Lajmet

Dëshpërim, dashuri, tradhti, pastaj vdekja… Një ditar lufte në Ukrainë

Ky ditar ruhet në Muzeun Letrar të Harkivit.

Published

on

Kiev – Volodimir Vakulenko jetonte në fshatin ukrainas Kapitolivka pranë Iziumit, me djalin e tij 14-vjeçar që vuante nga autizmi. Ai u rrëmbye nga rusët në muajit mars, që në javët e para pas pushtimit. Për muaj të tërë, familja e tij, hetuesit, kolegët e tij shkrimtarë, gazetarët dhe vullnetarët e kërkuan pa rezultat.

Volodimir tregoi në ditarin e tij, që u gjet më vonë, javët e para të pushtimit rus në rajonin Izium në Ukrainën Lindore. Media me seli në Kiev, Livy Bereg, hedh një vështrim pas në jetën e Volodimir dhe boton fragmente nga ditari i tij, origjinali i të cilit tani ruhet në Muzeun Letrar të Harkiv.

Ditari i tij tregon historinë e një civili, faji i vetëm i të cilit ishte përkushtimi i vazhdueshëm ndaj vendit të tij. Volodimir kishte mbajtur për herë të fundit një armë në duar që në rininë e tij, ndërsa shërbente në ushtrinë sovjetike. Ai u rrah keqazi 2 herë në atë kohë, gjë që e kishte lënë me aftësi të kufizuara gjatë gjithë jetës:probleme me shtyllën kurrizore dhe dëgjimin.

Volodimir pësoi një tjetër lëndim, këtë herë në kokë, gjatë revolucionit demokratik të Ukrainës në vitin 2014, dhe kjo ishte arsyeja pse ai nuk shërbeu në ushtrinë ukrainase. Në vend të kësaj, ai vazhdoi punën e tij me shkrime dhe si vullnetar.

“Vullnetarizmi im nisi shumë kohë përpara këtyre ngjarjeve. Por ishte ndryshe, si për shembull ndihma ndaj personave me aftësi të kufizuara, e cila nuk u ndal për shumë vite… Megjithatë, luftimet mbërritën edhe këtu në vendlindje, si një nepërkë e zemëruar që zvarritet gjithnjë e më pranë”, shkruan ai në ditar.

Volodimir e rriti i vetëm djalin e tij 14-vjeçar Vitalik. Ai  ka një formë komplekse të një çrregullimi autik. Nuk flet dhe ka nevojë për kujdes të vazhdueshëm. Nëna e tij, Irina Novicka, humbi aftësinë për të ecur 3 vite pas lindjes së birit. Ndaj pas divorcit, familja vendosi që djali të qëndronte me babain e tij.

Volodimir nuk i pëlqente ta linte vetëm të birin, qoftë edhe për një minutë. Ndaj ai e merrte kudo me vete, madje edhe kur filloi të ndihmonte ushtarët ukrainas në postblloqe. Çdo ditë ata ecnin së bashku për 5-20 kilometra. Si shumë të tjerë ai mblidhte para për të ndihmuar ushtarët përmes rrjeteve sociale.

Ndonjëherë, dikush në supermarket i afrohej duke i kërkuar që ti jepte nga ana e tij ushtarëve një “paketë të mirash”, siç e quan ai në ditarin e tij. Vështirësia më e madhe nën pushtimin rus ishte mungesa e komunikimit dhe e informimit mbi situatën në vend.

Ai shkruan në ditarin e tij: “Kryetari iu fsheh përgjegjësive. Nuk mbante fare kontakte me qytetarët, dhe ne nuk e dinim nëse qyteti rezistonte ende, apo ishte pushtuar nga armiku. Nuk kishte absolutisht asnjë lajm, një mungesë e plotë komunikimi për të na sqaruar disi se çfarë po ndodhte në fshatin tonë. Ndërkohë nëpër rrugë shihnim shumë pushtues. Postblloqet e tyre ishin çdo 100 metra. Ata na kontrollonin vazhdimisht, madje edhe çantat bosh. Nervat e mia nuk mund të duronin një poshtërim të tillë”.

Gjëja e dytë më e vështirë ishte se si të siguronte stabilitetin e një adoleshenti me një sistem nervor jashtëzakonisht të ndjeshëm, dhe t’i shpjegonte atij se çfarë po ndodhte. Nëna e Volodimir, Olena, thotë se gjatë 2 javëve të para të pushtimit, ajo i kërkoi vazhdimisht djalit të saj të largohej bashkë me nipin e saj, por ai u përgjigj se do të qëndronte që të ndihmonte njerëzit, por edhe të kujdesej për babain e tij, që pak kohë më parë kishte pësuar një goditje në tru.

Pastaj ishte shumë vonë. Ndërsa kujdesej për djalin dhe babanë e tij, Volodimir vazhdoi të angazhohej si vullnetar.

“Çdo lloj heroizmi, si ndalimi i një autoblinde duke i dalë para në rrugë, ndodh në qytetet e mëdha. Ne jemi një fshat i vogël, ku maksimumi që mund të bëhet është të mblidhen vetëm njerëzit patriotë, jo më shumë se 2-3 veta. Unë e dija prej kohësh këtë gjë, ndaj jetoja si një vetmitar. Gjithmonë e dija se herët a vonë do të tradhtohesha. Dhe siç doli më vonë, midis nesh kishte shumë informatorë të armikut”, vijon më tej në ditarin e tij.

Olena thotë se djali i saj ishte shumë patriot, dhe ndoshta tepër i guximshëm. Ai i bindi bashkëfshatarët të flisnin ukrainisht, dhe të mos i besonin atyre që dëgjonin në televizionet ruse. Gruaja thotë se dikush nga fshati e denoncoi tek pushtuesit. Në fillim, rusët e ndaluan në rrugë, e kontrolluan, duke kërkuar edhe çantat bosh.

Më 22 mars, pesë ushtarë rusë mbërritën në oborrin e shtëpisë së babait të Volodimir dhe pyetën:”Ku është ai nacionalisti juaj?”. Ata morën “për inspektim” telefona, dokumente dhe libra në gjuhën ukrainase. Të nesërmen, e arrestuan Volodimirin dhe djalin e tij. I detyruan të zhvishen dhe të tregonin nëse kishin tatuazhe.

Atë mbrëmje, Volodimir dhe i biri u liruan. Rusët i thanë se do t’ia kthenin dokumentet të nesërmen, por sigurisht që nuk e bënë këtë. Herën e dytë që e ndaluan shkrimtarin ishte më 24 mars. Por këtë herë ai nuk u kthye më në shtëpi. “Dokumentet u gjetën më vonë, më 12 maj, në një çantë së bashku me trupin e tij të pajetë”- thotë ish-gruaja e Volodimir, Irina Novicka.

Gjithsesi para të kapej, ai e fshehu ditarin e tij nën një pemë qershie në oborr. Olena e kërkoi të birin për muaj të tërë. Ajo trokiti në çdo derë të administratës së pushtuesve dhe të ashtuquajturave “militsiya”. Në fillim i thanë “Mos u shqetëso, ne do ta lëmë të lirë, nuk jemi nazistë”.

Më pas e gënjyen duke i thënë se nuk kishin informacion, por se po e kërkonin. “Kur shkova sërish tek komandanti rus, ai nuk ktheu fare kokën nga unë. Pa diku mbi kokën time, tek muri:Po punojmë. Jemi duke e kërkuar. Aty e kuptova se të gjithë e dinin se ku ishte dhe çfarë i ndodhi. Ata thjesht po më gënjenin”- shprehet Olena.

Më pas në vjeshtë bota do të zbulonte se në Izuium kishte pasur 12 dhoma torturash. Ndërsa kërkonte Volodimirin, familja u përpoq të mbijetonte. Në qytet nuk kishte thuajse fare ushqim që nga fillimi i pushtimit. Vitalik ishte 3 herë në prag të vdekjes, por për fat të mirë mbijetoi.

Shkrimtarë të tjerë mësuan mbi rrëmbimin e Volodimir më 10 prill, kur ish-gruaja e tij Irina Novicka shkroi për të në Facebook. Që atëherë dhe deri në çlirimin e territoreve të pushtuara të rajonit të Harkiv në shtator, askush nuk kishte asnjë kontakt me të afërmit e Volodimirit në Kapitolivka.

Ata as që e dinin se pushtuesit e kishin liruar menjëherë Vitalikun. Aktivistët e të drejtave të njeriut mundën të flisnin për rastin e Volodimir në platformat ndërkombëtare, por nuk kishte asnjë mënyrë për të kontrolluar faktet dhe për të mbledhur prova. Pas çlirimit të rajonit të Iziumit, u gjetën dhe rihapën varrezat masive.

Sipas librit të të dhënave të shërbimit funeral të Iziumit, trupi i Volodimir Vakulenko ndodhet në varrin nr. 319. Olena, që gajtë gjithë asaj kohe jetoi me shpresë, thotë se në atë moment  zemra e saj gati sa nuk i plasi nga dhimbja. Në trupin e tij u gjetën 2 plumba nga një pistoletë.

Kishte më shumë se një muaj në rrugë.

Olena nuk e di nëse Vitalik e kupton që babai i tij ka vdekur. Ajo thotë:”Unë ende nuk e di  se si t’ia shpjegoj. Por kur flasim për Volodimirin, ai bëhet shumë nervoz”. Në hyrjen e ditarit të Volodimir shkruhet: “Në fillim ëndërroja numra, kalendarë të vjetër, miqtë dhe djemtë e mi (ushtarët ukrainas), sikur po i përqafoja, i takoja. Frikësohem të mendoj se çfarë ka ndodhur me ta. Në ditët e para të pushtimit gati u dorëzova për shkak të urisë. Tani e kam mbledhur veten, madje kam punuar pak në kopsht dhe kam sjellë patate në shtëpi. Zogjtë cicërojnë vetëm në mëngjes… Më në fund, në mbrëmje më shpëton muzika në celular. Edhe sot, në Ditën e Poezisë, një tufë e vogël zogjsh më uruan nga qielli. M’u duk sikur më thanë:”Gjithçka do të jetë Ukrainë ! Unë besoj tek fitorja!”./WorldCrunch – Bota.al

Bota

Fermerët francezë vazhdojnë protestat kundër marrëveshjes së tregtisë së lirë

Published

on

Fermerët në Francë kanë vazhduar protestat e tyre të forta, duke hyrë në ditën e katërt të mobilizimit kundër marrëveshjes së tregtisë së lirë midis Bashkimit Evropian dhe vendet e Mercosur (Argjentina, Brazili, Paraguaji dhe Uruguaji). Këto protesta janë shtrirë në disa qytete të Francës, ndërsa fermerët kërkojnë më shumë mbështetje dhe mbrojtje për industrinë e bujqësisë franceze, duke thënë se marrëveshja do të dëmtojë ndjeshëm të ardhurat e tyre dhe do të krijojë konkurrencë të padrejtë.

Në një akt demonstrativ, dhjetra fermerë, të organizuar nga sindikata Koordinimi Rurale du Lot-et-Garonne, montuan një kortezh me traktorë dhe bllokuan hyrjen në portin e madh të Bordos në Bassens (Gironde), një pikë kyçe për importin e drithërave. Protestuesit hodhën goma për të bllokuar rrugët që çojnë në portin, duke kërkuar që Ministri i Bujqësisë të nënshkruajë një dokument që garanton barazi të rregullave për të gjithë prodhuesit, duke i detyruar eksportuesit e vendeve të Mercosur të përmbushin standardet e BE-së për produktet bujqësore.

Një protestues nga sindikata Koordinimi Rurale shprehu shqetësimin se “na e imponojnë këtë produkt apo atë produkt dhe i ndalojnë produktet tjera, por këto produkte janë të ndaluara në vendin tonë, ndërsa në vendin e tyre janë të lejuara. Më pas këto produkte të parregulluara i blejmë nga jashtë”. Kjo është një akuza e fortë që synon të nënvizojë mangësitë e marrëveshjes për sa i përket standardeve të sigurisë dhe cilësisë së produkteve që mund të importohen pa tarifa doganore.

Sindikatat, duke përfshirë edhe Koordinimin Rurale, që është një grup bujqësor me lidhje me të djathtën ekstreme, kanë paralajmëruar një “revoltë bujqësore”, me bllokada të mallrave ushqimore që do të vazhdojnë në qytete të tjera, si në Auch dhe Agen në jugperëndim të Francës. Ata po ashtu janë të angazhuar në një fushatë të gjerë për të kundërshtuar importin e mishit të viçit, shpendëve dhe sheqerit nga vendet e Mercosur, të cilat, sipas tyre, krijojnë konkurrencë të pandershme për fermerët francezë dhe evropianë.

Përkrahësit e marrëveshjes BE-Mercosur argumentojnë se kjo marrëveshje do të përmirësojë lidhjet ekonomike midis Evropës dhe Amerikës së Jugut, duke hequr tarifat për eksportet evropiane, sidomos për makineritë, kimikatet dhe automjetet. Ata besojnë se kjo do të rrisë mundësitë e tregtisë për bizneset evropiane dhe do të kontribuojë në rritjen ekonomike të rajonit.

Megjithatë, shumë sindikata të fermerëve dhe organizata bujqësore e shohin këtë marrëveshje si një kërcënim për sektorin e bujqësisë, duke konsideruar se ajo nuk merr parasysh kostot e larta të prodhimit në Evropë dhe kushtet më të ulëta të prodhimit në disa shtete të Amerikës së Jugut. Ata e cilësojnë marrëveshjen si të paekuilibruar, pasi nuk ofron mbrojtje të mjaftueshme për prodhuesit evropianë dhe mund të çojë në një rënie të çmimeve dhe cilësisë së produkteve bujqësore franceze.

Në përgjigje të protestave, Ministrja e Bujqësisë e Francës, Annie Genevard, ka kundërshtuar publikisht marrëveshjen e tregtisë së lirë, duke përmendur rreziqet e shpyllëzimit dhe shqetësimet shëndetësore të lidhura me mishin e trajtuar me hormone, si dhe me praktikat e tjera që janë të ndaluara në Bashkimin Evropian. Po ashtu, Presidenti Emmanuel Macron ka shprehur shqetësimin e tij për mundësinë që prodhuesit e Amerikës së Jugut të mos përmbushin standardet e larta mjedisore dhe shëndetësore të BE-së.

Fermerët francezë dhe sindikatat që i përfaqësojnë shpresojnë që protestat e tyre të krijojnë një presion të mjaftueshëm mbi qeverinë dhe zyrtarët e BE-së për të rinegociuar ose për të bllokuar marrëveshjen, duke kërkuar mbështetje më të madhe për sektorin bujqësor të Francës dhe të gjithë Evropës./UBTNews/

 

 

Continue Reading

Bota

Itali, mjekët në grevë, shkak buxheti i ulët i parashikuar për vitin 2025

Published

on

Në Itali, punonjësit e shëndetësisë kanë nisur një grevë njëditore në të gjithë vendin, duke protestuar kundër buxhetit të ulët të parashikuar për sektorin e shëndetësisë për vitin 2025. Sindikatat e mjekëve dhe stafit shëndetësor kanë deklaruar se shkalla e pjesëmarrjes në grevë është rreth 85 për qind, duke theksuar shqetësimet e tyre për financimin e pamjaftueshëm të këtij sektori kaq të rëndësishëm.

Një nga arsyet kryesore të grevës është buxheti i shëndetësisë për vitin 2025, i cili parashikon më pak të ardhura për këtë sektor, duke vënë në dyshim mundësitë e ofrimit të shërbimeve të nevojshme për popullatën. Mjekët dhe infermierët janë të shqetësuar për pamjaftueshmërinë e burimeve dhe për pasojat që mund të ketë kjo situatë mbi shërbimin shëndetësor në të gjithë vendin.

Përveç shqetësimeve për buxhetin, punonjësit e shëndetësisë kanë protestuar gjithashtu për sigurinë e pamjaftueshme gjatë punës në spitale. Ata kanë denoncuar kushtet e punës dhe mungesën e mbrojtjes adekuate, duke i bërë thirrje qeverisë që të ofrojë kushte më të sigurta për punonjësit shëndetësor, të cilët janë vazhdimisht të ekspozuar ndaj stresit dhe rreziqeve të tjera.

Mjekët kanë shprehur shqetësime për pasojat e mundshme të buxhetit të ulët, duke parashikuar se mund të shtyhen mbi 15,000 operacione jo urgjente dhe 100,000 kontrolle mjekësore. Ky është një shqetësim serioz për pacientët që presin trajtim dhe për gjithë sistemin shëndetësor, që mund të përballet me vonesa të mëdha dhe ngarkesa të mëtejshme në shërbimet e tij.

Gjatë protestës, mjekët dhe punonjësit e tjerë të shëndetësisë mbajtën pankarta me mbishkrimin “Respekt”, duke kërkuar që të tregohen më shumë vlerësim dhe respekt ndaj personelit shëndetësor, të cilët luajnë një rol të rëndësishëm në mbrojtjen e shëndetit publik, veçanërisht gjatë periudhave të krizave shëndetësore si pandemia e COVID-19.

Ndërkohë, kryeministrja italiane Giorgia Meloni ka reaguar ndaj kritikave të sektorit shëndetësor dhe opozitës, duke mbrojtur pozicionin e qeverisë lidhur me buxhetin e vitit 2025. Ajo ka theksuar se qeveria e saj ka ndarë “sasi të paprecedentë burimesh” për shërbimet shëndetësore kombëtare, duke u angazhuar për përmirësimin e kushteve të punës dhe mbështetje për sistemin shëndetësor.

Në këtë kuadër, përplasja midis sindikatave të sektorit shëndetësor dhe qeverisë duket se do të vazhdojë, pasi mjekët kërkojnë financim të mjaftueshëm për të garantuar shërbime të sigurta dhe cilësore për të gjithë qytetarët italianë./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Sekuestrohen artefaktet e vjedhura nga një varrezë etruske në Itali

Published

on

Autoritetet italiane kanë njoftuar sekuestrimin e një sërë artefaktesh të gërmuara ilegalisht nga një varrezë etruske në rajonin e Umbrias, ndërkohë që po hetohen dy persona të dyshuar për vjedhjen dhe tentativën për t’i shitur ato në tregun e zi. Sipas njoftimeve të policisë, artefaktet që përfshijnë urnat, sarkofagët dhe sende të tjera të çmuara, vlerësohen në rreth tetë milionë euro.

Vjedhja e këtyre objekteve historike ka ndodhur në një varrezë etruske që u zbulua nga një fermer në vitin 2015, i cili gjeti një numër sendesh antike. Disa nga artefaktet që janë sekuestruar në operacionin e fundit janë identifikuar si të njëjtat që u shfaqën më parë në tregun ilegal, duke sugjeruar se këto sende mund të ishin pjesë e një rrjeti të madh të trafikimit të objekteve historike.

Për të zbardhur këtë çështje, policia italiane ka përdorur teknologjinë moderne, duke përdorur dronë për të fotografuar vendndodhjen e gërmimit dhe duke realizuar përgjime telefonike për të lokalizuar dy personat e dyshuar. Gjatë hetimit, janë gjetur dy sarkofagë të princeshave etruske, disa urnat mortore, kontejnerë parfumi dhe një krehër të gjitha këto sende që tregojnë nivelin e lartë të kulturës dhe artit të etrusqve.

Qytetërimi etrusk ka ekzistuar për disa shekuj, duke mbuluar një periudhë të rëndësishme historike që shtrihet nga rreth vitit 900 para Krishtit deri në vitin 27 para Erës Sonë. Ky qytetërim ka pasur një ndikim të madh në kulturën e lashtë të Italisë, kryesisht në rajonet e Toskanës, Umbrias dhe Lacios, të cilat ishin vendet e banuara nga etrusqit. Artefaktet e zbuluara në këtë rast përfaqësojnë jo vetëm një thesar të pasur arkeologjik, por dhe një dëshmi të rëndësishme të trashëgimisë kulturore të këtij qytetërimi të lashtë.

Hetimet janë ende në vazhdim dhe autoritetet janë të angazhuara për të zbuluar të gjithë rrjetin e individëve të përfshirë në këtë trafikim të artefakteve të çmuara./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Karlo Akutis, “patron shenjti i internetit”, do të bëhet shenjtor në prill të 2025

Published

on

Karlo Akutis, i njohur si “patron shenjti i internetit” dhe “influenceri i Perëndisë”, do të shpallet shenjtor nga Kisha Katolike në prill të vitit 2025, duke u bërë kështu i pari milenial që do të arrijë këtë nder të lartë.

Acutis, një djalë i lindur në Londër dhe i njohur për aftësitë e tij online, ndërroi jetë në vitin 2006 në moshën 15-vjeçare nga leukimia, pas një periudhe të gjatë sëmundjeje. Gjatë jetës së tij, ai kishte krijuar një ndikim të jashtëzakonshëm në internet, duke regjistruar mrekulli dhe duke menaxhuar faqe web për organizata katolike. Përmes aktivitetit të tij në rrjetet sociale dhe internet, Akutis bëri të mundur që besimi katolik të lidhej më shumë me brezin e ri në këtë epokë digjitale.

Pas vdekjes së tij, trupi i Akutis u transferua në Assisi, Itali, ku tani ndodhet i ekspozuar në një shenjë, së bashku me relikte të tjera që lidhen me jetën e tij. Historia e jetës së tij, mes dhimbjes dhe besimit të palëkundur, ka shërbyer si një burim frymëzimi për shumë të rinj.

Për shpalljen e tij si shenjtor, Kisha Katolike kërkon verifikimin e dy mrekullive të lidhura me ndërmjetësimin e kandidatit. Mrekullia e parë për Akutis u njoh në vitin 2020, kur një fëmijë brazilian, i cili vuante nga një sëmundje kongjenitale, u shërua në mënyrë të jashtëzakonshme pas lutjeve të bëra për nder të tij. E dyta, një mrekulli e verifikuar këtë vit, përfshin shërimin e një studenti universitar në Firence, i cili u rikuperua nga një gjakderdhje e rëndë në tru.

Acutis është parë si një shenjë shprese për Kishën Katolike, e cila po përpiqet të lidhet më afër brezave të rinj në një kohë ku teknologjia dhe digitalizimi kanë bërë një ndryshim të madh në mënyrën se si besohet dhe praktikohet feja. Papa Françesku, një admirues i flaktë i Akutis, do ta shpallë atë shenjtor në një ceremoni solemne që do të mbahet në Vatikan më 26 prill 2025.

Historia e Karlo Akutis, përmes mirësisë dhe besimit të tij të pandashëm, përfaqëson një udhërrëfyes të fuqishëm për një epokë moderne, ku besimi dhe teknologjia mund të bashkohen në një mënyrë të mrekullueshme dhe transformative./Euronews/

Continue Reading

Të kërkuara