Shëndeti

Ecja “Dhëmbë të shëndoshë, fëmijë të lumtur”, kërkohet ndalimi i ushqimeve të dëmshme në shkolla

Kërkohet implementimi i ligjit për detyrimin e fëmijëve për kontrollet te dentisti nën moshën 3-vjeçare.

Published

on

Në ditën ndërkombëtare të shëndetit të dhëmbëve, është mbajtur ecja e gjashtë me rradhë me projektin “Dhëmbë të shëndoshë, fëmijë të lumtur”, ku fëmijët u informuan mbi rëndësinë e shëndetit të dhëmbëve, derisa u kërkua nga Qeveria implementimi i ligjit për sigurimet shëndetësore, i cili që nga viti 2014 ka mbetur i pazbatueshëm.

Dentisti i fëmijëve, por njëherësh edhe udhëheqës i projektit ”Dhëmbë të shëndoshë, fëmijë të lumtur”, Xhavit Ujkani tha se kërkojnë nga Ministria e Shëndetësisë dhe nga Qeveria që të nis implementimi i ligjit për detyrimin e fëmijëve për kontrollet te dentisti nën moshën 3-vjeçare, ndërsa nga Ministria e Arsimit kërkojnë të ndalojnë shpërndarjen e ushqimit të pashëndetshëm në institucionet parashkollore dhe fillore.

“Sot po shënojmë ditën ndërkombëtare të shëndetit oral, të shëndetit të gojës të dhëmbëve në përgjithësi. Sot sërish po iu drejtohemi institucioneve tona, Ministrisë së Shëndetësisë por edhe Qeverisë së Republikës së Kosovës, që vizitat e fëmijëve tek dentisti të bëhen të detyrueshme me ligj para moshës tre vjeçare por kësaj t’i paraprijë implantimi i ligjit për sigurimin shëndetësorë, ligj që është votuar në Kuvendin e Kosovës prej vitit 2014 edhe po kalojmë në prill ku bëhen 8 vite ku nuk ka filluar të implementohet, dhe kjo ndikon në shëndetin e dhëmbëve të fëmijëve në gjeneratat e reja, por edhe në shëndetin e përgjithshëm të popullatës”, tha ai.

Ai po ashtu tha se mosha mesatare e fëmijëve të cilët vizitojnë dentistin është mosha pesëvjeçare. Sipas tij, edhe prindërit duhet të kenë kujdes për edukimin e fëmijëve gjatë pastrimit të dhëmbëve.

“Po ashtu kërkojmë nga Ministria e Arsimit të ndalojë futjen e ushqimeve të dëmshme në institucionet parashkollore dhe fillore në nivel të Republikës së Kosovës, por kësaj t’i paraprijë implementimi i projektit për kuzhinat në kuadër të institucionet parashkollore dhe fillore në të gjithë Kosovën që fëmijët të ushqehem me ushqim të shëndetshëm dhe jo me ushqime të dëmshme e të rrezikshme dhe të manipulohen nga dillerët e duhanit dhe të drogës. Kjo ndikon në shëndetin e dhëmbëve dhe në shëndetin e përgjithshëm dhe në sigurinë e fëmijëve sa qëndrojnë në institucionet parashkollore dhe fillore. Si model është mirë të merret modeli në kuadër të kuvendit komunal të Prishtinës që kanë një kuzhinë popullore që furnizojnë të gjitha institucionet me ushqim të shëndetshëm. Edhe kjo qeveri sikur qeveritë e kaluara, janë ndërruar 5 kryeministra që nga viti 2014 dhe ligji për sigurimin shëndetësorë ka mbete i pazbatueshëm dhe i paimplementueshëm në mungesë të një vullneti të institucioneve tona”, tha ai.

Ky është viti i dhjetë i realizimi të projektit “Dhëmbë të shëndoshë, fëmijë të lumtur”, i cili monitorohet dhe bazohet në rekomandimet e komitetit ndërministrorë të programit “Shkollat pormovuese të shëndetit”, nga Ministria e Arsimit, Shkencës, Teknologjisë (MAShT), Ministria e Shëndetësisë, Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, si dhe Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit.

Shëndeti

A është e dëmshme kërcitja e gishtave?

Published

on

Shkencëtarët kanë një përgjigje për të gjithë personat që vazhdimisht kërcasin gishtat dhe që shumë e konsiderojnë si një veprim të dëmshëm.

Ajo që ndodh në të vërtetë kur ju kërcisni gishtat është përthyerja e vendit ku dy kockat e gishtave bashkohen, të cilat janë të mbështjella nga një kapsulë e përbashkët e mbushur me lëng.

Në momentin e kërcitjes hapësira mes kockave zgjerohet dhe lëngu i përbashkët bëhet i pamjaftueshëm për të mbushur boshllëkun. Presioni brenda bie dhe shfaqet një flluskë e mbushur me gaz. Tingulli që ne dëgjojmë është plasja e kësaj flluske. Në bazë të një testi të realizuar nga studiuesit personat që kërcasin gishtat nuk vuajnë nga enjtja e duarve dhe artriti.

Nëse deri më tani keni menduar se vesi i të kërciturit të gishtërinjve është në dëm të shëndetit tuaj, në bazë të këtij studimi vërtetohet se jeni gabuar.

Megjithatë duhet të dini se ky veprim juaji është shenjë e nervozizmit të shpeshtë.

Continue Reading

Shëndeti

Lëngjet e gazuara nxisin kancerin e pankreasit

Published

on

Studimet në Singapor, të zhvilluara në më shumë se 60 500 persona brenda 14 viteve, kanë zbuluar se konsumimi i dy ose më shumë e pijeve të gazuara në ditë, rrit rrezikun e prekjes nga kanceri deri në 87%

Studiuesit rekrutuan më shumë se 60,500 njerëzish, si pjesë e studimit të Singapore Chinese Health study. Karcinoma e pankreasit është një prej llojeve malinje të karcinomës, duke marrë parasysh se gjasat e mbijetesës pesë vite nga momenti i diagnostifikimit janë vetëm 5%.

Incidenca e kancerit të pankreasit lidhet edhe me një varg faktorësh, si jeta e parregullt, konsumimi i kalorive të mëdha, pirja e duhanit dhe ulja e aktivitetit trupor, të cilat po ashtu janë në të njëjtin grup me konsumimin e pijeve të gazuara.

Një prej mekanizmave që llogariten si përgjegjës për kancerogjenezën është edhe stimulimi i qelizave të pankreasit me vlera të larta të sheqerit në gjak, ndërsa fakti se pijet e gazuara stërmbushin organizmin me sheqerna të dëmshëm, është i pamohueshëm.

Pijet e gazuara, edhe nëse premtojnë pak sheqer, përmbajnë kimikate që shkatërrojnë organizmin. Problemi me to është që janë vatër shqetësimesh për organizmin se gjenden sasi e madhe përbërësish të dyshimtë dhe kimikate, si aspartami, BPA (bisfenol A), ngjyrues kimik.

Aspartami – Substancë 200 herë më e ëmbël se sheqeri. Është i rrezikshëm se shkakton marramendje, humbje kujtese, diarre, migrenë, dhimbje të rregullta koke dhe luhatje humori. Bisfenoli A është krijuar për të imituar strukturën dhe funksionin e hormonit estrogjen.

Për shkak të formës si estrogjen, BPA lidhet me receptorët e estrogjenit ndikon në proceset trupore, si rritja, riparimi i qelizave, zhvillimi i fetusit, niveli i energjisë e riprodhimi. Ngjyruesi artificial është kancerogjen, prodhohet nga ngrohja e sheqerit me amoniak. Brenda këtij ngjyruesi gjendet një kimikat me emrin 4 Mel që është në listën e përbërësve që duhen shmangur. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Kuroni gripin në ditët e ftohta duke përdorur kanellën

Published

on

Ju mund të habiteni  kur të mësoni se përveç se kanella përdoret për ëmbëlsira apo si erz është një agjent super-fuqishëm anti-bakterial dhe anti-fungale që mund të luftojë diabetin.

Këtu janë disa përdorime të tjera të saj:

Për të kuruar gripin dhe mushkëritë – Kanellës i pëlqen të shtypi bakteret që jetojnë në zorrën tuaj. Mund të jetë edhe efektive në luftimin e baktereve të rënda si E.Coli, sipas studimit. Për të luftuar gripin dhe mushkëritë e tjera të stomakut, rekomandohet çaji i kanellës.

Aromë neutralizuese – Një aromë e ngrohtë, e lezetshme. Lidhet me gjethet e vjeshtës. Edhe më mirë, kanellë është efektive në vrasjen e erërave të këqija. Kjo është për shkak se aromat shkaktohen nga bakteret dhe kanella është antibakterial natyrore.

Shpejton metabolizmin – Ajo rregullon  sheqerit në gjak e ngadalëson zbrazjen e stomakut. sipas një artikulli në :Huffington Post.” Shtoni pak kanellë në një filxhan çaji ose në kafen e mëngjesit.

Luftoni sëmundjen e dhëmbëve dhe frymën e keqe – Mrekullitë anti-bakteriale të kanellës kanë përfitime të mira për shëndetin e gojës. Ju mund të trajtoni sëmundjen e  gojës dhe frymës së keqe thjesht duke pirë ujë me kanellë ose duke e ngrënë atë.

Lufton  diabetit e tipit 2 – Sipas “Mayo Clinic,” kanella ndihmon në uljen e sheqerit në gjak e rrit veprimin e insulinës. Për njerëzit me diabet të tipit 2, rekomandohet 1-4 gram ose 1/4 deri në 1 lugë çaji kanellë në ditë. Përveç përfshirjes së kanellës në dietë, njerëzit me diabet të tipit 2 marrin përfitimet e zvogëlimit të sheqerit në gjak nga kanella duke marrë shtojcë bimore në formën e kapsules. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Studimi: 1 në 3 persona mbi 65 vjeç preket nga humbja e dëgjimit

Published

on

Kujdes në rastet e rënies nga traumat akustike, shpërthimet e ndryshme, gjuajtjet me armë me veshët e pambrojtur, ku rëndësi ka momenti i paraqitjes te mjeku sepse edhe minuta është e rëndësishme në fillimin e terapisë dhe në rikuperimin e plotë të dëgjimit.

Miliona njerëz jetojnë me probleme të dëgjimit. Ndërgjegjësimi për rreziqet që shkaktojnë humbjen e saj e përmirësimi i aksesit ndaj shërbimeve në nivelin e kujdesit shëndetësor parësor, zvogëlon rastet e ndikimin negativ të humbjes së dëgjimit. Identifikimi i hershëm i është çelësi. Humbja e dëgjimit e patrajtuar çon në largimin e njerëzve nga mjediset shoqërore, shkakton ndjenja vetmie e izolim social.

Humbja e dëgjimit e lidhur me moshën menaxhohet në mënyrë efektive përmes mjeteve, duke përfshirë aparatet e dëgjimit. Ekspozimi i rregullt ndaj tingujve me volum të lartë për një periudhë të gjatë paraqet kërcënim serioz për humbjen e dëgjimit.

Infeksionet kronike të veshit janë një ndër shkaqet kryesore të humbjes së dëgjimit. Ato janë të parandalueshme dhe menaxhohen përmes trajtimit mjekësor dhe ndërhyrjeve kirurgjike.

Shenjat – Janë rënia e dëgjimit e shoqëruar apo jo me zhurmë në vesh. Në rastin e gripit shoqërohet me bllokim hundësh, sekrecione të trashura. dhimbje koke, marrje mendsh. Në rastin e bllokimit pas daljes nga dushi shoqërohet me dhimbje të kanalit. Në rastin e pacientëve me sëmundje hipertensive, që anashkalojnë ose të marrin mjekim jo të rregullt dhe ngrihen në mëngjes me humbje të menjëhershme të dëgjimit nuk kemi asnjë shenjë tjetër klinike. Serioziteti i patologjisë varet nga shkalla e rënies së dëgjimit, vazhdimësia në kohë dhe nga sëmundjet tjera shoqëruese. Në bllokimet pas dushit nga dylli problemi është i zgjidhshëm pas vizitës te mjeku orl dhe lavazhit të veshit.

Diagnoza – Në rastet e rënies së dëgjimit, zhurmë në vesh dhe shqetësimi është i dukshëm, bëhet otoskopia, pra këqyrja e kanalit të jashtëm të dëgjimit deri në membranë timpanike, ekzaminimi i hundës dhe i fytit, pra i të tre organeve për të shqyrtuar një patologji të mundshme që i lidh të tria. Bëhen provat kamertonale, matja e nivelit të dëgjimit e matja e presionit në veshin e mesëm. Në rastin e fëmijëve që nuk bashkëpunojnë, bëhet timpanometria. Ajo që na ndihmon në vendosjen e diagnozës është anamneza ose historia e sëmundjes së pacientit, shenjat tjera shoqëruese, mosha. Rëniet e menjëhershme të dëgjimit në mosha të reja pa asnjë shenjë klinike, kërkojnë edhe bërjen e një rezonance magnetike të kokës për ndonjë patologji tjetër shoqëruese që nuk ka lidhje me veshin.

Trajtimi – Mjekimi i rënies së menjëhershme të dëgjimit është në varësi të situatës, që e ka shkaktuar. Nëse rënia vjen nga bllokimi i kanalit nga dylli aplikohet lavazhi me ujë ose aspirimi i kanalit. Nëse rënia shoqërohet me probleme tjera si: gjendja virale, bllokimi i hundëve, sekrecione, dhimbje koke, fillohet mjekimi dhe për patologjitë shoqëruese, që e shkaktojnë. Nëse rënia shfaqet te pacientët me moshë të madhe një ndihmë në mjekim, jep kortizoni, por këta pacientë mund të hospitalizohen, që të mbahen nën kontroll për problemet hipertensive që shoqërojnë mjekimin me kortizon.

E njëjta gjë mund të ndodhë edhe te pacientët diabetikë. Në rastin e krizav të sëmundjes së veshit të brendshëm fillohet terapia. Kujdes në rastet e rënies nga traumat akustike, shpërthimet e ndryshme, gjuajtjet me armë me veshët e pambrojtur, ku rëndësi ka momenti i paraqitjes te mjeku sepse edhe minuta është e rëndësishme në fillimin e terapisë dhe në rikuperimin e plotë të dëgjimit. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara