Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, ka pritur në takim gjeneralin Wesley K. Clark, ish-komandant suprem i NATO-s për Evropë, i cili udhëhoqi ndërhyrjen e NATO-s në vitin 1999, e cila luajti një rol të rëndësishëm për lirinë e Kosovës.

“Vendosmëria dhe lidershipi juaj i kontribuuan lirisë së Kosovës, duke siguruar një të ardhme ku dinjiteti mbizotëron mbi frikën dhe shtypjen”, ka theksuar presidentja Osmani.

Në takim me gjeneralin Clark, Osmani theksoi progresin e Kosovës ndër vite, duke vënë në dukje punën e vazhdueshme për ta forcuar pozitën e Kosovës në skenën ndërkombëtare, sikurse edhe anëtarësimin në organizata ndërkombëtare.

Sipas Osmanit e ardhmja e Kosovës është e qartë në synimin për integrimin euroatlantik dhe partneritet të qëndrueshëm me Shtetet e Bashkuara.

Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, ka marr pjesë në pritjen e organizuar nga Ambasada e Mbretërisë së Belgjikës në Kosovë, me rastin e shënimit të festës së Ditës së Mbretit.

Kremten e kësaj feste të madhe për popullin belg, Kurti tha se po e shënojnë duke theksuar miqësinë e madhe ndërmjet popujve dhe duke shprehur mirënjohje për mbështetjen e Belgjikës ndaj Kosovës në ditët më të vështira të saj.

“Populli ynë nuk e ka harrur mbështetjen e Belgjikës në ditët më të vështira të tij, dhe lidhjet e miqësisë që krijuan atëherë, në viteve e ’80-ta dhe ’90-ta, vetëm sa janë forcuar në vitet dhe dekadat pas”, u shpreh kryeministri, teksa shtoi se mijëra shqiptarë dhe qytetarë tjerë nga Kosova janë shtetas belgë që janë pjesë aktive e institucioneve shtetërore dhe shoqërore të Belgjikës.

Kryeministri theksoi se lidhjet diplomatike janë më të ngushta se kurrë.

Kurti falënderoi Belgjikën për mbështetjen e fuqishme të vazhdueshme ndaj agjendës evropiane të Kosovës.

Në kuadër të shënimit të Ditës Botërore të Diabetit, në kryeqytet po mbahet fushata për sensibilizimin e popullatës rreth parandalimit dhe menaxhimit të diabetit.

Drejtori i Shëndetësisë të Komunës së Prishtinës, Izet Sadiku nga sheshi “Nëna Terezë”, ku së pari ka filluar fushata ka përcjellë një apel për qytetarët se mënyra më e mirë për mbrojtje nga diabeti është parandalimi.

“Drejtoria e Shëndetësisë në kryeqytet sikurse për sëmundje të tjera edhe në ditën botërore të diabetit po organizon një fushatë sensibilizuese, e cila do të zgjasë diku 10 ditë. Sot kemi filluar me vendosjen e rrethit të kaltër, e cila simbolizon ngjyrën e unifikimit rreth kësaj problematike dhe ngjyrën blu të qiellit. Pastaj kemi filluar me brendimin e autobusit të trafikut urban, i cili jep informata për qytetarët, kemi vendosur karvanin shëndetësor, i cili do të jetë i vendosur sot në shesh, pastaj do të jetë i vendosur në ‘Albi Mall’ të shtunën, si dhe do të jetë dhe të dielën në ‘Vila Gërmi; me qëllim që të takojë sa më shumë qytetarë dhe të sa më shumë informata, të matet diabeti”, tha Sadiku.

Ai tha se do të vazhdohet javën tjetër me ligjërata për pacientët që janë me diabet.

“Do të mbahen pesë ligjërata në bashkëpunim me shoqatën e Endikrinologëve dhe Klinikën  e Endikronologjisë. Javën e ardhshme do të fillojmë edhe ndërtimin e qendrës këshillimore për sëmundje kronike dhe diabet e cila do të jetë këshillimorja e parë në kryeqytet, për sëmundje kronike dhe diabet në qendrën kryesore të mjekësisë familjare në Prishtinë”, tha Sadiku.

Ai tha se ka shumë interesim nga ana e qytetarëve që të masin diabetin.

“Sigurisht ju po e shihni që ka interesim të qytetarëve edhe pse koha sot është e ftohtë por interesimi i qytetarëve është rritë dhe qëllimi ynë që të bisedojmë me sa në shumë njerëz dhe të marrim sa më shumë informata. Realisht ne e kemi parë që ka plotë raste që qytetarët nuk kanë informata dhe për atë qëe  kemi bërë në Prishtinë. Ne në Prishtinë tashmë e bëjmë HRBANIC-ja e cila është një analizë që sëmundja e sheqerit do të bëhet çdo tre muaj. Ne e bëjmë pa pagesë çdo ditë të javës në katër qendra të Mjekësisë Familjare, në Dardani, në Qendrën Kryesore Familjare, në Breg të Diellit dhe në Xhemajl Ibish”, theksoi Sadiku.

Ai ka ftuar qytetarët që të bëjnë analiza për arsye se duke i bërë analizat, ai tha se do të jetë e mundur të dihet gjendja dhe të diagnostifikohet sëmundja.

Sadiku tha se përveç trajtimit të sëmundjes ka shumë rëndësi dhe stili i jetës, aktiviteti fizik, mënyra e të ushqyerit, që sipas tiju  janë komponente shumë të rëndësishme që ndikojnë shumë në majtjen dhe kontrollimin e mirë të  sëmundjes së diabetit.

“Diabeti po vazhdon të jetë një problematikë globale, diku 10 për qind e popullsisë gati në çdo shtet janë të prekur nga diabeti, që i bien se në Kosovë diku 150 mijë njerëz, përafërsisht duhet jenë 8 deri në 10 për qind e qytetarëve. Dhe kjo tregon për rëndësinë që njerëzit me këtë sëmundje të kenë informata për arsye se krijon mundësi që të mbahet sëmundja sa më shumë në kontroll”, tha Sadiku.

Rreth tre mijë raste të dhunës në familje janë raportuar nga korriku i vitit të kaluar deri në qershor të këtij viti. Prej tyre 79 për qind e viktimave janë gra, ndërkaq 21 për qind burra. 

Kështu tregon raporti “Trajnimi institucional i rasteve të dhunës në familje korrik 2023 – qershor 2024” nga Grupi për Studime Juridike dhe Politike. Mes tjerash, GLPS u bën thirrje institucioneve që të ndërmarrin masa për sigurimin e zbatimit të plotë të Ligjit për Mbikëqyrjen Elektronike të Personave.

Renata Bajrami nga Grupi për Studime Juridike dhe Politike theksoi se gjatë kësaj periudhe, Prokurori i Shtetit ka ngritur 2 mijë e 635 aktakuza për veprat e dhunës në familje.

“Gjatë periudhës korrik 2023 dhe qershor 2024 në Policinë e Kosovës janë raportuar 2 mijë e 856 raste të dhunës në familje, që në kushte të tjera do të thotë rritje prej 4.4 për qind krahasuar me vitin e kaluar kur ishin raportuar 2 mijë e 735 raste. Nëse e vështrojmë numrin e rasteve absolute dhe nga tabela mund të vërehet se Prishtina dominon sa i përket numrit të rasteve të raportuara….Nga 2 mijë e 856 raste të raportuara, 79 për qind e viktimave janë gra, vetëm 21 për qind janë burra. Ndërsa, nga 571 të arrestuar 92,55 për qind janë burra, ndërsa 7.5 për qind janë gra. Sa i përket numrit të personave të dyshuar kemi një vlerë prej 88 për qind burra dhe 12 për qind gra”, deklaroi ai.

Gjatë kësaj periudhe, Bajrami shtoi se Prokurori i Shtetit ka raportuar 2 mijë e 815 kallëzime penale për dhunë në familje.

Po ashtu Bajrami tha se nga gjykatat vendore u nevojiten 262 ditë që të zgjidhen lëndët e pranuara.

“Qeveria e Kosovës, Ministria e Punëve të Brendshme dhe Ministria e Drejtësisë të ndërmarrin masa për sigurimin e zbatimit të plotë të Ligjit për Mbikëqyrjen Elektronike të Personave të cilëve u kufizohet lëvizja me vendim të gjykatës. Rritja e efikasitetit të policisë përmes krijimit të strategjive të përshtatura për parandalimin e rasteve të dhunës në familje, të krijohet një databazë institucionale e ngjashme me sistemin në Spanjë ku do të përfshinte Policinë, Prokurorinë, Gjykatat dhe Qendrat për Punë Sociale. Kjo databazë veç tjerash do të mundësonte ndjekjen e rasteve të dhunës në familje në kohë reale duke përmirësuar kështu koordinimin mes institucioneve dhe duke ofruar mbështetje më efektive për viktimat përmes vlerësimit të rrezikut”, shtoi Bajrami.

Grupi për Studime Juridike dhe Politike ka rekomanduar që të sigurohet zbatimi i Kodit Penal nga ana e gjykatave dhe prokurorive, duke aplikuar politikë më të ashpër ndëshkimore.

Udhëheqësi i Ekipit për të Drejtat Themelore dhe Sundimin e Ligjit nga Zyra e BE-së në Kosovë, Nicola Scaramuzzo tha se rastet e dhunës në familje janë çështje urgjente e të drejtave të njeriut në Kosovë.

“Kosova siç ishte shkruar edhe në raportin vjetor, në raportin e fundit të Bashkimit Evropian për Kosovën, ka krijuar një kornizë solide ligjore në përputhje me standardet evropiane për të luftuar dhunën në familje, duke përfshirë një të rëndësishme, ka pasur gjithashtu përditësime të rëndësishme në vitin ’23 dhe gjithashtu legjislacionin primar dhe dytësor. Kjo përfshin përafrimin e ligjeve kombëtare me Konventën e Stambollit, përcaktimin e dhunës në familje si vepër penale në kodin penal dhe miratimin e ligjit për parandalimin dhe ndjekjen penale nga dhuna në familje, dhuna ndaj grave dhe dhuna me bazë gjinore. Zbatimi i plotë i legjislacionit mbetet problem dhe shkruhet në raport, ka zbatim të pabarabartë të ligjit, veçanërisht në sigurimin e politikave adekuate për dhunën online, femicidin”, tha ai.

Ndërkaq, gjyqtari në Gjykatën e Apelit, Dardan Kodolli tha se rastet e dhunës në familje po trajtohen me prioritet.

“Kur flitet për rastet e dhunës në familje dhe trajtimi me prioritet është si një lloj paradigmi fillestar. Nëse shikoni edhe aktet që ka nxjerrë ky ligj gjyqësor, këto raste janë të prioritizuara dhe me gjitha mundësitë përfundohen brenda afateve kohore. Ta zëmë, rastet e dhunës në familje nuk e di ndonjë rast në aspektin civil që një kërkesë e ka tejkaluar afatin 15 ditor të trajtimit siç e parasheh ligji”, theksoi ai.

Prokurorja në Prokurorinë Themelore, Vjosa Bytyçi tha se gjykatat duhet të zbatojnë udhëzuesin për politikë ndëshkimore.

“Prokurori i Shtetit, prokurorët që merren me këto raste të dhunës në familje çdo herë e potencojnë edhe në gjykata që duhet gjykata të fillojë ta zbatojë shumë më shumë udhëzuesin për politikë ndëshkimore. Po ashtu edhe tek rrethanat rënduese për të cilët thatë më herët që gjykata nuk merr për bazë recidivizmin dhe aktgjykimet, shumë raste Prokuroria e Shtetit dhe prokurorët që merren me këto raste interesohen tek Këshilli Gjyqësor dhe kërkon evidenca për të pandehurit dhe gjithherë propozohen si rrethana rënduese”, përfundoi ajo.

Nga 2 mijë e 856 raste të raportuara për dhunë në familje, 27 raste përfshijnë prindërit si autorë të dhunës në familje, 46 mes vëllezërve dhe motrave dhe 15 janë raste kur fëmijët janë autorë.