Lajmet

Fundi i rrjeteve sociale siç i njohim ne?

Disa analiza vënë në dukje se një tranzicion drejt një mënyre të zhvillimit të jetës së dikujt në internet.

Published

3 years ago

December 31, 2022

UBT news

Për rreth një dekadë, midis fundit të viteve 2000 dhe gjatë viteve 2010, Facebook ishte emblema e asaj që dukej se dëshironin nga interneti shumica e përdoruesve:një hapësirë në të cilën mund të ndaheshin në një mënyrë pak a shumë të sinqertë dhe të pa interesuar mendimet, përvojat dhe emocionet me një rrjet njerëzish.

Shumica e tyre ishin miq dhe të afërm, ose të paktën të njohur. Natyrisht, u ndoqën edhe faqet e artistëve, politikanëve dhe personazheve të tjerë publikë. Dhe mund të ndodhte që njëri të bëhej një figurë shumë e njohur për mendimet e veta. Por për shumë vite premtimi i rrjeteve sociale, ka qenë të lejojë cilindo që të jetë i përditësuar rregullisht edhe mbi jetën e njerëzve,që në rrethana të tjera do të kishin humbur nga sytë,

Mirëpo kohët e fundit, ky premtim po e humbet joshjen e tij si tek brezat e rinj, të cilët nuk e kanë kuptuar asnjëherë bukurinë e tij, ashtu edhe tek ata që kanë qenë që në fillim pjesë e Facebook, Instagram apo Twitter, dhe që kanë gjithnjë e më pak dëshirë për t’i përdorur ato në mënyrë pasive.

Kjo tendencë, e shoqëruar me pushime masive nga puna në sektorin e teknologjisë, dhe ndjesinë se Twitter mund të bëhet një platformë shumë ndryshe që kur u ble nga Elon Musk, po nxit shumë analistë të flasin mbi fundin e epokës së rrjeteve sociale. Të paktën siç i njohim ne sot.

Disa analiza vënë në dukje se një tranzicion drejt një mënyre të zhvillimit të jetës së dikujt në internet, e cila është e ndryshme nga ajo me të cilën ishim mësuar në vitet 2010, ka nisur prej kohësh. Çarli Uarzel, i cili shkruan prej vitesh mbi kulturën e internetit, deklaroi së fundmi se “media sociale po vdes, vetëm nëse përkufizohet si një burim publik plot me gjëra që kanë postuar miqtë tuaj”.

Sepse duket se ato janë në prag të zhdukjes, pjesërisht të zëvendësuara nga burime të kuruara nga algoritmet. Dhe sipas një eksperti tjetër të tendencave trë rrjeteve sociale, gazetarit Rajan Broderik, media sociale e modeluar sipas Facebook gjatë viteve 2010, po vuan pasojat e dy tendencave paralele.

E para është zgjerimi i platformave të mbushura me përmbajtje të krijuar nga krijuesit, por të cilën shumica e përdoruesve e konsumojnë atë në mënyrë pasive, si të ishte Netflix apo njëtelevizion tradicional. Kjo kategori përfshin TikTok, Twitch dhe YouTube, në të cilat ju “lundroni për disa orë, dhe ndoshta dëshironi të bëni një video ose një projekt të vogël, por do të habiteni shumë nëse gjeni një postim nga gjyshja juaj, sidomos nëse ajo është elezetshme”.

Kjo teori mbështetet nga të dhënat:në TikTok, që prej kohësh e ka përcaktuar veten si një platformë argëtimi dhe jo një rrjet social, 66 për qind e përdoruesve nuk krijojnë video, por kufizohen nga angazhimi si spektatorë. Në Twitch, vlerësohet se për çdo “transmetues” – pra përdoruesit që përdorin platformën për të bërë video live – ka 28 shikues pasivë.

Gjatë vitit të kaluar TikTok i ka dyfishuar të ardhurat që fiton përmes reklamave, gjë që e shtyu Meta (kompaninë e njohur më parë si Facebook) të transformonte platformat e saj kryesore – Instagram dhe Facebook – për ta imituar disi: duke ndryshuar dizajnin dhe duke i dhënë rëndësi më të madhe përmbajtjeve të krijuar nga të huajt, që gjithsesi sipas algoritmit, mund të pëlqehen nga përdoruesi.

Shumë njerëz që e kanë përdorur pak a shumë Instagramin që në fillim, kanë reaguar shumë keq ndaj kësaj tentative “tiktokizimi”. Tendenca e dytë e përshkruar nga Broderik, dhe që sipas tij po i ndryshon rrjetet sociale siç ishin strukturuar deri në dekadën e fundit, e ka zhvendosur atë lloj përmbajtjeje më private që dikur ndahej me një rreth miqsh drejt asaj

që ai e quan “interneti juaj lokal, dhe ku ndikoi përbërja e bisedave në grup, aplikacionet emega mesazheve si WhatsApp dhe Telegram, si dhe platforma të përmbajtjeve kalimtare si Snapchat ose Instagram Stories.

Brenda kësaj prirjeje mund të përfshihet edhe BeReal, rrjeti social që ndryshon në mënyrë të rastësishme çdo ditë, dhe që u kërkon përdoruesve të publikojnë se çfarë po bëjnë në atë moment. Por edhe Discord, një aplikacion komunikimi, në të cilin ne takohemi bazuar kryesisht në interesat e përbashkëta.

Arsyet e këtij ndryshimi janë të shumta:skandalet e shumta që lidhen me privatësinë dhe moderimin e përmbajtjes që kanë përfshirë Facebook që nga viti 2016, kanë ndikuar pjesërisht dhe kanë bërë që shumë njerëz ta humbin dëshirën për ta përdorur këtë platformë. Por ekziston gjithashtu një ndjenjë lodhjeje dhe shqetësim i përgjithshëm në vazhdimin, pas vitesh në internet, për të publikuar përditësime mbi jetën private brenda platformave që kanë evoluar më shumë për t’u bërë vitrina për kompanitë dhe influencuesit, sesa për të vazhduar të frekuentohen nga çdo qenie njerëzore.

“Unë jam e sigurt se nuk jam përdoruesja e vetme që jam distancuar nga zakoni publik, pompoz dhe i lodhshëm, për të postuar përditësime të rregullta në Facebook dhe Instagram”-shkroi gazetarja Loren Gud në “Wired“.

Dhe madje edhe krijuesit shumë të njohur të përmbajtjeve, të cilët dikur do ta kishin lidhur karrierën e tyre me rrjetet e mëdha sociale, po e zhvendosin komunitetin e tyre në shërbime ku është më e lehtë të flasësh drejtpërdrejt, dhe me një ndjenjë më të madhe privatësie me ndjekësit e tyre, si Discord, Substack, Telegram dhe Geneva.

“Në disa aspekte, biseda në grup duket si një rikthim në epokën e lumtur të Messenger-it, që ishte dikur mënyra më popullore për të bërë shaka me miqtë tuaj në internet. Por në jetën time, bisedat në grup – qoftë në iMessage, WhatsApp, Slack, Instagram, Twitter, Facebook Messenger apo ndonjë aplikacion apo platformë tjetër – nuk janë thjesht një mënyrë shtesë për t’u socializuar.

Ata janë një zëvendësues i vërtetë i mënyrës përcaktuese të organizimit social në internet të dekadës së fundit:i rrjetit social të bazuar tek platformat dhe burimet”- shkroi kritiku Max Read në New York Magazine. “Të paktën për mua, grupet e bisedave nuk janë i Messenger-i i ri. Unë jam Facebook–u i ri”- thekson ai. / Il Post – Bota.al

Aktualitet

Situatë kritike nga zjarri në Delvinë, nis ndërhyrja nga ajri me helikopter

Published

33 minutes ago

August 13, 2025

UBT News

Ministri i Mbrojtjes i Shqipërisë, Pirro Vengu së bashku me Shefin e Shtabit të Përgjithshëm të Forcave të Armatosura, gjenerallejtënant Arben Kingjim zhvilluan një mbledhje në Delvinë.

Aktualisht situata mbetet kritike në Delvinë, ku zjarri ka vazhduar me intensitet të lartë edhe gjatë orëve të natës. Flakët kanë vijuar në kodrat përreth qytetit, ndërsa ka nisur edhe ndërhyrja nga ajri me helikopter madje edhe energjia elektrike është ndërprerë.

