Lajmet
Çfarë fshihet pas tensioneve Iran-Azerbajxhan?
Irani njihet për përfshirje në konfliktet në rajon përmes grupeve që mban nën kontroll.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiJanë tri çështje që kanë shkaktuar rritjen e tensioneve mes Iranit dhe Azerbajxhanit gjatë periudhës së fundit.
E para është një stërvitje ushtarake të cilën ushtria e Azerbajxhanit e ka zhvilluar së bashku me homologët turq dhe pakistanezë rreth 500 kilometra larg kufirit me Iranin.
Arsyeja e dytë janë kufizimet që ka vendosur Azerbajxhani në qasjen e shoferëve iranianë të kamionëve për në Armeni, përfshirë edhe arrestimin e dy shoferëve.
Dhe çështja e tretë ka të bëjë me raportet e Azerbajxhanit me Izraelin, vend ky i cili nga Irani konsiderohet si armik.
Tensionet mes dy vendeve u përshkallëzuan edhe më shumë pasi Teherani nisi stërvitjet ushtarake pranë kufirit me Azerbajxhanin më 1 tetor.
Ushtrimeve i parapriu vendosja e pajisjeve ushtarake në rajon nga ana e Trupave të Gardës Revolucionare Islamike (IRGC). Presidenti i Azerbajxhanit, Ilham Aliyev, e priti me shqetësim lëvizjen iraniane duke thënë se ishte i befasuar nga ky veprim.
“Çdo vend mund të kryejë stërvitje ushtarake në territorin e vet. Është e drejtë sovrane. Por pse tani, dhe pse në kufirin tonë?”, tha ai.
Ai tha se që nga rënia e Bashkimit Sovjetik, 20 vjet më parë, kjo është hera e parë që Irani ka manifestuar një forcë të tillë në kufi.
Lidhja e pretenduar me Izraelin
Në reagimin e tyre disa zyrtarë iranianë, thanë se vendimi për të zhvilluar “lojëra lufte është çështje sovraniteti”, por të tjerët e lidhën atë me një prani izraelite në Azerbajxhan.
Ministri i Jashtëm iranian, Hossein Amir-Abdollahian, tha se Teherani kishte të drejtë të mbante stërvitje. Megjithatë, ai nënvizoi “rëndësinë” e bashkëpunimit midis Iranit dhe Azerbajxhanit.
Të dyja vendet ndajnë një territor kufitar prej 700 kilometrash.
“Ne nuk e tolerojmë regjimin zionist që pranë kufijve tanë të ketë prani dhe aktivitete kundër sigurisë sonë kombëtare. Do të ndërmarrim çdo veprim të nevojshëm në këtë drejtim”, tha Amir-Abdollahian në një takim me ambasadorin e ri të Azerbajxhanit më 30 shtator.
Ndërkohë ambasadori iranian në Baku, Abbas Musavi, tha javën e kaluar se manovrat ushtarake të Iranit nuk ishin “një kërcënim” për Azerbajxhanin. Ai shtoi se ato ishin planifikuar më herët.
Komandanti i forcave tokësore iraniane, Kioumars Heydari, gjithashtu e bëri një ndërlidhje të supozuar të raporteve mes Azerbajxhanit dhe Izraelit.
Teherani ka akuzuar Izraelin për sabotimin e programit të tij bërthamor dhe vrasjen e shkencëtarëve të tij bërthamorë, përfshirë shkencëtarin e lartë Mohsen Fakhrizadeh.
Fakhrizadeh ishte personi kyç për drejtimin e një programi sekret bërthamor iranian. Ai u vra në Teheran përmes një prite të udhëhequr nga distanca në vitin 2020. Irani ka akuzuar Izraelin për vrasjen.
“Që nga ardhja e këtij regjimi, ndjeshmëria jonë ndaj këtij kufiri është rritur dhe aktivitetet e tyre këtu janë plotësisht nën vëzhgimin tonë”, tha Heydari.
Ai shtoi se Teherani është gjithashtu i shqetësuar për praninë e “forcave terroriste që erdhën në rajon nga Siria”.
Me këtë ai mbase iu referua raporteve se vitin e kaluar Turqia rekrutoi luftëtarë islamikë për të shkuar në Azerbajxhan dhe për të ndihmuar këtë vend në luftën kundër armenëve etnikë në rajonin e Nagorno Karabakut.
Komandanti iranian tha se Irani nuk është i sigurt se luftëtarët janë larguar nga rajoni.
Irani njihet për përfshirje në konfliktet në rajon përmes grupeve që mban nën kontroll.
Vitin e kaluar ky vend kishte shprehur shqetësim duke supozuar se ekzistojnë synime që terroristët nga Siria po dërgohen pranë kufijve të tij.
Stërvitjet iraniane, të cilat përfshijnë artileri, dronë dhe helikopterë, pasuan stërvitjet ushtarake nga Turqia, Pakistani dhe Azerbajxhani që nisën më 12 shtator në Baku.
Stërvitjet janë quajtur “Tre vëllezërit 2021” dhe qëllimi i tyre, siç është thënë, ka të bëjë me forcimin e lidhjeve mes këtyre vendeve.
Udhëheqësi suprem iranian, Ayatollah Ali Khamenei, i dërgoi porosi Azerbajxhanit duke thënë që “të mos luajë me bishtin e luanit”.
Shqetësimi i Iranit
Touraj Atabaki, profesor i historisë së Lindjes së Mesme dhe Azisë Qendrore në Universitetin Leiden në Holandë, tha për Radion Evropa e Lirë se shqetësimet e Teheranit kanë të bëjnë me faktin se ndjehet i anashkaluar.
“Turqia ka ushtrinë e dytë më të madhe të NATO-s dhe Pakistani është një fuqi bërthamore në rajon. Fakti që këto dy vende i bashkohen manovrave ushtarake të Azerbajxhanit është shqetësuese për Rusinë dhe Iranin. Ushtrimet ushtarake të Iranit e manifestojnë pikërisht këtë shqetësim”, tha Atabaki.
Më 17 shtator, udhëheqësi i Lutjeve të së Premtes në Iran, Ayatollah Hassan Ameli tha se vendet kanë të drejtë të mbajnë stërvitje ushtarake, por shtoi se “këtu, ka ndodhur një incident që ne nuk mund ta lëmë të kaloj lehtë”.
Ai shtoi se meqenëse Azerbajxhani dhe Turqia nuk respektuan të drejtat e Iranit si fqinj, ne i kërkojmë Këshillit të Lartë të Sigurisë Kombëtare që të lejojë Trupat e Gardës Revolucionare Islamike të demonstrojë fuqinë në këtë anë të kufirit.
Komentet e tij u bënë pasi Azerbajxhani vendosi një “taksë rrugore” për shoferët e kamionëve iranianë që transportonin mallra dhe karburant në Armeninë fqinje përmes një rruge nëpër Azerbajxhan.
Këto rrugë janë në rajonet të cilat Azerbajxhani i mori nën kontroll vitin e kaluar gjatë gjashtë javëve të luftimeve intensive me Armeninë.
Azerbajxhani gjithashtu arrestoi dy shoferë kamionësh. Ministria e Jashtme e Iranit bëri thirrje për lirimin e menjëhershëm të tyre.
Irani dhe Azerbajxhani kanë pasur marrëdhënie të mira në të kaluarën, por Teherani gjithnjë e më shumë ka shprehur shqetësimin në lidhje me pretendimet për ndikimin e Izraelit.
Më 24 shtator, agjencia gjysmë shtetërore e lajmeve Fars, e citoi Ayatollah Hassan Amelin të ketë thënë sestërvitjet ushtarake i dërguan një mesazh Izraelit.
“Izraeli ka ardhur në Azerbajxhan për të komplotuar kundër Iranit”, tha Ameli, pa dhënë detaje./REL
lajme
Në UBT do të organizohet Konferenca Ndërkombëtare “TURK-COSE 2025” me pjesëmarrje nga pesë shtete
Published
9 hours agoon
November 12, 2025By
Driton Iseni
UBT do të jetë nikoqir i Konferencës së VII Ndërkombëtare të Botës Turke për Shkencë dhe Inxhinieri – TURK-COSE 2025, e cila do të mbahet nga 13 dhe 14 nëntor, në Parkun Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së, në Lipjan.
Kjo ngjarje e madhe shkencore do të organizohet në formën fizike dhe online, duke mbledhur studiues, profesorë dhe kërkues nga e gjithë bota.
Konferenca organizohet në bashkëpunim mes UBT-së, Universitetit Kirgizo-Turk “Manas” (KTMU – Kirgizi), Universitetit Teknik të Azerbajxhanit (AZTU – Azerbajxhan), Universitetit “Akhmet Yasawi” (Kazakistan) dhe Universitetit “Niğde Ömer Halisdemir” (NOHU – Turqi).
TURK-COSE 2025 do të përqendrohet në tema bashkëkohore të fushave të ndryshme shkencore dhe teknologjike, përfshirë:
- Teknologjitë e Informacionit dhe Telekomunikimit
- Shkencat Natyrore dhe të Aplikuara
- Shkencat Fizike dhe Teknike
- Inxhinierinë e Ndërtimit dhe Teknologjitë Arkitekturore
- Shkencat Bujqësore dhe Mjedisore
- Transportin dhe Energjjinë e Rinovueshme
Në fokus do të jenë edhe konceptet moderne si Industria 4.0, Inteligjenca Artificiale, Interneti i Gjërave (IoT), Energjia e Gjelbër, dhe Qytetet e Mençura.
Në konferencë do të marrin pjesë folës nga të paktën pesë shtete të ndryshme, ndërsa gjuhët zyrtare të punimeve do të jenë: turqishtja, kazakishtja, kirgizishtja, azerbajxhanishtja, anglishtja dhe rusishtja.
Punimet e pranuara dhe prezantuara do të publikohen në Librin e Abstrakteve dhe Librin e Punimeve me ISBN, ndërsa versionet e zgjeruara në anglisht do të kenë mundësi botimi në revista të indeksuara si SCOPUS, TRDizin dhe Crossref.
Organizatorët ftojnë studiues, akademikë, profesionistë dhe studentë të diplomuar të kontribuojnë me punime shkencore që reflektojnë zhvillimet më të fundit në shkencë dhe inxhinieri.
Lajmet
Si ta largoni mykun nga shtëpitë tuaja?
Published
9 hours agoon
November 12, 2025By
UBT News
Në mënyrë që të mbani shtëpinë tuaj pa myk, ju duhet të eliminoni lagështinë duke ruajtur ventilimin e duhur, duke inspektuar rregullisht kanalet tuaja për dëmtim dhe ndoshta edhe duke investuar në një dehumidifikues.
Por nëse është vonë për të marrë masa parandaluese sepse po keni një bodrum të mbushur me myk, ja çfarë duhet të bëni.
Mbuloni bazat tuaja – Nëse keni gjetur myk në një zonë, bëni kërkim të tërë pronës për t’u siguruar që problemi nuk është më i gjerë. Kushtoni vëmendje banjës, kuzhinës, bodrumit dhe zonave të tjera që janë të prirura ndaj lagështirës.
Mbroni veten – Kur pastroni myk, vishni pantallona të gjata dhe një këmishë me mëngë të gjatë, doreza, syze mbrojtëse dhe çizme të papërshkueshëm nga uji. Kjo ndihmon të mbroheni nga efektet e rrezikshme. Nëse keni astmë ose sistem imuniteti më të dobët nuk preferohet të pastroni mykun vetë.
Ndaloni përhapjen e mykut – Para se të filloni të pastroni, parandaloni që problemi të udhëtojë duke larguar çdo mobilje të pastër nga dhoma dhe duke hedhur sende me myk që mund të shpëtohen. Sigurohuni që të hapni dritaret në mënyrë që problemi të mos përhapet në të gjithë shtëpinë tuaj.
Nëse është e nevojshme, punësoni një profesionist – Sipas Agjencisë së Mbrojtjes së Mjedisit, nëse zona e mykur ka më shumë se 10 metra katror në madhësi, mund të jetë koha për të thirrur një profesionist.
Specialistët e mykut do të inspektojnë dëmtimet duke mbledhur mostra ajri të cilat më pas dërgohen në një laborator, në mënyrë që të mund të japin rekomandime.
Profesionistët përdorin një shtresë antimikrobike për të trajtuar zonën, një pastrim ajri për të hequr sporet e mykut dhe një dehumidifikues për të hequr lagështinë e tepërt.
Më pas kur shtëpia do jetë pa myk, është e rëndësishme të merrni në konsideratë se çfarë ndryshimesh mund të bëni në rutinën tuaj të pastrimit për të parandaluar përsëritjen e këtij problemi.
Ka shumë pika përreth shtëpisë që nuk mendoni se duhet pastruar, por duhet. /A.Z/UBT News/
Lajmet
Durkee për 1999-ën: S’e dinim cilat ishin kapacitetet ushtarake të UÇK-së, donin pavarësi
Published
9 hours agoon
November 12, 2025By
UBTnews
Ish-këshilltari politik i Wesley Clark, Michael Durkee në gjykimin ndaj ish-krerëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, ka thënë se në kohën kur kishte ndodhur takimi mes tyre dhe Hashim Thaçit në mars ose prill të 1999-ës në Mons të Belgjikës, nuk e dinin se cilat ishin kapacitete e UÇK-së.
Në dokumentin që iu prezantua dëshmitarit, thuhej se në atë takim ishin Hashim Thaçi, Ramë Buja, Jakup Krasniqi, Xhavit Haliti, Azem Syla, Blerim Shala, Edita Tahiri, Mehmet Hajrizi, Fehmi Agani dhe Gjergj Dedaj, raporton “Betimi për Drejtësi“.
Dëshmitari tha se i njeh të gjithë këta emra, por që vetëm Thaçin dhe Jakup Krasniqin e kishte takuar.
“Të gjithë ata emra unë i njoh në kuptimin që jo si persona që i kam parë ose takuar vetë. Personat që i kam takuar personalisht kanë qenë zoti Thaçi dhe Krasniqi dhe emrat tjerë janë thjesht të dëgjuar dhe jo të takuar”, tha Durkee.
Në këtë takim, Clark sipas dëshmitarit po mendonte se deri në çfarë mase do mund të bashkëpunohej me ata.
“Ishin të gatshëm që të gjenin mënyra për të marrë mbështetje e NATO-s për fushatën ajrore për t’i rezistuar shtypjes serbe” i shpreh Durkee.
Kurse për kapacitete ushtarake të UÇK-së, Durkee tha se në atë kohë s’kishin ndonjë informacion të mirë dhe se nuk mund të bënin vlerësime sa i përket kapaciteteve të tyre.
“Në atë kohë s’kishim informacion shumë të mirë dhe se nuk mund të bënim vlerësime sa i përket kapaciteteve të tyre. Pra, nuk e dinim se cilat ishin kapacitetet e tyre ushtarake saktë. E dinim që kishin luftëtarë në terren”, tha Durkee.
Ai tha se ishte e qartë se delegacioni i shqiptarëve dhe UÇK-ja ishin të vendosur për pavarësinë nga Serbia.
“Ishte e qartë që ata ishin të vendosur për pavarësi nga Serbia”, deklaroi dëshmitari.
Mbrojtja: Durkee do të tregojë se dhuna e ’99-ës s’ishte e kontrolluar nga UÇK-ja dhe se Thaçi s’kishte motiv ta nxiste
Ish-këshilltari politik i Gjeneralit Wesley Clark, Michael Durkee sipas mbrojtjes së Thaçit, do të tregojë se dhuna e përhapur në Kosovë gjatë 1999-ës ishte spontane dhe s’mund të kontrollohej nga UÇK-ja.
Madje, sipas avokates Nina Tavakoli, dëshmitari do të tregojë se Thaçi s’kishte motive ta nxiste këtë dhunë.
“Udhëheqja e UÇK-së nuk ishte në gjendje që ta kontrollonte dhunën pjesërisht sepse emocionet e personave që u larguan ishin kaq të forta saqë ishte e vështire të kontrollohej dhe për shkak se UÇK-ja nuk kishte një linjë komanduese të fort. Sipas zotit Durkee, Thaçi s’kishte asnjë motiv që të nxiste dhunën nga ana e UÇK-së por bëri çdo përpjekje të mundshme për t’i zbutur rastet e dhunës sepse nëse do të urdhëroheshin akte dhunë sidomos etnike, kjo rrezikonte marrëdhëniet me ndërkombëtarët, me të cilët Thaçi e kërkonte që ta kishte marrëdhënien e mirë”, tha Tavakoli.
Ajo tha se Durkee ka qenë këshilltar politik për katër komandantë të lartë të NATO-s në Evropë për disa vite.
“Oficer i shërbimeve të huaja amerikane i cili është në pension i cili ka qenë këshilltar politik për katër komandant të lartë tëNATO-s në Evropë nga 1993-2009 duke përshirë që ka qenë edhe Këshilltar i Wesley Clark. E kishte përgjegjësi t’iu jepte këshillat gjeneralit Clark edhe oficerëve të lartë të NATO-s. Shërbeu si oficer ndërlidhës për ambasadorët e NATO-s si dhe me aktorët në terren në Kosovë”, tha ajo.
Ndërsa, për Thaçin dhe delegacionin e Kosovës në Rambuje, Tavakoli tha se Durkee do të tregojë se ai dhe gjeneral Clark krijoi përshtypje se UÇK-ja dëshironte pavarësinë e Kosovës por nuk kishte një strategji të qartë ushtarake.
“Në kuadër të përgjegjësive të tij, zoti Durkee ka marrë pjesë në një takim në mes gjeneralit Clark dhe delegacionit shqiptar të Kosovës në Rambuje ku ka komunikuar me zotin Hashim Thaçi. Gjenerali Clark dhe Michael Durkee krijuan përshtypje se udhëheqësit e UÇK-së donin pavarësinë e Kosovës por nuk kishin një strategji të qartë ushtarake. Nuk kishin mundësi ta realizonin këtë qëllim”, tha ajo.
Avokatja Tavakoli tha se Durkee do të tregojë se lufta e përhapur në Kosovë pas konfliktit ka qenë më shumë një reagim social spontan që s’mund ta kontrollonte as KFOR-i dhe as UÇK-ja.
“Zoti Durkee do të japë komentet e veta lidhur me dhunën pasluftës që gllabëroi Kosovën në verën e 1999-ës. Sipas tij, ka qenë një reagim social i cili ka qenë i shtrirë gjithandej e që nuk mund ta kontrollonte as KFOR-i dhe as UÇK-ja. Nuk ishte e koordinuar nga lart, por një reagim spontan i motivuar nga dëshira për hakmarrje dhe gjakmarrje”, shtoi ajo./EO
Lajmet
Basha takon përfaqësuesin e Komisionit Evropian, diskuton për buxhetin dhe Marrëveshjen për Planin e Rritjes
Published
9 hours agoon
November 12, 2025By
UBTnews
Deputeti i Kuvendit të Kosovës, Dimal Basha, ka pritur sot në takim Shefin e Divizionit për Kosovë pranë Komisionit Evropian, Jiri Plecity, me të cilin ka diskutuar për zhvillimet e fundit politike e ekonomike në vend.
“Sot mirëprita në takim Shefin e Divizionit për Kosovë pranë Komisionit Evropian, z. Jiri Plecity dhe ekipin e tij. Gjatë takimit e njoftova z. Plecity për sfidat politike lidhur me miratimin e Buxhetit për vitin 2026, përfshirë buxhetin për RTK-në dhe për tri komunat: Zveçan, Gjilan dhe Prishtinë”, ka shkruar Basha në Facebook.
Ai ka bërë të ditur se temë e rëndësishme e diskutimit ka qenë edhe ratifikimi i Marrëveshjes për Planin e Rritjes dhe Agjendën e Reformave, për të cilën palët janë pajtuar se përfaqëson një interes të përbashkët kombëtar.
“Të dy palët ndamë bindjen se këto iniciativa nuk i përkasin ndarjeve politike, por përfaqësojnë një interes të përbashkët kombëtar – zhvillimin e vendit, përmirësimin e jetës së qytetarëve, si dhe përshpejtimin e vendit tonë në rrugën drejt familjes evropiane”, ka theksuar ai.
Basha ka shprehur mbështetjen e tij për procedimin e marrëveshjes nga Presidentja dhe për trajtimin e shpejtë të saj në Kuvend, duke kërkuar që Plecity të zhvillojë takime edhe me përfaqësuesit e të gjitha partive politike.
“Rikujtova se qëllimi ynë mbetet avancimi i reformave dhe stabilitetit për të mirën e qytetarëve të Republikës”, ka shtuar Basha./EO
Në UBT do të organizohet Konferenca Ndërkombëtare “TURK-COSE 2025” me pjesëmarrje nga pesë shtete
Si ta largoni mykun nga shtëpitë tuaja?
Galeria Kombëtare e Kosovës – Restaurimi dhe modernizimi për një hapësirë bashkëkohore artistike
Durkee për 1999-ën: S’e dinim cilat ishin kapacitetet ushtarake të UÇK-së, donin pavarësi
Basha takon përfaqësuesin e Komisionit Evropian, diskuton për buxhetin dhe Marrëveshjen për Planin e Rritjes
Tentoi ta mbysë me veturë një person, arrestohet edhe një i dyshuar në Istog
Shenjat që tregojnë mungesën e jodit dhe si ndikon në shëndetin tuaj?
Hajdari: Stërvitja është shumë intensive, po udhëtojmë për t’i marrë tre pikët në Slloveni
Shishet e ujit strehojnë baktere nëse nuk pastrohen rregullisht
Të kërkuara
-
Lajmet3 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet3 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
