

Teknologji
Fëmijët, TikTok-u dhe Bullizmi: Si të luftojmë efektet negative të TikTok-ut dhe platformave të tjera?
Published
8 months agoon
By
EAd SulNjë studim i fundit i realizuar nga Save the Children ka zbuluar se 78% e fëmijëve në Kosovë besojnë se bullizmi është një problem i përhapur në institucionet arsimore. Vlerësohet se ky fenomen ka pasoja të rënda në shëndetin emocional dhe psikologjik të fëmijëve, duke çuar shpesh në ankth, depresion dhe ulje të vetëvlerësimit. Përveç ndikimeve të drejtpërdrejta në mirëqenien e fëmijëve, bullizmi ka efekt negativ edhe në arritjet akademike dhe marrëdhëniet shoqërore të tyre.
Për të luftuar këtë problem dhe për të mbrojtur mirëqenien e fëmijëve, është e domosdoshme të ketë një bashkëpunim më të ngushtë ndërmjet shkollave, familjeve dhe institucioneve shtetërore. Edukimi i fëmijëve mbi rreziqet e bullizmit dhe përdorimin e përgjegjshëm të mediave sociale, veçanërisht në platformat si TikTok, është një hap thelbësor për të parandaluar ndikimet negative që sjell ky fenomen.
Profesoresha dhe psikologia klinike, Violeta Zefi, thekson se ky rezultat është një thirrje për veprim të menjëhershëm dhe përkushtim të madh nga prindërit, mësimdhënësit, shkollat dhe institucionet, për të krijuar një mjedis sa më të sigurt për fëmijët në Kosovë.
Çfarë do të thotë për shoqërinë kosovare që 78% e fëmijëve besojnë se bullizmi është një problem i pranishëm në shkollat e tyre?
Fakti që 78% e fëmijëve në Kosovë besojnë se bullizmi është një problem i pranishëm në shkollat e tyre reflekton disa aspekte shqetësuese dhe të rëndësishme për shoqërinë kosovare. Fillimisht, kjo përqindje tregon se një pjesë e madhe e fëmijëve përballen me një mjedis shkollor që nuk është gjithmonë i sigurt dhe mbështetës për ta. Po ashtu, ky rezultat tregon se fëmijët janë të vetëdijshëm për problemin e bullizmit dhe përgjithësisht janë të hapur për të diskutuar për të. Ky është një hap i rëndësishëm drejt adresimit të tij, pasi identifikimi i një problemi mund të trajtohet më lehtë dhe pa pritur gjatë. Rezultati flet për një thirrje të qartë për ndërhyrje dhe përkushtim më të madh nga prindërit, mësimdhënësit, shkollat dhe institucionet shtetërore për të krijuar një mjedis të sigurt, ku çdo fëmijë të ndihet i respektuar dhe i mbrojtur.
Si mund të ndikojë përhapja e bullizmit në shkolla dhe në rrjetet sociale, si TikTok, në zhvillimin emocional dhe psikologjik të fëmijëve në Kosovë?
Përhapja e bullizmit në shkolla dhe në rrjetet sociale si TikTok mund të ketë pasoja serioze dhe afatgjata në zhvillimin emocional dhe psikologjik të fëmijëve në Kosovë. Bullizmi krijon ndjenja të thella pasigurie dhe ul vetëvlerësimin e fëmijëve, duke i bërë ata të ndihen të pavlerë ose të padëshiruar. Kur bullizmi ndodh publikisht në rrjetet sociale, si TikTok, ndikimi mund të përforcohet, pasi audienca më e gjerë ka mundësi të rrisë ndjenjat negative edhe më tej. Po ashtu, fëmijët që përjetojnë bullizëm shpesh tërhiqen nga shoqëria për të shmangur dhimbjen dhe përqeshjet. Ky izolim social mund të pengojë zhvillimin e aftësive të tyre për të krijuar dhe mbajtur marrëdhënie të shëndetshme.
