Lajmet

India pritet të bëhet shteti me popullsinë më të madhe në botë, a mund të krijojë mjaftueshëm vende pune?

Kjo do të sjellë implikime të rëndësishme ekonomike te dy gjigantët aziatikë.

Published

on

India do ta tejkalojë Kinën këtë vit për nga numri i popullsisë. Gjasat që India ta tejkalojë Kinën u rritën të martën, kur Kina raportoi se popullsia e saj ra në vitin 2022 për herë të parë në më shumë se 60 vjet.

Kjo do të sjellë implikime të rëndësishme ekonomike te dy gjigantët aziatikë, të cilët kanë mbi 1.4 miliard banorë secili, sipas CNN.

Bashkë me të dhënat për popullsinë, Kina raportoi edhe shifrat më të dobëta për rritjen ekonomike në afërsisht gjysmë shekulli, duke vu në pah sfidat e mëdha me të cilat përballet vendi ndërsa fuqia e saj e punës tkurret dhe radhët e pensionistëve rriten.

Për Indinë, ajo çfarë ekonomistët e quajnë “divident demografik” mund të përshpejtojë rritjen teksa numri i punëtorëve shëndetësorë po rritet.

Megjithatë, ekziston frika se vendi mund të humbasë. Kjo për shkak se India thjesht nuk po krijon mundësi punësimi për miliona punëkërkues të rinj që tashmë hyjnë në fuqinë punëtore çdo vit.

Popullsia në moshë pune e kombit të Azisë Jugore është mbi 900 milionë, sipas të dhënave të vitit 2021 nga Organizata për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim (OECD). Ky numër pritet të arrijë në më shumë se 1 miliard gjatë dekadës së ardhshme, sipas qeverisë indiane.

Këto shifra mund të bëhen detyrim nëse politikëbërësit nuk krijojnë mjaft vende pune, paralajmëruan ekspertët. Tashmë, të dhënat tregojnë se një numër në rritje i indianëve nuk po kërkojnë as punë, duke pasur parasysh mungesën e mundësive dhe pagat e ulëta.

Shkalla e pjesëmarrjes në fuqinë punëtore të Indisë, një vlerësim i fuqisë punëtore aktive dhe njerëzve që kërkojnë punë, qëndroi në 46%, që është ndër më të ulëtat në Azi, sipas të dhënave të vitit 2021 nga Banka Botërore. Në krahasim, normat për Kinën dhe Shtetet e Bashkuara qëndruan përkatësisht në 68% dhe 61% në të njëjtin vit.

Për femrat, shifrat janë edhe më alarmante. Shkalla e pjesëmarrjes së femrave në punë në Indi ishte vetëm 19% në vitin 2021, nga rreth 26% në vitin 2005, tregojnë të dhënat e Bankës Botërore.

“India është ulur mbi një bombë me sahat”, i tha CNN Chandrasekhar Sripada, profesor i sjelljes organizative në Shkollën Indiane të Biznesit. “Do të ketë trazira sociale nëse nuk mund të krijojë mjaftueshëm vende pune në një periudhë relativisht të shkurtër kohore”.

Shkalla e papunësisë së Indisë në dhjetor ishte 8.3%, sipas Qendrës për Monitorimin e Ekonomisë Indiane (CMIE), një institut i pavarur mendimi me seli në Mumbai, i cili publikon të dhënat e punës më rregullisht se qeveria indiane. Në të kundërt, norma e SHBA ishte rreth 3.5% në fund të vitit të kaluar.

“India ka popullsinë më të madhe të të rinjve në botë … Nuk ka mungesë kapitali në botë sot”, shkroi Mahesh Vyas, CEO i CMIE, në një postim në blog vitin e kaluar. “Idealisht, India duhet të shfrytëzojë këtë mundësi të rrallë të disponueshmërisë së lehtë të punës dhe kapitalit për të nxitur rritjen e shpejtë. Megjithatë, duket se do t’i ikë ky autobus”, deklaroi ai.

Mungesa e cilësisë së lartë në arsim është një nga arsyet më të mëdha pas krizës së papunësisë në Indi. Kishte një “dështim masiv në nivelin arsimor” nga politikëbërësit, tha Sripada, duke shtuar se institucionet indiane theksojnë “të mësuarit përmendësh” mbi “të menduarit krijues”.

Si rezultat i këtij kombinimi toksik të nivelit të dobët të arsimit dhe mungesës së vendeve të punës, mijëra të diplomuar nga kolegjet, përfshirë ata me doktoraturë, përfundojnë duke aplikuar për punë të ulëta në qeveri, si ato të “peonëve” ose djemve të zyrës, të cilët paguajnë më pak se 300 dollarë në muaj.

Lajmi i mirë është se politikëbërësit e kanë njohur këtë problem dhe kanë filluar të vënë “theks të arsyeshëm në krijimin e aftësive tani”, tha Sripada. Por do të kalojnë vite përpara se të shihet ndikimi i politikave të reja, shtoi ai.

Ekonomia e tretë më e madhe e Azisë gjithashtu duhet të krijojë më shumë vende pune jo-bujqësore për të realizuar potencialin e saj të plotë ekonomik. Sipas të dhënave të fundit të qeverisë, më shumë se 45% e fuqisë punëtore indiane është e punësuar në sektorin e bujqësisë.

Vendi duhet të krijojë të paktën 90 milionë vende të reja pune jo-fermale deri në vitin 2030 për të thithur punëtorë të rinj, sipas një raporti të vitit 2020 nga McKinsey Global Institute. Shumë nga këto vende pune mund të krijohen në sektorët e prodhimit dhe të ndërtimit, thanë ekspertët.

Ndërsa tensionet midis Kinës dhe Perëndimit rriten, India ka bërë disa përparime në nxitjen e prodhimit duke tërhequr gjigantë ndërkombëtarë si Apple për të prodhuar më shumë në vend. Por, fabrikat ende përbëjnë vetëm 14% të PBB-së së Indisë, sipas Bankës Botërore.

Me një zgjerim prej 6.8% të parashikimit të PBB-së për këtë vit fiskal që përfundon në mars, kombi i Azisë Jugore pritet të jetë ekonomia kryesore me rritjen më të shpejtë në botë. Por, sipas një ish-bankieri qendror, edhe kjo rritje është “e pamjaftueshme”.

“Shumë nga kjo rritje është rritje e papunësisë. Punët janë në thelb një detyrë për ekonominë. Ne nuk kemi nevojë që të gjithë të jenë programues ose konsulent softuerësh, por ne kemi nevojë për punë të denjë”, tha Raghuram Rajan, ish-guvernatori i Bankës Rezervë të Indisë, për kompaninë mediatike NDTV, vitin e kaluar.

Sipas raportit të Mckinsey, për “rritje fitimprurëse dhe produktive të punësimit të kësaj shkalle, GDP-ja e Indisë do të duhet të rritet me 8.0% në 8.5% çdo vit gjatë dekadës së ardhshme”./UBTNews/

Lajmet

Përmbyllet protesta kundër Gjykatës Speciale

Published

on

By

Lajm i përditësuar

Me përfundimin e fjalimit të Ali Ahmetit, njërit prej ish-themeluesve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK), është shpallur e përfunduar protesta kundër gjykimit të ish-krerëve të UÇK-së nga ana e Dhomave të Specializuara në Hagë.

Qindra qytetarë nga e gjithë Kosova, por edhe nga treva të tjera shqiptare, u mblodhën në sheshin qendror të Prishtinës për të shprehur kundërshtimin e tyre ndaj, siç u cilësua, “padrejtësive” që po u bëhen ish-pjesëtarëve të UÇK-së.

Motoja e protestës “Kundër padrejtësisë! Në mbrojtje të UÇK-së dhe së vërtetës” u shoqërua me pankarta dhe flamuj kombëtar, të cilët protestuesit i mbanin lart gjatë gjithë tubimit.

Ndërsa disa komuna ofruan transport falas për qytetarët që dëshironin të merrnin pjesë në protestë. Një pjesë e konsiderueshme e tyre kishte arritur në Prishtinë që në orët e hershme të mëngjesit.

Gjatë fjalimeve të mbajtura në shesh, u theksua se qëndrimi i protestuesve nuk është kundër drejtësisë, por kundër, siç u tha, njëanshmërisë dhe selektivitetit të Gjykatës Speciale në adresimin e krimeve të luftës.

Protesta përfundoi në mënyrë paqësore, pa incidente, ndërsa organizatorët paralajmëruan se nuk do të ndalen së kërkuari drejtësi për luftën e UÇK-së dhe do të vazhdojnë angazhimin qytetar për të mbrojtur, sipas tyre, të vërtetën historike.

17:49 – Hetuesja në rastin e gjykimit të Sllobodan Millosheviqit, Neveka Tromp, ka kritikuar zvarritjen e procesit ndaj ish-krerëve të UÇK-së.

Tromp, në protestën kundër Gjykatës Speciale, ka thënë se të akuzuarit mbështetën krijimin e Speciales sepse besonin në drejtësi dhe ndershmëri.

Ata që sot po akuzohen ishin vetë ata që mbështetën krijimin e Dhomave të Specializuara, sepse besonin në drejtësi dhe ndershmëri,” u shpreh Tromp.

Ajo theksoi se ligjet që rregullojnë luftën janë krijuar për të mbrojtur çlirimtarët, e jo për t’i ndëshkuar ata.

Gjykata duhet të veprojë në mënyrë profesionale. Nëse drejtësia zbatohet në mënyrë selektive, ajo rrezikon të kthehet në padrejtësi. Në raste të tilla, gjykimet nuk janë për të zbuluar të vërtetën, por janë gjykime të inskenuara.

Ja ku jemi, pesë vjet më vonë, dhe ata ende ndodhen në paraburgim, pa një gjykim të drejtë. Besimi i tyre në drejtësinë e shpejtë është thyer. Por mos harroni – udhëheqësit që sot po akuzohen, janë ata që mbështetën krijimin e këtyre dhomave. E bënë këtë duke qenë të vetëdijshëm për rrezikun.

Pse? Sepse ata besuan në drejtësinë e kauzës së tyre. Besuan se lufta ishte e drejtë, një luftë e lejuar. Ata luftuan dhe fituan. Shkuan në Hagë sepse besonin në drejtësi dhe ndershmëri – besonin në sundimin e ligjit dhe në aftësinë e gjykatës.

Ata besuan se ligjet që rregullojnë luftën janë krijuar për të mbrojtur çlirimtarët e lirisë, dhe jo për t’i ndëshkuar”, ka thënë ajo.

17:15 – Nën brohoritjet e shumta UÇK në Prishtinë ka nisur protesta gjithëpopullore në mbrojtje të vlerave të luftës çlirimtare dhe ish-krerëve të saj që po mbahen padrejtësisht nga Gjykata Speciale.

Në protestë po marrin pjesë një numër i madh i qytetarëve nga e gjithë Kosova e më gjerë, raporton KosovaPress.

‘Skënderbeu’ nis të mbushet me qytetarë në mbrojtje të vlerave të luftës së UÇK-së

“Kundër padrejtësisë! Në mbrojtje të UÇK-së dhe së vërtetës” është motoja e protestës.

Ish-krerët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, Hashim Thaçi, Kadri Veseli, Jakup Krasniqi e Rexhep Selimi ndodhen në paraburgim në Hagë prej nëntorit 2020.

Ata ngarkohen për krime lufte, teksa janë deklaruar të pafajshëm për të gjitha pikat e aktakuzës. Gjykimi ndaj tyre nisi më 3 prill 2023.

Continue Reading

Lajmet

​Barduani takon Sorensen, Orav e Barbano në selinë e KFOR-it

Published

on

By

Kreu i KFOR-it gjeneral major Enrico Barduani, priti sot në takim emisarin special të BE-së për dialogun Peter Sorensen, përfaqësuesin special të BE-së për Kosovën, Aivo Orav dhe shefin e EULEX-it Giovanni Pietro Barbano.

Në takim u diskutua mbi zhvillimet më të fundit mbi situatën e sigurisë në Kosovë dhe mbështetjen e vazhdueshme të KFOR-it për dialogun e lehtësuar nga BE-ja midis Kosovë dhe Serbisë, raporton KosovaPress.

Gjenerali Barduani nënvizoi rëndësinë e bashkëpunimit të qëndrueshëm me institucionet evropiane në Kosovë dhe midis partnerëve ndërkombëtarë të angazhuar në stabilitetin rajonal, thuhet në njoftimin e KFOR-it.

Vizita dëshmon angazhimin e përbashkët të NATO-s dhe BE-së për paqe të qëndrueshme, dialog rajonal dhe një mjedis të sigurt për të gjitha komunitetet në Kosovë.

Continue Reading

Lajmet

Lëngu i panxharit ul tensionin e gjakut tek të moshuarit, ja çfarë thotë studimi i ri

Published

on

Lëngu i panxharit njihet për aftësinë e tij për të ulur në mënyrë natyrale tensionin e gjakut, falë përmbajtjes së lartë të nitrateve.

Një studim nga Universiteti i Exeter përforcon përfitimet për të moshuarit. Sipas gjetjeve, efekti pozitiv i këtij lëngu lidhet me ndryshime specifike në mikrobiomën orale të të moshuarve. Studimi, i botuar në Free Radical Biology and Medicine, krahasoi dy grupmosha: 39 të rritur nën moshën 30 vjeç dhe 36 të rritur të moshës 60–70 vjeç.

Pjesëmarrësit konsumuan dy herë në ditë për dy javë një koncentrat lëngu panxhari të pasur me nitrate. Për dy javë të tjera morën suplement placebo pa nitrate, me një periudhë “pastrimi” prej dy javësh ndërmjet tyre.

Rezultatet treguan se konsumi i lëngut të panxharit solli një ulje të ndjeshme të presionit të gjakut vetëm tek grupi i të moshuarve.

Në të dy grupmoshat u vunë re ndryshime në mikrobiomën orale, por modelet ishin të ndryshme. Tek të moshuarit u vu re rënie e baktereve të gjinisë Prevotella dhe një rritje e baktereve të dobishme si Neisseria, të cilat lidhen me shëndet më të mirë oral dhe kardiovaskular.

Profesoresha Dr. Anni Vanhatalo, e cila udhëhoqi studimin, shpjegon: “E dimë që njerëzit e moshuar prodhojnë më pak oksid nitrik me kalimin e moshës dhe kanë tendencë të kenë presion më të lartë të gjakut, faktorë të lidhur me ndërlikime kardiovaskulare si goditja në tru dhe infarkti. Përmirësimi i dietës së tyre me perime të pasura me nitrate mund të jetë shumë i dobishëm në planin afatgjatë.”

Ajo shton, “nëse dikush nuk është i dhënë pas panxharit, mund të zgjedhë burime tjera të pasura me nitrate, si spinaqi, rukola, kopra, selinoja dhe lakra.”

Bashkautori i studimit, Profesor Dr. Andy Jones, thekson: “Hulumtimi tregon se nitratet dietike ndikojnë në mikrobiomën orale në mënyrë që mund të ndihmojë në uljen e inflamacionit dhe tensionit të gjakut tek të moshuarit. Këto gjetje hapin rrugën për studime të ardhshme më të mëdha që do të shqyrtojnë ndikimin e stilit të jetesës dhe gjinisë në reagimin ndaj suplementeve me nitrate.”

Studimi thekson edhe një herë rëndësinë e ushqyerjes si mjet parandalues, sidomos në moshat e vjetra, duke treguar se edhe ndërhyrjet e vogla ditore mund të sjellin përfitime të mëdha për shëndetin.

 

 

Continue Reading

Aktualitet

​Bullgaria dërgon një kontingjent ushtarak në KFOR

Published

on

Një kontingjent prej 97 ushtarakësh u dërgua përmes një ceremoni zyrtare para Bashkisë së Shumenit për të marrë pjesë në misionin KFOR në Kosovë.

Në ceremoni morën pjesë zëvendësshefi i Mbrojtjes gjenerallejtënant Mikhail Popov, admirali i Flotës Galin Manev, zëvendëskomandanti i Komandës së Forcave të Përbashkëta, gjeneral brigade Plamen Yordanov, zëvendëskomandanti i Forcave Tokësore, guvernatorja e rajonit Shumen Katya Ivanova, kryetarja e Këshillit Bashkiak Shumen Asya Asparuhova dhe zëvendëskryetari i Bashkisë Shumen, Nikolay Kolev.

“E di që shumica prej jush keni marrë pjesë në misione. Misionet nuk janë të njëjta. Çdo javë dhe çdo ditë është e ndryshme. Situata në Kosovë është aktualisht e qëndrueshme, por mund të ndryshojë ndjeshëm brenda disa orësh. Prandaj, jini të përgatitur të reagoni në mënyrë adekuate. Ndiqni procedurat standarde të operimit dhe urdhrat e komandantëve tuaj”, theksoi Popov.

“Jam i sigurt se përvoja dhe përgatitja juaj do t’ju lejojnë të performoni në një nivel të lartë. Gjithmonë mbani një mendim në kokën tuaj në Kosovë ju nuk përfaqësoni Batalionin e 29-të të Mekanizuar, ju nuk përfaqësoni Forcat Tokësore. Para aleatëve tanë ju përfaqësoni Ushtrinë Bullgare, dhe para popullsisë lokale dhe autoriteteve lokale, ju jeni përfaqësues të NATO-s”, theksoi Popov.

Kolev i dhuroi kontingjentit një ikonë të Shën Gjergjit Fitimtar dhe iu drejtua ushtarakëve me fjalët: “Kur një ushtar bullgar del përtej kufijve të Bullgarisë, kjo gjithmonë shoqërohet me një mision dhe detyrë të përgjegjshme ndaj atdheut.

“Sot po ju dërgojmë ju, ushtarakët e kompanisë së manovrimit të batalionit të 29-të të mekanizuar, dhe të gjithë besojmë në përgatitjen, profesionalizmin dhe disiplinën tuaj të mirë”, tha ai.

 

Continue Reading

Të kërkuara