Lajmet

Çfarë fshihet pas tensioneve Iran-Azerbajxhan?

Irani njihet për përfshirje në konfliktet në rajon përmes grupeve që mban nën kontroll.

Published

on

Janë tri çështje që kanë shkaktuar rritjen e tensioneve mes Iranit dhe Azerbajxhanit gjatë periudhës së fundit.

E para është një stërvitje ushtarake të cilën ushtria e Azerbajxhanit e ka zhvilluar së bashku me homologët turq dhe pakistanezë rreth 500 kilometra larg kufirit me Iranin.

Arsyeja e dytë janë kufizimet që ka vendosur Azerbajxhani në qasjen e shoferëve iranianë të kamionëve për në Armeni, përfshirë edhe arrestimin e dy shoferëve.

Dhe çështja e tretë ka të bëjë me raportet e Azerbajxhanit me Izraelin, vend ky i cili nga Irani konsiderohet si armik.

Tensionet mes dy vendeve u përshkallëzuan edhe më shumë pasi Teherani nisi stërvitjet ushtarake pranë kufirit me Azerbajxhanin më 1 tetor.

Ushtrimeve i parapriu vendosja e pajisjeve ushtarake në rajon nga ana e Trupave të Gardës Revolucionare Islamike (IRGC). Presidenti i Azerbajxhanit, Ilham Aliyev, e priti me shqetësim lëvizjen iraniane duke thënë se ishte i befasuar nga ky veprim.

“Çdo vend mund të kryejë stërvitje ushtarake në territorin e vet. Është e drejtë sovrane. Por pse tani, dhe pse në kufirin tonë?”, tha ai.

Ai tha se që nga rënia e Bashkimit Sovjetik, 20 vjet më parë, kjo është hera e parë që Irani ka manifestuar një forcë të tillë në kufi.

Lidhja e pretenduar me Izraelin

Në reagimin e tyre disa zyrtarë iranianë, thanë se vendimi për të zhvilluar “lojëra lufte është çështje sovraniteti”, por të tjerët e lidhën atë me një prani izraelite në Azerbajxhan.

Ministri i Jashtëm iranian, Hossein Amir-Abdollahian, tha se Teherani kishte të drejtë të mbante stërvitje. Megjithatë, ai nënvizoi “rëndësinë” e bashkëpunimit midis Iranit dhe Azerbajxhanit.

Të dyja vendet ndajnë një territor kufitar prej 700 kilometrash.

“Ne nuk e tolerojmë regjimin zionist që pranë kufijve tanë të ketë prani dhe aktivitete kundër sigurisë sonë kombëtare. Do të ndërmarrim çdo veprim të nevojshëm në këtë drejtim”, tha Amir-Abdollahian në një takim me ambasadorin e ri të Azerbajxhanit më 30 shtator.

Ndërkohë ambasadori iranian në Baku, Abbas Musavi, tha javën e kaluar se manovrat ushtarake të Iranit nuk ishin “një kërcënim” për Azerbajxhanin. Ai shtoi se ato ishin planifikuar më herët.

Komandanti i forcave tokësore iraniane, Kioumars Heydari, gjithashtu e bëri një ndërlidhje të supozuar të raporteve mes Azerbajxhanit dhe Izraelit.

Teherani ka akuzuar Izraelin për sabotimin e programit të tij bërthamor dhe vrasjen e shkencëtarëve të tij bërthamorë, përfshirë shkencëtarin e lartë Mohsen Fakhrizadeh.

Fakhrizadeh ishte personi kyç për drejtimin e një programi sekret bërthamor iranian. Ai u vra në Teheran përmes një prite të udhëhequr nga distanca në vitin 2020. Irani ka akuzuar Izraelin për vrasjen.

“Që nga ardhja e këtij regjimi, ndjeshmëria jonë ndaj këtij kufiri është rritur dhe aktivitetet e tyre këtu janë plotësisht nën vëzhgimin tonë”, tha Heydari.

Ai shtoi se Teherani është gjithashtu i shqetësuar për praninë e “forcave terroriste që erdhën në rajon nga Siria”.

Me këtë ai mbase iu referua raporteve se vitin e kaluar Turqia rekrutoi luftëtarë islamikë për të shkuar në Azerbajxhan dhe për të ndihmuar këtë vend në luftën kundër armenëve etnikë në rajonin e Nagorno Karabakut.

Komandanti iranian tha se Irani nuk është i sigurt se luftëtarët janë larguar nga rajoni.

Irani njihet për përfshirje në konfliktet në rajon përmes grupeve që mban nën kontroll.

Vitin e kaluar ky vend kishte shprehur shqetësim duke supozuar se ekzistojnë synime që terroristët nga Siria po dërgohen pranë kufijve të tij.

Stërvitjet iraniane, të cilat përfshijnë artileri, dronë dhe helikopterë, pasuan stërvitjet ushtarake nga Turqia, Pakistani dhe Azerbajxhani që nisën më 12 shtator në Baku.

Stërvitjet janë quajtur “Tre vëllezërit 2021” dhe qëllimi i tyre, siç është thënë, ka të bëjë me forcimin e lidhjeve mes këtyre vendeve.

Udhëheqësi suprem iranian, Ayatollah Ali Khamenei, i dërgoi porosi Azerbajxhanit duke thënë që “të mos luajë me bishtin e luanit”.

Shqetësimi i Iranit

Touraj Atabaki, profesor i historisë së Lindjes së Mesme dhe Azisë Qendrore në Universitetin Leiden në Holandë, tha për Radion Evropa e Lirë se shqetësimet e Teheranit kanë të bëjnë me faktin se ndjehet i anashkaluar.

“Turqia ka ushtrinë e dytë më të madhe të NATO-s dhe Pakistani është një fuqi bërthamore në rajon. Fakti që këto dy vende i bashkohen manovrave ushtarake të Azerbajxhanit është shqetësuese për Rusinë dhe Iranin. Ushtrimet ushtarake të Iranit e manifestojnë pikërisht këtë shqetësim”, tha Atabaki.

Më 17 shtator, udhëheqësi i Lutjeve të së Premtes në Iran, Ayatollah Hassan Ameli tha se vendet kanë të drejtë të mbajnë stërvitje ushtarake, por shtoi se “këtu, ka ndodhur një incident që ne nuk mund ta lëmë të kaloj lehtë”.

Ai shtoi se meqenëse Azerbajxhani dhe Turqia nuk respektuan të drejtat e Iranit si fqinj, ne i kërkojmë Këshillit të Lartë të Sigurisë Kombëtare që të lejojë Trupat e Gardës Revolucionare Islamike të demonstrojë fuqinë në këtë anë të kufirit.

Komentet e tij u bënë pasi Azerbajxhani vendosi një “taksë rrugore” për shoferët e kamionëve iranianë që transportonin mallra dhe karburant në Armeninë fqinje përmes një rruge nëpër Azerbajxhan.

Këto rrugë janë në rajonet të cilat Azerbajxhani i mori nën kontroll vitin e kaluar gjatë gjashtë javëve të luftimeve intensive me Armeninë.

Azerbajxhani gjithashtu arrestoi dy shoferë kamionësh. Ministria e Jashtme e Iranit bëri thirrje për lirimin e menjëhershëm të tyre.

Irani dhe Azerbajxhani kanë pasur marrëdhënie të mira në të kaluarën, por Teherani gjithnjë e më shumë ka shprehur shqetësimin në lidhje me pretendimet për ndikimin e Izraelit.

Më 24 shtator, agjencia gjysmë shtetërore e lajmeve Fars, e citoi Ayatollah Hassan Amelin të ketë thënë sestërvitjet ushtarake i dërguan një mesazh Izraelit.

“Izraeli ka ardhur në Azerbajxhan për të komplotuar kundër Iranit”, tha Ameli, pa dhënë detaje./REL

Lajmet

Organizatat ndërkombëtare bëjnë thirrje që LVV-ja të mos i bojkotojë disa media

Published

on

By

Trembëdhjetë organizata botërore dhe rajonale, që merren me lirinë e medias, kanë thënë se janë të shqetësuara lidhur me vendimin e fundit të partisë në pushtet në Kosovë, Lëvizja Vetëvendosje, për të bojkotuar disa kanale televizive gjatë fushatës zgjedhore për zgjedhjet parlamentare, që nis më vonë gjatë kësaj jave.

Këto organizata kërkuan që Kurti dhe partia e tij, Lëvizja Vetëvendosje të heqin dorë nga vendimi për të bojktuar disa media në Kosovë.

Ne e kuptojmë se asnjë arsyetim formal nuk është dhënë ndaj këtyre televizioneve për këtë vendim”, u tha në letrën e hapur dërguar kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti, njëherësh kreu i LVV-së, nga 13 organizata.

Një ditë më herët, Asociacioni i Gazetarëve të Kosovës e cilësoi këtë vendim si përpjekje për të “minuar rolin e gazetarëve dhe mediave” për ta mbajtur përgjegjëse Lëvizjen e Kurtit “për politikat e saj”.

Gjatë katër vjetëve të fundit, si Reagim i Shpejtë për Lirinë e Medias [MFRR] kemi monitoruar nga afër zhvillimet sa i përket lirisë së mediave dhe kemi qenë dëshmitarë të rënies së lirisë së medias në Kosovë. Më 2022, Platforma për Siguri të Gazetarëve i Këshillit të Evropës ka vizituar Kosovën për të vlerësuar gjendjen e lirisë së medias dhe mbrojtjen e gazetarëve. Përderisa është vërejtur pak progres, misioni erdhi në përfundim se ‘retorika toksike dhe fushatat e shpifjeje kundër mediave, financimi joadekuat i transmetuesit publik dhe mungesa e transparencës minojnë progresin’”, u tha në letrën drejtuar Kurtit.

Organizatat kërkuan që LVV-ja të sigurohet që t’u japë atyre qasje të barabartë në informacionin publik. Ato thanë se të gjithë gazetarët duhet të jenë në gjendje që të raportojnë lirshëm dhe drejtë gjatë periudhës zgjedhore.

Duke bojkotuar televizionet tradicionale, minohet e drejta e publikut për t’u informuar dhe roli thelbësor i gazetarëve për të promovuar transparencë dhe llogaridhënie”, u tha në letër./REL/

Continue Reading

Lajmet

​Policia e Kosovës shpalos planin për zgjedhjet parlamentare

Published

on

By

Policia e Kosovës ka hartuar urdhrin operativ policor dhe ka bërë të gjitha planifikimet për zgjedhjet parlamentare të 9 shkurtit.

Plani operativ ka katër faza – periudha parazgjedhore apo përgatitore vlerësuese,

angazhimi në ofrimin e sigurisë gjatë fushatës zgjedhore, garantimi i sigurisë në fazën kyçe të ditës së zgjedhjeve dita (Z), periudha pas zgjedhjeve që parasheh transportin nën përcjellje dhe siguri të PK-së, të materialit sensitiv e deri në përfundim të procesit.

Ndërsa faza e parë pothuajse është realizuar, policia është në fillim të zbatimit të fazës së dytë – krijimi i një klime të qetë dhe të sigurt para-gjatë dhe pas procesit të zgjedhjeve, sigurimi i qendrave të votimit, këshillave komunale të zgjedhjeve, depove komunale, qendrës së numërimit të rezultateve dhe depove qendrore, përcjellja e sigurt dhe sigurimi i gjithë materialit sensitiv zgjedhor nga të gjitha destinacionet e parapara sipas planit të sigurisë deri në përfundimin e operacionit policor, që ndërlidhet me procesin zgjedhor.

Policia paralajmëron se do të ketë procedim të çdo vepre penale kundër të drejtës së votimit në koordinim dhe bashkëpunim me Prokurorinë e Shtetit, ku janë caktuar zyrtarë/hetues në të gjitha drejtoritë rajonale për trajtimin e çdo rasti të mundshëm.

Po ashtu janë caktuar koordinatorë të Policisë me KQZ-në si dhe janë dhënë udhëzime për zyrtarët policorë lidhur me detyrat dhe përgjegjësitë e tyre ligjore gjatë procesit zgjedhor.

Policia fton qytetarët të raportojnë çdo rast të kundërligjshëm që ndërlidhet me sigurinë dhe procesin zgjedhor në numrat e telefonit 192, 038 550 999, adresa elektronike [email protected] ose në stacionet më të afërta policore.

Continue Reading

Lajmet

Kurti takohet me Verma, ankohet për mos zbatim të marrëveshjes bazë nga Serbia

Published

on

By

Kryeministri Albin Kurti ka pritur sot në takim zëvendës sekretarin e Shteteve të Bashkuara të Amerikës për Menaxhimin dhe Resurset, Richard Verma, me të cilin ka diskutuar mbi avancimin e raporteve ndërshtetërore dhe procesin e dialogut për normalizimin e marrëdhënieve me Serbinë.

I pari i qeverisë vuri theksin te shkeljet e vazhdueshme të Serbisë ndaj Marrëveshjes bazike, që vijnë si rezultat edhe i mos nënshkrimit të saj dhe aneksit të zbatimit, si dhe mosdorëzimin e terroristit Milan Radoiçiq dhe grupit të tij përgjegjës për sulmin terrorist në Banjska.

Kurti shprehu mirënjohjen për mbështetjen e palëkundur të SHBA-së dhe partneritetin mes dy vendeve në etapat e shtet-ndërtimit si aleati kryesor dhe strategjik për Kosovën.

Në takim u diskutua edhe mbi veprimet e shpejta të ndërmarra nga Kosova për strehimin e refugjatëve afganë dhe rreshtimin me Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Bashkimin Evropian në dënimin dhe sanksionimin e agresionit ushtarak të Rusisë ndaj Ukrainës.

Kurti ka folur edhe mbi zhvillimin dhe progresin e Kosovës në katër vjetët e fundit, orientimin strategjik për anëtarësim në NATO dhe BE.

Me rritjen ekonomike në njërën anë dhe progresin demokratik në anën tjetër, Kosova ka dëshmuar që zhvillimi ekonomik dhe përparimi demokratik shkojnë krah për krah”, u shpreh ai.

Kujtojmë, gjatë ditës zëvendës sekretari i Shtetit amerikan për Menaxhimin dhe Resurset, Richard Verma është pritur në takim edhe nga presidentja e Kosovës Vjosa Osmani.

Continue Reading

Lajmet

Lista Serbe e akuzon KQZ-në se po ia mohon të drejtën për vëzhgim e kontroll në ditën e zgjedhjeve

Published

on

By

Lista Serbe, partia më e madhe e serbëve në Kosovë, ka shprehur pakënaqësi për përbërjen e komisioneve zgjedhore për numërimin e votave për zgjedhjet parlamentare të 9 shkurtit në vendvotime dhe në qendrat e numërimit të votave.

Ajo e ka akuzuar Komisionin Qendror të Zgjedhjeve (KQZ) se e ka dëmtuar atë, pasi në shumë komuna, Lista Serbe nuk ka anëtarë të vet për të “kontrolluar ligjshmërinë, legjitimitetin dhe karakterin demokratik të zgjedhjeve”.

Zyrtari i kësaj partie, Igor Simiq, tha në një konferencë për media se partia e Nenad Rashiqit, Partia për Liri, Drejtësi dhe Mbijetesë, është “favorizuar” dhe se, në disa raste, ka më shumë anëtarë në komisionet zgjedhore, edhe pse, sipas tij, në zgjedhjet e vitit 2021 kjo parti mori dukshëm më pak vota.

Si shembull për pretendimet e tij, Simiq e mori komunën e Istogut, ku në zgjedhjet e vitit 2021 Lista Serbe mori 259 vota, por nuk ka asnjë kryesues apo anëtar në komisionin zgjedhor, në qendrën komunale të numërimit të votave ose në vendet për votimin me kusht.

Simiq theksoi se Lista Serbe, edhe pse parlamentare, ka më pak anëtarë në komisionet zgjedhore, madje edhe në komunat me shumicë serbe.

Në komunën e Mitrovicës së Veriut, Lista Serbe si parti parlamentare ka 18 përfaqësues në vendvotime, përfshirë vetëm tre kryesues nga gjithsej 24 vendvotime dhe 15 anëtarë. Si rrjedhojë, mund të llogaritni vetë – në gjashtë vende ne nuk kemi përfaqësuesit tanë, që do të thotë se në gjashtë klasa me potencialisht 6.000 votues, nuk kemi kontroll mbi procesin zgjedhor, pasi nuk kemi anëtarë të cilët mund ta mbikëqyrin procesin”, tha Simiq.

Ai gjithashtu theksoi përpjekjet e Lëvizjes Vetëvendosje në pushtet për të penguar Listën Serbe që të marrë pjesë në zgjedhje, duke deklaruar se kjo parti është “mburoja e mbrojtjes së interesave të serbëve dhe Serbisë në Kosovë”.

Radio Evropa e Lirë iu drejtua Komisionit Qendror të Zgjedhjeve në lidhje me akuzat e Listës Serbe për “shkeljen e rregullave zgjedhore”, por deri në publikimin e lajmit nuk ka marrë përgjigje.

Lista Serbe paraqiti ankesë në Panelin Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa (PZAP) kundër vendimit të KQZ-së për përbërjen e komisioneve zgjedhore.

Anëtarët e KQZ-së thanë gjatë një takimi të premten pasdite se nuk kanë shkelur ligjin duke zgjedhur përbërjet e komisioneve dhe shtuan se do ta presin vendimin e PZAP-së.

Ndërkohë, Lëvizja Vetëvendosje bëri përpjekje ta ndalonte pjesëmarrjen e Listës Serbe në zgjedhjet e 9 shkurtit duke kërkuar moscertifikimin e saj, por Paneli Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa në dy raste mori vendime në favor të Listës Serbe.

Përfaqësuesit e partisë në pushtet e kanë arsyetuar kundërshtimin e certifikimit të Listës Serbe duke thënë se kjo parti nuk e njeh shtetin e Kosovës dhe vazhdon ta quajë atë provincë autonome të Serbisë, “Kosova dhe Metohia”.

Ndër arsyet e kundërshtimit të pjesëmarrjes së Listës Serbe në zgjedhje nga Vetëvendosja është edhe fakti se partia serbe nuk është distancuar nga ish-nënkryetari i saj Millan Radoiçiq, i cili ka marrë përgjegjësinë për sulmin e armatosur në Banjskë, ku u vra një polic kosovar.

Ndërkohë, kryetari i Listës Serbe, Zllatan Ellek, deklaroi se kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, po përpiqet të pengojë pjesëmarrjen e kësaj partie në zgjedhje, pasi e konsideron atë “kundërshtarin më të madh”.

Lista Serbe u themelua në vitin 2013 me mbështetjen e Beogradit zyrtar dhe që atëherë ka pasur mbështetje për të marrë pjesë në institucionet e Kosovës.

Deri më tani, në të gjitha proceset zgjedhore ku ka marrë pjesë, kjo parti ka fituar mbi 90 për qind të votave të komunitetit serb, por Misioni Vëzhgues i BE-së, në raportin e saj të vitit 2021, ka përfunduar se Lista Serbe ka “monopolizuar jetën politike ndërmjet serbëve të Kosovës” dhe janë shënuar raste të frikësimit dhe presionit ndaj votuesve nga kandidatët dhe aktivistët e kësaj partie./REL/

Continue Reading

Të kërkuara