Teknologji
Inteligjenca Artificiale krijon antibiotikë kundër dy sëmundjeve
Published
4 months agoon
By
UBT NewsInteligjenca artificiale ka shpikur dy antibiotikë të rinj potencialë që mund të vrasin gonorrenë dhe MRSA-në rezistente ndaj ilaçeve, kanë zbuluar studiuesit.
Ilaçet u projektuan atom pas atomi nga Al e vranë superbakteret në testet laboratorike në kafshë, Të dy përbërjet kanë nevojë për vite rafinimi dhe provash klinike para se të përshkruhen. Por ekipi i Institutit të Teknologjisë në Massachusetts thotë se Al fillon “epokën e dytë të artë” në zbulimin e antibiotikëve.
Bëhet e ditur se antibiotikët vrasin bakteret, por infeksionet që rezistojnë ndaj trajtimit tani po shkaktojnë më shumë se një milion vdekje në vit.
Përdorimi i tepërt i antibiotikëve ndihmon bakteret të evoluojnë për të shmangur efektet e ilaçeve, ka pasur mungesë të antibiotikëve të rinj për dekada.
Studiuesit më parë kanë përdorur Al për të shqyrtuar mijëra kimikate të njohura në përpjekje për të identifikuar ato me potencial për t’u bërë antibiotikë të rinj, shkruan BBC. Ekipi i MIT ka shkuar një hap më tej duke përdorur Al gjeneruese për të hartuar antibiotikë në radhë të parë për infeksionin seksualisht të transmetueshëm gonorre dhe për MRSA-në potencialisht vdekjeprurëse.
Studimi i botuar në revistën Cell, shqyrtoi 36 milionë komponime, duke përfshirë ato që ose nuk ekzistojnë ose nuk janë zbuluar ende. U trajtua Al duke i dhënë strukturën kimike të komponimeve të njohura, së bashku me të dhëna nëse ato ngadalësojnë rritjen e llojeve të ndryshme të baktereve.
Al mëson si bakteret preken nga struktura të ndryshme molekulare, të ndërtuara nga atome si karboni, oksigjeni, hidrogjeni dhe azoti. U provuan dy qasje për të hartuar antibiotikë të rinj me Al. Pasi u prodhuan, modelet u testuan në baktere në laborator dhe në minj të infektuar, duke rezultuar në dy ilaçe të reja.
“Jemi të emocionuar sepse tregojmë se Al gjeneruese mund të përdoret për të hartuar antibiotikë krejtësisht të rinj”, tha Prof. James Collins, nga MIT.
Megjithatë, nuk janë gati për prova klinike dhe ilaçet do të kërkojnë rafinim – vlerësohet se do të duhen edhe një deri në dy vjet punë – përpara se të fillojë procesi i gjatë i testimit të tyre te njerëzit.
Ky mund të jetë proces i gjatë dhe i kushtueshëm pa asnjë garanci se ilaçet eksperimentale do t’u përshkruhen pacientëve në fund.
Ndryshe, disa po bëjnë thirrje që zbulimi i barnave me anë të Al të përmirësohet në një shkallë më të gjerë.
Teknologji
OpenAI ka prezantuar një gjenerator të ri imazhesh
Published
2 days agoon
December 17, 2025By
UBT News
Kompanitë e teknologjisë po avancojnë me shpejtësi në fushën e inteligjencës artificiale, dhe OpenAI sapo ka prezantuar një gjenerator të ri imazhesh të quajtur ChatGPT Images.
Ky zhvillim shënon një hap të rëndësishëm drejt krijimit të imazheve me anë të inteligjencës artificiale, duke u mundësuar përdoruesve të shprehin kreativitetin e tyre në mënyra të reja dhe më të avancuara.
Sipas deklaratave, ky gjenerator është katër herë më i shpejtë se versionet e mëparshme, ndjek udhëzimet që përdoruesit japin dhe bën më pak gabime në detaje.
Ky përmirësim teknik e bën procesin e krijimit të imazheve më të saktë, më efikas dhe më të kënaqshëm për përdoruesit, duke lehtësuar punën kreative dhe duke reduktuar nevojën për redaktime të mëvonshme.
Sam Altman, CEO i OpenAI, kishte paralajmëruar prezantimin e këtij modeli më parë dhe e përshkroi atë si një “model argëtues”, duke lënë të kuptohet se përdoruesit mund të presin një përvojë interaktive dhe kreative.
Krijimi i imazheve me cilësi të lartë bëhet i thjeshtë: mjafton të japësh komandat e duhura, dhe inteligjenca artificiale punon për të gjeneruar rezultatin në mënyrë të shpejtë dhe të saktë. ChatGPT Images synon të thjeshtojë procesin e krijimit të imazheve e të ofrojë një eksperiencë më të shpejtë, më të saktë dhe më argëtuese për përdoruesit.
Përveç përdorimit personal, ky mjet ka ndikim edhe në fusha të ndryshme profesionale, si dizajni grafik, marketingu, arsimi dhe krijimi i përmbajtjes digjitale, duke e bërë AI një partner të dobishëm për inovacion dhe krijimtari. /A.Z/UBT News/
Teknologji
Gjysma e makinave të Ford do të jenë elektrike ose hibride deri në 2030
Published
3 days agoon
December 16, 2025By
UBT News
Industria automobilistike po përshtatet vazhdimisht me kërkesat e tregut.
Pas një përqendrimi agresiv në automjetet elektrike (EV), Ford po ndryshon strategji për shkak të kostove të larta, mungesës së infrastrukturës dhe klimës politike, duke u orientuar më shumë drejt modeleve hibride.
Aktualisht, automjetet hibride dhe elektrike përbëjnë 17% të shitjeve globale të Ford, ndërsa synimi është që kjo shifër të arrijë 50%.
Kjo do të mbështetet nga një platformë e re universale EV dhe më shumë modele hibride e me rreze të zgjatur.
Një kamionçinë elektrike e mesme pritet të hyjë në prodhim në vitin 2027, ndërsa F-150 Lightning EREV do të ofrojë rreth 700 milje autonomi.
Ford po redukton investimet në automjete elektrike të mëdha, të cilat nuk po gjenerojnë kërkesë të mjaftueshme, dhe do të fokusohet në modele më të përballueshme me benzinë, hibride dhe elektrike.
Deri në fund të dekadës, kompania planifikon të prezantojë pesë automjete të reja me çmime më të ulëta.
Gjithashtu, Ford synon të hyjë në tregun e ruajtjes së energjisë, duke përdorur kapacitetet e prodhimit të baterive për qendra të të dhënave dhe banesa.
Këto lëvizje janë pjesë e strategjisë Ford+ dhe përputhen me objektivin për neutralitet karbonik deri më 2050, duke synuar njëkohësisht qëndrueshmëri dhe fitim. /A.Z/UBT News/
Teknologji
Pamja e ndarë e kamerës vjen në Pixel 9 Pro Fold me përditësimin e ri
Published
4 days agoon
December 15, 2025By
UBT News
Me rritjen e vazhdueshme të popullaritetit të telefonave të palosshëm, pritet që gjithnjë e më shumë aplikacione të palëve të treta të optimizohen për këtë faktor forme.
Kjo vlen edhe më tepër për aplikacionet e sistemit. Pikërisht për këtë arsye, Google po përmirëson përvojën e aplikacionit Camera për përdoruesit e Pixel 9 Pro Fold, duke sjellë një veçori të re që debutoi fillimisht në Pixel 10 Pro Fold.
Funksioni në fjalë mundëson shikimin paraprak të fotove në gjysmën e majtë të ekranit të brendshëm, ndërsa pamësi (viewfinder) i kamerës mbetet aktiv në anën e djathtë. Kjo e bën procesin e fotografimit më praktik dhe më efikas,.
Sinqerisht, është disi befasuese që Google-it i është dashur kaq shumë kohë për ta implementuar këtë veçori, pasi pamja e ndarë është tashmë standard në shumicën e telefonave të tjerë të palosshëm.
Për më tepër, ekziston një buton i dedikuar poshtë qepenit, i cili ju lejon të shikoni jo vetëm fotot e realizuara gjatë seancës aktuale, por edhe gjithë galerinë tuaj – një shkurtore praktike drejt Google Photos. /A.Z/UBT News/
Teknologji
Chrome bëhet më inteligjent, Google prezanton “AI Mode”
Published
7 days agoon
December 12, 2025By
UBT News
Google po teston AI Mode, një funksion të ri të inteligjencës artificiale që integrohet drejtpërdrejt në shfletuesin Chrome, në vend që përdoruesit të dërgohen në një faqe të veçantë kërkimi.
Aktualisht është i disponueshëm vetëm në Chrome Canary, ku hapet përmes adresës chrome://contextual-tasks.
Funksioni ofron një ndërfaqe të dedikuar “Meet AI Mode” dhe një fushë “Ask anything”, duke lejuar përdoruesit të marrin përgjigje për pyetje të ndryshme — madje edhe në lidhje me faqet që kanë të hapura, pa kopjuar ose ngjitur URL-në.
Veçoria është ende në fazë eksperimentale dhe pritet të ndryshojë para se të lëshohet për përdoruesin e gjerë, por synon të sjellë një përvojë më të integruar e më të fuqishme të përdorimit të AI gjatë shfletimit. /A.Z/UBT News/
Dizajneri grafik Berin Hasi ligjëron për studentët e Dizajnit të Integruar në UBT
Elementet konstruktive dhe gjeoteknike të urave, të trajtuara në terren nga studentët e UBT-së
Gjykata Supreme shfuqizon kufizimin në kohë të së drejtës për kompensim të udhëtimeve zyrtare
Komunat në veri votojnë për t’u tërhequr nga Asociacioni i Komunave të Kosovës
Profesori i UBT-së, Hazir S. Çadraku dhe bashkëpunëtorët publikojnë artikullin “Historia e Mbrojtjes së Shpellës në Kosovë” në SpeleoMedit Magazine
Profesori Lulzim Beqiri përfaqëson UBT-në në mobilitetin akademik në Technische Hochschule Lübeck
Studentët e Artit dhe Medias Digjitale në UBT realizojnë vizitë studimore në 7 Arte dhe Qendrën e Kulturës “Rexhep Mitrovica”
Rektori Hajrizi merr pjesë në Simpoziumin Shkencor Ndërkombëtar në CERN
Për herë të parë në Kosovë lansohet magazina “BLANK”, iniciativë që buron nga angazhimi akademik dhe kreativ i studentëve të UBT-së
Të kërkuara
-
Aktualitet2 months agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Lajmet3 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Rajoni3 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
-
Vendi3 months agoNë UBT diplomon ushtaraku i FSK-së, Major Vilson Musaj
