Sekretari i përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte ngriti të martën shqetësimin për armatosjen e Kinës dhe stërvitjet që vendi aziatik po kryen në afërsi të Tajvanit dhe u bëri thirrje 32 vendeve anëtare të Aleancës që të punojnë së bashku për të mbajtur akse të hapura detare në rajon.

“Kina po mbështet përpjekjet e Rusisë. Kina po strukturon forcat e saj të armatosura, përfshirë marinën e saj, me një shpejtësi marramendëse”, deklaroi Rutte gjatë një vizite në Japoni, e para që nga marrja e detyrës.

Shefi i Aleancës ka theksuar se organizata nuk mund t’i lejojë vetes të jetë naive. “Ne nuk mund të tregohemi naivë, por duhet të punojmë së bashku dhe të analizojmë atë që po ndodh”, tha Rutte, duke cituar një fjalë të urtë japoneze në portin Jokosuka.

Komentet e tij pasojnë samitin e ministrave të Jashtëm të vendeve të NATO-s, i mbajtur javën e kaluar, gjatë të cilit sekretari i përgjithshëm theksoi se kërcënimet ndaj sigurisë globale janë më të ndërlidhura se kurrë dhe se rritja e shpenzimeve ushtarake është jetike për garantimin e sigurisë.

“Ne po shohim se çfarë po bën Kina. Po shohim se si këto dy shfaqje, njëra në brendësi të Paqësorit dhe tjetra në pjesën Euro-Atlantike po ndërlidhen gjithnjë e më shumë nga fakti se rusët po bashkëpunojnë me koreano-veriorët, me kinezët dhe Iranin. Ndaj duhet t’i shohim të gjitha këto shfaqje si të ndërlidhura dhe ky do të jetë fokusi ynë”, tha Rutte.

Ish-kryeministri holandez shprehu shqetësimin e NATO-s edhe për stërvitjet ushtarake të Kinës në afërsi të Tajvanit, për të cilat tha se Aleanca po i ndjek me vëmendje.

Gjithashtu, edhe Japonia e konsideron Kinën një kërcënim në rajon dhe në vitet e fundit ka përshpejtuar prodhimin në industrinë ushtarake, duke u bërë gati të blejë edhe raketa kruis me rreze të gjatë veprimi.

Presidenti Volodymyr Zelensky ka pranuar publikisht për herë të parë, se trupat ukrainase po mbajnë pozicione brenda rajonit të Belgorodit, në Rusi.

“Ne vazhdojmë të kryejmë operacione aktive në zonat kufitare në territorin e armikut dhe kjo është absolutisht e drejtë. Lufta duhet të kthehet atje nga erdhi”, tha Zelensky në Kiev.

Zelensky tha gjithashtu se aktiviteti i trupave ukrainase ka vazhduar në rajonin, Kursk të Rusisë, ku u zhvilluan inkursionet për herë të parë – në fillim të gushtit.

Ai tha se operacionet brenda Rusisë synojnë të mbrojnë rajonet kufitare të Ukrainës, veçanërisht Kharkiv dhe Sumy.

Nuk ka pasur asnjë konfirmim zyrtar nga qeveria në Moskë se trupat ukrainase po veprojnë në Belgorod, por autoritetet lokale të Belgorodit e kanë pranuar aktivitetin ushtarak pasi disa pjesë të rajonit janë nën zjarr të vazhdueshëm nga trupat ukrainase.

Blogerët ushtarakë rusë raportuan kohët e fundit se trupat ruse kishin shkatërruar një nga digat e tyre pranë fshatit Popovka – vetëm disa qindra metra nga kufiri ukrainas – në një përpjekje të dukshme për të parandaluar avancimin e automjeteve të blinduara ukrainase.

Në rajonin fqinj Kursk, forcat ukrainase kontrolluan disa pjesë të territorit për disa muaj. Megjithatë trupat, që atëherë janë tërhequr nga pjesa më e madhe e Kurskut./ATSH/

Presidenti amerikan Donald Trump ka deklaruar se Shtetet e Bashkuara po zhvillojnë bisedime të nivelit të lartë “të drejtpërdrejta” me Iranin dhe se një “takim shumë i madh” do të mbahet më 12 prill.

Ndërkohë, ministri i jashtëm iranian konfirmoi se një takim do të zhvillohet më 12 prill, por theksoi se bisedimet do të jenë “të tërthorta”.

“Irani dhe Shtetet e Bashkuara do të takohen në Oman të shtunën për bisedime të nivelit të lartë, por të tërthorta,” tha ministri i jashtëm iranian Abbas Araghchi më 7 prill në platformën X, pak pasi Trump foli për bisedimet.

“Kjo është një mundësi, por edhe një provë. Tani topi është në fushën e Amerikës”, tha ai.

Irani ka insistuar në negociata të tërthorta, duke deklaruar se nuk do të zhvillojë bisedime të drejtpërdrejta përderisa është në fuqi fushata e “presionit maksimal” e administratës Trump ndaj Teheranit.

Nga Shtëpia e Bardhë, Trump u thanw gazetarëve se bisedimet po zhvillohen “në një nivel shumë të lartë, pothuajse më të lartin”, dhe theksoi se nuk ka ndërmjetës.

“Do të kemi një takim shumë të madh, dhe do të shohim çfarë mund të ndodhë. Mendoj se të gjithë bien dakord që një marrëveshje do të ishte pwrafruese”, tha Trump në një konferencë të papritur për shtyp së bashku me kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu.

“Nëse bisedimet me Iranin nuk do të jenë të suksesshme, mendoj se Irani do të jetë në rrezik të madh”, shtoi Trump, duke insistuar se Republikës Islamike nuk duhet t’i lejohet të zhvillojë armë bërthamore.

Netanyahu e përkrahu shkurtimisht idenë e një marrëveshjeje me Iranin të ngjashme me atë të Libisë – një referencë për marrëveshjen e vitit 2003, kur Libia pranoi të çmontonte programet e saj të armëve të shkatërrimit në masë.

Irani këmbëngul se programi i tij bërthamor është për qëllime civile dhe ka refuzuar më herët çdo mundësi për një marrëveshje në stilin e Libisë.

Më herët këtë muaj, Trump bëri thirrje për “bisedime të drejtpërdrejta” me Teheranin, duke thënë se ato janë “më të shpejta” dhe ofrojnë një kuptim më të mirë sesa përdorimi i ndërmjetësve. Ai sugjeroi asokohe se një marrëveshje e re me Iranin mund të jetë “e ndryshme dhe ndoshta shumë më e fuqishme” se ajo e vitit 2015.

Ai kishte dërguar më parë një letër për Udhëheqësin Suprem Ajatollah Ali Khamenei, duke kërkuar negociata dhe duke paralajmëruar për veprim ushtarak nëse diplomacia dështon.

Presidenti iranian Masud Pezeshkian më 5 prill deklaroi se Teherani është i gatshëm të angazhohet në dialog mbi baza të barabarta. Një ditë më vonë, Araghchi tha në një deklaratë se Irani është i përgatitur për bisedime të tërthorta.

Pas tërheqjes nga marrëveshja bërthamore në vitin 2018 gjatë mandatit të tij të parë si president, Trump riktheu sanksionet ndaj Iranit që ishin hequr përmes marrëveshjes. Irani reagoi duke përshpejtuar programin e tij bërthamor dhe aktualisht pasuron uranium në nivelin 60 pwr qind, që konsiderohet afër nivelit të armëve.

Trump ka kërcënuar se do ta bombardojë Iranin nëse nuk arrihet një marrëveshje për programin e tij bërthamor. Irani ka paralajmëruar se do të japë një “përgjigje të fortë” ndaj çdo agresioni dhe ka sugjeruar se do të zhvillojë një bombë nëse sulmohet.

Administrata amerikane ka dhënë sinjale të përziera nëse synon të kufizojë pasurimin e uraniumit nga Irani apo ta çmontojë plotësisht programin bërthamor të Teheranit.

Irani nuk ka komentuar për deklaratën e Trump se bisedimet e drejtpërdrejta tashmë kanë filluar./REL/