Shëndeti

Ecja “Dhëmbë të shëndoshë, fëmijë të lumtur”, kërkohet ndalimi i ushqimeve të dëmshme në shkolla

Kërkohet implementimi i ligjit për detyrimin e fëmijëve për kontrollet te dentisti nën moshën 3-vjeçare.

Published

on

Në ditën ndërkombëtare të shëndetit të dhëmbëve, është mbajtur ecja e gjashtë me rradhë me projektin “Dhëmbë të shëndoshë, fëmijë të lumtur”, ku fëmijët u informuan mbi rëndësinë e shëndetit të dhëmbëve, derisa u kërkua nga Qeveria implementimi i ligjit për sigurimet shëndetësore, i cili që nga viti 2014 ka mbetur i pazbatueshëm.

Dentisti i fëmijëve, por njëherësh edhe udhëheqës i projektit ”Dhëmbë të shëndoshë, fëmijë të lumtur”, Xhavit Ujkani tha se kërkojnë nga Ministria e Shëndetësisë dhe nga Qeveria që të nis implementimi i ligjit për detyrimin e fëmijëve për kontrollet te dentisti nën moshën 3-vjeçare, ndërsa nga Ministria e Arsimit kërkojnë të ndalojnë shpërndarjen e ushqimit të pashëndetshëm në institucionet parashkollore dhe fillore.

“Sot po shënojmë ditën ndërkombëtare të shëndetit oral, të shëndetit të gojës të dhëmbëve në përgjithësi. Sot sërish po iu drejtohemi institucioneve tona, Ministrisë së Shëndetësisë por edhe Qeverisë së Republikës së Kosovës, që vizitat e fëmijëve tek dentisti të bëhen të detyrueshme me ligj para moshës tre vjeçare por kësaj t’i paraprijë implantimi i ligjit për sigurimin shëndetësorë, ligj që është votuar në Kuvendin e Kosovës prej vitit 2014 edhe po kalojmë në prill ku bëhen 8 vite ku nuk ka filluar të implementohet, dhe kjo ndikon në shëndetin e dhëmbëve të fëmijëve në gjeneratat e reja, por edhe në shëndetin e përgjithshëm të popullatës”, tha ai.

Ai po ashtu tha se mosha mesatare e fëmijëve të cilët vizitojnë dentistin është mosha pesëvjeçare. Sipas tij, edhe prindërit duhet të kenë kujdes për edukimin e fëmijëve gjatë pastrimit të dhëmbëve.

“Po ashtu kërkojmë nga Ministria e Arsimit të ndalojë futjen e ushqimeve të dëmshme në institucionet parashkollore dhe fillore në nivel të Republikës së Kosovës, por kësaj t’i paraprijë implementimi i projektit për kuzhinat në kuadër të institucionet parashkollore dhe fillore në të gjithë Kosovën që fëmijët të ushqehem me ushqim të shëndetshëm dhe jo me ushqime të dëmshme e të rrezikshme dhe të manipulohen nga dillerët e duhanit dhe të drogës. Kjo ndikon në shëndetin e dhëmbëve dhe në shëndetin e përgjithshëm dhe në sigurinë e fëmijëve sa qëndrojnë në institucionet parashkollore dhe fillore. Si model është mirë të merret modeli në kuadër të kuvendit komunal të Prishtinës që kanë një kuzhinë popullore që furnizojnë të gjitha institucionet me ushqim të shëndetshëm. Edhe kjo qeveri sikur qeveritë e kaluara, janë ndërruar 5 kryeministra që nga viti 2014 dhe ligji për sigurimin shëndetësorë ka mbete i pazbatueshëm dhe i paimplementueshëm në mungesë të një vullneti të institucioneve tona”, tha ai.

Ky është viti i dhjetë i realizimi të projektit “Dhëmbë të shëndoshë, fëmijë të lumtur”, i cili monitorohet dhe bazohet në rekomandimet e komitetit ndërministrorë të programit “Shkollat pormovuese të shëndetit”, nga Ministria e Arsimit, Shkencës, Teknologjisë (MAShT), Ministria e Shëndetësisë, Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, si dhe Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit.

Shëndeti

Arsyet pse kafeja mund t’ju bëjë të ndjeni të përziera

Published

on

Kafeja pëlqehet nga miliona njerëz për shijen e saj dhe aftësinë për të rritur nivelet e energjisë, megjithatë shkakton efekte të padëshirueshme.

Ajo që i jep kafesë shijen e saj tipike, pra acidet, mund të shkaktojnë shqetësime edhe pas konsumit të një filxhani.

Keni refluks acidi

Stomaku është mjedis acid dhe për shkak se kafeja përmban acide, kjo rrit aciditetin duke shkaktuar shqetësime, përshpejtojnë tretjen e ushqimit, kjo është arsyeja pse njerëzit ndjejnë nevojën për të përdorur tualetin pasi pinë. Acidi shkakton simptoma gastrointestinale si urth, refluks acidi dhe fryrje, ata që kanë refluks acidi, pirja e kafesë shkakton të përziera. Dhe ata që përjetojnë refluks kronik të acidit mund të jenë më të prirur për të ndier përziera pas kafesë.

Pini kafe me stomak bosh

Shumë njerëz sapo zgjohen i drejtohen filxhanit të kafesë, duke qenë acide, kur pihet bosh irriton mukozën e stomakut e shkakton të përziera. Kafeina stimulon sekretimin e acidit gastrik, lëng tretës që ndihmon në shpërbërjen e ushqimit. Kjo shkakton shqetësime kur prodhohet në sasi të tepërt dhe t’ju shkaktojë të përziera.

Jeni duke marrë medikamente të caktuara

Të përzierat janë efekt anësor i zakonshëm i ilaçeve të caktuara, por ato mund të ndërveprojnë me kafeinën në kafe duke shkaktuar të përziera.

Këtu përfshihen barna antibakteriale, ilaçe kundër depresionit dhe astmës, kontrolloni tiketat e tyre për të shmangur ndonjë ndërveprim të padëshirueshëm.

Si të parandaloni të përzierat nga kafeja?

Nëse përjetoni rregullisht të përziera, mund të konsideroni të reduktoni sasinë që konsumoni, nëse keni ndërmend të reduktoni pirjen bëjeni me ngadalë.

Kalo te kafeja me aciditet të ulët – Opsionet e kafesë me acid të ulët përfshijnë kafe pa kafeinë, ekspres, kafeja e ftohtë, që janë të buta me stomakun.

Shtoni qumësht – Shtimi i qumështit në kafe mund të ulë aciditetin dhe ta bëjë të tolerueshme për stomakun.

Pini kafe pas vaktit – Për të reduktuar të përzierat pas pirjes së kafesë, provoni të konsumoni ushqim para se të pini kafe.

Hani ushqime të pasura me kalcium, ndihmon në neutralizimin e acidit të stomakut dhe të kafesë, kujdesuni të pini ujë në sasi të mjaftueshme. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Doktorët bëjnë apel: Mos rrini në dush më shumë se 20 minuta!

Published

on

Shumë dushe në verë mund të na freskojnë dhe në dimër mund të na qetësojnë, megjithatë, përveç arsyeve mjedisore dhe humbjes së panevojshme të ujit, qëndrimi i gjatë nën ujë ndikon edhe në trupin tonë.

Sipas doktor Anjali Mahto, dermatologe në British Skin Foundation, dushi nuk duhet të zgjasë më shumë se 20 minuta, pasi lëkura mund të thahet tepër.

Vajrat natyralë të prodhuar nga gjëndrat dhjamore e mbajnë lëkurën të hidratuar, kështu që bërja e një dushi shkakton heqjen e kësaj “mburoje” të dobishme.

Kohëzgjatje deri 20 minuta është ideale dhe nuk ka nevojë ose duhet të zgjasë më shumë, për hidratimin dhe mbrojtjen e trupit, nuk luan rol vetëm kohëzgjatja e dushit tonë, por edhe shpeshtësia e tij. Sigurisht që në verë nevoja për të bërë dush 2 ose më shumë herë në ditë mund të jetë e madhe, por duhet shmangur.

Përveç mbetjeve të djersës dhe mikroorganizmave tjerë patogjenë, dushi i shpeshtë largon edhe bakteret e dobishme nga lëkura që e mbrojnë atë. Përveç kësaj, ekziston mundësia që për shkak të thatësisë të krijohen plagë të vogla në lëkurë, të cilat lehtësojnë transmetimin e infeksioneve.

Continue Reading

Shëndeti

Sa hapa duhet të bëjmë në ditë për të humbur peshë?

Published

on

Humbja e peshës dhe përmirësimi i gjendjes fizike janë objektiva për shumë njerëz, dhe një nga mënyrat më të thjeshta dhe efektive për t’i arritur ato është ecja.

Edhe pse shpesh përmendet shifra prej 10,000 hapash në ditë, studimet e fundit sugjerojnë se edhe 7,000 hapa mund të sjellin përfitime të rëndësishme për shëndetin dhe të qëndruarit ‘fit’.

Sipas hulumtimit, sasia e rekomanduar ditore e hapave ndryshon në varësi të qëllimeve të një individi:

-7000 hapa – Një pikënisje e shkëlqyer për ata që duan të përmirësojnë shëndetin e tyre dhe të humbin gradualisht peshë. Studimet tregojnë se ky nivel aktiviteti mund të zvogëlojë rrezikun e sëmundjeve kronike dhe të përmirësojë përbërjen e trupit.

-10,000 hapa – Për ata që duan rezultate më të dukshme të humbjes së peshës, rritja e numrit të hapave në 10,000 në ditë mund të përshpejtojë djegien e kalorive, të përmirësojë qëndrueshmërinë kardiovaskulare dhe të forcojë muskujt.

Përveçse ndihmon në rregullimin e peshës trupore, ecja sjell një sërë përfitimesh të tjera shëndetësore.

Ndër të tjera, përmirëson disponimin, rrit energjinë dhe është i thjeshtë dhe i përballueshëm. Sipas ekspertit të shëndetit dhe fitnesit, Marcos Vázquez, ecja vetëm, megjithëse e dobishme, mund të mos jetë e mjaftueshme për përfitime optimale shëndetësore.

Continue Reading

Shëndeti

Mëngjesi ideal: Çfarë duhet dhe nuk duhet të hani?

Published

on

Mëngjesi është vakti më i rëndësishëm i ditës, megjithëse të ushqyerit është një çështje shumë individuale.

Sipas Emma Stevenson, Profesoreshë në Shkencat e Sportit dhe Ushtrimeve thotë: “Ushqyerja është individuale e çfarë funksionon për një person nuk funksionon për një tjetër. Është e rëndësishme të mos kapërcehet ndonjë vakt.

“Mëngjesi duhet të plotësojë 20-25 % të nevojave tuaja ditore. Studime të shumta kanë treguar që njerëzit që hanë mëngjesin kanë tendencë të kenë një dietë më të balancuar se ata që e kapërcejnë këtë vakt dhe me të ngjarë nuk janë mbi peshë”, thotë Stevenson.

Por si mund ta keni vaktin e parë të ditës?

“Mëngjesi duhet të jetë i bazuar në grupet kryesore të ushqimeve”, vijon Stevenson.

Duhet të përfshihen bukë me të gjitha llojet e drithërave. Si burim i fibrave ky ushqim mund të parandalojë diabetin, disa lloje kanceri, përmirëson funksionin tretës dhe redukton riskun e obezitetit. Ky vakt është dhe shansi më i mirë të konsumohet një nga 5 racionet e rekomanduara të frutave dhe perimeve.

E njëjta gjë vlen dhe për ushqimet e pasura me kalcium që gjenden tek bulmetrat. Mishi, peshku, vezët ose bishtajoret mund të veprojnë si burim i rëndësishëm i proteinave që ju mbajnë të ngopur shumë gjatë. Drithërat me pak sheqer dhe fruta është një opsion tjetër i shëndetshëm për mëngjes.

Nëse nuk mund të gatuani në mëngjes, përgatisni bukë me krem djathi me pak yndyrë me salmon të tymosur. Këto mbajnë omega 3 dhe proteina.

Drithërat e shërbyer me qumësht me pak yndyrë e me banane, apo tostet janë zgjedhje e mirë pasi ju furnizon me fibrat e nevojshëm.

Continue Reading

Të kërkuara