Kuriozitete

Dhjetë trenat më të shpejtë në botë

Sot ka shumë trena të shpejtësisë të lartë që udhëtojnë me mbi 300 km/h.

Published

on

A është e mundur të “fluturohet” pa krahë? Patjetër që po. Për këtë mjafton të rezervoni një biletë në një itinerar që mbulohet nga një prej trenave më të shpejtë në botë. Ja cilët janë dhjetë prej tyre.

10. ICE 3 (Gjermani), 300 km/h (Shpejtësia teorike 369 km/h)

Sot ka shumë trena të shpejtësisë të lartë që udhëtojnë me mbi 300 km/h. Ndër to është trenigjerman ICE 3. I ndërtuar nga kompania Siemens Mobility në vitin 1999, ishte menduar tëkishte një shpejtësi maksimale prej 330 km/h, por në testet hekurudhore arriti deri në 369 km/h.

9. Frecciarossa 1000 (Itali), 300 km/h (Shpejtësia teorike 394 km/h)

I ndërtuar nga konsorciumi AnsaldoBreda–Bombardier, treni përshkon Italinë nga Torino në Napoli që nga viti 2015, me një shpejtësi të kufizuar deri në 300 km/h, edhe pse ështëprogramuar të arrijë në 360 km/h . Në teste arriti shpejtësinë maksimale 394 km/h.

8. KTX-Sancheon KTX II (Korea e Jugut), 305 km/h (Shpejtësia teorike 422 km/h)

Treni më i shpejtë korean udhëton në itineraret që lidhin kryeqytetin Seul me dy qytetet kryesore të vendit Busan dhe Guangiu. Ai arrin shpejtësinë 305 km/h, edhe pse ka njëpotencial më të madh:mund të arrijë shpejtësinë 422 km/h.

7. AVE S103 (Spanjë), 310 km/h (Shpejtësia teorike 403.7 km/h)

Trenat e kompanisë Alta Velocidad Española janë të kufizuar në shpejtësinë 310 km/h, edhe pse modelet më të shpejta të saj arrijnë në 350 km/h. Prototipi i fundit, i quajtur S103, është i certifikuar për shpejtësinë 350 km/h por në teste ka kaluar 400 km/h.

6. Al Boraq RGV-M (Marok), 320 km/h

Al Boraq është emri arab për linjën hekurudhore që lidh Tanzherin me Kazablankën. Treni që operon atje, RGV-M, operon me potencialin e tij maksimal, duke arritur një shpejtësi prej 320 km/h.

5. British Rail Class 374 (Eurostar e320) Britani e Madhe, 320 km/h

Ky tren gjerman i shpejtësisë të lartë, i ndërtuar sërish nga Siemens Mobility për tregun britanik (operon edhe në Francë, Belgjikë dhe Gjermani), udhëton me një shpejtësi maksimale 320 km/h, që është edhe shpejtësia për të cilën është programuar.

4. Shinkasen (E5, E6, H5) Japoni, 320 km/h (401 km/h)

Sipas ligjit, trenat në Japoni nuk mund të kalojnë shpejtësinë 320 km/h, dhe Shinkasen është ipërpiktë në këtë aspekt. Megjithatë modelet aktuale që janë në shërbim mund të arrijnëshpejtësinë 400 km/h.

3. TGV POS (Francë), 320 km/h (Shpejtësia teorike 575 km/h)

Është një ndër trenat më të shpejtë nga të gjithë, duke qenë se mund të udhëtojë potencialishtme deri në 575 km/h. Por në linjat në të cilat funksionon prej më shumë se 40 vjet është i kufizuar në shpejtësinë 320 km/h.

2. Treni Maglev Shanghai CR400BF (Kinë), 350 km/h (Shpejtësia teorike 420 km/h)

Në vitin 2021 Maglev, arriti në prova shpejtësinë 600 km/h. Aktualisht ky tren në shërbim nëlinjën që lidh Pekinin dhe Shangain, arrin shpejtësinë 350 km/h.

1) Shanghai Transrapid (Kinë), 350 km/h (Shpejtësia teorike 431 km/h)

Ai lidh Shangain me aeroportin e tij, duke përshkruar distancën 30.5 km brenda 7 minuta e 20 sekonda, me një shpejtësi mesatare prej 250 km/h. Është një tren urban, pjesë e rrjetit nëntokësor të qytetit dhe më i shpejti në botë ndër ata që janë në shërbim.

Jashtë klasifikimit: SC Maglev L0 Series (Japoni), 603 km/h

I ndërtuar nga kompania Mitsubishi dhe i prezantuar 12 vjet më parë, ky tren që ecën mbi binarë magnetikë, është ende në zhvillim e sipër. Por në prova arriti shpejtësinë rekord prej 603 km/h. Do të hyjë në përdorim të gjerë në vitin 2027./Focus – Bota.al

Bota

Francë, del në ankand skeleti më i madh i një dinosauri!

Published

on

Më 16 nëntor, në Francë, do të dalë në ankand skeleti më i madh i një dinosauri, i quajtur Vulcain apatosaurus. Ky skelet, i gjatë 25 metra, ka 80% pjesë origjinale dhe daton rreth 145 milionë vjet më parë.

Drejtuesi i ankandit, Olivier Collin du Bocage, e ka quajtur këtë një ngjarje të jashtëzakonshme. “Është më i madhi i parë ndonjëherë në ankand,” tha ai. Skeleti u zbulua në një gërmim në Wyoming në vitin 2018 dhe përmban disa pjesë të panjohura më parë për shkencën, si kockat e gishtave të këmbëve.

Du Bocage shpjegoi se Vulcain është i veçantë për shkak të madhësisë dhe gjendjes së tij të ruajtjes, si dhe për faktin se ka pjesë që nuk ishin identifikuar më parë, përfshirë një nofull të poshtme dhe gjurmë sulmi. Emri “Vulcain” i referohet perëndisë së zjarrit në mitologjinë romake.

Apatosaurus, një dinosaur vegjetarian i njohur si krijesa me qafë të gjatë në filmin “Jurassic Park,” ishte një simbol i njohur në kulturën popullore. “Nëse pyesni një fëmijë të vizatojë një dinosaur, do të jetë ky,” theksoi du Bocage.

Pjesa e përparme e skeletit është rikonstruktuar, por 80% e strukturës tjetër është origjinale. Vlerësimi fillestar për Vulcain ishte midis 3 milionë dhe 5 milionë euro, por tani ka arritur në 10 deri në 15 milionë euro, për shkak të kërkesës në rritje për skelete dinosaurësh.

“Ne jemi njerëz të etur për të mësuar rreth dinozaurëve. Kjo është një pjesë e historisë së Tokës që po zbulohet,” tha ai, duke theksuar se skeleti do të vazhdojë të jetë pjesë e studimeve shkencore në vitet në vazhdim.

Skeleti i Vulcain mund të shihet nga publiku në kështjellën Dampierre-en-Yvelines, jashtë Parisit. Një stegosaurus u shit në korrik të vitit 2024 për 44.6 milionë dollarë në një ankand të Sotheby’s në New York, duke e bërë këtë ngjarje edhe më emocionuese për koleksionistët dhe studiuesit e dinosaurëve./UBTNews/

 

 

Continue Reading

Kuriozitete

Cilat janë kryeqytete më të kushtueshme për të marrë me qira në Evropë?

Published

on

Sipas një raporti të fundit nga portali britanik të pronave, Rightmove, mesatarja e qirave në Londër ka arritur një nivel rekord tremujor prej 2,694 £ (3,220 €) në muaj, duke shënuar një rritje prej 2.5% krahasuar me vitin e kaluar. Kjo e vendos Londrën si një nga qytetet më të shtrenjta për të jetuar në Evropë, me qira që tejkalojnë ato në shumë vende të tjera.

Në Londër, qiratë për zonat më të dëshirueshme arrijnë deri në 3,175 £ (3,795 €), ndërsa për zonat më të lira jashtë qytetit, çmimi është 2,341 £ (2,797 €). Tim Bannister, drejtor i Shkencës së Pronave në Rightmove, shpjegoi se rritja e qirave është rezultat i kostove të larta të hipotekave dhe mirëmbajtjes për pronarët.

Ndërkohë, një analizë nga kompania gjermane Statista ka identifikuar Amsterdamin si qytetin më të shtrenjtë për të marrë me qira në Evropë, me qiratë që arrijnë në 2,275 € në muaj, pothuajse 1,000 € më pak se në Londër. Pas Amsterdamit, Roma dhe Parisi janë renditur si qytetet më të shtrenjta me qira prej 2,000 € dhe 1,862 € përkatësisht.

Në listën e qyteteve më të kushtueshme janë gjithashtu Roterdami (1,795 €), Haga (1,790 €) dhe Mynihu (1,770 €). Kryeqytetet si Berlini dhe Madridi janë dukshëm më të lira, me qiratë mesatare prej 1,500 € dhe 1,494 €.

Nga ana tjetër, Budapesti, Athina dhe Torino janë qytetet më të përballueshme, me qira që fillojnë nga 950 € në muaj në Budapest. Këto të dhëna pasqyrojnë sfidat e qiramarrësve në një treg të tillë konkurrues, duke e bërë të rëndësishme për analizimin e situatës ekonomike në Evropë./Euronews/

 

Continue Reading

Bota

Cilat vende të BE-së prodhojnë dhe importojnë më shumë kafe?

Published

on

Prodhimi i kafesë në të gjithë Bashkimin Evropian (BE) ka shënuar një rritje prej 15% në dekadën e fundit, sipas të dhënave të reja nga Eurostat. Në vitin 2023, çdo qytetar i BE-së konsumoi rreth 5 kg kafe.

Prodhimi i përgjithshëm, përfshirë produktet e kafesë, arriti në mbi 2 milionë tonë vitin e kaluar, me një vlerë prej 13 miliardë eurosh. Italia kryeson listën e prodhuesve, duke kontribuar me një të katërtën (25%) të kafesë së BE-së, e ndjekur nga Gjermania (22%), Franca (6%) dhe Holanda (6%).

Nga ana tjetër, BE gjithashtu importon rreth 2.7 milionë tonë kafe çdo vit, me vlerë 10.6 miliardë euro. Gjermania është blerësi më i madh, duke e blerë një të tretën (33%) të kafesë, e ndjekur nga Italia (23%), Belgjika (10%), Spanja (9%) dhe Franca (7%).

Majoriteti i importeve të kafesë në BE vitin e kaluar erdhi nga Brazili, me 921,900 ton (34% e totalit të importeve jashtë BE-së). Vietnami kontribuoi me 24%, ndërsa Uganda me 8%.

Megjithatë, një ligj i ri i BE-së që pritet të hyjë në fuqi në vitin 2025 mund të ndryshojë drastikisht këtë panoramë, duke i detyruar prodhuesit e kafesë të provojnë se zinxhiri i tyre i furnizimit nuk shkakton shpyllëzim. Sipas të dhënave të publikuara nga qeveria franceze, kafeja ka një potencial të lartë shpyllëzimi.

Raporti paralajmëron se, si importuesi më i madh në botë i kafesë, BE-ja është përgjegjëse për 44% të shpyllëzimit të lidhur me kafenë./UBTNews/

 

Continue Reading

Bota

Eklipsi diellor i tetorit do të krijojë ‘unazën e zjarrit’, ja vendet ku do të mund të shihet?

Published

on

Gjashtë muaj pas eklipsit të plotë të Diellit, admiruesit e qiellit janë të gatshëm për një tjetër ngjarje të veçantë: eklipsin e dytë dhe të fundit diellor për vitin 2024, i cili do të sjellë me vete një fenomen të njohur si “unaza zjarri”.

Një “unazë zjarri” ndodh kur hëna rreshtohet midis diellit dhe Tokës, duke krijuar një eklips diellor që nuk e bllokon plotësisht dritën e diellit. Kjo ngjarje e jashtëzakonshme do të ndodhë në mes të mërkurës dhe të enjtes, por fatkeqësisht, nuk do të jetë e dukshme për të gjithë.

Sipas Diego Hernandez, kreut të shpërndarjes shkencore në Planetariumin e Buenos Aires, hëna do të jetë më larg se zakonisht nga Toka, duke bërë që ata që ndodhen në pjesë të Kilit dhe Argjentinës të shijojnë një “unazë drite që vjen nga Dielli”.

Rruga e eklipsit do të fillojë në Paqësorin e Veriut, do të kalojë mbi rajonet e Andeve dhe Patagonisë në Amerikën Latine, dhe do të përfundojë në Atlantik. Eklipsi do të zgjasë më shumë se tre orë, duke filluar nga ora 17:00 deri në rreth 20:30 GMT, ndërsa fenomeni i “unazës së zjarrit” pritet të ndodhë rreth orës 18:45 GMT.

Një eklips i pjesshëm do të jetë i dukshëm nga Bolivia, Peruja, Paraguai, Uruguai, disa pjesë të Brazilit, Meksika, Zelanda e Re dhe disa ishuj në oqeanin Paqësor dhe Atlantik.

Agjencitë dhe institutet hapësinore kanë paralajmëruar për rreziqet që lidhen me vëzhgimin e eklipsit me sy të lirë, duke theksuar se kjo mund të shkaktojë dëme të pakthyeshme në retinë. Për të shmangur këto rreziqe, NASA dhe IMCCE rekomandojnë përdorimin e syzeve speciale të certifikuara për vëzhgimin e eklipseve.

Pas këtij eklipsi, eklipsi tjetër i pjesshëm diellor do të ndodhë më 29 mars 2025, i dukshëm kryesisht nga Amerika e Veriut perëndimore, Evropa dhe Afrika veriperëndimore. Ky është një tjetër mundësi për adhuruesit e astronomisë për të përjetuar mrekullitë e natyrës./UBTNews/

 

 

Continue Reading

Të kërkuara