Lajmet

HRW kërkon ndalimin e përdorimit të municioneve thërrmuese

Municionet thërrmuese mund të gjuhen nga toka me artileri, raketa, predha mortajash apo të hidhen nga avionët.

Published

on

Dëmet e shkaktuara te civilët nga përdorimi i ri i municioneve thërrmuese dhe transferimet e fundit të armëve tregojnë nevojën urgjente që të gjitha shtetet t’i bashkohen ndalimit ndërkombëtar të municioneve thërrmuese, tha organizata Human Rights Watch në raportin “Monitorimi i municioneve thërrmuese 2023” të publikuar më 5 shtator.

“Municionet thërrmuese janë armë të neveritshme që janë të ndaluara globalisht pasi shkaktojnë dëme dhe vuajtje të menjëhershme dhe afatgjata te civilët”, tha Mary Wareham, drejtoreshë për mbrojtje nga armët në Human Rights Watch dhe redaktore e raportit të ri.

“Është e pandërgjegjshme që civilët ende të vdesin nga sulmet me municione thërrmuese 15 vjet pasi këto armë janë shpallur të paligjshme”, shtoi ajo.

Municionet thërrmuese mund të gjuhen nga toka me artileri, raketa, predha mortajash apo të hidhen nga avionët. Ato zakonisht shpërthejnë në ajër, duke shpërndarë bomba të shumta më të vogla në një zonë të gjerë. Shumica e bombave më të vogla që lëshohen nga këto armë dështojnë që të shpërthejnë menjëherë, por ato mund të shkaktojnë lëndime dhe të vrasin pa dallim për vite me radhë. Sikurse minat tokësore, ato duhet të pastrohen dhe shkatërrohen.

Gjatë vitit 2022, 95 për qind e viktimave nga municionet thërrmuese ishin civilë, u tha në raport. Sulmet me municione thërrmuese vranë ose plagosën të paktën 987 persona më 2022 dhe 890 prej viktimave ishin në Ukrainë.

Rusia vazhdimisht ka përdorur municione thërrmuese në Ukrainë që kur nisi pushtimin në shkallë të plotë të këtij shteti më 24 shkurt 2022, duke shkaktuar vdekje dhe lëndime në mesin e civilëve. Forcat ukrainase po ashtu kanë përdorur municione thërrmuese që kanë rezultuar në viktima në mesin e civilëve, u tha në raport.

Sipas raportit të HRW, ushtria në Mianmar – shtet që njihet edhe si Birmani – dhe forcat e Qeverisë siriane përdorën municionet thërrmuese më 2022, duke shkaktuar dëme të mëtejme në mesin e civilëve. Asnjëra nga këto shtete është nënshkruese apo ka ratifikuar traktatin ndërkombëtar për ndalimin e municioneve thërrmuese.

Në raportin për monitorimin e municioneve thërrmuese nuk është regjistruar ndonjë viktimë nga sulmet me municionet thërrmuese më 2021, por janë identifikuar të paktën 149 viktima që vdiqën nga mbetjet e sulmeve të mëhershme me municione thërrmuese, kryesisht nga bombat e pashpërthyera. Më 2022, janë regjistruar të paktën 185 viktima nga mbetjet e municioneve thërrmuese në Azerbajxhan, Irak, Laos, Liban, Siri, Ukrainë dhe Jemen. Shtatëdhjetëenjë për qind e të gjitha viktimave nga mbetjet e municioneve thërrmuese kanë qenë fëmijë.

Rusia ka përdorur stoqe të municioneve të vjetra thërrmuese dhe të armëve të reja në Ukrainë më 2022 dhe në gjysmën e parë të vitit 2023. Në korrik të vitit 2023, Shtetet e Bashkuara kanë dërguar në Ukrainë një sasi të paspecifikuar nga stoqet e saj të municioneve thërrmuese për artileri. Të paktën 21 liderë dhe zyrtarë qeveritarë, përfshirë edhe të shteteve që përkrahin përpjekjet e luftës së Ukrainës, kanë kritikuar Qeverinë amerikane për transferimin e këtyre armëve, u tha në raport.

“Pengesa më e madhe për shtetet që punojnë për shfarosjen e municioneve thërrmuese janë qeveritë që nuk duan t’i bashkohen konventës dhe që munojnë parimet e saj duke përdorur apo transferuar armë të tilla”, tha Wareham.

Njëqindedymbëdhjetë shtete kanë ratifikuar Konventën për Municione Thërrmuese të vitit 2008 dhe 12 të tjera e kanë nënshkruar atë.

Që nga viti 2008, shtetet që kanë nënshkruar konventën, kanë shkatërruar pothuajse 1.5 milion municione thërrmuese dhe 178.5 milionë mbetje të këtyre municioneve, shifra që paraqesin 99 për qind të stoqeve të deklaruara të municioneve thërrmuese./REL

Lajmet

​OpenAI mposht Grok-in e Elon Musk në turneun e shahut me AI

Published

on

OpenAI, krijuesi i ChatGPT, ka mundur Grok-in e Elon Musk-ut në finalen e një turneu për të shpallur lojtarin më të mirë të shahut me inteligjencë artificiale (AI).

Historikisht, kompanitë teknologjike shpesh kanë përdorur shahun për të vlerësuar përparimin dhe aftësitë e një kompjuteri, me makinat moderne të shahut që janë praktikisht të pamposhtura edhe nga lojtarët më të mirë njerëzorë, raporton BBC.

Por kjo garë nuk përfshinte kompjuterë të dizajnuar posaçërisht për shah ai u zhvillua mes programeve të AI që janë krijuar për përdorim të përditshëm.

Modeli o3 i OpenAI doli fitues pa humbje në turne dhe mundi në finale modelin Grok 4 të xAI, duke shtuar tensionin në rivalitetin në vazhdim mes dy kompanive. Musk dhe Sam Altman, të dy bashkëthemelues të OpenAI, pretendojnë se modelet e tyre të fundit janë më të zgjuarat në botë.

Modeli Gemini i Google mori vendin e tretë në turne, pasi mundi një model tjetër të OpenAI.

Megjithatë, këto AI, edhe pse të talentuara në shumë detyra të përditshme, janë ende duke u përmirësuar në shah – me Grok që bëri disa gabime gjatë ndeshjeve të fundit, përfshirë humbjen e herë pas hershme të mbretëreshës së tij.

“Derisa arriti në gjysmëfinale, dukej sikur asgjë nuk do ta ndalë Grok 4 drejt fitimit të ngjarjes”, tha Pedro Pinhata, një gazetar i Chess.com, në mbulimin e tij.

“Pavarësisht disa momenteve të dobësisë, AI e X dukej larg më e fortë si lojtar shahu… Por iluzioni u shemb në ditën e fundit të turneut”.

Ai tha se loja “e pakonceptueshme” dhe “gabimet” e Grok i mundësuan o3 që të merrte një sërë fitoreve të bindshme.

“Grok bëri shumë gabime në këto ndeshje, por OpenAI jo”, tha mjeshtri i madh i shahut Hikaru Nakamura gjatë transmetimit të tij live në finalen.

Para finales së të enjtes, Musk kishte thënë në një postim në X se suksesi paraprak i xAI-së në turne ishte një “efekt anësor” dhe se ata “nuk kanë shpenzuar pothuajse aspak përpjekje për shah”.

Continue Reading

Aktualitet

Vendimi i gjykatës: Popoviq dëbohet nga Kosova

Published

on

By

Igor Popoviq është shpallur fajtor dhe është dënuar nga Gjykata Themelore në Prishtinë me gjobë prej 3 mijë eurosh dhe me masën plotësuese të dëbimit nga territori i Kosovës për një periudhë dyvjeçare, pas arritjes së marrëveshjes për pranimin e fajësisë me Prokurorinë Speciale të Republikës së Kosovës.

Sipas aktakuzës së ngritur më 4 gusht 2025 nga PSRK-ja , Igor Popoviq, ndihmësdrejtor në të ashtuquajturën Zyrë për Kosovën në Qeverinë e Serbisë, me dashje dhe me qëllim ka nxitur dhe përhapur publikisht urrejtje dhe mos durim midis grupeve etnike.

Në atë mënyrë që i njëjti me datën 18 korrik 2025, rreth orës 12:00 në Rahovec ka mbajtur një fjalim publik me të cilin i është drejtuar një mase të gjerë të qytetarëve, ku mes tjerash ka përdorur gjuhë me përmbajtje nxitëse dhe urrejtëse.

Kryetari i trupit gjykues, gjyqtari Kujtim Krasniqi, tha se i akuzuari Igor Popoviq, me është shpallur fajtor për veprën penale “nxitja e përçarjes dhe mosdurimit” nga neni 141, paragrafi 1 i Kodit Penal të Republikës së Kosovës.

Sipas tij, gjykata, në përputhje me dispozitat penale dhe procedurale, e ka dënuar Popoviqin me 6 muaj burgim, dënim i cili, me pëlqimin e të akuzuarit, zëvendësohet me gjobë në shumën prej 3 mijë eurosh.

Krasniqi tha se gjykata ka shqiptuar edhe dënim plotësues, dëbimin e Popoviqit nga territori i Republikës së Kosovës dhe ndalimin e hyrjes së tij për një periudhë prej dy vitesh.

I akuzuari Igor Popoviq me shënime personale si në shkresë të lëndës është fajtor për veprën penale nxitja e përqarjes dhe mos durimit nga neni 141, paragrafi 1 i kodit penal të Republikës së Kosovës. Andaj gjykata konform dispozitave penale dhe procedurale të njëjtin e gjykon me dënim me burgim me kohëzgjatje prej 6 muajve, i cili dënim me pëlqimin e të akuzuarit zëvendësohet me dënim me gjobë në shumën prej 3 mijë eurove… Koha e kaluar në masën e paraburgimet nga data 18.07.2025 deri më datën 08.08.2025 i llogaritet në dënimin me burgim të shqiptuar. Po ashtu, Gjykata i shqipton edhe dënim plotësues. Urdhërohet dëbimi i të pandehurit Igor Popoviq nga territori i Republikës së Kosovës dhe i ndalohet hyrja për dy vite”, tha Krasniqi.

Mëngjesin e sotëm, më 8 gusht, Prokuroria Speciale i propozoi gjykatës që ndaj Popoviqit të shqiptohet i njëjtit dënim, sipas marrëveshjes, për veprën penale për të cilën akuzohet, gjashtë muaj burgim, i cili të zëvendësohet me gjobë në shumën prej 3 mijë eurosh.

Sot, prokurorja e rastit, Fikrije Krasniqi-Zejnullahu i propozoi gjykatës që ndaj Popoviqit të shqiptohet edhe dënimi plotësues – dëbimi nga territori i Kosovës për një afat prej dy vitesh, për çka palët janë pajtuar.

Avokati i Popoviq, Millosh Delliviq tha se i qëndrojnë mbrapa marrëveshjes së arritur me Prokurorinë Speciale.

Kujtojmë se arrestimi i Popoviq ndodhi pas mbajtjes së një fjalimi në Hoçë të Madhe të Rahovecit, ku ai u shpreh kundër Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.

Prokuroria vlerësoi se përmes këtyre deklaratave, Popoviq ka ndikuar negativisht në marrëdhëniet ndërmjet komuniteteve, duke nxitur mosbesim dhe tensione ndëretnike, dhe duke rrezikuar bashkëjetesën në shoqërinë kosovare.

Continue Reading

Aktualitet

​Qeveria në detyrë merr këto vendime në mbledhjen e radhës

Published

on

By

Qeveria në detyrë e Kosovës ka mbajtur sot mbledhje elektronike në të cilën ka marrë disa vendime.

Kabineti qeveritar në detyrë ka miratuar vendimin për shqyrtim të mëtejmë të kërkesës me vetiniciativë për shpronësim për interes publik të pronave të paluajtshme të cilat janë të nevojshme për realizimin e Projektit Infrastrukturor për Interes Publik- Ndërtimi i Urës mbi lumin Ibër që lidh Mitrovicën e veriut dhe Mitrovicën e jugut.

Po ashtu, janë caktuar zonat e shërbimit për ofruesit e shërbimeve të ujit në Kosovë, si dhe është miratuar ndryshimin e Statutit të Kompanisë Rajonale të Ujësjellësit “Mitrovica” sipas vendimit të bordit të drejtorëve.

Continue Reading

Aktualitet

​Kurti takoi ambasadorët e QUINT-it dhe shefin e Zyrës së BE-së në Kosovë

Published

on

Kryeministri në detyrë Albin Kurti ka pritur në takim ambasadorët dhe përfaqësuesit diplomatikë të shteteve të QUINT-it dhe shefin e Zyrës së Bashkimit Evropian në Kosovë.

Aty u diskutua mbi rrugën e integrimit të vendit tonë në BE, mos konstituimin e Kuvendit dhe arrestimet e qytetarëve të Kosovës nga Serbia.

Kurti informoi ambasadorët dhe përfaqësuesit diplomatikë për performancën ekonomike të vendit dhe rezultatet e politikave të qeverisë përgjatë pjesës së parë të këtij viti.

Ai tha se qarkullimi i bizneseve për gjashtë muajt e parë të vitit ka arritur vlerën 10.7 miliardë euro, duke shënuar një rritje 10.3%. Shpenzimet kapitale të qeverisë gjatë këtyre gjashtë muajve të parë janë 24% më të larta sesa në gjysmën e parë 2024.

Në çerekun e parë 2025, ekonomia është rritur për 3.61% të Bruto Produktit Vendor, tha ai.

Kurti ka folur edhe mbi numrin e bizneseve të reja të regjistruara këtë vit, si dhe veçoi të dhënat e fundit nga skema e punësimit “Qeveria për Familjet”, anëtarësimin e Kosovës në Regjistrin Evropian për Cilësi të Arsimit të Lartë dhe në Aleancën Evropiane për Praktikën Profesionale.

Continue Reading

Të kërkuara