Aktualitet
Europa s’bën dot pa Gazpromin
Në krizën e Ukrainës Kremlini mbështetet tek furnizimet me gaz duke e përdorur këtë edhe si armë politike. Cila është dominanca e koncernit energjetik rus Gazprom në Europë?
Published
4 years agoon
By
Betim GashiGazpromi po ecën mirë, madje shumë mirë. Kreu prej shumë vitesh i koncernit energjetik rus, Alexej Miller, në fillim të janarit deklaroi se 2021 ka qenë një vit rekord për Gazpromin, si sa i përket përftimit të energjisë ashtu edhe fitimeve.
Kërkesa në rritje dhe rritja eksplozive e çmimeve për gazin dhe naftën për këtë sipërmarrje nënkuptojnë, që paraja rrjedh. Aksionerët e Gazpromit kanë arsye të gëzohen. Shteti rus kontrollon shumicën e aksioneve dhe përcakton kursin e sipërmarrjes. Por aksione të Gazpromit kanë edhe sipërmarrjet gjermane, si furnizuesi i energjisë E.ON dhe shumë aksionerë të tjerë të vegjël.
Lidhjet e koncernit me Kremlinin janë mjaft të ngushta. Kryetari i kryesisë së Gazpromit, Alexej Miller është një mik i vjetër i presidentit të Rusisë Vladimir Putin, pra pothuajse gjithmonë në tryezën e këshillit mbikqyrës të koncernit dhe të kryesisë së Gazpromit është njësoj sikur Putin të jetë i pranishëm aty. Sipërmarrja është më e madhja në botë për nxjerrjen e gazit, ka gati 500.000 punonjës dhe sipas të dhënave të veta posedon edhe rezervat më të mëdha të gazit të Rusisë në mbarë botën.
Gazprom dominon eksportin
Dominanca e Gazpromit në tregun në Europë buron nga një monopol. Vetëm Gazpromi lejohet sipas legjislacionit rus që të menaxhojë linjat e gazsjellësit. Si rrjedhojë prej dekadash firma është furnizuesja më e madhe në BE.
Rreth 43 përqind e gazit natyror, që konsumohet në BE, vjen nga Rusia.Pjesa tjetër vjen nga Norvegjia, furnizimet me gaz të lëngshëm nga Lindja e Mesme dhe SHBA-ja si dhe nga Algjeria e Libia, njofton Enti i Statistikave të BE Eurostat.
Kuota në treg e gazit rus në vendet anëtare të BE-së është shumë e ndryshme. Si rregull bazë vlen: sa më në lindje as më në varësi janë shtetet. Gjermania është konsumatorja më e madhe në BE, duke përftuar rreth 55 përqind të gazit të vet nga gjiganti rus i energjetikës.![]()
Grafiku i furnizimeve me gaz nga Rusia në Europë më 2020
BE do të krijojë treg të përbashkët
“Gazprom e shfrytëzon dominancën në treg, duke influencuar çmimet me sasinë e gazit që furnizon në Europë”, thotë eksperti i energjetikës Georg Zachmann nga Institut think tank për Politikën Ekonomike “Bruegel” në Bruksel.
Dekadat e kaluara BE-ja është përpjekur përmes rregullimeve që të konsolidojë një treg gazi relativisht të unifikuar në Europë. Mbi bazën e kësaj rregulloreje Gazprom furnizon deri në pikat e tranzitit në kufijtë e jashtëm të BE-së, e pastaj gazi tregtohet midis vendeve anëtare. Në këtë mënyrë p.sh. Gjermania mund të blejë gaz nga Rusia dhe ta përçojë atë më tej në Poloni apo edhe në Ukrainë. Interesi i Gazpromit është në të kundërt, që të kontraktojë direkt me marrësit, për të ruajtur varësinë në një nivel të lartë.
“Kjo është një lloj gare mes rregullatorit europian, që përpiqet të krijojë një treg të përbashkët me çmime të njësuara dhe Gazpromit, që përpiqet të aplikojë çmime të ndryshme në vende të ndryshme”, thotë për DW eksperti i energjetikës Georg Zachmann.
