

Pilot i Avionëve Komercialë – Pilotët, veçanërisht ata që punojnë për linja ajrore ndërkombëtare, janë ndër profesionistët më të paguar në transport. Paga mesatare vjetore është rreth $140,000, me përfitime shtesë si udhëtimet dhe sigurimet.

Avokat i Korporatave – Avokatët që specializohen në ligjin e biznesit dhe fuzionet apo blerjet korporative janë shumë të kërkuar. Paga e tyre mesatare arrin deri në $130,000 në vit, me bonuse të majme.

Menaxher i IT-së dhe Sistemeve të Teknologjisë – Menaxherët e IT-së luajnë rol kritik në funksionimin e organizatave. Ata fitojnë rreth $120,000 në vit, me paga më të larta në industritë e teknologjisë.

Specialist i të Dhënave (Data Scientist) – Të dhënat janë nafta e re, dhe specialistët e të dhënave janë të kërkuar. Një profesionist i kualifikuar në këtë fushë mund të fitojë deri në $130,000 në vit, duke përfituar gjithashtu mundësi karriere globale.

9. Doktor i Anestezisë – Janë ndër profesionistët më të rëndësishëm në një ekip kirurgjik. Paga mesatare është rreth $300,000 në vit, me përfitime shtesë.

Ekspert i Financave dhe Investimeve – Menaxherët e fondeve dhe analistët e financave kanë potencial për paga të larta, veçanërisht në firmat ndërkombëtare. Paga mesatare për këta profesionistë është rreth $150,000 në vit, pa përfshirë bonuset. /UBT News/

 

 

Continue Reading

Kuriozitete

Për të huajt, ky qenka qyteti më i shtrenjtë në botë

Published

on

Hong Kongu është qyteti më i shtrenjtë në botë për të huajt, vlerëson një studim i kompanisë amerikane Mercer. Studimi mat koston e 200 gjërave – përfshirë strehimin, transportin, ushqimin, veshjet, sendet shtëpiake dhe argëtimin – në 209 qytete.

Për shkak të çmimeve të larta të banesave, Hong Kongu zë vendin e parë për të dytin vit radhazi.

Pas tij vjen kryeqyteti i Turkmenistanit, Ashgabati.

Çmimet e larta në Ashgabat thuhet se janë pasojë e inflacionit të lartë në Turkmenistan, i treti në listën e Mercerit është Tokio dhe pas tij vjen Cyrihu i Zvicrës.

Zvicra ka edhe dy qytete të tjera në dhjetë vendet e para: Bernin dhe Gjenevën.

Studimi i Mercer-it përdoret edhe nga korporatat për të vendosur pagat e përfitimet për punonjësit e tyre jashtë shtetit. /UBT News/

 

Continue Reading

Të kërkuara