Kulturë
Gavril Dara, zëri i paqes për arbëreshët!
Published
1 month agoon
By
UBT NEWSQendra e Studimeve dhe Publikimeve për Arbëreshët, e cila ruan dhe promovon thesaret e kulturës arbëreshe, nderoi sot me respekt e përulësi, në 139-vjetorin e ndarjes nga jeta, një nga personalitetet më të shquara të penës dhe mendjes arbëreshe, poetin dhe intelektualin e shquar, Gavril Dara (i riu).
Gavril Dara lindi më 8 janar 1826, në Palac Adriano të Sicilisë, një fshat i njohur i popullatës arbëreshe që ka ruajtur, për shekuj me radhë, gjuhën, traditat dhe identitetin e tij të veçantë. Prejardhja e tij nga një familje e shquar arbëreshe e orientoi që herët në rrugën e kulturës dhe dijes. Qysh në moshë të re, Gavrili tregoi pasion të jashtëzakonshëm për dijen dhe letërsinë, çka e çoi më pas në Seminaret Arbëreshe të Palermos, ku mori mësimet e para. Edhe pse kishte zgjedhur një drejtim juridik, me kalimin e kohës ai do të bënte një emër të madh në letërsi dhe në fushat e tjera të dijes.
Në vitin 1858, Gavril Dara botoi fletoren letrare “Përtëritja e jetës” (Palingenesi), një projekt ambicioz që synonte ringjalljen e frymës kulturore dhe artistike të arbëreshëve, të cilët ishin në një periudhë të vështirë, përballë sfidave të asimilimit dhe humbjes së identitetit kombëtar. Më vonë, në vitet 1871-1874, ai drejtoi gazetën “La Riforma”, që u botua në Romë, duke u shndërruar në një instrument të fuqishëm për përhapjen e ideve të lirisë, progresit dhe të drejtat e popullit arbëresh. Gazeta kishte si qëllim gjithashtu forcimin e lidhjeve mes diasporës arbëreshe dhe atdheut të tyre, Shqipërisë, duke u bërë një platformë për diskutime intelektuale dhe kulturore.
Një nga veprat më të rëndësishme të Gavril Dara ishte poezia e tij monumentale, “Ana Maria”, një poezi e mbushur me 1300 vargje, që shpalos pasionin e tij të thellë për lirikën dhe artin poetik. Ky ishte një krijim i fuqishëm që i dhanë letërsisë arbëreshe një dimension të ri, duke theksuar lidhjen e thellë me folklorin dhe traditat e tij, të cilat ishin pasuri të paçmuara për kulturën kombëtare. Pasioni i tij për folklorin shprehej jo vetëm në poezinë e tij, por edhe në interesimin për të regjistruar dhe ruajtur trashëgiminë gojore, duke e konsideruar atë si një aset të vyer për identitetin kulturor arbëresh.
Në vitin 1906, u botua një nga veprat më të rëndësishme të Gavril Dara, “Kënga e sprapsme e Balës”, një krijim i lashtë dhe një shembull i shkëlqyer i përpjekjes së tij për të ruajtur dhe përçuar mesazhet e traditës dhe kulturës arbëreshe nëpërmjet artit poetik. Ky dorëshkrim, që pasqyron historinë dhe legjendën e Balës, një figurë mitologjike arbëreshe, është një vepër që e bën Gavril Darën të njëjtë me një koleksionist të kujtimeve dhe historive të popullit të tij, duke i ruajtur ato për brezat që do të vinin pas.
Përveç poetikës, Gavril Dara ishte gjithashtu një studiues i thellë i gjuhësisë, filozofisë dhe arkeologjisë. Ai u përpoq të ndihmonte në zhvillimin e një shkence që do të ndihmonte në zbërthimin e elementeve themelore të kulturës arbëreshe dhe shqiptare. Kjo lidhje me dijen dhe kërkimin e thelluar për të kuptuar rrënjët e kulturës së tij ishte një shembull i shkëlqyer i intelektualit që e konsideronte kulturën si mjet të fuqishëm për ruajtjen e identitetit dhe lirisë së kombit.
Pas një jete të pasur me punë e pasion, Gavril Dara u nda nga jeta më 1885 në Girgeti, një vend që ai e kishte bërë strehë të mendimeve dhe punës së tij intelektuale. I përmendur për pasionin e tij të pashuar për kulturën, shkencën dhe letërsinë, Gavril Dara (i riu) është sot një ndër figurat më të rëndësishme të kulturës arbëreshe, një poet që jo vetëm që shkroi vargje të paharruara, por edhe që kontribuoi në ndriçimin e rrugës së ruajtjes dhe zhvillimit të trashëgimisë kulturore arbëreshe.
Në 139-vjetorin e ndarjes së tij nga jeta, kujtimi për poetin dhe intelektualin Gavril Dara (i riu) është një testament për sakrificat e atyre që, nëpërmjet artit dhe dijes, ruajtën shpirtin dhe historinë e një kombi të pasur me tradita dhe vlera të pashlyera./UBTNews/
Kulturë
Kongresi i Tiranës, pararendësi i kuvendeve kundër copëtimit të Shqipërisë
Published
15 hours agoon
December 19, 2024By
UBT NEWSNë një periudhë kur Shqipëria po përballej me sfidat e ekzistencës së saj si shtet, dhjetori i vitit 1918 shënoi fillimin e një kapitulli të ri në historinë kombëtare. Kongresi i Tiranës, i mbajtur më 19 dhjetor 1918, u ngjiz si një shprehje e fortë e vullnetit për të mbrojtur tërësinë territoriale të Shqipërisë dhe për të riorganizuar strukturat shtetërore pas rrënimeve të Luftës së Parë Botërore.
Ky Kongres, i pari në një varg mbledhjesh historike që do të pasonin, shërbeu si pararendës i Kuvendit të madh të Lushnjes (28-31 janar 1920), duke i hapur rrugën konsolidimit të pavarësisë dhe përpjekjeve për unitet kombëtar. Nismëtarët e tij ishin ndër figurat më të shquara të kohës, burra me vizion që kuptonin domosdoshmërinë e ruajtjes së kufijve dhe tërësisë territoriale në një kohë kur fuqitë e mëdha kishin vënë në pikëpyetje ekzistencën e Shqipërisë.
Rauf Fico, ish-nënprefekti i Tiranës, luajti një rol kyç në organizimin e këtij kuvendi. Në zyrën e tij, më 7 dhjetor 1918, u mblodhën disa nga personalitetet më të shquara të kombit, mes të cilëve Sotir Peçi, Abdyl Ypi, Ismail Ndroqi, Mytesim Këlliçi, Sinan Hoxha dhe Myslim Beshiri. Në këtë takim u diskutua rëndësia e bashkimit të trevave shqiptare si një mburojë kundër planeve për copëtimin e tyre.
Pjesëmarrësit vendosën të thërrisnin përfaqësues nga qarqet Elbasan, Peqin, Kavajë, Durrës, Mat dhe Dibër, duke i dhënë Kongresit përmasën e një kuvendi gjithëpërfshirës. Angazhimi i figurave si Abdi Toptani, firmëtar i Aktit të Pavarësisë, i dha më shumë peshë dhe legjitimitet këtij Kongresi, duke e kthyer atë në një simbol të shpresës dhe të qëndresës kombëtare.
Kongresi i Tiranës nuk ishte thjesht një mbledhje lokale, por një akt guximi dhe përkushtimi ndaj idealit të një Shqipërie të bashkuar dhe të pavarur. Ai hodhi bazat për bashkëpunimin ndërkrahinor dhe krijimin e një fryme të re kombëtare, duke përçuar mesazhin se uniteti ishte çelësi për të përballuar sfidat e mëdha të kohës.
Kongresi shërbeu gjithashtu si një shembull i mobilizimit politik dhe diplomatik, duke treguar se shqiptarët ishin të aftë të organizoheshin dhe të vepronin në interes të kombit, pavarësisht presioneve të jashtme dhe vështirësive të brendshme.
Si pararendës i Kongresit të Lushnjes, Kongresi i Tiranës la gjurmë të pashlyera në kujtesën historike të shqiptarëve. Ai u bë një shembull i asaj se si, përmes përpjekjeve të përbashkëta dhe vendimeve të guximshme, mund të mbrohet identiteti dhe të ardhmen e një kombi të rrezikuar.
Në këtë përvjetor të 106-të, kujtojmë me respekt dhe mirënjohje të thellë ata që dhanë gjithçka për të garantuar që flamuri kuq e zi të valëviste mbi një Shqipëri të lirë, të pandarë dhe të denjë për brezat që do të vinin./UBTNews/
Magazinë
“Shikon çdo kafshatë”/ Dieta e rreptë që ndjek Melania Trump
Published
17 hours agoon
December 19, 2024Melania Trump, lakohet për elegancën dhe pamjen e saj dhe për ta arritur këtë ajo ndjek një regjim të rreptë ushqimor dhe të kujdesit personal, duke u përqendruar te produktet organike dhe natyrore.
Sipas një burimi të afërt, Melania i kushton vëmendje çdo detaji të dietës së saj. Ajo e nis ditën me smoothie të shëndetshëm që përfshin spinaq, karrota, boronica, lëng molle dhe kos pa yndyrë. Përveç kësaj, konsumon shtatë copa frutash të freskëta çdo ditë, duke preferuar mollët dhe pjeshkët. Një nga ushqimet e saj të preferuara është parmixhani i pulës, një pjatë që ajo e shijon shpesh.
Melania mban të njëjtin regjim të rreptë gjatë udhëtimeve ndërkombëtare. Një detaj interesant është se shmang sushin, nuk e konsumon atë. Përkushtimi ndaj një stili të shëndetshëm u reflektua edhe në promovimin e kopshtarisë organike në Shtëpinë e Bardhë.
Gjatë një ngjarjeje në vitin 2017, ajo ftoi fëmijët në kopsht dhe theksoi rëndësinë e ushqimit të shëndetshëm:
“Unë jam një besimtare e madhe e ushqimit të shëndetshëm, sepse ai reflekton në mendjen dhe trupin tuaj. Ju inkurajoj të hani shumë perime dhe fruta që të rriteni të shëndetshëm dhe të kujdeseni për veten.”
Përtej dietës, rutina e bukurisë së Trump është po aq e përpiktë. Në pronat në Florida, veçanërisht në Mar-a-Lago, ajo shihet duke vizituar spa për trajtime të kujdesit të lëkurës dhe flokëve. Kjo përkushtim ndaj vetes ka bërë të ruajë një pamje të freskët dhe të shkëlqyeshme.
Me këtë qasje të integruar ndaj ushqimit, mirëqenies dhe bukurisë, Melania Trump mbetet një shembull i stilit të shëndetshëm të jetës dhe përkushtimit ndaj kujdesit personal. /UBT News/
Magazinë
Publikohen pamje të filmit të ri të Arnold Schwarzenegger, ai duket si Santa Claus
Published
18 hours agoon
December 19, 2024Arnold Schwarzenegger është filmuar në rrugët e New Yorkut në edicionin e Krishtlindjeve. Për qëllimet e xhirimit të filmit “The Man with the Bag”, ai u shndërrua në Santa Claus, të cilin e luan në këtë projekt.
Ai kishte veshur një jelek të bardhë e të kuq për Krishtlindje, një kapele shumëngjyrëshe dhe pallto të kuqe. Ai e rriti përshtypjen e Santa Claus me mjekrën e trashë gri dhe vetullat. Skenat e aktorit në edicionin e festave shpejt u bënë virale në rrjet, fakti që kishte veshur pallto e kapele të kuqe shqetësoi ata që nuk e dinin se po luante babagjyshin.
“Më në fund e kanë kapur steroidet”, “Është vetëm 77 vjeç! Ka qenë kampion bote në ‘bodybuilding’ dhe tani ka ardhur deri këtu?”, “E gjitha për shkak të steroideve” – kanë qenë disa nga komentet në rrjet.
Aktori ka njoftuar për film. Në Instagram, hodhi foto ku pozon me kolegun Alan Ritchson. Aktualisht nuk dihen shumë detaje rreth filmit të ri. Dihet vetëm se çanta e dhuratave të babagjyshit u vodh e kërkon ndihmën e kriminelit të vogël Vince (Alan Ritchson) për ta gjetur.
Ky është filmi i dytë i Krishtlindjeve për aktorin austriak. I pari ishte “Jingle All the Way”, në të cilën Schwarzenegger luajti Howard Langston, i cili përpiqet t’i blejë djalit të tij figurën e aksionit Turbo-Man.
Rezulton se lodra nuk ndodhet në asnjë dyqan dhe Howard përplaset edhe me Myron Larabee, i cili ka të njëjtin synim si ai. /UBT News/
Kulturë
Kosova bëhet me Muze të Gjenocidit dhe Përpjekjes për Liri
Published
2 days agoon
December 18, 2024By
UBT NEWSQeveria e Kosovës ka miratuar themelimin e një muzeu të Gjenocidit dhe Përpjekjes për Liri, me qëllimin kryesor të “dokumentimit dhe prezantimit të krimeve të realizuara nga ish-Jugosllavia dhe Serbia ndaj shqiptarëve dhe grupeve të tjera në Kosovë”.
Në një mbledhje të zhvilluar të mërkurën, u nënvizua se ky muze do të ketë si objektiv kryesor “krijimin e një institucioni publik, të dedikuar përkujtimeve dhe prezantimit të historive dhe përvojave të popullsisë shqiptare dhe të tjerëve, nën pushtimin e Serbisë dhe Jugosllavisë”.
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, deklaroi se muzeu “është institucionalizimi i kujtesës sonë kolektive dhe një dëshmi e qartë jo vetëm e krimeve monstruoze të Serbisë gjenocidale, por edhe e vërtetës se Republika e Kosovës ka triumfuar, ka dalë nga ky përballim dhe nuk harron”.
Ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sporteve, Hajrulla Çeku, theksoi se muzeu i ri do të “synojë edukimin, përkujtimin dhe nderimin e brezave të rinj” dhe do të shërbejë për “të pasqyruar përjetimet e të mbijetuarve, që historitë e tyre të mos harrohen kurrë.” Ai shtoi se muzeu synon “përmbushjen e paqes së qëndrueshme, duke siguruar që e kaluara e dhunshme të mbahet mend, të dokumentohet dhe të mos përsëritet”.
Çeku ka bërë të ditur se ky muze do të ngritet fillimisht si njësi e veçantë brenda Muzeut Kombëtar të Kosovës. Pas miratimit të Ligjit për Muzeet, ai do të shndërrohet në një institucion të pavarur, muzeal, me nivel kombëtar.
Institucioni do të vendoset në ndërtesën ku ndodhet aktualisht Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sporteve, në sheshin “Nënë Tereza” në Prishtinë.
Propozimi për themelimin e këtij muzeu është mbështetur nga të gjithë ministrat e pranishëm në mbledhje, përveç ministrit për Komunitete dhe Kthim, Nenad Rashiq, i cili u abstenua nga votimi.
Gjatë luftës së fundit në Kosovë, në vitet 1998-1999, mbi 13.000 civilë u vranë dhe mijëra të tjerë u zhdukën. Aktualisht, mbi 1.600 persona janë ende të pagjetur, shumica e të cilëve janë shqiptarë. /rel/
UBT dhe Sam Houston State University nënshkruajnë marrëveshje bashkëpunimi, nderohet Major Gjeneral David P. Glaser
Kurti viziton kompaninë e ujësjellësit “Prishtina”
Bislimi: Synojmë ndërtimin e një administrate të përgjegjshme dhe transparente
Dëmtimi i frikshëm i Donnarumma-s, humb ndeshjen me Lensin
Vizioni për qytetet e së ardhmes, Rektori Hajrizi prezanton “UBT Smart City” në Konferencën The Future 2030 të Nexus Albania
Kongresi i Tiranës, pararendësi i kuvendeve kundër copëtimit të Shqipërisë
Personat me këtë grup gjaku nuk duhet të pinë kafe
Putin thotë se Rusia është afër “qëllimit parësor” në Ukrainë
Ndalohen tre persona të dyshuar për përpunimin dhe përgatitjen e substancave narkotike
Të kërkuara
-
Bota2 months ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota2 months ago
Koreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Bota1 month ago
“Ethet” e kthimit të Trump! Takohen Macron e Starmer, zbardhet fokusi i diskutimeve
-
Kulturë3 months ago
Marigona Ferati, profesoresha e UBT-së, zëri i artit në jurinë ndërkombëtare në festivalin e teatrove në Oman