Dyshime ndaj kredibilitetit
Ndërsa Gazpromi insiston, që edhe këtë dimër u është përmbajtur të gjitha marrëveshjeve afatgjata për furnizimin, Georg Zachmann vëren, se Gazpromi ka furnizuar më pak gaz në treg me kontratat afatshkurtëra. “Gazprom u përmbahet kontratave të veta, kjo është e drejtë, por gjithmonë vetëm në nivelin më të ulët të premtimeve”, deklaroi së fundi presidentja e Komisionit të BE-së Ursula von der Leyen. Të tjerë ofrues të gazit në treg në sfondin e rritjes së vrullshme të kërkesës dhe çmimeve rekord i kanë rritur dukshëm furnizimet e tyre.
Georg Zachmann
Vitet e kaluara tregu afatshkurtër është bërë gjithnjë e më i rëndësishëm, shpjegon Zachmann, sepse është synuar pikërisht shkëputja nga varësitë afatgjata prej Gazpromit. Presidentja e Komisionit të BE-së von der Leyen e quan të „habitshëm” komportimin në biznes të firmës Gazprom, sepse pavarësisht rritjes së kërkesës nuk po ofrohet më gaz. Firma, që i përket shtetit rus, në këtë mënyrë i nxit vet dyshimet për besueshmërinë ndaj saj”, i tha von der Leyen gazetës “Handelsblatt”.
Në rrjet me shumë firma
Gazprom është jo vetëm furnizuesi më i rëndësishëm në tregun europian të gazit, por luan rol edhe në rezervimin dhe shpërndarjen, që janë të rëndësishme për sigurinë e furnizimit. Pothuajse në të gjitha vendet e BE-së Gazprom është pjesëmarrës tek furnizuesit lokalë dhe rajonalë.
Në Gjermani p.sh. filiali i Gazpromit, Astora, në Rehden të Saksonisë së Ulët posedon rezervuarin më të madh nëntokësor të gazit në Europën Perëndimore, që konsiderohet si rezerva për kompensim në rast të luhatjeve mes kërkesës dhe ofertës.
Niveli i rezervave të depozitave të gazit është historikisht i ulët. Nëse Gazprom në valën e një krize politike merr udhëzim nga Kremlini, që të mos furnizojë më me gaz, kjo mund ta vështirësojë situatën me furnizimet në Europë.
Presidentja e Komisionit të BE-së von der Leyen nuk mendon, se kjo do të ndodhë. Tek e fundit ekonomia e Rusisë e fokusuar tek eksportet e energjisë është e varur prej Europës si klientja dhe investitorja më e madhe e saj.
Por sidoqoftë BE-ja bashkë me SHBA-në po përpiqet për më shumë furnizime me gaz të lëngshëm (LNG) nga Katari ose SHBA-ja, i tha von der Leyen gazetës “Handelsblatt”. Të hënën (07.02) në Uashington do të negociohet sërish mes BE-së dhe qeverisë së SHBA-së.
Ekspertja Claudia Kemfert
Gabim strategjik?
Ekonomistja në fushën e energjetikës Claudia Kemfert nga Insitutit gjerman për Studimet Ekonomike (DIW) mendon, se Gjermania me linjën e re gazsjellëse Nordstream 2, që furnizohet gjithashtu prej Gazpromit, do të bëhej edhe më e varur prej furnizimeve direkte nga Rusia. “Europa ka ndjekur strategjinë e diversifikimit të furnizimeve me gaz. Vetëm Gjermania ka ndjekur rrugën e kundërt dhe e ka rritur varësinë. Tani po ndihet pasoja”, i tha DW-së Kemfert. Sipas mendimit të saj nuk duhej të miratohej shitja e depozitës së gazit, ose të paktën kjo do të duhej të ishte rregulluar. Pikërisht si me naftën nevojiten rezerva strategjike edhe të gazit.
BE-ja po mendon tani, që të krijojë rezeva të tilla dhe të prezantohet më shumë se deri më sot si një kliente e vetme e blerjes së gazit. Gazpromi përpiqet ta devijojë këtë strategji dhe disa shtete të BE-së i shkojnë pas kësaj taktike. Hungaria sapo nënshkroi një kontratë ekskluzive me Gazpromin dhe mori për këtë çmime të favorshme.
Eksperti i energjetikës Georg Zachmann nga Instituti “Bruegel” nuk është shumë optimist, që BE-ja do të mund të bëjë diçka kundër dominancës së Gazpromit: “Me atë që i ka të gjitha levat në dorë mund të negociosh sa të duash e si të duash. Por nëse rubineti i gazit mund të mbyllet nga Moska, atëherë ne jemi në një pozicion të keq negocijimi.”
Putin dhe Miller gjatë një takimi
Klientë jo vetëm në Europë
Për Alexej Miller, kreu i Gazpromit, biznesi me Europën është vetëm një pjesë e suksesit. Gazpromi, sipas të dhënave të veta, do të ngjitet në nivelin e koncernit kryesues të energjisë në botë. Kjo sipërmarrje operon jo vetëm me gazin, por edhe me naftën e prodhon edhe energji.
Pikërisht presidenti Putin në hapjen e Lojërave Olimpike Dimërore në Pekin skicoi me udhëheqjen kineze një biznes të madh të furnizimit me gaz. Edhe SHBA është ndër klientët e Gazpromit. Amerikanët më 2020 kanë marrë tetë përqind të importeve të naftës nga Rusia. Kjo është më shumë se sa ka furnizuar aleatja Arabia Saudite në SHBA.DW
You may like
Rajoni
Rektori Hajrizi mori pjesë në Konferencën CIGRE Kosova mbi “Formësimin e fuqisë punëtore të së ardhmes: Perspektiva e universitetit mbi tregun e punës”
Published
10 hours agoon
October 23, 2025By
Driton Iseni
Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, mori pjesë në konferencën e organizuar nga CIGRE Kosova, me temën “Formësimi i fuqisë punëtore të së ardhmes: Perspektiva e universitetit mbi tregun e punës në sektorin e energjisë”. Në këtë ngjarje u bashkuan ekspertë të energjisë, akademikë dhe përfaqësues të industrisë, për të diskutuar ndikimin e transformimeve teknologjike në zhvillimin e kapaciteteve profesionale dhe krijimin e vendeve të reja të punës.

Në fjalën e tij, Rektori Hajrizi theksoi se universitetet duhet të kenë një rol udhëheqës në përgatitjen e fuqisë punëtore të digjitalizuar, duke ndërtuar ura bashkëpunimi midis arsimit, inovacionit dhe industrisë. Ai nënvizoi rëndësinë e edukimit ndërdisiplinar dhe zhvillimin e programeve studimore që përfshijnë fusha si energjia e zgjuar, inteligjenca artificiale, teknologjia 5G dhe menaxhimi i qëndrueshëm i burimeve.
Rektori Hajrizi po ashtu theksoi rëndësinë e studimeve të doktoratës dhe akreditimit të programeve në këtë nivel, si domosdoshmëri për zhvillimin e kërkimit shkencor të avancuar dhe përgatitjen e ekspertëve të nivelit të lartë që i nevojiten tregut të punës. Ai potencoi se akreditimi i doktoraturave në fushat e energjisë, teknologjisë dhe inovacionit është një hap i rëndësishëm për të forcuar lidhjen mes universiteteve dhe industrisë, si dhe për të krijuar një bazë të qëndrueshme të zhvillimit akademik dhe profesional.
Gjithashtu, Rektori prezantoi arritjet e UBT Smart City, e cila ka integruar teknologjinë 5G dhe sistemet e mençura të energjisë, duke e bërë UBT-në një ndër institucionet e para në rajon që po e zbatojnë në praktikë konceptin e qytetit të mençur (Smart City). Këto zhvillime lidhin drejtpërdrejt kërkimin shkencor me nevojat e ekonomisë moderne dhe krijojnë terren të përshtatshëm për përfshirjen e studentëve dhe stafit akademik në projekte të avancuara.
Rektori theksoi se sektori i energjisë është ndër më dinamikët në procesin e digjitalizimit dhe zhvillimit të qyteteve të mençura, duke hapur mundësi të reja për bashkëpunim ndërmjet universiteteve dhe industrisë, si dhe për krijimin e vendeve të punës të orientuara drejt inovacionit, qëndrueshmërisë dhe kërkimit shkencor të avancuar.
