Lajmet

Çka është hipertermia?

Published

on

Shkruan Basri Lenjani

Hipertermia është gjendje e rritjes së temperaturës së brendshme trupore, e cila shfaqet si pasojë e krijimit të tepërt të nxehtësisë në organizëm ose si pasojë e moslargimit të tepërt të nxehtësisë nga organizmi.

Hipertermia mund të emërtohet si sindromi që paraqitet si pasojë e ndikimit të temperaturave të larta dhe lagështirës nga mjedisi i jashtëm.

Hiperteremia shkaktohet nga: temperaturat e larta të ambientit të jashtëm, lagështia e lartë relative, rritja e aktivitetit fizik, te të moshuarit për shkak të moshës së thyer, fëmijët e vegjël, sëmundjet e mëparshme; sistemi nervor qendror, kardiovaskular, i frymëmarrjes, diabeti, dehidrimi, përdorimi i barnave dhe alkoolit, trashësia, sëmundjet e veshkave, retardimi mental, funksioni i shtuar i gjëndrës tiroide, sëmundjet e lëkurës, etj.

Statistikat

Valët e të nxehtit, ose nxehtësia dhe moti i nxehtë që mund të zgjasë për disa ditë, mund të kenë një ndikim të rëndësishëm në shoqëri, duke përfshirë një rritje të vdekjeve të lidhura me nxehtësinë.

Valët e të nxehtit janë ndër rreziqet më të rrezikshme natyrore, por rrallë marrin vëmendjen e duhur, sepse numri i vdekjeve dhe shkatërrimi i tyre nuk është gjithmonë i dukshëm menjëherë.

Në vitin 2015 mbi 175 milionë njerëz ose më shumë u ekspozuan ndaj valëve të të nxehtit në krahasim me vitet tjera;

Midis viteve 1998-2017 mbi 166 mijë njerëz vdiqën për shkak të temperaturave ekstreme;

Mbi 250 mijë vdekje shtesë çdo vit ndodhin nga sëmundjet e ndjeshme ndaj klimës dhe ky numër do të jetë e më i madh në vitin 2030.

Ndërsa efektet e nxehtësisë mund të përkeqësohen në qytete, për shkak të efektit të ishullit të nxehtësisë urbane (UHI), jetesa dhe mirëqenia e komuniteteve jourbane gjithashtu mund të prishen rëndë gjatë dhe pas periudhave të motit jashtëzakonisht të nxehtë.

Valët e të nxehtit mund të rëndojnë shërbimet shëndetësore dhe të urgjencës dhe gjithashtu të rrisin tendosjen mbi ujin, energjinë dhe transportin duke rezultuar në mungesë të energjisë apo edhe ndërprerje.

Siguria e ushqimit dhe e jetesës mund të jetë gjithashtu e tendosur nëse njerëzit humbasin të korrat ose bagëtinë për shkak të nxehtësisë ekstreme

Gjendjet e hipertermisë mund të klasifikohen dhe të renditen në pesë grupe: Sinkopa nga veprimi i të nxehtit, shtangimet nga të nxehtit, plogështia nga të nxehtit, goditja nga të nxehtit dhe diellosja.

Lajmet

​FIFA ndryshon kalendarin e pushimeve për ekipet kombëtare

Published

on

FIFA ka vendosur të bëjë një ndryshim historik në kalendarin ndërkombëtar të futbollit. Pas përfundimit të Kupës së Botës 2026, periudhat e pushimit për ekipet kombëtare do të riformatohen, me synimin për të ulur udhëtimet e shumta të lojtarëve dhe për t’i dhënë trajnerëve më shumë kohë pune me skuadrat.

Nga sezoni i ardhshëm dhe deri të paktën në vitin 2030, pushimet e shtatorit dhe tetorit do të bashkohen në një dritare të vetme trejavore. Konkretisht, kampionatet kombëtare do të ndalojnë nga 21 shtatori deri më 6 tetor, me rikthimin e ndeshjeve të klubeve që pritet pas datës 10 tetor.

