Lajmet

Domatet kanë një lloj sistemi nervor që paralajmëron për sulmet

Published

on

Domatet të cilat hahen nga insektet, përdorin sinjale elektrike për të dërguar një alarm në pjesën tjetër të bimës, e ngjashme me mënyrën se si sistemet tona nervore paralajmërojnë dëmtim.

Mesazhet duket se ndihmojnë bimën të grumbullojë mbrojtje siç është lirimi i peroksidit të hidrogjenit, një kimikat reaktiv që lufton infeksionet mikrobike të indeve të dëmtuara, ka zbuluar një studim.

Sistemet nervore njerëzore përdorin qeliza të specializuara të quajtura neurone për të dërguar sinjale elektrike midis pjesëve të ndryshme të trupit. Bimëve u mungojnë neuronet, por ato kanë tuba të gjatë e të hollë të quajtur xylem dhe floemë për të lëvizur lëngun midis rrënjëve, gjetheve dhe frutave të tyre.

Jonet e ngarkuara që rrjedhin brenda dhe jashtë këtyre tubave mund të përhapin sinjale elektrike rreth pjesëve të ndryshme të bimës në një mënyrë të ngjashme me neuronet, edhe pse dihet shumë më pak për procesin në bimë sesa në kafshë.

Puna e mëparshme zbuloi se gjethet që janë dëmtuar fizikisht dërgojnë sinjale elektrike te gjethet e tjera. Në një studim të ri, Gabriela Niemeyer Reissig në Universitetin Federal të Pelotas në Brazil dhe kolegët e saj hetuan nëse kjo mund të ndodhte me fruta.

Ata studiuan disa domate të vogla, duke i vendosur brenda kafazeve Faraday, të cilat bllokojnë fushat e jashtme elektrike dhe vemjet e mbyllura të molës Helicoverpa armigera në sipërfaqen e frutave brenda qeseve plastike.

Elektrodat e vendosura në kërcellët e frutave treguan se modelet e aktivitetit elektrik ndryshuan gjatë dhe pasi vemjet filluan të hanin. Ato gjithashtu ndryshonin në varësi të faktit nëse frutat ishin të pjekur ose të gjelbër. “Aktiviteti elektrik i frutave po ndryshonte vazhdimisht çdo sekondë,” thotë Niemeyer Reissig. “Ne mund të gjenim një model [të dallueshëm] në aktivitetin elektrik kur sulmonte një insekt”./newscientist/UBTNews

Lajmet

Orav përgëzon Hamzën, pas zgjedhjes në krye të PDK-së: Pres me padurim të punoj me të

Published

on

By

Ambasadori i BE-së në Kosovë, Aivo Orav, është takuar sot me kryetarin e porsazgjedhur të Partisë Demokratike të Kosovës, Bedri Hamza.

Përmes një postimi në “X”, Orav u shpreh entuziast për të punuar bashkë me Hamzën.

Ambasadori evropian thotë se themelimi i institucioneve duhet të jetë përparësi e përbashkët.

Sot e përgëzova Bedri Hamzën për zgjedhjen e tij si kryetar i PDK-së. Pres me padurim të punoj me të dhe me udhëheqës të tjerë politikë për të mbështetur përparimin e Kosovës në rrugën e saj të integrimit në BE. Themelimi i institucioneve plotësisht funksionale, për të mirën e të gjithë qytetarëve, duhet të jetë përparësia e tyre e përbashkët” shkroi Orav.

Hamza u zgjodh në krye të PDK-së ditën e hënë, në Konventën e partisë, të organizuar pas dorëheqjes së Memli Krasniqit./KP

Continue Reading

Lajmet

Agim ​Ademi flet për shortin e Kosovës

Published

on

By

Presidenti i Federatës së Futbollit të Kosovës, Agim Ademi, ka dhënë deklaratën e parë pas shortit të hedhur sot në Cyrih, ku Kosova ka mësuar kundërshtarin e gjysmëfinales së “Play-Off”-it për kualifikim në Kupën e Botës 2026. Dardanët në gjysmëfinale do të përballen me Sllovakinë në Bratislavë.

Lidhur me këtë, Ademi theksoi se në këtë fazë çdo ndeshje është si finale, duke pasur parasysh nivelin dhe forcën e ekipeve pjesëmarrëse, por ka shprehur optimizëm për sukses.

Të gjitha ndeshjet në këtë fazë janë si finale, sepse të gjitha ekipet janë të forta. Nuk e shoh si favorit, por e shoh në faktin se nëse japim 100 përqindshin ne e kalojmë këtë hap për të shkuar deri te finalja, e cila do të luhet në Prishtinë me Turqinë apo Rumaninë. E përsëris, po të japim 100 përqindshin me këta futbollistë që i kemi dhe nëse ata të janë mirë e pa ndonjë lëndim, sigurisht se do ta arrijmë më të mirën”, tha Ademi.

Tutje i pari i futbollit të Kosovës shprehu besimin se Dardanët do ta kalojnë hapin e parë për të siguruar biletën e finales së madhe të “Play-Off”-it, e cila do të zhvillohet në stadiumin “Fadil Vokrri” kundër fituesit të çiftit Turqi–Rumani.

Besoj se hapin e parë do ta kalojmë”, ka nënvizuar Ademi.

Kosova ndeshjen kundër Sllovakisë do ta zhvillojë më 26 mars 2026 në Bratislavë, kurse finalen eventuale më 31 mars 2026 në Prishtinë./KP

Continue Reading

Lajmet

​AUV asgjëson 2934 kilogramë tranguj të konservuar

Published

on

By

Agjencia e Ushqimit dhe Veterinarisë së Kosovës (AUV) ka bërë të ditur se ka asgjësuar 2 mijë e 934 kilogramë tranguj të konservuar, pas njoftimit lidhur me zbulimin e mbetjeve të pesticidit Chlorpyrifos në tranguj të përpunuar në Mamushë dhe të eksportuar në Slloveni.

Në njoftim thuhet se AUV ka ndërmarrë masat e menjëhershme për mbrojtjen e shëndetit të konsumatorëve, përfshirë: identifikimin dhe bllokimin e produktit të prekur si dhe koordinimin me institucionet relevante brenda dhe jashtë vendit, në përputhje me procedurat e sistemit RASFF.

Nga veprimet e ndërmarra sipas njoftimit të RASFF, është konstatuar se loti numër 090827, në sasinë prej 2934,70 kg tranguj të prerë dhe të konservuar, ka qenë e përgatitur për eksport në Slloveni dhe si e tillë, është asgjësuar në prani të zyrtarëve të AUV-së dhe palës përkatëse, konform legjislacionit në fuqi.

AUV njofton qytetarët e tranguj të tillë nuk gjenden në tregun e Kosovës dhe se situata është plotësisht nën kontroll./KP

Continue Reading

Lajmet

​Zgjedhjet lokale të 12 tetorit, ngrihet aktakuzë ndaj dy personave

Published

on

By

Prokuroria Themelore në Prizren, Departamenti i Krimeve të Rënda, ka ngritur aktakuzë kundër të pandehurve Y.Rr. dhe B.K., për shkak të dyshimit të bazuar mirë se të njëjtit kanë kryer veprën penale dhënia ose marrja e ryshfetit në lidhje me votimin.

Sipas aktakuzës, më 12 tetor 2025, në Budakovë – Komuna e Suharekës, i pandehuri Y.Rr., ka ofruar përfitim të pa merituar në shumën 120 euro për të pandehurin B.K., me qëllim që ky i fundit të votojë në favor të kandidates për ansamble komunale, dhe për verifikimin e votimit, i pandehuri Y.Rr., ka kërkuar të shohë telefonin e B.K., pas së cilës i ka dorëzuar shpërblimin. Ndërkaq, i pandehuri B.K., akuzohet se ka pranuar këtë përfitim të pa merituar, me qëllim të ndikimit në votimin e tij.

Prokurori i çështjes me rastin e ngritjes së aktakuzës, i ka propozuar gjykatës që pas mbajtjes së shqyrtimit gjyqësor, administrimit të provave dhe vlerësimit të tyre, të pandehurit e lartcekur për veprën penale për të cilën akuzohen të shpallen fajtorë dhe të dënohen sipas ligjit./KP

Continue Reading

Të kërkuara