Konferenca CIGRE Kosova shërbeu si një platformë e rëndësishme për shkëmbimin e ideve, nxitjen e kërkimit shkencor dhe forcimin e partneriteteve ndërmjet akademisë dhe sektorit energjetik, në funksion të përgatitjes së brezave të rinj për tregun dinamik të punës së së ardhmes.

Aktualitet
Studim i përbashkët UBT – Universiteti i Mynhenit publikohet në revistë ndërkombëtare shkencore
Published
10 hours agoon
October 23, 2025By
Driton Iseni
Një bashkëpunim i rëndësishëm ndërmjet UBT-së dhe Universitetit Teknik të Mynhenit (Technical University of Munich) ka rezultuar me publikimin e një punimi shkencor në një revistë prestigjioze ndërkombëtare të indeksuar në Scopus dhe Web of Science, me faktor impakti 2.2.
Punimi me titull “Microbiological Analysis of Traditional Sausage in Prishtina, Republic of Kosovo, During Production and Storage”, është publikuar në revistën Microbiological Research (MDPI) dhe përfaqëson një nga studimet e para të këtij lloji në Kosovë, duke analizuar aspektet mikrobiologjike dhe të sigurisë ushqimore të suxhukut tradicionalë kosovarë gjatë prodhimit dhe ruajtjes.
Studimi është realizuar nga një ekip ndërdisiplinar studiuesish, përfshirë:
Prof. Dr. Flutura C. Ajazi – UBT, autore e parë dhe correspondent e punimit
Prof. ass. Veton Haziri-UBT, autorë correspondent
Bashkëautorët: Rreze M. Gecaj, Sarah Shaqiri, Idriz Vehapi, Namik Durmishi, Xhavit Bytyçi dhe Violeta Lajqi-Makolli, në bashkëpunim me Prof. Dr. Matthias A. Ehrmann nga Universiteti Teknik i Mynhenit, Gjermani.
Qëllimi i studimit ka qenë vlerësimi i ndryshimeve mikrobiologjike gjatë fazave të fermentimit dhe ruajtjes së suxhukut tradicional të prodhuar në Prishtinë, me fokus në bakteret e acidit laktik (LAB) dhe familjen Micrococcaceae, të cilat kanë rol kyç në sigurinë dhe cilësinë e produktit.
Rezultatet treguan se gjatë procesit të ruajtjes ndodh një ulje e ndjeshme e baktereve patogjene si Enterobacteriaceae, ndërsa bakteret e dobishme (LAB) dhe Micrococcaceae mbeten stabile, duke dëshmuar se produktet tradicionale të prodhuara sipas metodave lokale ruajnë cilësi dhe siguri të lartë mikrobiologjike.
Gjetjet e këtij studimi ofrojnë dokumentacion të vlefshëm të praktikave lokale që mund të ndikojnë në cilësinë e produktit dhe afatin e ruajtjes. Në kontekstin e këtij studimi, autoret bejne thirrje tek autoritetet e sigurisë ushqimore të Kosovës qe të zbatojnë programe ndërgjegjësimi për prodhuesit e produkteve tradicionale të mishit, për të promovuar praktikat më të mira dhe për të siguruar prodhimin e produkteve të sigurta dhe me cilësi të lartë. Kjo është e nevojshme për të rritur cilësinë e suxhukut dhe produkteve të tjera të mishit të prodhuara me metoda tradicionale, përmes përmirësimit të parametrave të tyre higjienikë, etiketimit dhe paketimit, të cilat mund të ndikojnë në rritjen e eksportit dhe të vlerës së produktit.
Punimi është pranuar më 26 gusht 2025 dhe publikuar më 3 shtator 2025, nën redaktimin akademik të Prof. Dr. Beniamino T. Cenci-Goga.
Rajoni
UBT organizon ligjëratë ndërkombëtare dhe hap Panairin e Materialeve në Arkitekturë dhe Konstruksione
Published
10 hours agoon
October 23, 2025By
Driton Iseni
UBT njofton se të premten, më 24 tetor 2025, duke filluar nga ora 09:00, në Kampusin Inovativ të UBT-së në Lipjan (Objekti I), do të mbahet një ligjëratë tematike ndërkombëtare me titull: “Environmental Sustainability of Concrete Structures”, që do të udhëhiqet nga Prof. Bruno Dal Lago nga Universiteti i Insubrias dhe Politekniku i Milanos, Itali.
Ligjërata do të trajtojë praktikat bashkëkohore të qëndrueshmërisë mjedisore në ndërtimet prej betoni, duke sjellë njohuri shkencore dhe përvoja profesionale nga universitetet më prestigjioze evropiane.
Pas ligjëratës, nga ora 10:00, do të zhvillohet Ceremonia e Hapjes së “Panairit të Materialeve”, që do të mbahet në hollin e Objektit I, dhe do të vazhdojë deri në ora 14:00.
Ky panair do të prezantojë materiale dhe teknologji inovative në fushën e arkitekturës, inxhinierisë dhe ndërtimtarisë, si dhe do të shërbejë si platformë për ndërveprim ndërmjet studentëve, profesorëve dhe kompanive bashkëpunëtore.
Gjithashtu, në të njëjtën ditë, nga ora 12:40, do të mbahet prezantimi i kompanisë ndërkombëtare “PENETRON”, e cila do të paraqesë materiale inovative që lidhen me ndërtimet prej betoni, arkitekturën dhe qëndrueshmërinë strukturore.
Ky prezantim do të zhvillohet po ashtu në Objektin I të Kampusit të UBT-së në Lipjan.
Ligjërata është obligative për studentët e programeve “Materialet në Arkitekturë” dhe “Konstruksionet e Betonit” (niveli Bachelor), ndërsa janë të ftuar të marrin pjesë edhe studentët e lëndës “Bazat e Konstruksioneve të Betonit” në Arkitekturë dhe të gjithë studentët e interesuar nga vitet tjera të studimeve.
Kjo ngjarje përfaqëson një mundësi unike për studentët dhe profesionistët e rinj që të njihen nga afër me risitë bashkëkohore të qëndrueshmërisë në ndërtim, materialet inteligjente dhe zhvillimet më të fundit teknologjike në këtë fushë.
Lajmet
Profesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
Published
12 hours agoon
October 23, 2025By
Driton Iseni
Profesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi – Ferati, nis një kapitull të ri akademik si Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë në Los Angeles, ku do të ligjërojë dy semestra në Stella Adler Academy of Acting & Theatre dhe do të përfundojë postdoktoraturën e saj.
Akademia, e njohur për legjendat e saj si Marlon Brando, Robert De Niro, Warren Beatty, Harvey Keitel dhe Benicio del Toro, vazhdon të formojë artistë dhe pedagogë të nivelit botëror.
Bursa Fulbright është një nga programet më prestigjioze ndërkombëtare të ekselencës akademike, e njohur ndryshe edhe si “Oscar Akademik”, e cila mbështet studiuesit në zhvillimin e kërkimeve me ndikim global.
Rektori Hajrizi mori pjesë në Konferencën CIGRE Kosova mbi “Formësimin e fuqisë punëtore të së ardhmes: Perspektiva e universitetit mbi tregun e punës”
Studim i përbashkët UBT – Universiteti i Mynhenit publikohet në revistë ndërkombëtare shkencore
UBT organizon ligjëratë ndërkombëtare dhe hap Panairin e Materialeve në Arkitekturë dhe Konstruksione
Brigitte Bardot reagon ndaj raportimeve të rreme për vdekjen e saj
Kina dhe ShBA do zhvillojnë bisedime në Malajzi
Britani e Madhe: Arrestohen tre të dyshuar për ndihmë ndaj shërbimit rus të inteligjencës
Përfundon rinumërimi i 16 kutive të votimit nga 12 vendvotime
Studimi: Njerëzit inteligjentë vuajnë më shumë nga dhimbjet e kokës!
Thierry Henry kritikon Juventusin
Të kërkuara
-
Lajmet2 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Rajoni4 weeks agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet nga UBT2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Rajoni2 months agoProfesori i UBT-së fiton grant prestigjioz kërkimor në Universitetin Çarls të Pragës
