Lajmet

IKD: Qeveria dhe Kuvendi shpërfillin Gjykatën Kushtetuese, cenohen të drejtat e mijëra shërbyesve civilë në Kosovë

Publikuar

Mosmiratimi i Ligjit për Pagat në Sektorin publik nga Qeveria dhe Kuvendi i Kosovës brenda afatit të përcaktuar sipas Aktgjykimit të Gjykatës Kushtetuese, paraqet shkelje të këtij aktgjykimi, shpërfillje të kësaj Gjykate, shkelje të Kushtetutës, cenim të të drejtave në shtesë të pagës sipas përvojës së punës të dhjetëra-mijëra shërbyesve civilë në Kosovë, si dhe krijohet një praktikë e dëmshme për promovimin e demokracisë.

Kështu ka deklaruar Naim Jakaj nga IKD, duke thënë se me vendimin e datës 23 dhjetor 2023, Gjykata Kushtetuese (GJK) vendosi që të shpallë në kundërshtim me Kushtetutën e Kosovës disa dispozita të Ligjit për Pagat në Sektorin Publik, dhe të njëjtat i shpalli të pavlefshme.

“Për disa të tjera, përveç që i shpalli në kundërshtim me Kushtetutën, kjo gjykatë urdhëroi Kuvendin e Kosovës që për të njëjtat të nisë ndryshimet ligjore të nevojshme e të domosdoshme në mënyrë që të korrigjohen dispozitat e papërshtatshme brenda një afati prej gjashtë muajve prej se kur Aktgjykimi në rastin numër KO79/23 hyri në fuqi më 1 shkurt 2024”, thuhet në komunikatë.

Ky vendim i GjK-së sipas IKD-së ishte një hap i rëndësishëm në mënyrë që reforma e nevojshme në sektorin publik, të përcillet me siguri për punonjësit në mënyrë që këta të fundit të kompensohen në mënyrë të drejtë për përvojën dhe angazhimin e tyre profesional.

“Gjykata rrëzoi dispozitën ku dhjetëra-mijëra shërbyesve civilë i’u përgjysmua e drejta e shtesës së përvojës së punës, nga zero pikë pesë përqind (0.5%) në zero pikë njëzetë e pesë përqind (0.25%) në vit, duke e përgjysmuar shtesën e përvojës së punës për pesëmbëdhjetë (15) vitet e para, rrjedhimisht lartësinë e pagës për të gjitha kategoritë e funksionarëve/zyrtarëve/nëpunësve që hyjnë në fushëveprimin e ligjit të kontestuar, përkatësisht duke përcaktuar shtesë të përvojës dyfish më të ulët në krahasim me legjislacionin paraprak sa i përket pesëmbëdhjetë (15) viteve të para të përvojës së punës”, thuhet tuje.

Përkundër dijenisë së Qeverisë dhe Kuvendit, e për më tepër që një aktgjykim i tillë i’u dorëzohet të dy institucioneve dhe publikohet në faqen zyrtare të GjK-së, sipas IKD-së është shqetësuese dhe e papranueshme që prej kalimit të më shumë së gjashtë muaj e 13 ditë që nga shpallja e këtij aktgjykimi, asnjë nga institucionet e lartcekura nuk kanë ndërmarrë asnjë hap konkret për të përmbushur detyrimet e vendosura nga Gjykata Kushtetuese.

“Në vend që të vepronin për t’i adresuar problemet e evidentuara dhe për të përfshirë Projektligjin për Pagat në Programin Legjislativ për vitin 2024, institucionet e Kosovës, kanë shpërfillur kërkesat e GjK-së. IKD, konsideron se kjo neglizhencë nuk është thjeshtë një mangësi administrative, por mosveprimi i tillë përbën një shkelje të Kushtetutës dhe të vendimeve të Gjykatës Kushtetuese, ashtu siç ndodhi në vitin 2023 me vonesat në miratimin e ndryshimeve në Ligjin për Skemat Pensionale dhe me Ligjin për Zyrtarët Publik”, thuhet në komunikatë.

IKD, i rikujton Qeverisë dhe Kuvendit të Kosovës, se përgjatë shtatë muajve të këtij viti, mosinicimi i këtij projektligji dhe mos hyrja në fuqi brenda afatit të përcaktuar nga GjK, ka pasur dhe vazhdon të ketë pasoja të rënda për të drejtën e pagesës për dhjetëra mijëra shërbyes civilë në Kosovë.

“Këta punëtorë, të cilët kontribuojnë në mënyrë të konsiderueshme në funksionimin e institucioneve dhe shërbimeve publike, janë të privuar nga shtesa në bazë të përvojës së punës, e cila para hyrjes në fuqi të ligjit për pagat, pasqyronte përvojën e tyre dhe angazhimin profesional. Një situatë e tillë, jo vetëm që cenon integritetin dhe sigurinë e sistemit të pagave në sektorin publik, por gjithashtu minon besimin e qytetarëve në institucionet e shtetit dhe në aftësinë e tyre për ta zbatuar dhe respektuar ligjin.Mosinicimi deri në ketë moment i këtij ligji ka po ashtu ndikim të thellë dhe të gjerë në jetën sociale dhe ekonomike të shërbyesve civil, pasi që vendosja e kritereve të reja jokushtetuese tek shtesat mbi përvojën, ka renduar jetesën e tyre. Mosinicimi i ligjit ka pasoja të drejtpërdrejta në mirëqenien dhe stabilitetin social të mijëra familjeve që mbështeten në këto paga për të siguruar nevojat e përditshme dhe për të kontribuar në zhvillimin e qëndrueshëm të komuniteteve të tyre”, thuhet tutje.

IKD, kërkon nga Kuvendi dhe Qeveria e Kosovës, që në afat sa më të shpejtë dhe me urgjencë të nisin procedurat për ndryshimet e kërkuara nga GjK, të përfshijnë të gjitha palët e interesit, në veçanti Sindikatën e Shërbyesve Civil, shoqërinë civile dhe akterët e tjerë të interesuar në mënyrë që ligji i ardhshëm të jetë në pajtim me kërkesat e precizuara në vendimin e Gjykatës Kushtetuese.

“Vetëm në këtë mënyrë mund të sigurohet që të drejtat e shërbyesve civilë do të mbrohen dhe të garantohen një sistem i drejtë dhe transparent i pagave. Vendimet e Gjykatës Kushtetuese janë të detyrueshme për të gjitha institucionet dhe individët në Republikën e Kosovës, pasi ato përfaqësojnë interpretimin përfundimtar kushtetutës. Mosrespektimi i këtyre vendimeve përbën një shkelje të rëndë të aktit më të lartë juridik të vendit, duke krijuar një praktikë të rrezikshme. Një sjellje e tillë rrezikon të krijojë një precedent negativ që dobëson rendin kushtetues dhe stabilitetin e përgjithshëm të funksionimit të shtetit ligjor”, përfundon njoftimi./UBTNews/

Lajmet

​Gara për president, sondazhi i ri Trump-Harris

Publikuar

nga

Zëvendëspresidentja Kamala Harris dhe ish-presidenti Donald Trump janë të barabartë shtatë javë para zgjedhjeve presidenciale të 5 nëntorit, sipas sondazheve të reja të publikuara sot që tregojnë gjithashtu një garë të ngushtë në shtetin kyç të Pensilvanisë.

Në sondazhin kombëtar, Harris dhe Trump janë të barabartë me 47 për qind të votuesve. Sondazhi u krye me 2.437 të anketuar nga 11 deri më 16 shtator për New York Times, Philadelphia Inquirer dhe Siena College. Marzha e gabimit është 3 pikë përqindjeje.

Në Pensilvani, një nga shtatë shtetet kryesore të lëvizjes, Harris mbajti një epërsi prej katër pikë përqindjeje dhe kryeson 50 deri në 46 për qind, me një diferencë gabimi prej 3.8 pikë përqindjeje, sipas një sondazhi të Times.

Një sondazh i veçantë për Washington Post tregoi për një garë të ngushtë në atë shtet, e cila mund të përcaktojë rezultatin e asamblesë, së bashku me Arizonën, Xhorxhia, Miçiganin, Nevadën, Karolinën e Veriut dhe Wisconsin.

Të anketuarit në Pensilvani, 1003 prej tyre, deklaruan 48 për qind për Harris dhe 47 për qind për Trump, me një diferencë gabimi prej 3.6 pikësh.

Shumica e të anketuarve i thanë Post se ishin “jashtëzakonisht të motivuar” për të votuar dhe se ruajtja e demokracisë amerikane ishte “jashtëzakonisht e rëndësishme” për ta. Por ata janë të ndarë për sa i përket kandidatit që do të mbronte më së miri liritë kombëtare, me 48 për qind që votuan për Harris dhe 45 për qind për Trump.

Sondazhi i NYT/Inquirer/Siena zbuloi gjithashtu se demokracia amerikane është një çështje e rëndësishme për votuesit, së bashku me ekonominë, abortin dhe emigracionin. Mbështetja për të dy kandidatët është afërsisht e barabartë.

Një sondazh i Ipsos javën e kaluar tregoi se Harris kryeson me pesë pikë përqindjeje, me 47 për qind të të anketuarve që e mbështesin atë dhe 42 për qind për Trump.

Vazhdo të lexosh

Bota

Zjarrvënie të qëllimshme, arrestohen 14 persona në Portugali

Publikuar

nga

Policia portugeze ka arrestuar 14 të dyshuar për zjarrvënie të qëllimshme, të lidhur me disa nga dhjetëra zjarret vdekjeprurëse që shpërthyen në të gjithë vendin. Këto zjarre kanë shkaktuar të paktën shtatë viktima dhe kanë shkatërruar shtëpi, fabrika dhe dhjetëra mijëra hektarë pyje, duke kontribuar në rreziqet e mëdha që shkaktohen nga ndryshimet klimatike dhe shpopullimi rural.

Kryeministri Luis Montenegro premtoi “veprim represiv” të ashpër ndaj këtyre krimeve, që ai i konsideron të kryera në emër të interesave të veçanta. Ekspertët, si profesor Salvador Pinho Ferreira de Almeida, theksuan se aktiviteti kriminal është i dukshëm, pasi shumë nga zjarret filluan natën dhe ishin të shpërndara në mënyrë të pazakontë.

Studiuesi Andre Inacio vuri në dukje se zjarrvënia përkeqëson një situatë klimatike me pyje të thatë dhe erëra të forta. Ai sugjeroi se motivet ekonomike, si blerja e druve të djegur ose toka me çmime më të ulëta, mund të jenë arsye për zjarrvënien e qëllimshme, si dhe probleme të shëndetit mendor.

Një studim i vitit 2017 zbuloi se zjarrvënia përbënte rreth 36% të zjarreve fatale në Portugali, ndërsa një punim tjetër tregoi se zemërimi dhe hakmarrja ishin motivet kryesore për zjarrvënësit.

Ekspertët kanë bërë thirrje për përmirësimin e menaxhimit të peizazhit dhe rifillimin e përpjekjeve të pastrimit që filluan pas zjarreve të vdekjeprurshme të vitit 2017, duke paralajmëruar se situata aktuale është alarmante dhe kërkon veprime të menjëhershme./UBTNews/

 

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​Studimi i ri: Truri i gruas ndryshon në mënyrë drastike gjatë shtatzënisë

Publikuar

nga

Shtatzënia shkakton ndryshime të mëdha në trupin e femrës, dhe një studim i ri tregon se truri gjithashtu pëson ndryshime të mëdha, disa kalimtare dhe disa të gjata.

Shkencëtarët thanë se për herë të parë hartuan ndryshimet që ndodhin kur truri i një gruaje riorganizohet në përgjigje të shtatzënisë, bazuar në skanimet e bëra 26 herë, duke filluar tri javë para konceptimit, deri në nëntë muajt e shtatzënisë dhe më pas dy vjet pas lindjes.

Studimi dokumentoi një rënie të gjerë të vëllimit të lëndës gri kortikale, rajonit të rrudhosur të shtresës më të jashtme të trurit, si dhe një rritje në integritetin mikro-strukturor të lëndës së bardhë të vendosur më thellë në tru. Të dyja ndryshimet koinciduan me një rritje të niveleve të hormoneve estradiolit dhe progesteronit.

“Është mjaft tronditëse që në vitin 2024 ne nuk kemi pothuajse asnjë informacion për atë që ndodh në tru gjatë shtatzënisë. Kjo punë ngre më shumë pyetje sesa përgjigjet, dhe ne po gërvishtim vetëm sipërfaqen e këtyre pyetjeve”, tha Elizabeth Chrastil, një neuroshkencëtare pranë Universitetit të Kalifornisë, gjithashtu objekt i këtij hulumtimi.

Chrastil tha se gjatë studimit ajo nuk ishte në dijeni të të dhënave që tregonin ndryshime në trurin e saj dhe se nuk ndihej ndryshe.

Shkencëtarët thanë se që kur studimi përfundoi, ata kanë vënë re të njëjtin model në disa gra të tjera shtatzëna që i janë nënshtruar skanimeve të trurit në një iniciativë kërkimore në vazhdim të quajtur projekti i trurit të nënës, i cili synon të rrisë numrin e subjekteve në qindra.

“Studimet e mëparshme kanë marrë skanime të trurit para dhe pas shtatzënisë. Por ne kurrë nuk kemi parë metamorfozë të trurit”, shtoi Emily Jacobs, një neuroshkencëtare pranë Universitetit të Kalifornisë.

Skanimet treguan një reduktim mesatar prej rreth 4 për qind të lëndës gri në afërsisht 80 për qind të rajoneve të trurit të studiuara. Rikuperimi i vogël pas lindjes nuk e ktheu volumin në nivelet e para shtatzënisë. Studiuesit thanë se nuk është e qartë nëse humbja e lëndës gri është një gjë e keqe.

“Disa nga ndryshimet që vumë re mund të jenë gjithashtu një përgjigje ndaj kërkesave të larta fiziologjike të shtatzënisë, duke treguar se sa i adaptueshëm mund të jetë truri”, tha Laura Pritschet, një studente post-doktoratë pranë Universitetit të Pensilvanisë dhe autore kryesore e studimit.

Në të ardhmen, studiuesit shpresojnë të shqyrtojnë se si variacionet në këto ndryshime mund të ndihmojnë në parashikimin e fenomeneve të tilla si depresioni pas lindjes dhe se si pre-eklampsia, një gjendje serioze e presionit të gjakut që mund të zhvillohet gjatë shtatzënisë, mund të ndikojë në tru.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

BE-ja ndan 160 milionë euro të tjera për të përgatitur sistemin energjetik të Ukrainës

Publikuar

nga

Komisioni Evropian do të ndajë gjithashtu rreth 160 milionë euro për të ndihmuar sistemin energjetik të Ukrainës përballë sulmeve ruse. Kështu deklaroi presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, të enjten në një konferencë të përbashkët për shtyp me drejtorin ekzekutiv të Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë, Fatih Birol, në Bruksel.

Von der Leyen vuri në dukje se Komisioni Evropian do të ndajë gjithashtu rreth 160 milionë euro për të ndihmuar sistemin energjetik të Ukrainës, duke përfshirë 60 milion për nevoja humanitare – strehimore dhe ngrohje, 100 milion për riparime dhe restaurim, dhe kjo shumë do të merret nga të ardhurat e aseteve të ngrira ruse.

Sipas saj, që nga shkurti i vitit 2022, ndihma e BE-së për sektorin energjetik të Ukrainës ka arritur në të paktën 2 miliardë euro.

Siç raportoi më herët Ukrinform, kryeministri Denys Shmyhal pret që negociatat me operatorët evropianë të sistemit të transmetimit të rrisin kapacitetin për import të energjisë elektrike nga 1.7 GW në 2.2 GW deri në fillim të dimrit.

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara