Kulturë

Biblioteka Kombëtare, ekspozitë kushtuar studiuesit Injac Zamputi

Published

on

Me rastin e 115-vjetorit të lindjes, Biblioteka Kombëtare e Shqipërisë ka çelur një ekspozitë të veçantë dedikuar njërit prej figurave më të shquara të intelektualizmit shqiptar, historianit, studiuesit, kritikut dhe diplomatit, Injac Zamputi. Kjo ekspozitë përbën një homazh të merituar për kontributin e tij të jashtëzakonshëm në fushat e historisë, kritikës letrare dhe krijimtarisë letrare.

Vizitorët që do të kenë mundësinë të ndjekin këtë ekspozitë, do të ndeshen me një pasqyrë të plotë të jetës dhe veprës së Injac Zamputit, një njeri që e ka shkrirë jetën e tij në pasionin për diturinë dhe ndriçimin e të vërtetave të fshehura të historisë. Ajo që do të ndihmojë përkujtimin e figurës së tij do të jetë jo vetëm pasuria e dokumenteve të ekspozuara, por edhe pasqyrimi i ndikimit të tij në fushat e historisë dhe letërsisë.

Injac Zamputi arriti të ngjitet në majat e mendimit kritik dhe akademik, duke ofruar një kritikë të hollë dhe të thellë të artit dhe letërsisë shqiptare. Ai e shprehu forcën e tij krijuese në prozë dhe poezi, ndërsa analizat e tij historike ndihmuan në hapjen e rrugës për zbulimin e aspekteve të panjohura të Shqipërisë nën pushtimin osman. Ajo që e dallon studimin e tij është intuita e një historianit të thellë, që çonte në zbërthimin e mistereve të kaluarës, duke zbuluar fakte dhe dokumente që më parë ishin mbajtur të fshehura nga historiografia tradicionale.

I lindur në Shkodër më 1910, Injac Zamputi ishte një personazh me një biografi të pasur dhe të ngarkuar me ngjarje, që përfshijnë gjithashtu dhe një lidhje të thellë me kulturën dhe historinë shqiptare. Gjyshi i tij nga ana e atit ishte një italian që u vendos fillimisht në Kavajë dhe më pas në Shkodër, një fakt që mund të ketë ndikuar në formimin e tij intelektual dhe mendimor. Pas Luftës së Dytë Botërore, Zamputi kaloi një periudhë të rëndësishme në Gjirokastër, ku shërbeu si mësues letërsie. Më vonë, ai u thirr në Tiranë pas hapjes së Institutit të Shkencave, ku iu besua dega e Historisë së Mesjetës.

Një nga kontributet më të vyera të Injac Zamputit për historiografinë shqiptare është themelimi i disiplinës së diplomatikës, një degë e cila merret me studimin e dokumenteve historikë. Diplomatikën e udhëhoqi me pasion dhe me një vëmendje të madhe për detajet, duke e kthyer atë në një nga disiplinat më të rëndësishme për studimin e historisë së Shqipërisë dhe të rajonit.

Ekspozita, e cila po zhvillohet në hapësirat e Bibliotekës Kombëtare, është një mundësi e shkëlqyer për të gjithë ata që dëshirojnë të kuptojnë më thellë ndikimin dhe rëndësinë e figurës së Injac Zamputit në kulturën dhe historiografinë shqiptare. Përmes dokumenteve, shkrimeve dhe objekteve të tjera të ekspozuara, vizitorët mund të ndihen më afër një prej mendjeve më të ndritura të shekullit të kaluar, i cili la një pasuri të pashlyeshme në fushën e studimeve historike dhe letrare.

Në këtë përvjetor të veçantë, veprat dhe kontributet e Injac Zamputit do të vazhdojnë të rrezatojnë dritë për brezat e ardhshëm, duke kujtuar se kultura dhe historia e një kombi është ndërtuar mbi sakrificat dhe përkushtimin e individëve të tillë, të cilët kanë sjellë dritë dhe dije në errësirën e së kaluarës./UBTNews/

 

Continue Reading

Libra

Dy libra të Nehat Islamit rikthejnë gazetarinë dhe historinë shqiptare

Published

on

Botimet DRINI sjellin dy libra të rëndësishëm të gazetarit të njohur Nehat Islami: “Hotel Bejruti” dhe “Kur vjen kamerieri”.

Të dy përbëjnë dëshmi të çmuara të gazetarisë shqiptare dhe reflektimi mbi periudha historike të ndryshme.

“Hotel Bejruti”, në botimin e tij të tretë, ofron raportime autentike nga vendet e krizave në Lindjen e Mesme gjatë viteve ’70 – Libani, Siria, Iraku, Irani dhe Egjipti – dhe përmban një epilog që pasqyron zhvillimet e mëvonshme.

Si korrespondent i gazetës Rilindja, Islami nuk ishte vetëm raportues, por edhe analist i thellë i ngjarjeve, duke sjellë përvojën e Lindjes për lexuesin shqiptar në formë të letërsisë dokumentare.

“Kur vjen kamerieri” përmbledh artikujt e tij të viteve ’90 në gazetën Bujku, në një periudhë të vështirë për shqiptarët e Kosovës. Shkrimet dokumentojnë realitetin politik dhe social, duke lidhur kontekstin vendor me zhvillimet ndërkombëtare dhe ruajtur shpresën kolektive.

Të dy librat e Nehat Islamit ofrojnë një profil të rrallë të gazetarit të ndershëm dhe të përkushtuar, duke qenë burim referimi për studentë, studiues, diplomat dhe çdo qytetar që dëshiron të kuptojë botën përreth tij.

Me këto botime, Botimet DRINI ruajnë trashëgiminë dokumentare, kulturore dhe profesionale të gazetarisë shqiptare. /A.Z/UBT News/

 

 

Continue Reading

Kulturë

Filharmonia e Kosovës prezanton ciklin e plotë të koncerteve për piano të Beethovenit

Published

on

Filharmonia e Kosovës ka bërë të ditur se do të realizojë ciklin e plotë të koncerteve për piano të Ludwig van Beethovenit, në dy mbrëmje të veçanta koncertale që do të mbahen më 5 dhe 7 nëntor 2025, duke filluar nga ora 19:30.

Në këtë ngjarje të veçantë muzikore, pesë pianistë do të interpretojnë secili nga një koncert për piano dhe orkestër të Beethovenit, të shoqëruar nga Orkestra e Filharmonisë së Kosovës nën drejtimin e dirigjentit Peter Valentovič.

Programi është ndarë në dy mbrëmje:

Më 5 nëntor do të interpretohen Koncertet nr. 1, 2 dhe 4,

Më 7 nëntor do të pasojnë Koncertet nr. 3 dhe 5.

Të dy koncertet do të zhvillohen në Pallatin e Rinisë dhe Sportit, Salla e Kuqe, Prishtinë (Palace of Youth and Sports, Red Hall, Prishtina). /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Lifestyle

Studimi zbulon: inteligjenca dhe mençuria arrijnë kulmin rreth moshës 60 vjeç

Published

on

Shumë njerëz besojnë se kulmi i jetës vjen në të 20-at, kur energjia është në maksimum dhe horizontet duken të pafundme.

Por kërkimet e reja tregojnë një realitet krejt ndryshe — jeta mendore dhe emocionale arrin pikën më të lartë shumë më vonë, rreth të 60-ave.

Sipas një studimi të fundit, inteligjenca emocionale, mendore dhe intelektuale zhvillohen gradualisht gjatë jetës dhe arrijnë pjekurinë e plotë në këtë moshë.

Kjo fazë nuk lidhet vetëm me numrin e viteve, por me përvojën, qetësinë dhe mençurinë që fitohen me kohën.

Në këtë periudhë, njerëzit janë më të aftë të marrin vendime të arsyeshme, të kuptojnë më mirë emocionet dhe të përballen me situata komplekse me maturi.

Ndryshe nga të rinjtë, që shquhen për shkathtësi dhe mësim të shpejtë, të rriturit mbi 60 përdorin një kombinim unik njohurish, përvoje dhe inteligjence emocionale, që u mundëson t’i zgjidhin problemet me urtësi dhe të ndërtojnë marrëdhënie më të forta.

Pra, mosha nuk është pengesë — është përparësi. Nëse je në të 40-at apo 50-at, mos mendo se vitet më të mira kanë kaluar.

Sipas shkencës, jeta arrin kulmin e saj më të ndritshëm kur përvoja dhe qetësia bashkohen, duke të dhënë mundësinë të mësosh më shumë, të reflektosh më thellë dhe të ndërtosh versionin më të mirë të vetes. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

224 vjet nga lindja e kompozitorit italian Vincenzo Bellini, mjeshtrit të operës Bel Canto

Published

on

Në këtë ditë, 3 nëntor, shënohen 224 vjet nga lindja e Vincenzo Bellini-t (1801–1835), një prej kompozitorëve më të shquar të operës italiane dhe një figurë qendrore e epokës Bel Canto.

Vincenzo Salvatore Carmelo Francesco Bellini u lind në Siçili, në një familje muzikantësh, ku talenti i tij u dallua që në moshë të hershme.

Ai fitoi bursë për të studiuar në Kolegjin Mbretëror të Muzikës, ku përvetësoi elementët e Shkollës Napolitane, u ndikua nga mjeshtra si Rossini e Donizetti.

Opera e tij e parë, “Adelson e Salvini”, u shkrua për konservatorin, ndërsa “Bianca e Fernando” u vu në skenë në Teatro di San Carlo

Pas suksesit të “Il Pirata” në La Scala të Milanos, karriera e Bellini-t mori hov. Në vitet që pasuan, krijoi disa nga veprat më të rëndësishme të repertorit, si:

“I Capuleti e i Montecchi” (1830, La Fenice),

“La Sonnambula” (1831, Teatro Carcano),

dhe kryevepra e tij e pavdekshme “Norma” (1831, La Scala).

Pas një udhëtimi në Londër, shkroi “I Puritani”, e cila u vu në skenë më 1835 në Théâtre-Italien të Parisit, duke shënuar kulmin e karrierës ndërkombëtare.

Fatkeqësisht, Bellini vdiq i ri, në moshën 33-vjeçe, në Puteaux të Francës, duke lënë pas një trashëgimi të pasur muzikore që vazhdon të frymëzojë breza me radhë. Vepra e tij u admirua nga shumë figura të mëdha të muzikës.

Verdi e quajti mjeshtër të melodisë, ndërsa Wagner, megjithëse kritik ndaj bashkëkohësve të tij, u mahnit nga mënyra sesi Bellini ndërthurte tekstin dhe muzikën. Liszt dhe Chopin ishin gjithashtu admirues të zjarrtë të tij.

Sot, operat e tij si “Il Pirata”, “I Capuleti e i Montecchi”, “La Sonnambula”, “Norma” dhe “I Puritani” vazhdojnë të interpretohen në skenat më të mëdha të botës, duke dëshmuar për gjenialitetin dhe ndjeshmërinë melodike të këtij kompozitori të jashtëzakonshëm. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara