Bota

E ardhmja e botës në duar të një presidenti: Zgjedhjet amerikane dhe ndikimi global!

Published

on

Ndërsa qytetarët e ekonomisë më të madhe dhe fuqisë më të madhe ushtarake në botë votojnë për presidentin e tyre të ardhshëm, bota e mbetet në pritje të pasojave që do të sjellë ky vendim. Pasojat ndërkombëtare të zgjedhjes së liderit amerikan kanë një ndikim të madh, duke e bërë të duket e padrejtë që vetëm qytetarët amerikanë kanë të drejtë vote, ndërsa pjesa tjetër e botës mbetet jashtë këtij procesi.

Shtetet e Bashkuara luajnë një rol kyç në çështjet ndërkombëtare, duke përfshirë situatën në Ukrainë, dinamika në Lindjen e Mesme, marrëdhëniet me Kinën dhe Tajvanin, si dhe angazhimet e saj brenda NATO-s dhe aleancës transatlantike. Me një buxhet të mbrojtjes prej 916 miliardë dollarësh për vitin 2023, SHBA-ja shpenzon shumë më tepër se miqtë dhe armiqtë e saj.

Politikat ndaj Ukrainës: Harris vs. Trump

Një nga temat më të nxehta në këtë zgjedhje është qasja ndaj Ukrainës, ku pikëpamjet e Kamala Harris, zëvendëspresidentes demokrate, janë në harmoni me ato të presidentit në largim Joe Biden. Harris ka angazhuar mbështetje të vazhdueshme për Ukrainën dhe ka akuzuar Rusinë për “krime kundër njerëzimit”, duke u takuar disa herë me presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky. Ajo e sfidoi Trumpin gjatë një debati, duke sugjeruar se me të në pushtet, Putini do të kishte pushtuar Kievin.

Në kontrast, Trump, ish-presidenti republikan, ka shprehur kritika ndaj shpenzimeve të SHBA-së për Ukrainën. Ai e quajti Zelenskyn “shitësin më të madh në Tokë” dhe ka pretenduar, pa prova, se nën administratën e tij nuk do të kishte pasur luftë. Trump ka sugjeruar se mund të përfundojë lufta në Ukrainë “brenda një dite”, duke i kërkuar Rusisë të mbajë territorin e pushtuar.

Qëndrimi ndaj Izraelit dhe palestinezëve

Në politikën e jashtme, Harris dhe Trump shpesh përpiqen të përfitojnë nga mbështetje e fortë për Izraelin. Harris është shfaqur si një mbështetëse e vendit hebre, duke paralajmëruar Iranin për rrezikun e një sulmi dhe duke kërkuar përfundimin e luftës dhe lirimin e pengjeve për palestinezët. Ajo ka theksuar se populli palestinez ka të drejtë për dinjitet, siguri, liri dhe vetëvendosje.

Përkundrazi, Trump është i njohur për axhendën e tij “America First”, e cila ka përfshirë tërheqjen nga organizatat ndërkombëtare si UNESCO dhe Këshilli i OKB-së për të Drejtat e Njeriut. Ai është kritikuar për qasjen e tij ndaj politikave ndërkombëtare dhe për përpjekjet për të reduktuar angazhimin e SHBA-së në NATO.

Institucionet ndërkombëtare dhe ndikimi i SHBA-së

Nëse Harris fiton, pritet që administrata e saj të vazhdojë politikat e promovuara nga Biden, duke ruajtur lidhje të forta me aleatët evropianë dhe NATO-n. Ndërsa Trump mund të ndryshojë këtë kurs, duke u përpjekur të reduktojë angazhimin amerikan në aleancën e mbrojtjes. Ai ka sugjeruar mundësinë e një “dalje të qetë” nga NATO, një proces që do të ishte i komplikuar ligjërisht, por që tregon për prioritetet e tij të politikës së jashtme.

Me gjithë këto faktorë në lojë, bota shikon me vëmendje se si do të zhvillohen zgjedhjet presidenciale në SHBA, duke e kuptuar se rezultati do të ndikojë në stabilitetin dhe marrëdhëniet ndërkombëtare për shumë vite në vazhdim./BBC/

Bota

Kanada do të njohë Palestinën

Published

on

By

Kryeministri Mark Carney ka thënë se Kanadaja planifikon të njohë një shtet palestinez në shtator, duke u bërë vendi i tretë i G7 që bën një njoftim të tillë ditët e fundit.

Carney tha se ky veprim varet nga reformat demokratike, duke përfshirë edhe mbajtjen e zgjedhjeve nga Autoriteti Palestinez vitin e ardhshëm pa Hamasin.

Komentet e tij vijnë një ditë pasi Mbretëria e Bashkuar njoftoi se do të njihte një shtet palestinez në shtator nëse Izraeli nuk pranon një armëpushim dhe kushte të tjera dhe një javë pasi Franca zbuloi një plan të ngjashëm, shkruan BBC, transmeton KosovaPress.

Ministria e jashtme e Izraelit e hodhi poshtë njoftimin e Kanadasë, duke e quajtur atë “një shpërblim për Hamasin”. Shumica e vendeve – 147 nga 193 shtetet anëtare të OKB-së – e njohin zyrtarisht një shtet palestinez.

Carney tha se Kanadaja do ta njohë zyrtarisht shtetin e Palestinës në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së që do të mbahet së shpejti.

Ai përmendi zgjerimin e vendbanimeve izraelite në Bregun Perëndimor të pushtuar, përkeqësimin e situatës humanitare në Gaza dhe sulmet e 7 tetorit 2023 ndaj Izraelit nga Hamasi si arsye për ndryshimin dramatik të politikës së jashtme të Kanadasë.

Niveli i vuajtjeve njerëzore në Gaza është i patolerueshëm dhe po përkeqësohet me shpejtësi“, u tha Carney gazetarëve të mërkurën.

Ai tha se njohja e shtetësisë palestineze do të varet nga angazhimet e Autoritetit Palestinez për të reformuar rrënjësisht qeverisjen e tij dhe për të demilitarizuar territorin.

Perspektiva e një shteti palestinez po gërryhet para syve tanë“, tha ai.

Continue Reading

Bota

Tërmet i fuqishëm godet Rusinë, cunami rrezikon shtetet rreth Oqeanit Paqësor

Published

on

Një tërmet i fuqishëm me magnitudë 8.8 ballë ka goditur Gadishullin Kamchatka në Lindjen e Largët të Rusisë, duke shkaktuar një cunami deri në katër metra të lartë, duke dëmtuar ndërtesat dhe duke shkaktuar alarme dhe evakuime në të gjithë Oqeanin Paqësor.

Disa persona u plagosën në rajonin e largët rus, dhe banorëve të pjesës më të madhe të bregdetit lindor të Japonisë.

“Tërmeti i sotëm ishte serioz dhe më i forti në dhjetë vitet e fundit”, tha guvernatori i Kamchatka në Telegram.

Ministri Rajonal i Situatave të Emergjencave Sergei Lebedev raportoi se pas tërmetit u regjistrua një cunami prej 3 deri në 4 metrash. “Të gjithë duhet të largohen nga bregu”, tha Lebedev në një video të postuar në rrjetet sociale.

Instituti Amerikan i Sizmologjisë njoftoi se tërmeti ishte në një thellësi prej 19.3 km, rreth 125 km nga Petropavlovsk, një qytet me 165,000 banorë në bregdetin e Gjirit të Avaçës.

Continue Reading

Bota

​Chobanova: Bullgaria ka potencial të bëhet model për kujdesin efektiv të fëmijëve refugjatë

Published

on

Në lansimin e projektit “Krijimi i Shërbimeve Sociale Alternative për Fëmijët Refugjatë të Pashoqëruar në Bullgari”, Drejtoresha e Përfaqësisë së Komisionit Evropian në Bullgari, Yordanka Chobanova, vlerësoi iniciativën si një hap pionier që kombinon inovacionin me dhembshurinë. Ajo theksoi potencialin e Bullgarisë për t’u bërë një model për kujdesin efektiv për refugjatët në të gjithë Evropën.

Të miturit e pashoqëruar janë ndër grupet më të cenueshme që kërkojnë mbrojtje ndërkombëtare, vuri në dukje Chobanova. Këta fëmijë kanë nevojë për më shumë sesa strehim, ata kërkojnë mbështetje të qëndrueshme psikosociale, qasje në arsim dhe trajnim për aftësi jetësore, madje edhe përtej mjediseve institucionale.

Projekti synon të krijojë një model të qëndrueshëm kujdesi të bazuar në komunitet për këta fëmijë, diçka që po bëhet për herë të parë në Bullgari, me potencial për replikim edhe diku tjetër. Chobanova theksoi rëndësinë e bashkëpunimit efektiv midis qeverisë bullgare dhe Komisionit Evropian, duke theksuar se Bullgaria nuk është e vetme në këtë përpjekje.

Iniciativa është në përputhje me Paktin e BE-së për Migracionin dhe Azilin, i cili hyn në fuqi në mesin e vitit 2026 dhe synon të sigurojë menaxhim të drejtë dhe të qëndrueshëm të migracionit, duke mbrojtur njëkohësisht të drejtat themelore, veçanërisht për të miturit e pashoqëruar.

Chobanova shprehu besim tek ekipi i projektit, veçanërisht tek bashkitë, UNICEF-i dhe Organizata Ndërkombëtare për Migracionin, duke përgëzuar përkushtimin dhe qasjen e tyre të përqendruar te njeriu. “Për ata që janë të përfshirë, kjo nuk është thjesht punë – është një mision”, theksoi ajo.

Continue Reading

Bota

FMN-ja parashikon rritje ekonomike globale 3% në vitin 2025

Published

on

Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN) ka parashikuar një rritje më të fortë ekonomike globale krahasuar me muajin prill, pjesërisht për shkak të zbutjes së disa tarifave amerikane mbi mallrat. Një rritje e importeve amerikane, përderisa firmat u përpoqën të shmangnin taksat më të larta të importit dhe veprimet e disa qeverive për të nxitur rritjen, e rriti parashikimin e saj të fundit.

Megjithatë, tarifat më të larta dhe më shumë pasiguri mund të çojnë në një rritje më të dobët dhe një aktivitet më të ngadaltë ekonomik, paralajmëroi FMN, transmeton BBC.

Ndërkohë, rritja e Mbretërisë së Bashkuar parashikohet të jetë 1.2% këtë vit dhe 1.4% në vitin 2026, e pandryshuar nga parashikimet e rishikuara të përcaktuara në maj.

Mbretëria e Bashkuar pritet të jetë ekonomia e tretë me rritjen më të shpejtë nga të ashtuquajturat ekonomi më të përparuara në botë këtë vit dhe vitin tjetër, pas SHBA-së dhe Kanadasë.

FMN-ja, e cila është një grup prej 190 vendesh që punojnë së bashku për të provuar të stabilizojnë ekonominë globale, tha se përmirësimi i parashikimeve të saj globale përfshinte “ngarkesën paraprake” të tregtisë në muajt e fundit -duke iu referuar vrullit të importeve në SHBA.

Ajo parashikoi rritje globale prej 3% në vitin 2025 dhe 3.1% në vitin 2026, nga 2.8% dhe 3% në raportin e saj të prillit.

Megjithatë, kjo është ende nën normën prej 3.3% që kishte parashikuar për të dy vitet në janar, përpara se Presidenti i SHBA-së Donald Trump të merrte detyrën, dhe mesataren historike para pandemisë prej 3.7%.

Firmat amerikane nxituan produkte në vend në fillim të këtij viti për të provuar të ikin nga taksat e reja mbi importet e premtuara nga Trump.

FMN-ja tha se kjo krijoi rreziqe që mund të shtonin çdo tronditje ekonomike në të ardhmen, duke përfshirë kompanitë, që kanë shumë stok, duke i bërë importet e ardhshme më pak të nevojshme.

Gjithashtu, firmat mund të duhet të paguajnë më shumë për të ruajtur mallrat, dhe ekzistonte gjithashtu një rrezik që artikujt të bëheshin të vjetëruar, tha ajo.

Continue Reading

Të kërkuara