Në këtë periudhë, kombëtaret do të zhvillojnë katër ndeshje, të cilat deri më tani ishin të shpërndara në dy pushime të ndara.

Ky eksperiment, sipas FIFA-s, do të zgjasë së paku deri në Kupën e Botës 2030 dhe ka për qëllim lehtësimin e ngarkesës së futbollistëve që shpesh përballen me udhëtime transatlantike dhe ndryshime të mëdha të zonave kohore.

Ky vendim shihet si një pikë kthese për mënyrën se si do të organizohen kalendarët e futbollit ndërkombëtar në vitet e ardhshme./S.K/KP/

Continue Reading

Aktualitet

Fillon pranimi i abstrakteve për Konferencën Ndërkombëtare për Infermieri dhe Shkencat Teknike Mjekësore në UBT

Published

on

UBT ka filluar pranimin e abstrakteve për Konferencën Ndërkombëtare për Infermieri, Shkencat Teknike Mjekësore (Radiologji dhe Anesteziologji), e cila do të zhvillohet këtë vit në kuadër të Konferencës së 14-të Ndërkombëtare të UBT-së për Biznes, Teknologji dhe Inovacion.

Konferenca do të ketë si bosht kryesor temën “Qëndrueshmëria dhe Rezistenca në Shëndetësi”, duke sjellë në një forum të përbashkët studiues, praktikues dhe ekspertë të fushave mjekësore nga vendi dhe bota.

Ky aktivitet shkencor synon të nxisë shkëmbimin e dijes dhe përvojave mes akademikëve inovativë, studentëve të studimeve të avancuara, kandidatëve për doktoratë, studiuesve të rinj si dhe profesionistëve të industrisë. Përmes diskutimeve dhe prezantimeve shkencore, konferenca do të trajtojë tema të rëndësishme dhe aktuale për shëndetësinë moderne.

Fushat që do të mbulohen përfshijnë:

  • Kujdesin shëndetësor dhe sfidat e tij
  • Edukimin infermieror
  • Praktikën dhe kërkimin në infermieri
  • Neurologjinë
  • Dermatologjinë
  • Transplantimin e organeve
  • Radiologjinë
  • Kimine fizike dhe mjekësore
  • Mikrobiologjinë
  • Farmakologjinë
  • Pandeminë COVID-19 dhe mësimet e nxjerra

Një vend të veçantë këtë vit do të zënë Shkencat Teknike Mjekësore, me fokus në Radiologji dhe Anestezi, fusha që po njohin zhvillime të vrullshme dhe që po kontribuojnë fuqishëm në përmirësimin e kujdesit shëndetësor global.

Afatet e rëndësishme:

Dorëzimi i abstrakteve: deri më 10 tetor 2025

Njoftimi i pranimit: 17 tetor 2025

Regjistrimi i hershëm: 17 tetor 2025

Regjistrimi i vonshëm: 20 tetor 2025

Dorëzimi i punimeve të plota: 14 nëntor 2025

Rishikimi shkencor (peer review): 17 tetor 2025

Punimet që do të prezantohen duhet të jenë origjinale, të papublikuara më parë dhe të mos jenë në proces shqyrtimi në ndonjë konferencë tjetër. Gjatësia maksimale e punimeve të pranuara është 6 faqe, ndërsa të gjitha udhëzimet e formatimit gjenden në faqen zyrtare të konferencës. Punimet që nuk përmbushin kriteret teknike nuk do të merren në shqyrtim.

Një platformë ndërkombëtare për bashkëpunim shkencor

Konferenca IC-MED është një ngjarje peer-reviewed, e cila garanton cilësi shkencore dhe ofron një platformë për botim dhe shpërndarje të kërkimeve të reja. Ajo do të shërbejë si një urë bashkëpunimi mes studiuesve dhe profesionistëve të fushave të ndryshme të mjekësisë, duke kontribuar në ngritjen e standardeve akademike dhe praktike në shëndetësi.

Continue Reading

Lajmet

​Gjiganti evropian po e shqyrton mundësinë e shkarkimit të trajnerit

Published

on

Trajneri i Manchester United, Ruben Amorim, po përballet me presion të madh pas humbjes së rëndë 3:0 në derbin kundër Manchester City. Portugezi, i cili e mori drejtimin e klubit në nëntor të vitit 2024 duke zëvendësuar Erik ten Hag, kishte vendosur një ultimatum dyvjeçar për të dëshmuar se është njeriu i duhur për “Djajtë e Kuq”, por tashmë pozita e tij është në pikëpyetje më pak se një vit pas emërimit.

Që prej marrjes së drejtimit, Amorim ka grumbulluar vetëm 31 pikë në 31 ndeshje, ndërsa këtë sezon ekipi ka arritur vetëm katër pikë nga katër takime.

Edhe pse klubi investoi rreth 200 milionë paund në merkato për të afruar lojtarë si Matheus Cunha, Bryan Mbeumo dhe Benjamin Sesko, United vazhdon të zhgënjejë në fushë.

Portugezi theksoi se nuk do të heqë dorë nga filozofia e tij e lojës, duke u shprehur se nëse klubi kërkon të ndryshojë stilin, atëherë duhet të emërojë një trajner tjetër.

“Kur të dua të ndryshoj filozofinë time, do ta bëj vetë. Nëse jo, atëherë duhet të ndryshoni trajnerin. Unë besoj në mënyrën time të lojës dhe do të vazhdoj kështu derisa të vendos ndryshe,” tha Amorim pas ndeshjes në “Etihad”.

Trajneri portugez kujtoi gjithashtu se kur mori drejtimin e United kishte kërkuar kohë për të ndryshuar aspektin fizik dhe organizimin e ekipit, duke theksuar se Premier League është një kampionat shumë i vështirë. Në sezonin e kaluar, suksesi më i madh i tij ishte arritja deri në finalen e Ligës së Evropës, ku United u mposht në Bilbao, duke mbetur kështu pa garat evropiane këtë vit.

“Unë po vuaj më shumë se tifozët. Do të jap gjithçka për klubin derisa të jem këtu, por vendimi për të ardhmen nuk është i imi,” shtoi Amorim.

Humbja ndaj Manchester City ka shtuar dyshimet mbi të ardhmen e tij në “Old Trafford”, ndërsa bordi i klubit pritet të marrë së shpejti një vendim për fatin e stolit./S.K/KP/

Continue Reading

Lajmet

​Renditje interesante në Superligë pas katër xhirove

Published

on

Pas katër xhirove të para në Superligën e Kosovës në futboll, Dukagjini ka marrë kreun e renditjes me 9 pikë, duke shënuar tri fitore dhe duke pësuar vetëm një humbje, me golavarazh 7:3.

Në vendin e dytë qëndron Ballkani me 8 pikë, pas dy fitoreve dhe dy barazimeve, ndërsa Prishtina ndodhet e treta me 7 pikë, duke qenë ekipi më produktiv në sulm me 9 gola të shënuar.

Prishtina e Re dhe Ferizaj kanë nga 6 pikë, duke konfirmuar një start solid të sezonit. Gjilani dhe Drenica renditen me nga 4 pikë, ndërsa Malisheva ka mbetur në kuotën e 3 pikëve.

Në fundin e tabelës gjenden Drita me 2 pikë, që ka zhvilluar vetëm tre ndeshje, dhe Llapi, po ashtu me 2 pikë, që ende nuk ka shënuar fitore.

Pas katër xhirove të para, gara për kreun mbetet e hapur, ndërsa në pjesën e poshtme disa skuadra tashmë ndodhen nën presion për t’u ngritur në renditje./S.K/KP/

Continue Reading

Të kërkuara