Ndikimi psikologjik i bullizmit shpesh manifestohet me simptoma të ankthit dhe depresionit. Fëmijët mund të ndihen të stresuar, të frikësuar ose të pafuqishëm përballë situatave të tilla. Rrjetet sociale, mund të përkeqësojnë këtë gjendje, duke e bërë të pamundur që fëmijët të shkëputen nga mjedisi i bullizmit. Përjetimi i bullizmit në shkolla mund të çojë në mungesë motivimi, përqendrim të ulët dhe rezultate të dobëta nëmësimnxënie. Kjo përkeqësohet kur bullizmi vazhdon edhe jashtë shkollës, përmes platformave sociale.
Fëmijët që përballen me bullizëm shpesh shfaqin sjellje destruktive si një mënyrë për të përballuar stresin, duke përfshirë vetë-dëmtimin. Gjithashtu, bullizmi mund të krijojë tensione në marrëdhëniet familjare, pasi fëmijët shpesh mund të ndihen të pa kuptuar ose të paaftë për të shprehur ndjenjat e tyre.
Përderisa TikTok është identifikuar si platforma më e rrezikshme për bullizmin online në Kosovë, çfarë hapash mund të merren për të rritur sigurinë dhe mbrojtjen e fëmijëve në këtë platformë?
Është shumë i rëndësishëm edukimi për përdorimin e mediave sociale. Prindërit dhe mësimdhënësit duhet të mësojnë fëmijët të përdorin rrjetet sociale në mënyrë të përgjegjshme dhe të kuptojnë rreziqet e bullizmit online. Po ashtu, duhet të zhvillohen programe që rrisin ndërgjegjësimin për bullizmin dhe ndikimin e tij, duke krijuar një mjedis më mbështetës dhe të sigurt për fëmijët. E një rëndësie të veçantë është edhe mbështetja psikologjike. Këshillimi dhe ndihma psikologjike për fëmijët që përjetojnë bullizëm janë thelbësore për rikuperimin e tyre emocional.
Si mund të kontribuojnë shkollat, prindërit dhe institucionet për të krijuar një mjedis më të sigurt për fëmijët, duke adresuar dhe luftuar bullizmin, si në shkolla ashtu edhe online?
Shkollat, prindërit dhe institucionet mund të luajnë role të rëndësishme për të krijuar një mjedis më të sigurt për fëmijët dhe për të luftuar bullizmin, si në shkolla ashtu edhe online.
Është shumë i rëndësishëm hartimi dhe zbatimi i programeve kundër bullizmit. Të edukohen nxënësit mbi efektet e bullizmit përmes trajnimeve dhe aktiviteteve ndërgjegjësuesenë shkolla. Prindërit duhet të ndërtojnë komunikimit të hapur më fëmijet. Të krijojnë një mjedis ku fëmijët ndihen të sigurt për të ndarë përvojat e tyre. Po ashtu, të monitorojnë përdorimin e rrjeteve sociale, përkatësisht të edukojnë dhe mbikëqyrin aktivitetin online të fëmijëve për t’i mbrojtur nga bullizmi virtual.
Institucionet duhet të hartojnë politika mbrojtëse që do të fokusoheshin në adresimin e bullizmin në shkolla dhe online. Po ashtu, institucionet të bëjnë të mundur që secila shkollë të ketë shërbim psikologjik.
Ndihma psikologjike për fëmijët që përjetojnë bullizëm është thelbësore për rikuperimin e tyre emocional. Bashkëpunimi në mes të gjitha palëve, prindërve, shkollave dhe institucioneve është krucial për rezultate pozitive. Ofrimi i mbështetjes psikologjike për fëmijët që përballen me bullizëm është një hap i rëndësishëm për të siguruar zhvillimin e tyre emocional dhe për të ndihmuar në rikuperimin nga dëmet psikologjike që bullizmi mund të shkaktojë. Vetëm nëpërmjet ndërgjegjësimit, edukimit dhe bashkëpunimit të të gjitha palëve të shoqërisë mund të luftojmë bullizmin dhe të sigurohemi se cdo fëmijë të ndihet i sigurt dhe i mbrojtur në mjedisin shkollor.
Gazetare: Dea Berisha
You may like
-
Bëhu ekspert i sigurisë dhe cilësisë ushqimore me Masterin në UBT – Shkencat dhe Teknologjia e Ushqimit
-
UBT – Lider në nxjerrjen e kuadrove profesionale në Shkencat e Ushqimit dhe Bioteknologji: Pesë studente punësohen në SACH Corporation
-
Studentja e Farmacisë, Vlera Lipa – Një histori suksesi që nis në UBT dhe vazhdon me shërbim cilësor shëndetësor
Automobilizëm elektrikë
Kia po ndal së prodhuari një nga modelet më të shitura
Published
22 hours agoon
August 14, 2025By
UBT News
KIA përjeton riorganizim të madh të ofertës së modeleve, që përfshin ndërprerjen e prodhimit të modeleve të njohur Ceed dhe Ceed SW, ndryshime në motorizimin e modelit Picanto dhe një version më të fuqishëm të modelit Xceed.
Picanto, modeli i dytë më i shitur i markës koreane pas Sportaget, tani do të ofrohet vetëm me një motor benzinë 1.0-litërsh me tre cilindra, me fuqi 67 kuaj/fuqi (KF). Kështu, hiqen nga oferta motori i mëparshëm 1.0 me 62 KF dhe motori 1.2-litërsh me katër cilindra e 76 kuaj/fuqi.
Xceed, versioni crossover, në krye të gamës merr një motor të ri më të fuqishëm, benzinë 1.6-litërsh me katër cilindra dhe 177 kuaj/fuqi. Motori aktual bazë 1.5-litërsh me 158 KF zëvendësohet me një të ri hibrid 1.0-litërsh me tre cilindra, që jep 113 kuaj/fuqi.
Lajmi më i madh është ndërprerja e plotë e prodhimit të modelit Ceed dhe versionit karavan Ceed SW. Një zëdhënës i KIA-s ka konfirmuar se modelet, të prodhuar në fabrikën e Kia-s në Zilina, Sllovaki, nuk do të kenë pasardhës direkt, as modeli Proceed, prodhimi i të cilit përfundoi që në dhjetor 2024.
Mendohet se boshllëkun e lënë nga këto tre modele do ta mbushë modeli i ri K4, i cili pritet të vijë në Evropë më vonë, edhe pse ende nuk ka konfirmim zyrtar. Ky është një model i ri i KIA-s që do të konkurrojë Volkswagen Golfin, dhe aktualisht prodhohet në Meksikë për tregun e Amerikës së Veriut, ndërsa njësi testuese janë parë tashmë në rrugët evropiane.
Me ndërprerjen e prodhimit të Ceedit, lirohen kapacitete prodhimi në fabrikën e Zilinas për modelet elektrike të ardhshme. Zëdhënësi ka konfirmuar se kjo hapësirë do t’i dedikohet modelit të ri elektrik EV4, modeli i parë elektrik i Kia-s në segmentin C, i cili do të fillojë së shpejti me shpërndarjen.
Gjithashtu, nga fillimi i 2026 në të njëjtën fabrikë fillon prodhimi edhe për EV2, modeli i ri elektrik fillestar i KIA-s. Koncepti i EV2 është prezantuar dhe do të jetë teknologjikisht i ngjashëm me një model të Hyundai-t, i cili pritet të quhet Ioniq 2 dhe do të prezantohet në Panairin e Automjeteve në Mynih.
Ceed u prezantua më 2006 dhe gjatë ekzistencës së tij ka qenë një nga modelet më të shitura të markës, veçanërisht në Evropë, me një mesatare vjetore prej rreth 80 mijë njësish. Më pas erdhën versionet Ceed SW dhe Proceed, ndërsa Xceed (versioni crossover i Ceed) u prezantua në vitin 2019.

Aplikacioni Threads i Metës mund të krenohet me mbi 400 milionë përdorues aktivë në muaj, ka konfirmuar drejtuesi i Instagramit, Adam Mosseri.
Në një postim që shënonte këtë sukses, Mosseri u ndal te rrugëtimi dyvjeçar nga “një ide e çmendur për të konkurruar me Twitter-in” deri te një platformë që synon një bisedë të hapur dhe të civilizuar.
Threads u lansua në korrik 2023 e arriti 100 milionë përdorues brenda vetëm pesë ditësh. Angazhimi i hershëm ra shpejt, por aplikacioni u rikuperua me një rritje të qëndrueshme. Deri në mesin e 2024 arriti në 175 milionë përdorues, 300 milionë në dhjetor dhe 350 milionë në prill.
Threads ende mbetet pas X (ish-Twitter), i cili ka rreth 650 milionë përdorues aktivë në muaj. Ky hendek është ngushtuar falë integrimit me Instagram, që u mundëson përdoruesve të importojnë ndjekësit e tyre.
Kundërthëniet e X-it nën drejtimin e Elon Musk, nga funksionet me pagesë deri te moderimi më i lehtë, i kanë shtyrë disa përdorues të kërkojnë alternativa.
Threads është mbështetur në këtë duke u prezantuar si një alternativë më e qetë, megjithëse kritikët thonë se ende i mungon një identitet i qartë, duke paralajmëruar se rrezikon të shihet thjesht si një “Instagram me tekst”.
Ndërkohë, Bluesky, i mbështetur nga bashkë-themeluesi i Twitter-it, Jack Dorsey, promovon decentralizimin dhe kontrollin e përdoruesit – ka një bazë shumë më të vogël, por në rritje, me rreth 10 milionë përdorues. Edhe Mastodon dhe platforma të tjera vazhdojnë të tërheqin përdorues.
Teknologji
Rusia kufizon thirrjet në WhatsApp dhe Telegram
Published
1 day agoon
August 14, 2025By
UBT News
Rusia ka filluar të kufizojë disa thirrje në Telegram dhe WhatsApp, duke akuzuar këto platforma në pronësi të huaj se nuk kanë ndarë informacion me autoritetet në rastet që lidhen me mashtrimet dhe terrorizmin, njoftoi të mërkurën Ministria e Zhvillimit Digjital, raportoi Reuters.
Rusia ka pasur përplasje me platformat e huaja të teknologjisë për disa vjet me radhë, veçanërisht për çështje të përmbajtjes dhe ruajtjes së të dhënave, një konflikt që u përshkallëzua pas pushtimit të Ukrainës nga Moska në shkurt të vitit 2022.
Kritikët thonë se Rusia po përpiqet të zgjerojë kontrollin e saj mbi hapësirën digjitale të vendit.
Vladimir Putin ka autorizuar zhvillimin e një aplikacioni të ri shtetëror për mesazhe, të integruar me shërbimet qeveritare, ndërsa Moska kërkon të sigurojë atë që e quan “sovranitet digjital” – duke promovuar shërbime të brendshme dhe duke reduktuar varësinë nga platforma si WhatsAppi dhe Telegrami.
“Për të luftuar aktivitetet kriminale… po merren masa për të kufizuar pjesërisht thirrjet në këto platforma të huaja,” citohet të ketë thënë rregullatori i komunikimeve Roskomnadzor, sipas agjencisë Interfax.
Meta u shpall organizatë ekstremiste nga Moska në vitin 2022, por WhatsAppi, që përdoret në Rusi, u lejua të vazhdojë të funksionojë.
Platforma ka marrë disa gjoba për mos-heqjen e përmbajtjeve të ndaluara nga shteti rus.
Teknologji
NASA: SHBA-ja do të jetë kombi i parë që vendos energjinë në Hënë
Published
2 days agoon
August 13, 2025By
UBT News
Shefi i përkohshëm i NASA-s, Sean Duffy, ka urdhëruar agjencinë hapësinore amerikane të përshpejtojë planet për vendosjen e një reaktori bërthamor në sipërfaqen e Hënës, me synim furnizimin e misioneve të eksplorimit dhe krijimin e një baze të përhershme.
Sipas një udhëzimi të datës 31 korrik, të siguruar nga CNN, kjo lëvizje synon ta mbajë SHBA-në përpara Kinës dhe Rusisë, të cilat kanë shpallur disa herë planet e tyre për një projekt të përbashkët të këtij lloji deri në mesin e viteve 2030.
Duffy tha se nëse një vend tjetër e realizon i pari këtë, mund të shpallë një “zonë të ndaluar” në Hënë, duke penguar planet amerikane përmes “Artemis”. Misioni “Artemis III”, i planifikuar për 2027, synon të rikthejë njerëzit në Hënë për herë të parë pas më shumë se 50 vitesh, programi ende ka sfida përpara.
“Jemi në një garë për në Hënë, në një garë me Kinën. Dhe për të pasur një bazë në Hënë, na duhet energji,” deklaroi Duffy.

Lëshohet urdhër-arrest ndërkombëtar për 21 persona të akuzuar për dëbim të popullsisë civile

Vrasja e 14-vjeçarit në Shqipëri, policia arreston 8 shtetas

Zjarret në Evropë arrijnë nivel rekord në vitin 2025

Çmimet për pajisjet shkollore nga sot më lirë në Maqedoni të Veriut

Bëhu ekspert i sigurisë dhe cilësisë ushqimore me Masterin në UBT – Shkencat dhe Teknologjia e Ushqimit

Kardiologu Edis Demiri rrëfen një prej rasteve më sfiduese në karrierën e tij: Pacienti ishte në gjendje të rëndë, por gjithçka shkoi mirë

Arrestohen katër persona të dyshuar për grabitje në Fushë Kosovë

E kaluara kriminale e Mefail Shkodrës me djemt e tij, Prokuroria në Gjilan jep detaje të reja

Përfundojnë punimet në dy ndërtesa sociale në Hajvali, Kurti: Kursim i energjisë deri në 50%
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT organizoi Akademi Përkujtimore në nder të Prof. Dr. Naser Kamberit