Flakët, e nisura fillimisht në Finiq, kaluan në territorin e Delvinës , ku banorët u evakuuan, ndërsa zhvendosje u bë edhe për pacientët dhe stafin mjekësor të spitalit.

Prej godinës së spitalit u zhvendosën edhe bombolat e oksigjenit, pasi rrezikoheshin nga zjarri. Zjarri rrezikoi edhe puset e naftës. Banorët theksuan se flakët u përhapën shumë shpejt. Autoritetet theksojnë se nuk ka më rrezik për banesat.

Më herët, gjatë mesditës së djeshme, situata u paraqit kritike edhe në disa fshatra të Gramshit. Në Kullollas, u shënua dhe viktima e parë në Gramsh, një 80 vjeçar, i cili humbi jetën nga asfiksia. Ishte zjarri që ai ndezi në oborrin e shtëpisë së tij, që u përhap me shpejtësi duke përfshirë dhe fshatra të tjerë të zonës.

Lajmet

Raporti 24-orësh i Policisë së Kosovës: Arrestime për armë, dhunë në familje dhe një aksident me fatalitet

Published

44 minutes ago

August 13, 2025

UBTnews

Policia e Kosovës ka publikuar raportin 24-orësh, ku janë evidentuar një sërë incidentesh kriminale dhe ngjarjesh të tjera nëpër rajone të vendit, përfshirë raste të dhunës në familje, posedimit të paautorizuar të armëve, kanosje, narkotikë, si dhe një aksident trafiku me fatalitet.

Në Prishtinë, u arrestuan dy persona për dhunë në familje, njëri për dhunë fizike dhe tjetri për dhunë psikike.

“Prishtinë 12.08.2025-00:35. Është arrestuar i dyshuari mashkull kosovar pasi që dyshohet se pas një mosmarrëveshje ka sulmuar fizikisht viktimën femër kosovare. Viktima ka pranuar tretman mjekësor. Me vendim të prokurorit, i dyshuari është dërguar në mbajtje.”

“Prishtinë 02.08.2025-10:12. Ankuesja femër kosovare dyshohet se ka pasur dhunë psikike nga i dyshuari mashkull kosovar. Me vendim të prokurorit, pas intervistimit palët janë liruar dhe rasti shkon në procedurë të rregullt.”

Po ashtu, pati disa raste të konfiskimit të armëve të zjarrit në Lipjan, Gllogoc, Obiliq dhe Fushë Kosovë, si dhe një arrestim për posedim të 5.07 gram marihuanë. Në Gllogoc u raportua një aksident trafiku me pasojë vdekjen e shoferit.

“Lipjan 29.05.2025-08:30. Është shoqëruar në stacionin policor e dyshuara femër kosovare pasi që muaj më parë kishte publikuar një video në rrjet social duke shtënë me armë zjarri. Pistoleta është sekuestruar dhe me vendim të prokurorit e dyshuara është liruar dhe rasti shkon në procedurë të rregullt.”

“Gllogoc 12.08.2025-18:30. Raportohet se njësiti policor nga i dyshuari mashkull kosovar ka konfiskuar armën e zjarrit me një karikator me 27 fishekë pasi që i njëjti gjatë ahengut familjar dyshohet se ka shtënë me të. I dyshuari është intervistuar dhe me vendim të prokurorit është liruar në procedurë të rregullt.”

“Plemetin, Obiliq 12.08.2025-20:40. Njësiti policor gjatë patrullimit ka hasur të dyshuarin mashkull kosovar i cili me vete kishte një armë zjarri. Nga i dyshuari arma e zjarrit me shtatë fishekë dhe dy gëzhoja janë konfiskuar, ndërsa me vendim të prokurorit i dyshuari është liruar në procedurë të rregullt.”

“Rr. Gjergj Fishta, Fushë Kosovë 12.08.2025-18:12. Është arrestuar i dyshuari mashkull kosovar pasi që, i njëjti pas një mosmarrëveshje ka kanosur viktimën mashkull kosovar duke i drejtuar armën e zjarrit. Nga i dyshuari është konfiskuar arma e zjarrit me një karikator me 9 fishekë. Pas intervistimit, me vendim të prokurorit i dyshuari dërgohet në mbajtje”

“Rr. Holger Petersen, Prishtinë 12.08.2025-19:30. Është arrestuar i dyshuari mashkull kosovar pasi që gjatë kontrollit tek i njëjti janë gjetur dhe konfiskuar 5.07 gram substancë narkotike e llojit marihuanë. Pas intervistimit, me vendim të prokurorit i dyshuari lirohet në procedurë të rregullt.”

Në Gllogoc u raportua një aksident trafiku me pasojë vdekjen e shoferit.

“Raportohet se drejtuesi mashkull kosovar me veturë nga pakujdesia është vetë aksidentuar dhe si pasojë, ka ndërruar jetë. Me vendim të prokurorit, trupi i pa jetë dërgohet në IML për obduksion.” thuhet në njoftim.

Ndërsa në Ferizaj, policia arrestoi një person të dyshuar për sulm seksual, i cili u dërgua në mbajtje me vendim të prokurorit.

“Është arrestuar i dyshuari mashkull kosovar me dyshimin e bazuar se i njëjti ka sulmuar seksualisht viktimën femër kosovare. Me vendim të prokurorit i dyshuari dërgohet në mbajtje.”

Në Prizren, një aksident trafiku la të lënduar lehtë një pasagjere.

“Raportohet se ka ndodhur aksident trafiku në mes dy automjeteve. Si pasojë një pasagjere femër kosovare ka pësuar lëndime trupore dhe pas pranimit të tretmanit mjekësor është liruar.”

Në Deçan, gjatë një bastisjeje policia gjeti armë, municion, thika, sasi të vogël droge dhe dy automjete të dyshuara për shmangie doganore. Tre persona u liruan në procedurë të rregullt.

“Janë arrestuar tre të dyshuar, një mashkull kosovar dhe dy femra, njëra kosovare dhe tjetra me shtetësi të huaj, pasi që gjatë bastisjes në pronat e tyre janë gjetur dhe konfiskuar; një pistoletë (me leje) me 16 fishekë, një pushkë, një pistoletë (me leje) me karikator dhe me 24 fishekë, pajisje për mirëmbajtje të armëve, një pushkë, gjithsej 110 fishekë të kalibrave të ndryshëm, katër thika si dhe sasi të vogla substancë të dyshuar narkotike të llojit marihuanë me peshë rreth 1.5 gram. Po ashtu, janë sekuestruar dy automjete për shmangie doganore, të cilat janë proceduar tek Dogana e Kosovës. Pas intervistimit, me vendim të prokurorit të dyshuarit janë liruar në procedurë të rregullt.”

Në Rahovec, dy persona u arrestuan për të shtëna me armë, ndërsa në qytetin e Gjakovës dy të tjerë për pengim të policisë gjatë shqiptimit të një gjobe. Po ashtu, u raportua një rast i një personi të zhdukur.

“Fsh. Xërxë, Rahovec 12.08.2025-01:00. Është arrestuar i dyshuari mashkull kosovar pasi që, dyshohet se kishte shtënë me armë zjarri. Pistoleta me një karikator me pesë fishekë dhe pesë gëzhoja janë sekuestruar. Me vendim të prokurorit, i dyshuari është dërguar në mbajtje.”

“Fsh. Polluzhë, Rahovec 11.08.2025-21:00. Është arrestuar i dyshuari mashkull kosovar pasi që dyshohet se kishte shtënë me armë zjarri në një aheng familjar. Pistoleta me një karikator është sekuestruar. Me vendim të prokurorit, i dyshuari është liruar dhe rasti shkon në procedurë të rregullt.”

“Gjakovë 12.08.2025-00:18. Janë arrestuar dy të dyshuar meshkuj kosovarë pasi që, kishin penguar zyrtarët policor gjatë shqiptimit të gjobës së trafikut. Me vendim të prokurorit, të dyshuarit janë dërguar në mbajtje.”

“Gjakovë 10.08.2025-20:00. Më 12.08.2025, është raportuar se viktima femër kosovare është larguar nga shtëpia dhe nuk dihet asgjë për vendndodhjen e saj. Rasti nën hetime.”

Në Mitrovicë të Jugut, u hetua një vdekje e dyshimtë në Vushtrri dhe një shpërthim në Mitrovicë që dëmtoi dy automjete. Në Skenderaj u arrestua një person që kanosi me armë.

“Vushtrri 12.08.2025-01:25. Lidhur me rastin në vendin e ngjarjes kanë dalur njësitet përkatëse policore, ndërsa ekipi mjekësor ka konstatuar vdekjen e viktimës femër kosovare. Me vendim të prokurorit, trupi i pajetë është dërguar në IML për obduksion.”

“Rr. Dëshmorët e Kombit, Mitrovicë Jugu 10.08.2025-00:50. Raportohet se si pasojë e një shpërthimi janë dëmtuar dy automjete prona të dy ankuesve meshkuj kosovarë. Në vendin e ngjarjes është gjetur një dorëz e granatës dhe e njëjta është konfiskuar si dëshmi materiale. Lidhur me rastin është konsultuar prokurori kujdestar i cili rastin e ka cilësuar si më lartë dhe rasti mbetet nën hetime.”

“Fsh. Abri e Poshtme, Skenderaj 12.08.2025-19:30. Është arrestuar i dyshuari kosovar pasi që, i njëjti kishte ekspozuar një armë të zjarrit. Nga i dyshuari është sekuestruar një revole. Me vendim të prokurorit i dyshuari pas intervistimit dërgohet në mbajtje.”

Në Mitrovicë të Veriut, u raportua një rast i vjedhjes së pyllit në Zveçan dhe një aksident trafiku pa të lënduar në Uglar.

“Zveçan 07.08.2025-18:20. Është raportuar se persona të panjohur u kanë vjedhur pyllin gjashtë ankuesve meshkuj kosovarë. Lidhur me rastin është njoftuar prokurori. Rasti është duke u hetuar.”

“Fsh. Uglar, Mitrovicë Veri 12.08.2025-08:45. Raportohet se ka ndodhur aksident trafiku në mes dy veturave me ngasës kosovarë. Përveç dëmeve materiale, nuk raportohet për të lënduar.”

Policia ka bërë të ditur se hetimet po vazhdojnë për të gjitha rastet, ndërsa disa të dyshuar janë dërguar në mbajtje, e të tjerë janë liruar në procedurë të rregullt./UBTNews

Aktualitet

Policia shqipton mbi 2 mijë gjoba trafiku, një aksident përfundon me fatalitet

Published

2 hours ago

August 13, 2025

UBT News

Policia e Kosovës ka shqiptuar 2161 gjoba për kundërvajtësit e trafikut brenda 24 orëve të fundit.

Në 24 orët e fundit janë raportuar 86 aksidente trafiku me dëme materiale, 34 aksidente trafiku kanë përfunduar me të lënduar, kurse u regjistrua edhe një aksident me fatalitet.

Policia e Kosovës ka arrestuar 22 persona teksa 15 janë dërguar në mbajtje, kurse një person është në vuajtje të dënimit.

Aktualitet

Raporti i DASH për të drejtat e njeriut: Kosova ndërmori hapa të besueshëm

Published

2 hours ago

August 13, 2025

UBT News

Në Kosovë nuk pati ndryshime të rëndësishme në situatën e të drejtave të njeriut, thuhet në raportin më të ri të Departamentit Amerikan të Shtetit (DASH) për vitin 2024.

Në raportin e publikuar lidhur me respektimin e të drejtave të njeriut në botë thuhet se Qeveria e Kosovës ka marrë ka marrë hapa të besueshëm, por jokonsistent në identifikimin, hetimin, ndjekjen penale dhe ndëshkimin e zyrtarëve që kanë kryer shkelje të të drejtave.

Në përmbledhjen e raportit potencohet se nuk pati raporte të besueshme për shkelje të rënda të të drejtave të njeriut në vendin tonë.

Raporti përfshin edhe gjetje për lirinë e mediave, të drejtat e punëtorëve, kushtet e punës dhe trajtimin e të mbijetuarve të dhunës seksuale gjatë konfliktit, duke theksuar se disa nga proceset institucionale mbeten të ngadalta dhe jo gjithmonë të qëndrueshme.