Lajmet

Çka është hipertermia?

Publikuar

Shkruan Basri Lenjani

Hipertermia është gjendje e rritjes së temperaturës së brendshme trupore, e cila shfaqet si pasojë e krijimit të tepërt të nxehtësisë në organizëm ose si pasojë e moslargimit të tepërt të nxehtësisë nga organizmi.

Hipertermia mund të emërtohet si sindromi që paraqitet si pasojë e ndikimit të temperaturave të larta dhe lagështirës nga mjedisi i jashtëm.

Hiperteremia shkaktohet nga: temperaturat e larta të ambientit të jashtëm, lagështia e lartë relative, rritja e aktivitetit fizik, te të moshuarit për shkak të moshës së thyer, fëmijët e vegjël, sëmundjet e mëparshme; sistemi nervor qendror, kardiovaskular, i frymëmarrjes, diabeti, dehidrimi, përdorimi i barnave dhe alkoolit, trashësia, sëmundjet e veshkave, retardimi mental, funksioni i shtuar i gjëndrës tiroide, sëmundjet e lëkurës, etj.

Statistikat

Valët e të nxehtit, ose nxehtësia dhe moti i nxehtë që mund të zgjasë për disa ditë, mund të kenë një ndikim të rëndësishëm në shoqëri, duke përfshirë një rritje të vdekjeve të lidhura me nxehtësinë.

Valët e të nxehtit janë ndër rreziqet më të rrezikshme natyrore, por rrallë marrin vëmendjen e duhur, sepse numri i vdekjeve dhe shkatërrimi i tyre nuk është gjithmonë i dukshëm menjëherë.

Në vitin 2015 mbi 175 milionë njerëz ose më shumë u ekspozuan ndaj valëve të të nxehtit në krahasim me vitet tjera;

Midis viteve 1998-2017 mbi 166 mijë njerëz vdiqën për shkak të temperaturave ekstreme;

Mbi 250 mijë vdekje shtesë çdo vit ndodhin nga sëmundjet e ndjeshme ndaj klimës dhe ky numër do të jetë e më i madh në vitin 2030.

Ndërsa efektet e nxehtësisë mund të përkeqësohen në qytete, për shkak të efektit të ishullit të nxehtësisë urbane (UHI), jetesa dhe mirëqenia e komuniteteve jourbane gjithashtu mund të prishen rëndë gjatë dhe pas periudhave të motit jashtëzakonisht të nxehtë.

Valët e të nxehtit mund të rëndojnë shërbimet shëndetësore dhe të urgjencës dhe gjithashtu të rrisin tendosjen mbi ujin, energjinë dhe transportin duke rezultuar në mungesë të energjisë apo edhe ndërprerje.

Siguria e ushqimit dhe e jetesës mund të jetë gjithashtu e tendosur nëse njerëzit humbasin të korrat ose bagëtinë për shkak të nxehtësisë ekstreme

Gjendjet e hipertermisë mund të klasifikohen dhe të renditen në pesë grupe: Sinkopa nga veprimi i të nxehtit, shtangimet nga të nxehtit, plogështia nga të nxehtit, goditja nga të nxehtit dhe diellosja.

Lajmet

​SHBA shkatërron radarin e rebelëve Houthi në Jemen

Publikuar

nga

Komanda Qendrore e SHBA (CENTCOM) tha të mërkurën se forcat e saj shkatërruan një vend radar në një zonë të Jemenit të kontrolluar nga grupi Houthi në 24 orët e fundit.

“U përcaktua se vendi i radarit paraqet një kërcënim të menjëhershëm për SHBA-në, forcat e koalicionit dhe anijet tregtare në rajon”, tha CENTCOM në X.

Houthi kanë vënë në shënjestër anije mallrash të lidhura me Izraelin në Detin e Kuq dhe Gjirin e Adenit në shenjë solidariteti me Rripin e Gazës, i cili ka qenë nën një sulm izraelit që nga 7 tetori i vitit të kaluar.

Deti i Kuq është një nga rrugët detare më të përdorura në botë për dërgesat e naftës dhe karburantit.

Në fillim të këtij viti, sekretari i Mbrojtjes i SHBA-së, Lloyd Austin njoftoi një mision shumëkombësh, Operacionin Prosperity Guardian, për të kundërshtuar sulmet e Houthi./AA

Vazhdo të lexosh

Lajmet

KEK-u anulon konkursin për pozitën e kryeshefit ekzekutiv

Publikuar

nga

Korporata Energjetike e Kosovës (KEK) ka anuluar konkursin për pozitën e kryeshefit ekzekutiv.

“Korporata Energjetike e Kosovës (KEK) njofton opinionin se sot me dt: 27.06.2024, Bordi i Drejtorëve me vendimin me nr. 4165 ka anuluar konkursin për pozitën e Kryeshefit Ekzekutiv me nr. 2946 të dt: 13.05.2024. Lidhur me ri shpalljen e konkursit publik për këtë pozitë, opinioni do të njoftohet me kohë”, thuhet në njoftim.

KEK dy javë më parë kishte marrë vendim për shtyrjen e afatit të aplikimit për pozitën e kryeshefit ekzekutiv të KEK-ut.

Konkursi për këtë pozitë është mbyllur sot (më 27 qershor, e enjte) në orën 16:00, i cili ishte hapur më 12 qershor.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Zelensky do të bisedojë me kryeministrin polak para samitit të NATO-s

Publikuar

nga

Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky do të zhvillojë bisedime me kryeministrin polak, Donald Tusk muajin e ardhshëm.

Tusk njoftoi se këto bisedime të ndodhin, pasi foli me presidentin e Ukrainës në Bruksel, skruan Sky News.

“BE e kuptoi atë që polakët e dinin që nga fillimi i kësaj lufte: Mbrojtja e Ukrainës është mbrojtja e Evropës”, ka thënë ai ai.

Bisedimet midis dy liderëve do të zhvillohen përpara samitit të NATO-s më 9 korrik në Uashington.

Vazhdo të lexosh

Bota

Më shumë se 45 mijë specie në rrezik zhdukjeje

Publikuar

nga

Më shumë se 45 mijë specie janë aktualisht në rrezik zhdukjeje, 1 mijë më shumë se vitin e kaluar, sipas një organizate ndërkombëtare të ruajtjes (IUCN) e cila fajëson presionet nga ndryshimet klimatike, speciet “pushtuese” dhe aktivitetet njerëzore si tregtia e paligjshme, shkruan AP.

Bashkimi Ndërkombëtar për Ruajtjen e Natyrës (IUCN) publikoi listën e specieve të kërcënuara. Tani në edicionin e saj të 60-të, lista ngre alarmin për kafshët dhe bimët në rrezik zhdukjeje, por gjithashtu thekson historitë e suksesit të ruajtjes si ajo e rrëqebullit iberik.

Lista tani përfshin 163 mijë e 40 lloje, një rritje prej rreth 6 mijë krahasuar me vitin e kaluar.

Kaktusët Copiapoa në shkretëtirën bregdetare të Kilit, Atacama, elefanti i Borneos dhe hardhuca gjigante Gran Canaria janë ndër speciet e kërcënuara. Kaktusët Copiapoa janë lakmuar prej kohësh si bimë dekorative, duke nxitur një tregti të paligjshme që është përforcuar nga mediat sociale ku entuziastët dhe tregtarët shfaqin dhe shesin kaktusët.

”82% e specieve tani janë në rrezik të zhdukjes, një rritje e konsiderueshme nga 55% në vitin 2013”, thotë raporti.

IUCN tha se rënia ishte për shkak të rritjes së kërkesës për kaktusët kilianë në Evropë dhe Azi si specie zbukuruese. Kontrabandistët dhe gjuetarët që lehtësojnë tregtinë kanë fituar akses më të madh në habitatin e bimëve falë rrugëve dhe zgjerimit të banesave në zonën e Atacama.

“Është e lehtë të dallosh nëse kaktusët Copiapoa janë marrë pa leje apo janë rritur në një serë”, tha Pablo Guerrero, një anëtar i Panelit të Bimëve të IUCN.

Përditësimi i vitit 2024 gjithashtu thekson elefantin aziatik i Borneos si një specie të rrezikuar. Sipas analizës së IUCN, vetëm rreth 1 mijë elefantë të Borneos vlerësohet të mbeten në natyrë./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara