

Shëndeti
Cilat janë fazat e pandemisë dhe ku jemi tani?
Pavarësisht se duket e kundërta, ne jemi ende në fazën e parë, ose “fazën e pandemisë”, sipas Dr. Fauci.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiSë pari, është e rëndësishme të kuptohet se ka pesë faza në një përgjigje pandemike, të cilat Anthony Fauci, drejtor i Institutit Kombëtar të Alergjisë dhe Sëmundjeve Infektive (NIAID) dhe këshilltar kryesor mjekësor i presidentit amerikan, Joe Biden, i përshkroi gjatë Forumit Ekonomik Botëror në Davos. Pavarësisht se duket e kundërta, ne jemi ende në fazën e parë, ose “fazën e pandemisë”, sipas Dr. Fauci.
Pesë fazat e pandemisë janë si më poshtë:
Pandemia: Kjo është faza e parë e pandemisë, ku e gjithë bota është e ndikuar negativisht siç jemi ne tani, tha Dr. Fauci.
Ngadalësimi: Faza tjetër është ngadalësimi, në të cilin bota sheh një ngadalësim të numrit të rasteve të reja të konfirmuara. Megjithatë, Dr. Fauci tha se mund të jetë shumë shpejt për të ditur nëse imuniteti natyror do të shkaktojë rënien e rasteve të reja dhe një variant i ri mund të parandalojë gjithmonë rënien e rasteve.
Kontrolli: Faza e tretë ndodh kur COVID-19 bëhet një sëmundje endemike dhe është në një nivel që nuk e prish më shoqërinë. Shkalla e shtrimit në spital dhe e vdekjeve bëhet e vogël. COVID-19 në këtë fazë do të bëhej pjesë e sëmundjeve infektive që shumë njerëz i përjetojnë zakonisht, të ngjashme me gripin apo ftohjen e zakonshme.
Eliminimi: Faza e katërt ndodh kur një virus ekziston ende në botë, por është zhdukur nga rajone, vende dhe qytete të caktuara. Një shembull i kësaj përfshin poliomielitin, i cili është zhdukur nga shumë vende, por ka disa vargje të poliomielitit në Afganistan dhe pjesë të Afrikës.
Çrrënjosja: Faza e fundit përfshin eliminimin global të virusit, për të cilin Dr. Fauci tha se nuk do të ndodhë me COVID-19. Lija është e vetmja sëmundje infektive njerëzore që është zhdukur plotësisht.
Të gjithë aktualisht po përpiqen për ngadalësim tani, por mbetet në mëshirën e evolucionit të virusit, tha për Health, Anna Bershteyn, PhD, profesore e asociuar në Departamentin e Shëndetit të Popullsisë në Shkollën e Mjekësisë NYU Grossman.
“Është shumë e mundur që një variant shumë i keq mund të vijë ende dhe ndoshta të jetë më i rëndë se variantet e kaluara”, tha Bershteyn.
Eric Toner, studiues dhe shkencëtar i lartë në Qendrën për Sigurinë Shëndetësore në Shkollën e
Shëndetit Publik, Johns Hopkins Bloomberg, tha se ne madje mund të kalojmë nga faza e ngadalësimit në fazën e kontrollit ku sëmundja do të jetë më shumë endemike. Do të thotë në vend që të përpiqemi të
zhdukim virusin, realiteti është se ne do të duhet të mësojmë se si të jetojmë me të./UBTNews/
Shëndeti
Çfarë ndodh nëse hani një qershi me krimb të fshehur brenda?
Published
32 minutes agoon
July 3, 2025By
UBT News
Qershitë mund të jenë strehë për mysafirë të paftuar, larva të bardha. A mund të dëmtojë shëndetin tuaj ngrënia e qershive me krimba?
Larvat që fshihen në qershi janë larvat e mizës së qershisë, një insekt në familjen e mizave Tephritidae. Femrat e kësaj specie i lëshojnë vezët e tyre në fruta të pjekura, duke krijuar një mjedis në të cilin larvat ushqehen me tulin e frutave derisa të piqen.
Konsumimi i paqëllimshëm i larvave të mizës së qershisë nuk përbën një rrezik serioz për shëndetin. Larvat nuk janë helmuese e nuk transmetojnë sëmundje, megjithëse vetëm mendimi për praninë e tyre mund të shkaktojë neveri.
Njerëzit me sistem tretës të ndjeshëm e alergji, ndaj insekteve ose marimangave, mund të kenë probleme pas konsumimit të qershive.
Simptoma si fryrje, të përziera ose diarre janë të mundshme. Kujdes i veçantë rekomandohet për njerëzit me sistem imunitar të dobësuar, sepse trupi i tyre mund të reagojë më dhunshëm ndaj proteinave nga insektet.
Edhe pse pasojat më serioze janë të rralla, është e rëndësishme të jeni të vetëdijshëm për mundësinë e simptomave të pakëndshme.
Si t’i pastroni qershitë në mënyrë efektive?
Për të shmangur surprizat e pakëndshme, mund të përdorni një metodë të provuar shtëpiake. Është e nevojshme që frutat të zhyten në ujë të ftohtë dhe të shtohet kripë (1 lugë kripë në 1 litër ujë) për të paktën 30 minuta, dhe më së shumti një orë. Një ndryshim në mjedis bën që larvat të notojnë në sipërfaqe.
Pas kësaj, qershitë duhet të filtrohen mirë dhe të shpëlahen me ujë të rrjedhshëm. Zhytja në ujë të kripur është efektive, por nuk i largon të gjitha gjurmët e larvave. Kjo është arsyeja pse ekspertët rekomandojnë një shqyrtim të kujdesshëm të frutave para konsumimit.
Shenjat e dobishme që mund të tregojnë praninë e larvave janë: vrima të vogla në lëvore, ngjyrë e pabarabartë ose njolla të zeza të dukshme.
Shëndeti
Si ndikon në shëndet konsumi i rregullt i pjeshkave?
Published
5 hours agoon
July 3, 2025By
UBT News
Pjeshkat janë një nga frutat e preferuara të verës për shumë njerëz janë të lëngshme, të ëmbla e freskuese. Përveç se janë të shijshme, pjeshkat kanë përfitime shëndetësore. Nutricionistja Jamie Lee McIntyre thekson se pjeshkat ofrojnë një numër përfitimesh shëndetësore që shkojnë përtej shijes.
“Ato përmbajnë lëndë ushqyese të dobishme që mbështesin shëndetin e zemrës, zvogëlojnë inflamacionin e ndihmojnë në rregullimin e sheqerit në gjak”, thekson ajo për portalin Eating Well.
Përmirësojnë tretjen
Janë burim i mirë i fibrave dietike, një pjeshkë përmban rreth dy gramë fibra, si të tretshme dhe të patretshme. “Fibrat e tretshme ushqejnë bakteret e dobishme të zorrëve, ndërsa fibrat e patretshme ndihmojnë në nxitjen e tretjes”, shpjegon McIntyre. Konsumi i rregullt i tyre kontribuon në tretje të mirë.
Zvogëlojnë inflamacionin
I lidhur me shumë sëmundje, pjeshkat përmbajnë lëndë ushqyese si beta-karoten, antocianina dhe luteinë, dhe vitaminë C. “Këto komponime mbrojnë qelizat nga stresi oksidativ, i cili mund të kontribuojë në zhvillimin e sëmundjeve të ndryshme”, shton McIntyre.
Ndihmon në uljen e presionit të gjakut
Janë të pasura me kalium, mineral që ndihmon në neutralizimin e efekteve negative të natriumit e relakson enët e gjakut. “Përveç kaliumit, ato përmbajnë vitaminë C, fibra dhe beta-karoten, një kombinim që mbështet shëndetin e zemrës, ulë presionin e gjakut, përmirëson nivelet e kolesterolit”, tha McIntyre.
Rregullon sheqerin në gjak
Pavarësisht shijes së ëmbël, pjeshka përmban 15 gramë karbohidrate, dukshëm më pak se molla, e cila ka 25 gramë. Për njerëzit me diabet, pjeshkët mund të jenë zgjedhje e shkëlqyer, kur kombinohen me burime proteinash dhe yndyrnash të shëndetshme, të cilat ngadalësojnë më tej rritjen e sheqerit në gjak.
Mbron shikimin
Ngjyra e pjeshkave vjen nga karotenoidet si beta-karoteni, luteina dhe zeaksantina, të cilat janë gjithashtu antioksidantë të fuqishëm. Marrja e lartë e luteinës dhe zeaksantinës është lidhur me rrezik më të ulët të kataraktit e degjenerimit makular, shkaqet kryesore të humbjes së shikimit tek të rriturit.
Shëndeti
Peshë normale, por bark i madh! Çfarë do të thotë për shëndetin?
Published
1 day agoon
July 2, 2025By
UBT News
Pesha e trupit, masa dhjamore, ajo muskulore e një sërë parametrash tjerë përbëjnë atë që quhet trup i shëndetshëm. Këto të dhëna specifikisht janë të ndryshme për çdo njeri, por në panormën e gjerë, ekspertët sugjerojnë të mos kaloni në mbipeshë.
Çfarë ndodh në organizëm kur konsideroheni në peshë normale, por keni bark të madh?
Sipas ekspertëve dhjami i mbledhur rreth belit mund të jetë një problem kryesisht për organet tuaja.
Çfarë do të thotë për shëndetin?
Siç e shpjeguam, edhe nëse keni një peshë normale për trupin, problemi qëndron tek akumulimi i tepërt i dhjamit në disa zona.
Barku i madh apo i dhjamosur rrit rrezikun e zhvillimit të sëmundjeve të zemrës sipas Shoqatës Amerikane të Zemrës, në deklaratë të publikuar në Prill 2021.
Sipas tyre lloji më i rrezikshëm i dhjamit për zemrën është pikërisht ai që qëndron rreth barkut, pasi rrethon organet, ky lloj shëndeti dëmton arteriet dhe të shkaktojë probleme kardiovaskulare të shumta.
Për të qenë të shëndetshëm, diametri i belit nuk duhet të jetë më i madh se gjysma e peshës tuaj trupore, për të mbajtur një trup në formë, ekspertët rekomandojnë të bëni 150 minuta aktivitet fizik në javë me intensitet mesatar. Këtu mund të përfshihet noti, e ecura, vrapi apo palestra e sporte të tjera.
Qëllimi juaj duhet të jetë të largoni sa më shumë dhjamin nga beli dhe të formoni masë muskulare.
Shëndeti
Ja faktorët që ndikojnë në rritjen e kolesterolit të keq
Published
1 day agoon
July 2, 2025By
UBT News
Trupi ka nevojë për kolesterol, në mënyrë që të ndërtojë qelizat e shëndetshme, nivelet e larta të kolesterolit mund të rrisin rrezikun për t’u prekur nga sëmundjet e zemrës.
Duke qenë se kolesteroli i lartë nuk shfaq simptoma, ju mund ta vini veten në rrezik edhe pa e kuptuar.
Regjimi ushqimor – Yndyrat e ngopura, të gjetura në ushqime si mishi i kuq, qumështi, por gjithashtu edhe disa produkte, të tilla si biskotat, rrezikojnë të rrisnin nivelin e kolesterolit të keq në gjak.
Mbipesha – Tashmë dihet se mbipesha është një nga arsyet kryesore që lidhet ngushtë me kolesterolin e keq në gjak.
Mungesa e aktivitetit fizik – Mund të kontribuojë në rritjen e kolesterolit të keq dhe uljen e kolesterolit të mirë.
Duhani – Pirja e saj dëmton muret e enëve të gjakut, duke i bërë ato më të prirura për të grumbulluar depozita yndyrore.
Mosha mund të jetë një tjetër faktor – Për shkak se kimia e trupit tuaj ndryshon kur plakeni, rreziku i kolesterolit të lartë rritet.
Diabeti – Sheqeri i lartë në gjak, kontribuon në rritejn e nivelit të kolesterolit të keq dhe dëmton gjithashtu arteriet tuaja.
Si mund të parandaloni rritjen e nivelet të kolesterolit të keq?
Për të ndihmuar në parandalimin e kolesterolit të lartë, ju mund të:
Reduktoni konsumin e kripës dhe të shtoni konsumin e frutave, perimeve dhe drithërave.
Kufizoni sasinë e yndyrave shtazore dhe përdorni yndyra të mira në mënyrë të moderuar.
Eliminoni kilogramët e tepërt dhe mbani një peshë të shëndetshme.
Hiqni dorë nga duhani.
Kryeni aktivitet fizik gjatë ditëve të javës, për të paktën 30 minuta.
Konsumoni alkooli në mënyrë të moderuar.
Menaxhoni stresin.

Çfarë ndodh nëse hani një qershi me krimb të fshehur brenda?

Jeff Bezos nuk plotëson ‘TEKAT’ e Lady Gaga-s, këngëtarja nuk performoi në dasmën e miliarderit

Trump dhe Putin do të zhvillojnë një bisedë telefonike

Jurgen Klopp me mesazh pikëllues për humbjen e ish-lojtarit të tij, Diogo Jota

Ballkani përballet me thatësirë të madhe dhe kufizime të ujit si pasojë e valës së nxehtësisë

Përplasja ligjore Blake Lively – Justin Baldoni – Aktorja kërkon prova nga emra të famshëm

Klopp i jep lamtumirëm Diogo Jotas: Ishte një mik i shkëlqyer

BE-ja aktivizon mekanizmin e Mbrojtjes Civile për të luftuar zjarret në Evropë

Merz bën thirrje për marrëveshje tarifore të shpejtë dhe të lehtë me SHBA-në
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet3 months ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT3 weeks ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT4 weeks ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës